მირიან I
| მირიან I | |
|---|---|
| მირვან I | |
| იბერიის მეფე | |
| მმართ. წლები: |
ძვ. წ. 162–112[1] ძვ. წ. 162–144[2] ძვ. წ. 162–120[3] ძვ. წ. 159–109[4] |
| წინამორბედი: | საურმაგი |
| მემკვიდრე: | ფარნაჯომი |
| მეუღლე: | საურმაგის ასული |
| დინასტია: | ფარნავაზიანი |
მირიან I, მირვან I — ქართლის (იბერიის) მეფე ძვ. წ. III საუკუნის ბოლოს ან II საუკუნეში. საურმაგის ძე (ფარნავაზის შვილიშვილი), მეფე მამის შემდგომ. „მოქცევაჲ ქართლისაჲ“-ს ცნობით მას აღუმართავს ქალღმერთი დანინას კერპი (ლეონტი მროველი კი ამ კერპის აღმართვას საურმაგს) და აუშენებია არმაზი „ქართლის ცხოვრება“ მოგვითხრობს, რომ მირვანი ებრძოდა კავკასიელ მთიელებს (განსაკუთრებით დურძუკებს).[5] დურძუკნი და ჭართალელნი ჩრდილოეთიდან კახეთს შემოესივნენ. მირიანმა ისინი სასტიკად დაამარცხა, დარიალის კარი გაიარა, დურძუკეთი და ჭართალი დაიმორჩილა, დარიალის გადმოსასვლელნი ქვის ციხე-ზღუდეებით ჩაჰკეტა და ჩარაზა.[6] ამ ჭიშკარს შემდეგს საუკუნეებში რომაელი მწერლებიც იხსენიებენ.[7]
სომხის ისტორიკოსთა მოწმობით, მირიანის დროს ალბანეთს ცალკე მმართველი მიუღია სომხეთის მეფისაგან, სახელად „არანი, კაცი სახელოვანი, ცნობილი სიბრძნითა და გონებითა“; ხოლო საკუთრივ „იბერიის“ სამეფოს ჩამოშორებია ერთი პატარა პროვინცია „სომხითი“ (დებედასა და აქსტაფას შუა), რომელიც დიდი სომხეთის მეფის ხელში გადასულა.[7]
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- მელიქიშვილი გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 11.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ ვახუშტი ბატონიშვილი "საქართველოს ისტორია", გამოცემა გ. დ. ქართველიშვილისა. განმარტებული და შევსებული ახლად შეძენილის არხეოლოგიურისა და ისტორიულის ცნობებით დ. ზ. ბაქრაძის მიერ. ტფილისი, 1885. გვ. გ.
- ↑ თეიმურაზ ბატონიშვილი „ისტორია დაწყებითგან ივერიისა, ესე იგი გიორგიისა, რომელ არს სრულიად საქართველოჲსა“ ქმნილი საქართველოს მეათცამეტის მეფის გიორგის ძის თეიმურაზისაგან სტამბასა შინა სამეცნიერო აკადემიისასა 1848 წელსა. გვ. 211.
- ↑ სერგი გორგაძე „საქართველოს ისტორია“. მოკლე სისტემატიური კურსი მოზრდილთათვის. ქუთაისი, 1915 წ. გვ. 84.
- ↑ CYRIL TOUMANOFF: „Chronology of the Early Kings of Iberia“. The Nimrodids or The Second Pharnabazid Dynasty: 3. Meribanes/Mirvan I. p. 10.
- ↑ ლორთქიფანიძე მ., მეტრეველი რ., საქართველოს მეფეები, თბილისი: „ნეკერი“, 2007. — გვ. 16, ISBN 99928-58-36-2.
- ↑ სანიკიძე ლევან, სანიკიძე გუბაზ, უბის ისტორია : ნაწილი I, თბილისი: „სამშობლო“, 1992. — გვ. 4.
- ↑ 7.0 7.1 გორგაძე სერგი, საქართველოს ისტორია : მოკლე სისტემატიური კურსი მოზრდილთათვის, ტ. I, ქუთაისი, 1915. — გვ. 50.
| წინამორბედი: საურმაგი |
იბერიის მეფე ძვ. წ. 162–112 |
შემდეგი: ფარნაჯომი |
| |||||||||||