 ჯონ კალვინ კულიჯ უმცროსი (ინგლ. John Calvin Coolidge Jr.; დ. 4 ივლისი, 1872 — გ. 5 იანვარი, 1933) — ამერიკელი პოლიტიკოსი, აშშ-ის 30-ე პრეზიდენტი, მასაჩუსეტსის გუბერნატორი. გუბერნატორობისას 1919 წლის ბოსტონის პოლიციელების გაფიცვასთან დაკავშირებით მიღებულმა ზომებმა კულიჯს მტკიცე და შეუპოვარი ადამიანის რეპუტაცია და პოპულარობა მოუტანა. 1920 წელს იგი ვიცე-პრეზიდენტად აირჩიეს, ხოლო 1923 წელს, პრეზიდენტ უორენ ჰარდინგის გარდაცვალების შემდეგ იგი პრეზიდენტი გახდა და 1924 წელს არჩევნებშიც გაიმარჯვა. კულიჯმა თავისი პრეზიდენტობის დროს მოახერხა თეთრი სახლის მიმართ საზოგადოების ნდობა დაებრუნებინა, რომელიც ჰარდინგის ადმინისტრაციის დროს მომხდარი სკანდალების გამო დაიკარგა. თანამდებობის დატოვებისას კულიჯის პრეზიდენტობას საზოგადოებაში ძირითადად დადებითად აფასებდნენ. კულიჯის ბიოგრაფი წერს: „იგი განასახიერებდა საშუალო კლასის მოლოდინსა და განწყობილებას; მას შეეძლო მათი აზრის გამოხატვა და მგზნებარე სურვილების გადმოცემა. ის, რომ იგი წარმოადგენდა საშუალო კლასის გრძნობებს, არის მისი ძალის ყველაზე დამარწმუნებელი მტკიცებულება“. კულიჯი გარდაიცვალა 1933 წლის 5 იანვარს 60 წლის ასაკში. კულიჯის რეპუტაციამ განიცადა „რენესანსი“ რეიგანის ადმინისტრაციის დროს, თუმცა, დღეს მისი მოღვაწეობის შეფასებები განსხვავდება: 30-ე პრეზიდენტის ეპოქას და ქმედებებს დიდად აფასებენ „მცირე მთავრობისა“ და „Laissez-faire“-ის (ეკონომიკაში სახელმწიფოს ჩაურევლობის პრინციპი) მხარდამჭერები, ხოლო ძლიერი, ცენტრალური ხელისუფლების მხარდამჭერებისთვის იგი ნაკლებადაა მოსაწონი. ამავე დროს, ორივე მხარე დიდად აფასებს იმას, რომ კულიჯი მხარს უჭერდა რასობრივ თანასწორობას. 1903 წელს, კულიჯმა გაიცნო გრეის ანა გუდიუ. ისინი დაქორწინდნენ 1905 წლის 4 ოქტომბერს გრეისის სახლის მისაღებ ოთახში. კულიჯებს ეყოლათ ორი შვილი: ჯონი და კალვინ უმცროსი. კალვინ უმცროსი 16 წლის ასაკში, სისხლის მოწამვლის შედეგად გარდაიცვალა, ხოლო უფროსმა შვილმა, ჯონიმ, მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა „კულიჯის ფონდის“ დაარსებასა და კალვინ კულიჯის საპრეზიდენტო საიტის შექმნაში.
 ანა ბრეტონელი (ფრანგ. Anne de Bretagne, ბრეტ. Anna Breizh, გერმ. Anna von Bretagne, იტალ. Anna di Bretagna; დ. 25 იანვარი, 1477, ნანტი, ბრეტანის საჰერცოგო — გ. 9 იანვარი, 1514, ბლუა, საფრანგეთის სამეფო) — მონფორთა დინასტიის უკანასკნელი წარმომადგენელი. ბრეტანის ჰერცოგინია და ეტამპის გრაფინია 1488-1514 წლებში როგორც ფრანსუა II ბრეტონელის ასული. ავსტრიის ერცჰერცოგინია 1490-91 წლებში როგორც მაქსიმილიან I-ის მეუღლე. საფრანგეთის ორგზის დედოფალი 1491-98 და 1499-1514 წლებში, ნეაპოლის დედოფალი 1501-03 წლებში და მილანის ჰერცოგინია 1499-1512 წლებში როგორც ჯერ შარლ VIII-ის, ხოლო შემდეგ ლუი XII-ის მეუღლე. საფრანგეთის დედოფალ კლაუდია დე ვალუას დედა. ანა დაიბადა ბრეტანის საჰერცოგოს დედაქალაქში და იზრდებოდა თავის უმცროს დასთან, იზაბელთან ერთად. იგი იყო ბრეტანის ჰერცოგ ფრანსუა II-ისა და მისი მეორე მეუღლის, ნავარის პრინცესა მარგარიტა დე ფუას უფროსი ქალიშვილი და მათი ტახტის მემკვიდრე. 1488 წელს ჰერცოგი ფრანსუა ბრძოლაში დაიღუპა, რის გამოც ტახტზე 11 წლის ანა ავიდა, რომელსაც მაშინვე უამრავი ხელისმთხოვნელი გამოუჩნდა. თავდაპირველად იგი დანიშნული იყო ინგლისის მეფე ედუარდ V-ზე, თუმცა იგი მალევე დაიღუპა, რის გამოც ანამ ახალი საქმროს ძიება დაიწყო. იგი საბოლოოდ 1490 წელს ცოლად გაჰყვა ავსტრიის უკვე დაქვრივებულ ერცჰერცოგ მაქსიმილიან I-ს. ჯერ კიდევ დამოუკიდებელი, თუმცა უმწეო ბრეტანის ასეთმა დაახლოვებამ ჰაბსბურგებთან, შეაშინა საფრანგეთის მეფე შარლ VIII და დიდი არმიით შეიჭრა ბრეტანში. მან დაიკავა ძირითადი ბრეტონული ციხესიმაგრეები და 1491 წელს ანა იძულებით შეირთო ცოლად. რომის პაპმა მისი და მაქსიმილიანის ქორწინება გააუქმა და იგი შარლის ცოლად და შესაბამისად საფრანგეთის ახალ დედოფლად გამოაცხადა. იგი გარდაიცვალა 1514 წელს, 36 წლის ასაკში. მასთან ერთად არსებობა სამუდამოდ შეწყვიტა მონფორების დინასტიამაც, რომელიც ორას წელზე მეტხანს მართავდა ბრეტანს.
|
 მიხეილ სუსლოვი (რუს. Михаи́л Андре́евич Су́слов; დ. 21 ნოემბერი [ძვ. სტ. 8 ნოემბერი], 1902 — გ. 25 იანვარი, 1982) — საბჭოთა სახელმწიოფე მოღვაწე, საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის მეორე მდივანი და პარტიის არაოფიციალური იდეოლოგი, პასუხისმგებელი შიდაპარტიულ დემოკრატიასა და ძალაუფლების გადანაწილებაზე. ცვლილებების მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულების გამო, გაითქვა სახელი როგორც პარტიის ერთ-ერთმა ყველაზე ორთოდოქსულმა ლიდერმა. დაიბადა 1902 წელს, რუსეთში, ხოლო 1921 წელს გახდა კომუნისტური პარტიის წევრი. 1920-იან წლებში სწავლობდა ეკონომიკას, ხოლო 1931 წელს პოლიტიკური საქმიანობის დაწყების გამო თავი დაანება მასწავლებლად მუშაობას და გახდა ერთ-ერთი იმ მრავალი საბჭოთა მოღვაწეთაგან, რომელმაც იოსებ სტალინის რეჟიმის მიერ წამოწყებულ რეპრესიებში მიიღო მონაწილეობა. 1939 წელს დაინიშნა სტავროპოლის მხარის კომპარტიის პირველ მდივნად. მეორე მსოფლიო ომის დროს სათავეში ედგა ადგილობრივ პარტიზანულ მოძრაობას. 1946 წელს გახდა კომპარტიის საორგანიზაციო ბიუროს წევრი, ხოლო 1950 წლის ივნისში აირჩიეს უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმის წევრად. 1952 წლის 16 ოქტომბრიდან იყო სკკპ-ის მე-19 პრეზიდიუმის სრულუფლებიანი წევრი. სტალინის გარდაცვალების შედეგად დაწყებული ძალაუფლების გადანაწილების შემდეგ, სუსლოვმა დაკარგა მოპოვებული გავლენა და ცნობადობა, თუმცა, 1950-იანი წლების ბოლოს სუსლოვი გახდა ნიკიტა ხრუშჩოვის რევიზიონისტული მიდგომის მიმართ ოპოზიციაში მყოფი კომუნისტების ლიდერი. ხრუშჩოვის გადაყენების შემდეგ, სუსლოვმა მხარი დაუჭირა კოლექტიური ხელმძღვანელობის ჩამოყალიბებას. იგი აგრეთვე ემხრობოდა შიდაპარტიულ დემოკრატიას და ეწინააღმდეგებოდა ერთპიროვნული მმართველობის სისტემას, როგორც ეს სტალინისა და ხრუშჩოვის დროს იყო. ლეონიდ ბრეჟნევის მმართველობის დროს, სუსლოვი ითვლებოდა „მეორე კაცად“ და პარტიის მთავარ იდეოლოგად. გარდაიცვალა 1982 წლის 25 იანვარს. ითვლება, რომ მისი სიკვდილის შემდეგ დაიწყო ბრძოლა ბრეჟნევზე გავლენის მოპოვებისთვის და მისი გარდაცვალების შემდეგ გენერალური მდივნის პოსტის დაკავებისთვის.
 ყირიმელი თათრების დეპორტაცია (ყირიმ. Qırımtatar halqınıñ sürgünligi, Къырымтатар халкъынынъ сюргюнлиги; უკრ. Депортація кримських татар; რუს. Депортация крымских татар) — ყირიმელი თათრების იძულებითი გადასახლება ყირიმიდან უზბეკეთში და მის მიმდებარე ყაზახეთისა და ტაჯიკეთის რაიონებში. მცირე ჯგუფები ასევე გადაასახლეს მარის ასსრ-ში და რსფსრ-ის სხვადასხვა რეგიონებში. დეპორტაცია განახორციელა საბჭოთა კავშირის შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატმა 1944 წლის 18-დან 20 მაისის ჩათვლით თავდაცვის სახელმწიფო კომიტეტის გადაწყვეტილების საფუძველზე, მისი ხელმძღვანელის იოსებ სტალინის ხელმოწერით. ოფიციალურად, დეპორტაცია დასაბუთებული იყო ყირიმელი თათრების მასობრივი მონაწილეობით კოლაბორაციონისტულ ფორმირებებში, რომლებიც გამოდიოდნენ ნაცისტური გერმანიის მხარეზე დიდი სამამულო ომის პერიოდში. ასევე ერთ-ერთი მიზეზი იყო თანამშრომლობა ოკუპანტებთან, თუმცა არც საერთაშორისო სამართალი და არც საბჭოთა კანონები არ განიხილავდა კოლექტიურ პასუხიმგებლობას ცალკეული პირის მიერ ჩადენილ ქმედებაზე. საბჭოთა კავშირის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1967 წლის 5 სექტემბრის № 493 ბრძანებულებით „ყირიმში მცხოვრები თათარი მოქალაქეების შესახებ“ აღიარებულია, რომ „1944 წელს, ნაცისტური ოკუპაციის შემდეგ ყირიმის გათავისუფლების დროს, ყირიმში მცხოვრები თათრების გარკვეული ნაწილის გერმანელ დამპყრობლებთან აქტიური თანამშრომლობის ფაქტები უსაფუძვლოდ გავრცელდა ყირიმის მთელ თათრული წარმოშობის მოსახლეობაზე“. 1989 წლის ნოემბერში საბჭოთა კავშირის უმაღლესმა საბჭომ ყირიმელი თათრების დეპორტაცია უკანონოდ და დანაშაულებრივად აღიარა. 2014 წლის 21 აპრილს, ყირიმის ოკუპაციის შემდეგ, რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ხელი მოაწერა ბრძანებას ყირიმელი თათრებისა და სხვა ყირიმელი ხალხის რეაბილიტაციის შესახებ, რომლებიც დაზარალდნენ სტალინური რეპრესიების გამო.
|
.jpg)
.jpg)
