საქართველოს მმართველთა სია

აქ ჩამოთვლილია საქართველოს მმართველები.

დიაოხის მეფეები

ისტორიაში პირველი ქართველურ ტომთა სახელმწიფოებრივი გაერთიანება დიაოხი არსებობდა დაახლოებით ძველი წელთაღრიცხვის XII-VIII საუკუნის დასაწყისში, VIII საუკუნის დასაწყისში იგი გაანადგურეს ურარტუს მეფე არგიშთის მეთაურობით ურარტუმ და კოლხას სამეფომ. მწირი ინფორმაცია ამ ადრეულ სამეფოს მეფეთა შესახებ შემოგვრჩა ასურული ლურსმული წყაროებიდან. დიაოხისგან შემდგომში ჩამოყალიბდა ტაო-კლარჯეთის ქართული სამეფო.

• სიენი — დაახლოებით ძვ. წ. 1120 — ძვ. წ. 1100
• ასია — დაახლოებით ძვ. წ. 850 — ძვ. წ. 825
• უტუფურსი — დაახლოებით ძვ. წ. 810 — ძვ. წ. 770

კოლხეთის მითიური მეფეები

მეორე ქართველური სახელმწიფო იყო კოლხა, რომელიც არსებობდა ძვ. წ. VIII საუკუნეში. ძვ. წ. VIII საუკუნის ბოლოს იგი გაანადგურეს ჩრდილო კავკასიელმა მომთაბარე კიმერიელთა ველურმა ტომებმა. შემდგომში, ძვ.წ. VIII საუკუნის ბოლოდან აქ არსებულ სამეფოს ეწოდა კოლხეთი ანუ ეგრისის სამეფო; მათი მმართველები ატარებდნენ სკეპტუხის ტიტულს. კოლხეთის სამეფომ ძვ.წ. I საუკუნემდე იარსება და შემდეგ ერთი ხანობა არსებობა შეწყვიტა და იგი პონტოს ძლიერმა სამეფომ შეიერთა მითრიდატე VI ევპატორის დროს. ახ.წ. I საუკუნეში რომაელთა მიერ პომპეუსის ლაშქრობის შედეგად პონტოს სამეფოს განადგურების შემდეგ (ძვ. წ. 65) ძველი კოლხეთის ტერიტორიაზე კვლავ აღმოცენდა დამოუკიდებელი სახელმწიფო, რომლის დედაქალაქი იყო ციხეგოჯი, (დღევანდელი ნოქალაქევი), რომელსაც ბიზანტიელები არქეოპოლისს უწოდებდნენ. ამ სახელმწიფოს ბიზანტიელები ლაზიკას, ხოლო იბერია - ეგრისს უწოდებდნენ, რომელმაც VIII საუკუნის ბოლომდე იარსება. ეგრისის სამეფოს მეფეთა და სახელმწიფოს შესახებ ინფორმაციას მდიდარი ბერძნულ-რომაული წყაროები გვაწვდიან. კოლხეთის სამეფო დინასტია აეტის სახელს ატარებდა და ითვლებოდა, რომ მათი წინაპარი მზის ღმერთი ჰელიოსი იყო.

• ჰელიოსი — ტიტან ჰიპერიონის და თეიას ძე.
• აიეტი, ბერძნული მითოლოგიის მიხედვით მზის ღმერთის ჰელიოსის და ოკეანიდ პერსეიდას ძე. კირკეს და პასიფეას ძმა. მედეას, ქალკიოპეს და აფსირტეს მამა. ის დახვდა არგონავტებს კოლხეთის სამეფოში.
• აფსირტე — კოლხეთის მეფის, აიეტის ძე. ის მოკლულ იქნა იაზონის მიერ.
• ეგიალეუსი, აფსირტეს ძე. ის მოკლულ იქნა მედეას მიერ.
• მედეა – აიეტის ასული. იაზონის, შემდგომში ეგევსის (ბერძნ. Αἰγεύς) ცოლი. შვა: მერმერი, ფერესი, მედოსი, ალკიმენესი და ტისანდერი. ზოგიერთი ისტორიკოსის მიხედვით იგი შეცვლიდა თავის ძმისშვილს.
• პერსე, აიეტის ძმა — მან მოახდინა ტახტის უზურპაცია.
• მედოსი, მედეას ძე. აბატი ბანიერის მიხედვით, ის მიიჩნევა მიდიის სამეფოს დამაარსებლად. დაიღუპა ინდებთან ბრძოლაში.

კოლხეთის პირველი დინასტია

• მენერტასი — (ძვ. წ. 535 — ძვ. წ. 495), დაფუძნებელი სამეფოს უზენაესობას აღიარებდა სპარსეთი
• მეგარონი — (ძვ. წ. 495 — ძვ. წ. 460)
• სავლაკ I — (ძვ. წ. 460 — ძვ. წ. 420)
• აკესი — მისი მეფობა მონეტების მიხედვით დათარიღებულია ძვ. წ. IV საუკუნით.
• ქუჯი — კოლხეთის მეფე (ძვ. წ. 325 — ძვ. წ. 302), შემდგომში, კოლხეთის ერისთავი ძვ. წ. 302 – ძვ. წ. 280 და იბერიის მეფე ფარნავაზ I-ს მოკავშირე და თანამებრძოლი.

ფარნავაზიანები

• ფარნავაზ — ძვ. წ. 302 – ძვ. წ. 237
• საურმაგ — ძვ. წ. 237 – ძვ. წ. 162

კოლხეთის პირველი დინასტია

• აკუ I — (ძვ. წ. 230/225 — ძვ. წ. 205)
• სავლაკ II — (ძვ. წ. 205 — ძვ. წ. 190)
• აკუ II — (ძვ. წ. 190 — ძვ. წ. 180)
• აკუსილოხი — (ძვ. წ. 179)

მითრიდატიდები

• მითრიდატე I პონტოელი — (ძვ. წ. 111/110 — 65), კოლხეთის მეფე ძვ. წ. 83 - 63. იგივე მითრიდატე VI ევპატორი, ბოსფორის მეფე (ძვ. წ. 108 - 63) და პონტოს მეფე (ძვ. წ. 120 - 63).
• მითრიდატე II ფილოპატორი — (ძვ. წ. 85 — 81). მითრიდატე უმცროსი.

კოლხეთის მეფისნაცვლები

• მახარ პონტოელი, კოლხეთის მეფე — (ძვ. წ. 81 — 66), ბოსფორის მეფე ძვ. წ. 70 - 65
• მოაფერნე — (ძვ. წ. 66 — 65)

კოლხეთის მეორე დინასტია

• ოლთაკე — (ძვ. წ. 65). კოლხეთის მეფე. პომპეუსის მმართველობის პერიოდში რომის ტრიუმფის დროს ფიგურირებს დამარცხებულ მეფეთა შორის.
• არისტარქე — კოლხეთის მეფე (ძვ. წ. 65 - ძვ. წ. 48). პომპეუსის მიერ დანიშნული რომის რესპუბლიკის ვასალი.

მითრიდატიდები

• ფარნაკე II — პონტოს და ბოსფორის მეფე (ძვ. წ. 48 - ძვ. წ. 47). მითრიდატე VI ევპატორის ძე.
• მითრიდატე III პერგამოელი — კოლხეთის და ბოსფორის მეფე (ძვ. წ. 47 - ძვ. წ. 45). მცირე აზიელი სამხედრო ლიდერი, გალატიელი ტეტრარქი.

კოლხეთის მესამე დინასტია

• დინამია — კოლხეთის და ბოსფორის დედოფალი (ძვ. წ. 45 - ძვ. წ. 8 ). შვილიშვილი მითრიდატე დიდის, ფარნაკე II–ის ასული
• ასანდროსი — კოლხეთის და ბოსფორის მეფე (ძვ. წ. 45 — ძვ. წ. 17). თავდაპირველად პონტოს მეფის, ფარნაკე II–ის მიერ დანიშნული ბოსფორის მთავარმმართველი, მოგვიანებით ბოსფორის მეფე
• სკრიბონი — კოლხეთის (ძვ. წ. 15 — ძვ. წ. 8) და ბოსფორის (ძვ. წ. 17 - ძვ. წ. 15) მეფე.
• ტიბერიუს იულიუს ასპურგ ბოსფორელი — კოლხეთის და ბოსფორის მეფე ძვ. წ. 8 - ახ. წ. 37
• გეპეპირისი — კოლხეთის და ბოსფორის მეფე 37 – 39 ახ. წ.
• კლაუდიუს მითრიდატე II ბოსფორელი — კოლხეთის (41 – 44) და ბოსფორის (38/39 – 44) მეფე.
• ტიბერიუს იულიუს კოტის I ბოსფორელი — კოლხეთის (45 – 62 ახ. წ.) და ბოსფორის (45 – 69 ახ. წ.) მეფე.

პითოდორიდების დინასტია

• პოლემონ I — კოლხეთის და ბოსფორის (ძვ. წ. 14 - ძვ. წ. 8), პონტოს (ძვ. წ. 38/37 - ძვ. წ. 8) და სომხეთის (ძვ. წ. 33 - ძვ. წ. 30) მეფე.
• პითოდორიდა I ფილომეტორი — პონტოს (ძვ. წ. 8 – ახ. წ. 38), ბოსფორის და კოლხეთის (ძვ. წ. 8 — 21 ახ. წ.) დედოფალი.
• ანტონია ტრიფენა — პონტოს და კოლხეთის დედოფალი (21 - 27).
• რომის იმპერიის მფლობელობის ქვეშ (27 - 38)
• პოლემონ II ფილოპატორი — პონტოს (38 - 64), ბოსფორის და კოლხეთის (38 - 39/41) მეფე.

იბერიის მეფეები ქართლის ცხოვრების მიხედვით

• ნოე – ნოეს უფროს შვილს ერქვა სემი, შუათანას – ქამი, და უმცროსს – იაფეტი.
• იაფეტი – იაფეთის ძეები: გომერი და მაგოგი და მადაი და იოვანი და ელისა და თობელი და მოსოქი და თირასი
• გომერი – ჰყავდა 3 შვილი: ასკენაზი, რიფატი და თარგამოსი
• თარგამოს – ჰყავდა 8 ძე: ჰაოს, ქართლოსი, ბარდოს, მოვაკან, ლეკანოს, ჰეროს, კავკასოს, ეგროს.
• ქართლოს, თარგამოსის ძე. მან აღაშენა არმაზი, სამშვილდე.
• მცხეთოს, ქართლოსის ძე. მან დააარსა მცხეთა.
• უფლოს, მცხეთოსის ძე. რომელმაც აღაშენა უფლისციხე, ურბნისი, კასპი.
• იარედოს – მალე იარედოსს საკუთარი ძმები აუჯანყდნენ და იგი მოკლეს. ამით ისარგებლეს ქართველებმა და სპარსელები მოკლე ხნით განდევნეს. მალე სპასელებმა ლეკთა დახმარებით კვლავ დაიპყრეს ქართლი, რომლის მმართველად დანიშნეს სპარსი ჩინოვნიკი ქეკაპოს.
• ქეკაპოს
• სპანდიატი
• ბარამ არდაშირი, სპანდიატის ძე. ამ პერიოდში აქემენიდურ სპარსეთს უპირისპირდება დიდი ალექსანდრე მაკედონელი, რამაც ძლიერ შეასუსტა სპარსელთა საამხედრო გავლენა ქართლში და ქართველებმა განდევნეს სპარსელები და მცხეთის მამასახლისად აირჩიეს სამარა.
• სამარა, მცხეთის მამასახლისი ძვ. წ. 355 - ძვ. წ. 326. თრაკია-მაკედონიის მეფის ლისიმაქეს დახმარებით ის ტახტიდან ჩამოაგდო არიან-ქართლის სამხედრო გამგებელმა აზომ, რომელმაც ქართლი გააერთიანა, მცხეთა კი დედაქალაქად გაიხადა.

იბერიის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
აზო (არიან-ქართლის მეფის ძე)	ძვ. წ. 326 – 302	იბერიის მეფე
ფარნავაზიანთა დინასტია
ფარნავაზი	ძვ. წ. 302 – ძვ. წ. 237	იბერიის მეფე
საურმაგ	ძვ. წ. 237 – ძვ. წ. 162	იბერიის მეფე
მირიან I ნებროთიანი	ძვ. წ. 162 – ძვ. წ. 112	იბერიის მეფე
ფარნაჯომ ნებროთიანი	ძვ. წ. 112 – ძვ. წ. 93	იბერიის მეფე
არშაკ I არშაკუნიანი	ძვ. წ. 93 – ძვ. წ. 81	იბერიის მეფე
არტაგ არშაკუნიანი	ძვ. წ. 81 – ძვ. წ. 66	იბერიის მეფე
ბარტომ არშაკუნიანი	ძვ. წ. 66 – ძვ. წ. 33	იბერიის მეფე
მირიან II ნებროთიანი	ძვ. წ. 33 – ძვ. წ. 23	იბერიის მეფე
არშაკ II, ძე მირვანისი ნებროთიანი,	ძვ. წ. 23 – ძვ. წ. 2	იბერიის მეფე
ადერკ, ძე ბარტომისი, არშაკუნიანი	ძვ. წ. 2 – 55	იბერიის მეფე
დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის 60 წლისთვის იბერიის სამეფო ორად გაიყო, ერთი მეფე იჯდა არმაზში, მეორე – მცხეთაში. ამ მოვლენას ქართულ იტორიოგრაფიაში ეწოდა "ორმეფობა ქართლში". "მეფეთა ცხოვრების" მიხედვით, მეფე ადერკიმ სიკვდილის წინ სამეფო თავის ორ შვილს გაუყო: ერთს შეხვდა ქალაქი მცხეთა და ქართლი მტკვრის ჩრდილოეთით, მეორეს კი – არმაზი და ქართლი მტკვრის სამხრეთით. სულ იბერიის ტახტზე, "მეფეთა ცხოვრების" თანახმად, მეფეთა 5 წყვილი მჯდარა.
ორმეფობა
ბარტამ და ქართამ, ძენი ადერკი სომეხთ მეფისა, არშაკუნიანნი	55 – 72	ბარტომ II მცხეთის და ქართამ I არმაზის მეფე
ფარსმან და კაოს, ძენი ბარტოსი და ქართამისა, არშაკუნიანნი	72 – 87	ფარსმან I არმაზის და კაოს მცხეთის მეფე
აზორკ და არმაზელ, ძენი ფარსმანისი და კაოსისა, არშაკუნიანნი	87 – 103	აზორკ არმაზის და არმაზელ მცხეთის მეფე
ამაზასპ და დეროკ, ძენი აზორკ და არმაზელისნი, არშაკუნიანნი	103 – 113	ამაზასპ I მცხეთის და დეროკ არმაზის მეფე
ფარსმან II ქუელი და მირდატ. ძენი ამაზასპისა და დეროკისი, არშაკუნიანნი	113 – 129	ფარსმან II ქუელი არმაზის და მირდატ მცხეთის მეფე
ორმეფობის დასასრული
არმაზში გაუქმდა მეფობა და "მცხეთას ოდენ იყო მეფობაჲ".
ღადამი (ადამი), ძე ფარსმან II ქუელისა, არშაკუნიანი	129 – 132	იბერიის მეფე
ფარსმან III, ძე ადამისი, არშაკუნიანი	132 – 182	იბერიის მეფე
ამაზასპ II, ძე ფარსმანისი. არშაკუნიანი	182 – 186	იბერიის მეფე
რევ I მართალი, არშაკუნიანი	186 – 213	იბერიის მეფე
ვაჩე, ძე რევისა. არშაკუნიანი	213 – 231	იბერიის მეფე
ბაკურ I, ძე ვაჩესი. არშაკუნიანი	231 – 246	იბერიის მეფე
მირდატ II, ძე ბაკურისი, არშაკუნიანი	246 – 262	იბერიის მეფე
ასფაგურ, ძე მირდატ მეფისა, არშაკუნიანი	262 – 265	იბერიის მეფე
ქრისტიანი მეფეები
ხოსროვიანთა დინასტია
მირიან III, ძე სპარსთა მეფისა ლევისა, ხოსროიანი.	265 – 342	იბერიის მეფე
ბაკურ II (ქართლის ცხოვრებაში – ბაქარ ძე მირიანისი), ხოსროიანი	342 – 364	იბერიის მეფე
მირდატ III ძე ბაქარისი	364 - 379	იბერიის მეფე
ვარაზ–ბაქარ, ძე მირდატისი, ხოსროიანი	379 – 393	იბერიის მეფე
თრდატი (ქართლის ცხოვრებაში – სიმამრი ვარაზ-ბაქარისი)	393 – 405	იბერიის მეფე
ფარსმან IV (ქართლის ცხოვრებაში ფარსმან, ძე ვარაზ-ბაქარისი), ხოსროიანი	405 - 408	იბერიის მეფე
მირდატ IV, (ქართლის ცხოვრებაში ძმა ფარსმან მეფისა.), ხოსროიანი	408 - 410	იბერიის მეფე
არჩილ I, ძე მირდატ მეფისა, ხოსროიანი	410 - 434	იბერიის მეფე
მირდატ V, ძე არჩილ მეფისა, ხოსროიანი	434 - 446	იბერიის მეფე
ვახტანგ I გორგასალი (ვარანგან ხვასრო თანგი), ძე მირდატისი, ხოსროიანი	446 – 499	იბერიის მეფე
დაჩი, ძე ვახტანგ გორგასალისა, ხოსროიანი	499 – 514	იბერიის მეფე
ბაკურ II, ძე დაჩი მეფისა, ხოსროიანი	514 - 528	იბერიის მეფე
ფარსმან V, ძე ბაკურ მეფისა, ხოსროიანი	528 - 542	იბერიის მეფე
ფარსმან VI (ფარსმან სხუაჲ), ძმის-წული ფარსმან მეფისა, ხოსროიანი	542 - 557	იბერიის მეფე
ბაკურ III, ძე ფარსმან მეფისა, ხოსროიანი	557 - 570	იბერიის მეფე
მეფობის გაუქმების შემდეგ იბერიას ირანის ადმინისტრაციული მოხელე – მარზპანი განაგებს.

ქართლის მარზპანები

ქართლის მარზპანები
სახელი	მარზპანობის წლები	ტიტული
მარზპანი
ფირან გუშნასპი	500 - 518; 521 - 541	ქართლის მარზპანი
არვანდ გუშნასპი (ფირანის ძმა)	541 – 547	ქართლის მარზპანი
ვეჟან ბუზმირი (იგივე ბაჰრამ გუშნასპი)	547 - 555	548 წლიდან ასევე სომხეთის მარზპანი
ტან შაპური	555 - 558	ქართლის და სომხეთის მარზპანი
ვარაზდატი	558 - 564	ქართლის და სომხეთის მარზპანი
სურენი	564 - 572	ქართლის და სომხეთის მარზპანი

ეგრისის მეფეები

ეგრისის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
აგროს	I-II საუკუნეების მიჯნა	ეგრისის მეფე
მალასა	II ს-ის პირველი ნახევარი	ეგრისის მეფე
პაკორ	II ს-ის შუა ხანები	ეგრისის მეფე
ბაკურ	II საუკუნე	ეგრისის მეფე

II საუკუნის ბოლოდან ეგრისის სამეფო ჯერ რომის, 330 წლიდან ბიზანტიის გავლენის ქვეშაა. 395 წელს რომის იმპერია ორად გაიყო და ამიერიდან ეგრისის სამეფოს უშუალოდ ბიზანტიელი ბასილევსები განაგებენ. 420 წელს ეგრისის სამეფომ დამოუკიდებლობა ისევ მოიპოვა.

ეგრისის მეფე
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
გუბაზ I	420 - 457	ეგრისის მეფე

457 - 460 წლებში ეგრისის სამეფო ისევ ბიზანტიის გავლენის ქვეშაა - მას უშუალოდ განაგებს იმპერატორი ლეონ I. 460 - 466 წლებში ვახტანგ გორგასალმა ბიზანტიელები განდევნა და იგი ქართლს დაუმორჩილა. შესაბამისად ლაზიკა იბერიის მეფეების გავლენის ქვეშ მოექცა და მის მმართველად 466 - 522 წლებში დამნაზე დაინიშნა, მაგრამ 522 წელს ლაზიკამ დამოუკიდებლობა კვლავ აღიდგინა.

ეგრისის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
წათე I, გუბაზ I–ის ძე	522 - 540	ეგრისის მეფე
გუბაზ II, წათე I–ის ძე	540 - 554	ეგრისის მეფე
წათე II, გუბაზ II–ის უმცროსი ძმა	554 - 561	ეგრისის მეფე

ეგრისის სამეფო ისევ ბიზანტიის გავლენის ქვეშაა. ამ პერიოდში, დღევანდელი აფხაზეთის უდიდესი ნაწილი ეგრისის მეფეთა დაქვემდებარებაში იყო. 562 წლის ბიზანტია–სპარსეთის ზავის შემდეგ ეგრისში სამეფო ხელისუფლება გაუქმდა. ქვეყანას სათავეში ედგნენ მთავრები ტიტულით – "ლაზიკის პატრიკიოსი".

ლაზიკის პატრიკიოსები

ქვეყნის სატახტო ციხე-ქალაქი იყო ჯიხახორა (აფშილეთის ტერიტორიაზე). მისი მართველები იყვნენ:

ლაზიკის პატრიკიოსები
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
პატრიკიოსი
ბარნუკ I	640 - 663; 664 - 665	ლაზიკის პატრიკიოსი
გრიგორი	663 - 664; 665 - 675	ლაზიკის პატრიკიოსი
ბარნუკ II	675 - 691	ლაზიკის პატრიკიოსი
სერგი ბარნუკის ძე	691 - VII საუკუნის ბოლო	ლაზიკის პატრიკიოსი

697 წლიდან არაბობა საქართველოში. 789 წელს ეგრისის სამეფოს (ლაზიკა) იპყრობს აფხაზთა მეფე ლეონ II და აფხაზეთის სამეფოს უერთებს, ხოლო დედაქალაქად აცხადებს ქუთაისს.

ქართლის ერისმთავრები

VI საუკუნის 70-იან წლებში ქართლში ირანელთა ბატონობა დასრულდა, ქართლის მმართველი გახდა ერისმთავარი.

ქართლის ერისმთავარი
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები
გუარამ I კურაპალატი	575 – 600	ქართლის ერისმთავარი
სტეფანოზ I	600 – 619	ქართლის ერისმთავარი
ადარნასე I	619 – 639	ქართლის ერისმთავარი
სტეფანოზ II	639 – 663	ქართლის ერისმთავარი
მირი	663 – 668	ქართლის ერისმთავარი
არჩილ II	668 – 718	ქართლის ერისმთავარი
იოანე და ჯუანშერ II	718 – 786	ქართლის ერისმთავარი
აშოტ I დიდი კურაპალატი	786 – 813	ქართლის ერისმთავარი

თბილისის ამირები

თბილისის ამირები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
შუაბიანთა დინასტია
ისმაილ იბნ-შუაბი	736 - 813	თბილისის ამირა
მუჰამედ იბნ-ათაბი	813 – 829	თბილისის ამირა
ალი იბნ-შუაბი	829 – 830	თბილისის ამირა
საჰაკი	830 – 853	თბილისის ამირა
შაბანიანთა დინასტია
მოჰამედ იბნ-ხალიდა	853 – 869	თბილისის ამირა
ისე იბნ აშ-შეიხ აშ-შაბანი	869 – 875	თბილისის ამირა
აბრაჰამ შაბანი	875 – 878	თბილისის ამირა
გაბულოცი	878 – 882	თბილისის ამირა
ჯაფარიანთა დინასტია
ჯაფარ I იბნ-ალი	882 – 914	თბილისის ამირა
მანსორ იბნ-ჯაფარი	914 – 952	თბილისის ამირა
ჯაფარ II იბნ-მანსორი	952 – 981	თბილისის ამირა
ალი იბნ-ჯაფარი	981 – 1011	თბილისის ამირა
ჯაფარ III იბნ-ალი	1011 – 1045	თბილისის ამირა
აბულ-ჰეიჯა იბნ-ჯაფარი	1045 – 1062	თბილისის ამირა
სითილარაბი	1068 – 1080	თბილისის ამირა

1062-1068 და 1080-1122 წლებში თბილისს ქალაქის ბერები განაგებდნენ, ხოლო 1122 წელს თბილისი გაათავისუფლა დავით IV აღმაშენებელმა.

კახეთის ქორეპისკოპოსები

კახეთის ქორეპისკოპოსი
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ქორეპისკოპოსები
გრიგოლი	787 – 827	კახეთის ქორეპისკოპოსი
ვაჩე (დაჩი)	827 – 839	კახეთის ქორეპისკოპოსი
სამოელ დონაური	839 – 861	კახეთის ქორეპისკოპოსი
გაბრიელ დონაური	861 – 881	კახეთის ქორეპისკოპოსი
ფადლა I არევმანელი	881 – 892	კახეთის ქორეპისკოპოსი
კვირიკე I არევმანელი	892 – 918	კახეთის ქორეპისკოპოსი
ფადლა II	918 – 929	კახეთის ქორეპისკოპოსი
კვირიკე II	929 – 976	კახეთის ქორეპისკოპოსი
დავითი	976 – 1009	კახეთის ქორეპისკოპოსი
კვირიკე III	1009 – 1010	კახეთის ქორეპისკოპოსი

ჰერეთის („რანთა“) მეფეები (893 წლამდე მთავრები)

ჰერეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
საჰლ იბნ სუმბატი	815 – 840	ჰერეთის მთავარი
ადარნერსე	840 – 865	ჰერეთის მთავარი
გრიგოლ ჰამამ არეველკცი	865 – 893	ჰერეთის მთავარი
გრიგოლ ჰამამ არეველკცი	893 - 895	ჰერეთის მეფე
ოკუპირებულია კახეთის სამთავროს მიერ	895 - 897
ადარნასე პატრიკი	897 - 943	ჰერეთის მეფე
იშხანიკი	943 - 951	ჰერეთის მეფე
იოანე სენექერიმი	951 - 959	ჰერეთის მეფე

XI ს. დასაწყისში ჰერეთი უკვე სუსტ სახელმწიფოს წარმოადგენს, რომლის დაუფლებისათვის ერთმანეთს ებრძვიან მეზობელი პოლიტიკური ერთეულები. 1008 წელს ჰერეთს იკავებს ერთიანი საქართველოს პირველი მეფე ბაგრატ III (975–1014). მისი გარდაცვალების შემდეგ ჰერეთი გამოეყო ერთიანი საქართველოს სამეფოს და კახეთთან ერთად შექმნა რანთა და კახთა სამეფო.

ჰერეთ–კახეთის („რანთა და კახთა“) მეფეები

ჰერეთ–კახეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
კვირიკე III დიდი	1014 – 1037	ჰერეთ–კახეთის მეფე
გაგიკი	1037 – 1058	ჰერეთ–კახეთის მეფე
აღსართან I	1058 – 1084	ჰერეთ–კახეთის მეფე
კვირიკე IV	1084 – 1102	ჰერეთ–კახეთის მეფე
აღსართან II	1102 – 1104	ჰერეთ–კახეთის მეფე

ჰერეთ–კახეთის ერთიანი საქართველოს სამეფოსთან შეერთების შემდეგ საქართველოს მეფეთა ტიტულატურას მიემატა ტიტული – "მეფე რანთა და კახთა".

ტაშირ-ძორაგეტის მეფეები

ტაშირ–ძორაგეტის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
გურგენ (კორიკე, კვირიკე I)	972 – 991/996	ტაშირ-ძორაგეტის მეფე
დავით I ანჰოლცი (უმიწაწყლო)	991-996 – 1048-1049	ტაშირ-ძორაგეტის მეფე
კვირიკე II	1048-1049 – 1089	ტაშირ-ძორაგეტის მეფე
დავით II და აბასი	1089-ის შემდეგ – 1111-1113	ტაშირ-ძორაგეტის მეფე

ტაშირ-ძორაგეტის სამეფო მოიცავდა თანამედროვე ქვემო ქართლს და სომხეთის ტერიტორიას ბამბაკის ქედის ჩრდილოეთით. ეთნიკური თვალსაზრისით ეს მხარე დასახლებული იყო ქართული და სომხური მოსახლეობით. ქართულ წყაროებში ტაშირ–ძორაგეტს სომხითი ეწოდება, ხოლო სომხურ წყაროებში ვრაც დაშტი (ქართველთა ველი). IX–XI საუკუნეთა მანძილზე აქ მიმდინარეობდა ბრძოლა გავლენისათვის სომხურ და ქართულ სამეფო–სამთავროებს შორის. 1110 წელს დავით IV აღმაშენებელმა სელჩუკებს წაართვა სამშვილდე, 1118 წელს – ლორე, ხოლო 1123 წლისათვის ქვემო ქართლის ყველა ციხე–სიმაგრე უკვე ქართველთა ხელშია. ტაშირის შემოერთებით დასრულებულ იქნა ქართული მიწების გაერთიანების პროცესი ერთიან ფეოდალურ მონარქიად.

აფხაზეთის ერისთავები და მეფეები

აფხაზეთის მმართველების სია

„აფხაზთა სამეფო“
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
აფხაზეთის მთავრები
ანოსი	450 - 490	აფხაზეთის მთავარი
ღოზარ	490 - 510	აფხაზეთის მთავარი
იუსტინიანე (ისტვინე)	510 - 540	აფხაზეთის მთავარი
ფინიკტოს	540 - 560	აფხაზეთის მთავარი
ბარნუკ	560 - 580	აფხაზეთის მთავარი
დემეტრე I	580 - 610	აფხაზეთის მთავარი
თეოდოს I	610 - 630	აფხაზეთის მთავარი
კონსტანტინე I	630 - 660	აფხაზეთის მთავარი
თეოდორე	660 - 680	აფხაზეთის მთავარი
კონსტანტინე II	680 - 710	აფხაზეთის მთავარი
ლეონ I	720 - 740	აფხაზეთის მთავარი
აფხაზეთის მეფეები
ლეონ II	758 – 798	აფხაზეთის მეფე
თეოდოს II	798 – 825	აფხაზეთის მეფე
დემეტრე II	825 – 861	აფხაზეთის მეფე
გიორგი I, აღწეფელი	861 – 868	აფხაზეთის მეფე
იოანე შავლიანი	868 – 880	აფხაზეთის მეფე
ადარნასე შავლიანი	880 – 887	აფხაზეთის მეფე
ბაგრატ I	887 - 893	აფხაზეთის მეფე
კონსტანტინე III	893 – 922	აფხაზეთის მეფე
გიორგი II	922 – 957	აფხაზეთის მეფე
ლეონ III	957 – 967	აფხაზეთის მეფე
დემეტრე III	967 – 975	აფხაზეთის მეფე
თეოდოს III, თვალდამწვარი	975 – 978	აფხაზეთის მეფე
ბაგრატ II (შემდგომში ბაგრატ III, ერთიანი საქართველოს მეფე	978 – 1014	აფხაზეთის მეფე

ტაო-კლარჯეთის მეფეები

ქართველთა სამეფო
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ტაო-კლარჯეთის მეფეები
აშოტ I დიდი კურაპალატი	809 – 826	ტაო-კლარჯეთის მეფე
ბაგრატ I კურაპალატი	826 – 876	ტაო-კლარჯეთის მეფე
დავით I კურაპალატი	876 – 881	ტაო-კლარჯეთის მეფე
გურგენ I კურაპალატი	881 – 891	ტაო-კლარჯეთის მეფე
ადარნასე II კურაპალატი	888 – 923	ტაო-კლარჯეთის მეფე
დავით II მაგისტროსი	923 – 937	ტაო-კლარჯეთის მეფე
აშოტ II კურაპალატი	937 - 954	ტაო-კლარჯეთის მეფე
სუმბატ I	954 - 958	ტაო-კლარჯეთის მეფე
ადარნასე III	958 - 961	ტაო-კლარჯეთის მეფე
ბაგრატ II	937 – 994	ტაო-კლარჯეთის მეფე (937 – 994) ქართველთა მეფე (958 – 994)
მეფეთმეფე (მთელი სამეფოს მმართველი)
დავით III დიდი კურაპალატი	966 – 1001	ტაო-კლარჯეთის მეფე (966 – 978) ქართველთა მეფეთმეფე და კურაპალატი (978 – 31 მარტი, 1001)
გურგენ II მაგისტროსი	994 – 1008	ტაო-კლარჯეთის მეფე

ერთიანი საქართველოს მეფეები

პორტრეტი	სახელი	მმართველობის დასაწყისი	მმართველობის დასასრული	კომენტარი
	ბაგრატ III	1008	7 მაისი, 1014	აფხაზთა სამეფოს მეფე 978 წლიდან (ბაგრატ II-ის სახელით), გაერთიანებული ფეოდალური საქართველოს პირველი მეფე 1008 წლიდან.
	გიორგი I	7 მაისი, 1014	16 აგვისტო, 1027	ბაგრატ III-ის ვაჟი. იბრძოდა ბიზანტიის იმპერიის წინააღმდეგ სამხრეთ საქართველოს ტერიტორიების დასაბრუნებლად, თუმცა უშედეგოდ [იხ. საქართველო-ბიზანტიის ომი (1021-1023)].
	ბაგრატ IV	16 აგვისტო, 1027	24 ნოემბერი, 1072	გიორგი I-ის ვაჟი; მართა დედოფალი 1037 წლამდე რეგენტის როლში ხელმძღვანელობდა სამეფოს; წარმატებით სძლია ქართველ დიდგვაროვანთა ორ უძლიერეს წარმომადგენელს — დემეტრე ბატონიშვილსა და მომავალში ბაგრატის ვაჟსაც;
	გიორგი II	24 ნოემბერი, 1072	1089	ბაგრატ IV-ის ვაჟი; ქართველი დიდგვაროვანის ლიპარიტის დახმარებით გამეფდა 1050 წელს და ტახტზე იმყოფებოდა 1053 წლამდე; მოგვიანებით აიძულეს გადამდგარიყო მისი ენერგიული ვაჟის - დავით IV-ის - სასარგებლოდ, რომლის თანამოსაყდრეც იგი იყო გარდაცვალებამდე - 1112 წლამდე.
	დავით IV აღმაშენებელი	1089	24 იანვარი, 1125	გიორგი II-ის ვაჟი. გამეფდა მას შემდეგ, რაც მამამისი მის სასარგებლოდ ტახტიდან გადადგა. ხშირ შემთხვევაში მიიჩნევენ უდიდეს და ყველაზე წარმატებულ მეფედ საქართველოს ისტორიაში. მან დაასრულა საქართველოს გაერთიანების პროცესი, განდევნა თურქ-სელჩუკები და საქართველო წინა აზიის უძლიერეს სახელმწიფოდ აქცია. საქართველოს სამეფოს დროშა დავით IV აღმაშენებლის დროს. მასზე გამოსახულია წითელი ჯვარი და მარტორქა.
	დემეტრე I	24 იანვარი, 1125	1155	დავით IV-ის ვაჟი. ტახტზე ასვლის შემდეგ მოუწია ნახევარძმის, ვახტანგის ამბოხების ჩახშობა. 1155 წელს იძულებული გახდა ტახტიდან გადამდგარიყო უფროსი ვაჟის, დავითის სასარგებლოდ. დემეტრე დავითგარეჯას მონასტერში აღიკვეცა ბერად დამიანეს სახელით, სადაც დაწერა ცნობილი საგალობელი „შენ ხარ ვენახი“.
	დავით V	1155	1156	დემეტრე I-ის უფროსი ძე. იმეფა ექვსი თვე მას შემდეგ, რაც მამა აიძულა ტახტი მისთვის დაეთმო. ისტორიულ წყაროთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ დავითი მოკლეს.
	დემეტრე I (ხელახლა)	1156	1156	ხელმეორედ, შვილის, დავით V-ის გარდაცვალების შემდეგ. ხელახლა გამეფების შემდეგ თანამოსაყდრედ დაისვა უმცროსი ვაჟი გიორგი.
	გიორგი III	1156	27 მარტი, 1184	დემეტრე I-ის უმცროსი ვაჟი. მამამ გიორგი III ჯერ თანამოსაყდრედ გამოაცხადა (უფროსი ძმის, დავით V-ის გარდაცვალებისა და სამეფო ხელისუფლების სათავეში დაბრუნების შემდგომ), მოგვიანებით კი საკუთარ სიცოცხლეშივე გაამეფა. 1177 წელს აუჯანყდა ძმისშვილი — დემნა უფლისწული. 1178 წელს გიორგიმ ჩაახშო აჯანყება და ამბოხებულები სასტიკად დასაჯა. იმავე წელს ქალიშვილი, თამარი, თანამოსაყდრედ დაისვა და მამა-შვილი ერთად მართავდა ქვეყანას გიორგის გარდაცვალებამდე. გიორგი III-ის მმართვალობა, შვილის, თამარის მეფობის პერიოდთან ერთად საქართველოს ისტორიაში ოქროს ხანად მოიხსენიება. მისი სრული ტიტული იყო „უზენაესი მეფე გიორგი, ღვთის ნებით, მეფეთ მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა, შირვანშათა და შაჰანშათა და მბრძანებელი ყოვლისა აღმოსავლეთისა და დასავლეთისა“.
	თამარ მეფე	27 მარტი, 1184	18 იანვარი, 1213	გიორგი III-ის ქალიშვილი. საქართველოს პირველი ქალი მმართველი. 1178-1184 წლებში იყო მამის თანამოსაყდრე, 1184 წლიდან სიკვდილამდე კი ერთპიროვნული მმართველი. მისი მეფობისას საქართველომ მისი სიძლიერის მწვერვალს მიაღწია. მისი სრული ტიტული იყო: „მეფეთ მეფე და დედოფალთ დედოფალი აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა, შირვანთა და შაჰანშათა და ყოვლისა აღმოსავლეთისა და დასავლეთისა თვითმფლობელობითა მპყრობელი“. თამარ მეფის დროშა
	გიორგი IV ლაშა	18 იანვარი, 1213	18 იანვარი, 1223	თამარისა და დავით სოსლანის ვაჟი. 1207 წლიდან იყო დედის თანამოსაყდრე მის გარდაცვალებამდე. 1220 ან 1221 გიორგი IV დასავლეთ ევროპის ქვეყნებთან ერთად პალესტინაში ჯვაროსნული ლაშქრობისათვის ემზადებოდა იერუსალიმის სელჩუკთაგან გასათავისუფლებლად, მაგრამ ამ დროს საქართველოს საზღვრებს მოულოდნელად მონღოლები მოადგნენ და ეს გეგმა ჩაიშალა. გიორგი IV მონღოლებთან ბრძოლაში (1220) დაიჭრა, დასნეულდა და გარდაიცვალა.
	რუსუდანი	18 იანვარი, 1223	1245	თამარის ასული. საქართველოს მეორე ქალი მმართველი. მან მემკვიდრეობის ღირსეული მართვა ვერ მოახერხა. სამეფო ჯერ ჯალალედინთან ბრძოლაში დამარცხდა, მოგვიანებით კი საქართველო (აღმოსავლეთი და სამხრეთი ნაწილი) მონღოლებმა დაიპყრეს. მის სახელს მრავალი პოლიტიკური თუ სხვა სახის ინტრიგა უკავშირდება.
	დავით VI ნარინი	1247	1259	რუსუდანის ვაჟი. მონღოლებმა დავით VII ულუსთან ერთად გაამეფეს საქართველოს მონარქიული ხელისუფლების დასასუსტებლად. თავდაპირველად ისინი ერთად და შეთანხმებულად მართავდნენ ქვეყანას, თუმცა მოგვიანებით მათ შორის განხეთქილება მოხდა, რის შედეგადაც დავით ნარინი დასავლეთ საქართველოში გადავიდა რამაც იურიდიულად ერთიანი საქართველოს ფაქტობრივი გაყოფა გამოიწვია. დასავლეთ საქართველოზე მონღოლთა ბატონობა არ ვრცელდებოდა და დავითი დამოუკიდებლად მართავდა „ლიხთიმერეთს”.
	დავით VII ულუ	1247	1270	გიორგი IV ლაშას უკანონო შვილი. 1247 წელს გუიუქ-ყაენმა დავით ნარინთან ერთად მეფედ დაამტკიცა. ორივე მეფე 1259 წლამდე თანხმობით განაგებდა ქვეყანას. ქვეყანაში არსებული უმძიმესი მდგომარეობის გამო დავით ულუ 1259 წელს აუჯანყდა მონღოლებს, თუმცა დამარცხდა. მისი მმართველობის დროს ფიქტიურად ერთიანი საქართველო ფაქტობრივად სამ ნაწილად (აღმ. საქართველო, დას. საქართველო და სამცხე) გაიყო.
	დემეტრე II თავდადებული	1270	12 მარტი, 1289	დავით VII ულუსა და გვანცა დედოფლის ძე. მონაწილეობდა მონღოლთა მიერ წარმოებულ ლაშქრობებში. ააგო თბილისის მეტეხის ტაძარი. 1288 წელს დემეტრე II ყაენის წინააღმდეგ მოწყობილ შეთქმულებაში მონაწილეობის ბრალდებით ყაენმა დაიბარა. მეფემ დარბაზი მოიწვია, რომელმაც ურჩია ურდოში არ წასულიყო და მთებში გახიზნულიყო. დემეტრე II დარბაზს არ დაეთანხმა იმ მოტივით, რომ ურდოში წაუსვლელობას მონღოლების მიერ უბრალო ხალხის გაჟლეტა და ქვეყნის აოხრება მოჰყვებოდა. 1289 წლის 12 მარტს მოვაკანში, მდინარე მტკვრის პირას მეფე დემეტრე II-ს ყაენის ბრძანებით თავი მოჰკვეთეს. თავდა-დებული მეფის ცხედარი კათოლიკოს-პატრიარქმა აბრაჰამმა და მოსე მღვდელმა მალულად გამოისყიდეს, თბილისელმა ვაჭრებმა კი საქართველოში ჩამოასვენეს. იგი დაკრძალულია მცხეთაში, სვეტიცხოვლის ტაძარში. ქართულმა მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ მეფე დემეტრე წმინდანად შერაცხა და ხსენების დღედ 12 მარტი დაადგინა.
	ვახტანგ II	1289	1292	დავით VI ნარინის ძე. დემეტრე II-ს სიკვდილით დასჯის შემდეგ, ხუტლუბუღას (სადუნ მანკაბერდელის ძე) რჩევით ყაენმა აღმოსავლეთ საქართველოს მეფედ დაამტკიცა. დავით ნარინის სიკვდილის შემდეგ ვახტანგი დასავლეთ საქართველოსაც მიიღებდა მემკვიდრე-ობით, რასაც მონღოლთა მფლობელობის ქვეშ საქართველოს გამთლიანება მოჰყვებოდა, მაგრამ 1292 წელს ვახტანგ II მოულოდნელად გარდაიცვალა. დაკრძალულია გელათის მონასტერში.
	დავით VIII	1293	1311	დემეტრე II თავდადებულის ძე. მისი სამფლობელო, რეალურად, მხოლოდ აღმოსავლეთ საქართველოს მოიცავდა. იბრძოდა მონღოლების წინააღმდეგ, თუმცა ამ ბრძოლებმა მხოლოდ ქვეყნის გაპარტახება გამოიწვია.
	გიორგი V ბრწყინვალე	1299	1299	დემეტრე II თავდადებულის ძე. პირველი ზეობა.
	ვახტანგ III	1298	1308	დემეტრე II თავდადებულის ძე. 1298 წელს, დავით VIII-სთან დაპირისპირების მიზნით, ყაზან ყაენმა ვახტანგი მეფედ დაამტკიცა. ფაქტობრივად, ვახტანგ III-ის სამფლობელო თბილისსა და თბილისის სამხრეთით მდებარე ნაწილით, დმანის-სამშვილდით შემოიფარგლებოდა. ვახტანგ III 1308 წელს გარდაიცვალა. მეფე წმინდანადაა აღიარებული ქართული მართლმადიდებელი ეკლესიის მიერ. ხსენების დღე არის ძველი სტილით 10 დეკემბერი, ახალი სტილით — 23 დეკემბერი.
	გიორგი VI მცირე	1308	1313	დავით VIII-ის ძე. მისი მეფობა ფიქტიური იყო. მონღოლებმა ჯერ კიდევ მამამისის სიცოცხლეში გაამეფეს და მეურვედ დაუნიშნეს დემეტრე II-ის ვაჟი გიორგი (შემდეგ გიორგი V ბრწყინვალე). 1314 წელს მონღოლებმა ხელმეორედ გაამეფეს. 1316-1317 წლებში გიორგი მეფეს წარუმატებლად ულაშქრია დვალეთში, რის შემდეგაც მისი ხელისუფლება საბოლოოდ დასუსტდა. სხვა ცნობები მის მოღვაწეობის შესახებ არ მოგვეპოვება.
	გიორგი V ბრწყინვალე (ხელახლა)	1318	1346	მეორე ზეობა. წინა ფიქტიური მმართველობისაგან განსხვავებით, ამჯერად გიორგი V-მ ერთპიროვნულად დაიწყო ქვეყნის მართვა. გააერთიანა საქართველო და მონღოლები ქვეყნიდან განდევნა, აამაღლა სამეფოს საგარეო პრესტიჟი. აღსანიშნავია მისი საკანონმდებლო მოღვაწეობაც. გადმოცემის თანახმად, ხუთჯვრიანი დროშა გიორგი V-ის მმართველობისას შეიქმნა. ოთხი დამატებითი ჯვარი დროშას მას შემდეგ დაემატა, რაც მეფემ მონღოლები საქართველოდან განდევნა.
	დავით IX	1346	1360	გიორგი V ბრწყინვალის ძე, მისი მეფობის დროს საქართველოში თავი იჩინა ეკონომიკურმა კრიზისმა, გაჩნდა შავი ჭირის ეპიდემიაც, რომელმაც მრავალი ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლა. დავით IX 1360 წელს გარდაიცვალა გუგეთში. დაკრძალულია გელათში.
	ბაგრატ V დიდი	1360	1393	დავით IX-ის ძე. ქართული საისტორიო მწერლობა ბაგრატ V-ს „დიდის“ სახელით იხსენიებს. ტრაპიზონელი ბერძენი ისტორიკოსები მიქაელ პანარეტოსი, რომელიც პირადად იცნობდა ბაგრატ V-ს, მას „გამოჩენილ სარდალს“ უწოდებს. სომხურ მწერლობაშიც ბაგრატ V „ძლევამოსილისა და ძლიერის“ სახელითაა მოხსენიებული. მისი მმართველობის ბოლოს საქართველოს თემურლენგი შემოესია. მან მეფის დატყვევებაც მოახერხა და გამაჰმადიანების სანაცვლოდ გათავისუფლება შესთავაზა. ბაგრატმა მოჩვენებით მიიღო ისლამი, რის შემდეგაც ტყვეობას თავი დააღწია და მტრის წინააღმდეგ ბრძოლას ჩაუდგა სათავეში, თუმცა მალევე გარდაიცვალა.
	გიორგი VII	1393	1407	ბაგრატ V-ის ვაჟი. მამამისის სიცოცხლეშივე განაგებდა საქართველოს სხვადასხვა კუთხეს და წყაროებშიც ამ დროიდან იხსენიება მეფედ. მისი მეფობისას თემურლენგი მრავალჯერ შემოესია საქართველოს. გიორგი VII 1407 წელს დაიღუპა თურქმან ტომებთან ბრძოლაში.
	კონსტანტინე I	1407	1412	ბაგრატ V-ის ვაჟი, გიორგი VII-ის ნახევარძმა. ყარა-ყოიუნლუს წინააღმდეგ გამართულ სასტიკ ბრძოლაში ჩალაღანთან კონსტანტინე I ტყვედ ჩავარდა. ტყვეობაში მამაცურად ეჭირა თავი, რის გამოც ყარა-იუსუფმა მას საკუთარი ხელით მოჰკვეთა თავი.
	ალექსანდრე I დიდი	1412	1442	კონსტანტინე I-ის ვაჟი. ენერგიულად მოჰკიდა ხელი თემურლენგისა და თურქმანთა შემოსევებით განადგურებული ქვეყნის აღდგენას. ალექსანდრე I ცდილობდა აღედგინა საქართველოს ადრინდელი საზღვრები. 1431 მან შემოიერთა ციხე-ქალაქი ლორე და ლორის ველი, რომელიც მანამდე თურქმან მომთაბარეებს ეპყრათ. დაახლოებით 1434-1435 შემოიერთა სივნიეთი (ახლანდელი ყარაბაღი და მისი მეზობელი თემები). ცდილობდა ქართული ეკლესიის გაძლიერებას, აღადგინა შერყეული საეკლესიო მიწათმფლობლობა, განაახლა უცხოეთის ქართული მონასტრები. სამეფოში შექმნილი ვითარების გამო, 1442 წელს ალექსანდრე I ტახტიდან გადადგა და ათანასეს სახელით ბერად აღიკვეცა.
	ვახტანგ IV	1442(3)	1446	ალექსანდრე I-ის ვაჟი. ტახტზე ავიდა მას შემდეგ, რაც მამამისი ბერად აღიკვეცა. ვახტანგ IV -ის მეფობა ხანმოკლე აღმოჩნდა. იგი თავის მეუღლესთან, ფანასკერტელის ასულ სითიხათუნთან ერთად დაკრძალულია ბანას საკათედრო ტაძარში.
	გიორგი VIII	1446	1466	ალექსანდრე I-ის შვილი და ვახტანგ IV-ის ნახევარძმა. მის დროს ძირითადად დამთავრდა საქართველოს ერთიანი ფეოდალური მონარქიის სამეფო-სამთავროებად დაშლის ხანგრძლივი პროცესი. თავდაპირველად სამეფოს ჩამოსცილდა სამცხე-საათაბაგო. დასავლეთ საქართველოში გამეფების პრეტენზიით გამოვიდა სამოქალაქოს ერისთავი ბაგრატი, რომელმაც გიორგი VIII-ს ომი გამოუცხადა. ჩიხორის ბრძოლაში (1463) გიორგი VIII დამარცხდა. 1465 სამცხის მთავარმა ყვარყვარე II ათაბაგმა გიორგი VIII ტყვედ ჩაიგდო. ამით ისარგებლა ბაგრატმა და 1466 თავი საქართველოს მეფედ გამოაცხადა. ტყვეობიდან განთავისუფლებული გიორგი VIII (1466) იძულებული გახდა კახეთს გასულიყო, რითაც დასაბამი მისცა კახეთის ცალკე სამეფოდ გამოყოფას.

ქართლის, კახეთის, იმერეთის მეფეები და სამცხე-საათაბაგოს მმართველები

ქართლის მმართველები (მეფეები და გურჯისტანის ვალები)

ქართლის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები
კონსტანტინე II (საქართველოს ფორმალური მეფე 1466–1478, ორმეფობის დროს. მოწინააღმდეგე – ბაგრატ VI)	1478 - 1490	ქართლ-იმერეთის მეფე
კონსტანტინე II	1490 - 1505	ქართლის მეფე
დავით X	1505 – 1525	ქართლის მეფე
გიორგი IX	1525 – 1527	ქართლის მეფე
ლუარსაბ I	1527 - 1556	ქართლის მეფე
სიმონ I	1556-1569	ქართლის მეფე
დავით XI (დაუთ–ხანი)	1569 – 1578	ქართლის მეფე
სიმონ I (ხელახლა)	1578-1600	ქართლის მეფე
გიორგი X	1600 – 1606	ქართლის მეფე
ლუარსაბ II	1606 – 1615	ქართლის მეფე
ბაგრატ VII	1615 – 1619	ქართლის მეფე
სიმონ II	1619 – 1631	ქართლის მეფე
თეიმურაზ I	1625 – 1632	ქართლ-კახეთის მეფე
როსტომი (როსტომ-ხანი)	1632 - 1658	ქართლის მეფე
ვახტანგ V	1658 – 1675	ქართლის მეფე
გიორგი XI	1676 - 1688	ქართლის მეფე
ერეკლე I (ნაზარალი–ხანი; რუსეთში: Николай Давыдович)	1688 – 1703	ქართლის მეფე
გიორგი XI (ხელახლა)	1703 - 1709	ქართლის მეფე
ვახტანგ VI	1703-1714	ქართლის ჯანიშინი
ქაიხოსრო	1709 – 1711	ქართლის მეფე
იესე (ალი ყული-ხანი; ოსმალთა სამსახურში – მუსტაფა)	1714 – 1716	ქართლის მეფე
ვახტანგ VI (ხელახლა)	1716-1724	ქართლის მეფე
ბაქარი	1716	ქართლის ჯანიშინი (ვახტანგ VI–ს ირანში ყოფნის დროს)
ბაქარი (შაჰ ნავაზ–ხანი)	1717 – 1719	ქართლის მეფე (ვახტანგ VI–ს ირანში ყოფნის დროს)
იესე (ალი ყული-ხანი; ოსმალთა სამსახურში – მუსტაფა); (ხელახლა)	1724 – 1727	ქართლის ფიქტიური გამგებელი (ვალი), ოსმალობა
ისჰაკ-ფაშა	1727 – 1735	ქართლის გამგებელი (ვალი), ოსმალობა
სეფი-ხანი	1735 - 1744	ქართლ–კახეთის გამგებელი, ყიზილბაშობა
თეიმურაზ II	1744 - 1762	ქართლის მეფე
ერეკლე II	1762 – 1798	ქართლ-კახეთის მეფე
გიორგი XII	1789 – 1800	ქართლ-კახეთის მეფე

1800-1801 წლებში რუსეთმა დაიპყრო ქართლ-კახეთის სამეფო.

კახეთის მმართველები (მეფეები და გურჯისტანის ვალები)

კახეთის სამეფოს გერბი

კახეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები
გიორგი I (ერთიანი საქართველოს უკანასკნელი მეფე – გიორგი VIII, 1446 – 1466)	1466 - 1476	კახეთის მეფე
ალექსანდრე I	1476 – 1511	კახეთის მეფე
გიორგი II (ავ–გიორგი)	1511 – 1513	კახეთის მეფე
დავით X ქართლის მეფე	1513 – 1518	ქართლ–კახეთის მეფე
ლევანი	1518 - 1574	კახეთის მეფე
ალექსანდრე II	1574-1601	კახეთის მეფე
დავით I	1601 - 1602	კახეთის მეფე
ალექსანდრე II (ხელახლა)	1602 - 1605	კახეთის მეფე
კონსტანტინე I	1605	კახეთის მეფე
თეიმურაზ I (ქართლ-კახეთის მეფე 1625-1632)	1606 – 1616	კახეთის მეფე
თეიმურაზ I (ხელახლა)	1634-1648	კახეთის მეფე
არჩილ II	1664 – 1675	კახეთის მეფე
დავით II (იმამ–ყული ხანი)	1703 – 1722	კახეთის მეფე
თეიმურაზ II (ქართლის მეფე 1744-1762)	1709-1715	კახეთის გამგებელი
კონსტანტინე II (მაჰმად ყული-ხანი)	1722 – 1732	კახეთის მეფე
თეიმურაზ II (ხელახლა)	1733 - 1744	კახეთის მეფე
ერეკლე II	1744 – 1762	კახეთის მეფე
ერეკლე II	1762 – 11 იანვარი, 1798	ქართლ-კახეთის მეფე
გიორგი XII	11 იანვარი, 1798 – 28 დეკემბერი, 1800	ქართლ-კახეთის მეფე

1800 წლის 22 დეკემბერს რუსეთის იმპერატორი პავლე I სარგებლობს მეფე გიორგი XII–ის ავადმყოფობით და ხელს აწერს რუსეთის იმპერიასთან ქართლ-კახეთის სამეფოს "შეერთების" მანიფესტს.

1801 წლის 12 სექტემბერს რუსეთის იმპერატორი ალექსანდრე I ხელს აწერს რუსეთის იმპერიასთან ქართლ-კახეთის სამეფოს "შეერთების" მანიფესტს.

იმერეთის მეფეები (1259-1810 წლებში)

იმერეთის სამეფოს გერბი

იმერეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები გურიელები დადიანები
დავით VI ნარინი	1259 - 1293	ლიხთ–იმერეთის ფაქტობრივი მეფე
კონსტანტინე I	1293 – 1327	ლიხთ–იმერეთის მეფე
მიქელი	1327 – 1329	ლიხთ–იმერეთის მეფე
ბაგრატ I	1329 - 1372	შორაპნის ერისთავი
ალექსანდრე I	1372-1387	შორაპნის ერისთავი
ალექსანდრე I	1387-1389	იმერეთის მეფე
გიორგი I	1389 – 1392	იმერეთის მეფე
ბაგრატ II	1463 – 1466	იმერეთის მეფე
ბაგრატ II	1466 – 1478	ქართლ–იმერეთის მეფე
კონსტანტინე II	1478 - 1484	ლიხთ–იმერეთის მეფე
ალექსანდრე II	1484 – 1510	იმერეთის მეფე
ბაგრატ III	1510 – 1565	იმერეთის მეფე
გიორგი II	1565 - 1583	იმერეთის მეფე
ლევანი	1583 – 1590	იმერეთის მეფე
როსტომი	1590 - 1604	იმერეთის მეფე
გიორგი III	1604 - 1639	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე III	1639 - 1660	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV	1660 – 1661	იმერეთის მეფე
ვახტანგი (ჭუჭუნიაშვილი)	1660	იმერეთის მეფე, უზურპატორი
ვამეყ III დადიანი	1660	იმერეთის მეფე, უზურპატორი
არჩილ II	1661 – 1663	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV (ხელახლა)	1663 – 1668	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV (ხელახლა)	1669 – 1678	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1678 - 1679	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV (ხელახლა)	1679 - 1681	იმერეთის მეფე
გიორგი III გურიელი	1681 – 1683	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე IV	1683 - 1690	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1690 – 1691	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე IV (ხელახლა)	1691 – 1695	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1695 - 1696	იმერეთის მეფე
გიორგი IV გოჩია	1696 - 1698	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1698	იმერეთის მეფე
სიმონი	1698 – 1701	იმერეთის მეფე
მამია III გურიელი	1701 – 1702	იმერეთის მეფე
გიორგი V (გიორგი-მალაქია აბაშიძე)	1702 - 1707	იმერეთის ფაქტობრივი მმართველი
გიორგი VI	1703 - 1711	იმერეთის მეფე
მამია III გურიელი (ხელახლა)	ოქტომბერი, 1711 – ივნისი, 1712	იმერეთის მეფე
გიორგი VI (ხელახლა)	ივნისი, 1712 - 1713	იმერეთის მეფე
მამია III გურიელი (ხელახლა)	1713 – 1714	იმერეთის მეფე
გიორგი VI (ხელახლა)	1714 - 1716	იმერეთის მეფე
გიორგი IV გურიელი	1716 – 1719	იმერეთის მეფე
გიორგი VI (ხელახლა)	1719 - 1720	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე V	1720 – 1741	იმერეთის მეფე
გიორგი VII	1741	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე V (ხელახლა)	1741 – 1746	იმერეთის მეფე
მამუკა	1746 – 1749	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე V (ხელახლა)	1749 – 1752	იმერეთის მეფე
სოლომონ I	1752 – 1766	იმერეთის მეფე
თეიმურაზი	1766 - 1768	იმერეთის მეფე
სოლომონ I (ხელახლა)	1768 - 23 აპრილი, 1784	იმერეთის მეფე
დავით II	23 აპრილი, 1784 - 1789	იმერეთის მეფე
სოლომონ II	1789 – 1810	იმერეთის მეფე

1810 წელს რუსეთმა დაიპყრო იმერეთის სამეფო.

სამცხის ათაბაგები (1268-1790 წლებში)

სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგები
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
ჯაყელები
სარგის I	1268 - 1279	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ბექა I	1285 – 1306	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
სარგის II	1306 – 1334	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე I	1334 - 1361	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
შალვა	1372 - 1389	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
აღბუღა I	1389 – 1395	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ივანე II	1391 – 1444	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
აღბუღა II	1444 – 1451	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე II	1451 – 1498	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ქაიხოსრო I	1498 – 1500	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მზეჭაბუკი	1500 – 1515	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მანუჩარ I	1515 - 1518	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე III	1518 – 1535	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ქაიხოსრო II	1535 - 1573	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე IV	1573 – 1581	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მანუჩარ II	1581 - 1607	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მანუჩარ III	1607 – 1628	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი

1628 წელს ოსმალეთმა საბოლოოდ შეიერთა სამცხე-საათაბაგო და იმპერიის რიგით საფაშოდ აქცია. 1795 წლამდე მას გამაჰმადიანებული ჯაყელი ფაშები განაგებდნენ.

სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგები
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
გამაჰმადიანებული ჯაყელები
საფარ-ფაშა (ბექა)	1628 - 1635	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იუსუფ-ფაშა I	1635 – 1647	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
როსტომ-ფაშა	1647 – 1659	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ასლან-ფაშა	1659 - 1680	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იუსუფ-ფაშა II	1680 - 1690	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
სალიმ-ფაშა	1690 – 1701	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ისაყ-ფაშა	1701 – 1741	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იუსუფ-ფაშა III	1741 – 1747	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ჰაჯი აჰმედ-ფაშა	1747 – 1758	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ჰასან-ფაშა	1758 - 1759 და 1761 - 1767	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იბრაჰიმ-ფაშა	1759 – 1761	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
საულეიმან-ფაშა	1767 - 1795	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი

სამცხე-საათაბაგოს ტერიტორია ნაწილობრივ 1828 წელს დაუბრუნდა საქართველოს და შევიდა რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში.

კავკასიის მმართველობის გენერალ–გუბერნატორები (5 მაისი, 1785 − 31 დეკემბერი, 1796)

• პავლე სერგის ძე პოტიომკინი, 1785 — 1787
• პეტრე აბრამის ძე ტეკელი, 1787 — 1789
• ივანე პეტრეს ძე სალტიკოვი, 1789 — 1790
• ანტონ ბოგდანის ძე დე ბალმენი, 1790
• ივანე ვასილის ძე გუდოვიჩი, 1790 — 1796
• ვალერიან ალექსანდრეს ძე ზუბოვი, 1796
• კავკასიის მმართველობა გაუქმდა — 31 დეკემბერი, 1796
• ივანე ვასილის ძე გუდოვიჩი, 1796 — 1798
• ირაკლი ივანეს ძე მარკოვი, 1798 — 1799
• დიმიტრი ივანეს ძე კისილოვი, 1799
• კარლ ფიოდორის ძე კნორინგი, 1799 — 1801

საქართველო რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში

თბილისის გუბერნიის გერბი

ქუთაისის გუბერნიის გერბი

რუსეთის იმპერიის მთავარსარდლები კავკასიაში
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
კავკასიის მთავარსარდლები
კარლ ფიოდორის ძე კნორინგი	1801 - 1802	1801 წლის 12 სექტემბრიდან – საქართველოს მთავარსარდალი და სამოქალაქო საქმეთა მთავარმართებელი. 1802 წლის 8 აპრილიდან – 1802 წლის 11 სექტემბრამდე – საქართველოს გუბერნიის მთავარსარდალი
პავლე დიმიტრის ძე ციციანოვი	11 სექტემბერი, 1802 – 8 თებერვალი, 1806	საქართველოს მთავარსარდალი და ასტრახანის გენერალ–გუბერნატორი
ივან ვასილის ძე გუდოვიჩი	8 თებერვალი, 1806 – 5 მარტი, 1809	საქართველოს მთავარსარდალი
ალექსანდრ პეტრეს ძე ტორმასოვი	5 მარტი, 1809 - 6 ივლისი, 1811	საქართველოს და სრულიად კავკასიის მთავარსარდალი
ფილიპ ოსიპეს ძე პაულიჩი	6 ივლისი, 1811 - 16 თებერვალი, 1812	საქართველოს მთავარსარდალი და ასტრახანის გენერალ–გუბერნატორი
ნიკოლაი ფიოდორის ძე რტიშჩევი	16 თებერვალი, 1812 – 9 აპრილი, 1816	საქართველოს მთავარსარდალი და სამოქალაქო საქმეთა მთავარმმართველი
ალექსი პეტრეს ძე ერმოლოვი	9 აპრილი, 1816 – 27 მარტი, 1827	ცალკეული ქართული კორპუსის მეთაური და სამოქალაქო საქმეთა მმართველი კავკასიასა და ასტრახანის გუბერნიაში
ივანე ფიოდორის ძე პასკევიჩი	28 მარტი, 1827 – 13 სექტემბერი, 1831	ცალკეული კავკასიური კორპუსის მეთაური და კავკასიის რეგიონის მმართველი
გრიგოლ ვლადიმერის ძე როზენი	13 სექტემბერი, 1831 – 30 ნოემბერი, 1837	ცალკეული კავკასიური კორპუსის მეთაური, საქართველოს სამოქალაქო და საზღვრის საქმეთა მთავარმმართველი
ევგენი ალექსანდრეს ძე გოლოვინი	30 ნოემბერი, 1837 – 25 ოქტომბერი, 1842	ცალკეული კავკასიური კორპუსის მეთაური, საქართველოს სამოქალაქო და საზღვრის საქმეთა მთავარმმართველი
ალექსანდრ ივანეს ძე ნეიდგარდტი	25 ოქტომბერი, 1842 – 27 დეკემბერი, 1844	ამიერკავკასიის მხარის მთავარსარდალი და ცალკეული კავკასიური კორპუსის მეთაური
კავკასიის მეფისნაცვლები
მიხეილ სიმონის ძე ვორონცოვი	27 დეკემბერი, 1844 - 1 მარტი, 1854	მეფისნაცვალი
ნიკოლოზ ანდრეის ძე რეადი	1 მარტი, 1854 – 29 ნოემბერი, 1854	მეფისნაცვლის მოვალეობის შემსრულებელი
ნიკოლოზ ნიკოლოზის ძე მურავიოვ–კარსკი	29 ნოემბერი, 1854 – 22 ივლისი, 1856	მეფისნაცვალი
ალექსანდრე ივანეს ძე ბარიატინსკი	22 ივლისი, 1856 – 6 დეკემბერი, 1862	მეფისნაცვალი
დიდი მთავარი მიხეილ ნიკოლოზის ძე რომანოვ უფროსი	6 დეკემბერი, 1862 - 23 ივლისი, 1881	მეფისნაცვალი
1881 წლის 22 ნოემბერს კავკასიის სამეფისნაცვლო გაუქმდა de facto
კავკასიის ადმინისტრაციის მთავარმართებლები (22 ნოემბერი, 1882 – 26 თებერვალი, 1905)
ალექსანდრე მიხეილის ძე დონდუკოვ-კორსაკოვი	1 იანვარი, 1882 - 3 ივნისი, 1890	მთავარმართებელი
სერგეი ალექსანდრეს ძე შერემეტიევი	3 ივნისი, 1890 – 6 დეკემბერი, 1896	მთავარმართებელი
გრიგორი სერგეის ძე გოლიცინი	12 დეკემბერი, 1896 – 1 იანვარი, 1905	მთავარმართებელი
1905 წლის 26 თებერვალს კავკასიის ადმინისტრაცია შეიცვალა სამეფისნაცვლოთი
კავკასიის მეფისნაცვლები (26 თებერვალი, 1905 – 9 მარტი, 1917)
გრაფი ილარიონ ივანეს ძე ვორონცოვ-დაშკოვი	26 თებერვალი, 1905 - 23 აგვისტო, 1915	მეფისნაცვალი
დიდი მთავარი ნიკოლოზ ნიკოლოზის ძე რომანოვ უმცროსი	23 აგვისტო, 1915 – 9 მარტი, 1917	მეფისნაცვალი
1917 წლის 9 მარტს, კავკასიაში ჩამოყალიბდა ამიერკავკასიის სპეციალური კომიტეტი

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მმართველები

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გერბი

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
მთავრობის თავმჯდომარეები
ევგენი გეგეჭკორი	28 ნოემბერი, 1917 - 9 აპრილი, 1918	ამიერკავკასიის კომისარიატის პირველი თავმჯდომარე
აკაკი ჩხენკელი	9 აპრილი, 1918 - 26 მაისი, 1918	საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე
ნოე ჟორდანია	24 ივლისი, 1918 - 18 მარტი, 1921	საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე

საქართველოს სსრ ლიდერები

• ფილიპე იესეს ძე მახარაძე, თებერვალი, 1921 - 1922, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პასუხისმგებელი მდივანი)

• მიხეილ სტეფანეს ძე ოკუჯავა, აპრილი, 1922 - ოქტომბერი, 1922, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პასუხისმგებელი მდივანი)

• ბესარიონ ბესარიონის ძე ლომინაძე, ოქტომბერი, 1922 - 1924, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პასუხისმგებელი მდივანი)

• მიხეილ ივანეს ძე კახიანი, 1924 - 20 ნოემბერი, 1927, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პასუხისმგებელი მდივანი)

• მიხეილ ივანეს ძე კახიანი, 20 ნოემბერი, 1927 - 6 მაისი, 1930, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• ლევან დავითის ძე ღოღობერიძე, 6 მაისი, 1930 - 20 ნოემბერი, 1930, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• სამსონ ანდრიას ძე მამულია, 20 ნოემბერი, 1930 - 13 ოქტომბერი, 1931, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• ლავრენტი იოსების ძე ქართველიშვილი, 13 ოქტომბერი, 1931 - 14 ნოემბერი, 1931, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• ლავრენტი პავლეს ძე ბერია, 14 ნოემბერი, 1931 - 31 აგვისტო, 1938, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• კანდიდ ნესტორის ძე ჩარკვიანი, 31 აგვისტო, 1938 - 27 მარტი, 1952, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• აკაკი ივანეს ძე მგელაძე, 29 მარტი, 1952 - 14 აპრილი, 1953, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• ალექსანდრე იორდანეს ძე მირცხულავა, 14 აპრილი, 1953 - 4 სექტემბერი, 1953, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• ვასილ პავლეს ძე მჟავანაძე, 4 სექტემბერი, 1953 - 28 სექტემბერი, 1972, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• ედუარდ ამბროსის ძე შევარდნაძე, 28 სექტემბერი, 1972 - 2 ივლისი, 1985, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• ჯუმბერ ილიას ძე პატიაშვილი, 6 ივლისი, 1985 - 14 აპრილი, 1989, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• გივი გრიგოლის ძე გუმბარიძე, 14 აპრილი, 1989 - 17 ნოემბერი, 1989, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი)

• გივი გრიგოლის ძე გუმბარიძე, 17 ნოემბერი, 1989 - 14 ნოემბერი, 1990, (საქართველოს ბოლშევიკური კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი) — საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავმჯდომარე

• ზვიად კონსტანტინეს ძე გამსახურდია, 14 ნოემბერი, 1990 - 14 აპრილი, 1991, საქართველოს რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე

საქართველოს რესპუბლიკა (შემდგომში საქართველო)

საქართველოს რესპუბლიკის გერბი

საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტები (შემდგომში საქართველოს პრეზიდენტები)
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
პრეზიდენტი
ზვიად გამსახურდია	14 აპრილი, 1991 - 6 იანვარი, 1992	საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტი
სამხედრო გადატრიალება
ჯაბა იოსელიანი თენგიზ კიტოვანი	6 იანვარი, 1992 - 10 მარტი, 1992	საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭოს თავმჯდომარეები
ედუარდ შევარდნაძე	10 მარტი, 1992 – 6 ნოემბერი, 1992	საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო საბჭოს თავმჯდომარე
ედუარდ შევარდნაძე	6 ნოემბერი, 1992 – 25 ნოემბერი, 1995	საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო მეთაური
პრეზიდენტი
ედუარდ შევარდნაძე	26 ნოემბერი, 1995 - 23 ნოემბერი, 2003	საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტი
ნინო ბურჯანაძე	23 ნოემბერი, 2003 - 25 იანვარი, 2004	საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი
მიხეილ სააკაშვილი	25 იანვარი, 2004 - 25 ნოემბერი, 2007	საქართველოს პრეზიდენტი
ნინო ბურჯანაძე	25 ნოემბერი, 2007 - 20 იანვარი, 2008	საქართველოს პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი
მიხეილ სააკაშვილი	20 იანვარი, 2008 - 17 ნოემბერი, 2013	საქართველოს პრეზიდენტი
გიორგი მარგველაშვილი	17 ნოემბერი, 2013 - დღემდე	საქართველოს პრეზიდენტი

საქართველოს მეფეების ფოტო გალერეა

• 

  მირიან III

• 

  არჩილი

• 

  ბაგრატ III

• 

  ბაგრატ IV

• 

  დავით აღმაშენებელი

• 

  დემეტრე I

• 

  გიორგი III

• 

  თამარ მეფე

• 

  გიორგი IV ლაშა

• 

  დემეტრე II

• 

  ლუარსაბ II

• 

  ლევანი

• 

  ალექსანდრე II

• 

  სიმონ I

• 

  თეიმურაზ I

• 

  როსტომ ხანი

• 

  ალექსანდრე III

• 

  გიორგი XI

• 

  არჩილ II

• 

  ერეკლე I

• 

  ვახტანგ VI

• 

  თეიმურაზ II

• 

  ერეკლე II

• 

  სოლომონ I

• 

  გიორგი XII

• 

  დავით ბატონიშვილი

ლიტერატურა

• მარიამ ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი (2007). საქართველოს მეფეები. თბილისი: ნეკერი. ISBN 99928-58-36-2. 

იხილეთ აგრეთვე

• საქართველო
• საქართველოს ისტორია
• საქართველოს მონარქების მეუღლეების სია