1 იანვარი
| << | იანვარი | >> | ||||
| ორშ | სამ | ოთხ | ხუთ | პარ | შაბ | კვი |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| 2023 | ||||||
1 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის პირველი დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 364 დღე (ნაკიან წელში - 365). მსოფლიოს ბევრ ქვეყანაში 1 იანვარი არის ახალი წლის დღე.
დღის მოვლენები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ძვ. წ. 154 : ძველ რომში წლიური კონსულატის დღე პირველ იანვარზე გადმოიტანეს.
- ძვ. წ. 104 : რომაელმა კონსულმა გაიუს მარიუსმა ჩამოიყვანა რომში ნუმიდიის დატყვევებული მეფე იუგურტუ.
- ძვ. წ. 45 : იულიუსის კალენდარი შევიდა ძალაში.
- 404 : გლადიატორთა ბოლო შეჯიბრი შედგა რომში.
- 630 : წინასწარმეტყველი მუჰამედი თავისი ჯარით მექასკენ დაიძრა, რომელსაც უბრძოლველად აიღებს.
- 1622 : პაპის კანცელარია იღებს გადაწყვეტილებას ახალ წლად პირველი იანვარი გამოცხადდეს.
- 1673 : რეგულარული საფოსტო სამსახური დაიწყო ნიუ-იორკსა და ბოსტონს შორის.
- 1801 : ირლანდიის აჯანყების ჩახშობა, პარლამენტის გაუქმება.
- 1804 : ჰაიტი საფრანგეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.
- 1853 : აბრაამ ლინკოლნმა ზანგების დამოუკიდებლობის მანიფესტი გამოსცა.
- 1857 : თბილისში გამოდის აღდგენილი ჟურნალი „ცისკარი“.
- 1886 : ინგლისმა დაიპყრო ბირმა.
- 1887 : დიდი ბრიტანეთის დედოფალი ვიქტორია ინდოეთის იმპერატორად ცხადდება.
- 1912 : ნანკინში ჩინეთის რესპუბლიკის გამოცხადება.
- 1925 : ნორვეგიის დედაქალაქს ქრისტიანიას დაერქვა ოსლო.
- 1935 : თურქეთში უქმდება ტიტულები და შემოდის გვარები.
- 1942 : ვაშინგტონში 26 სახელმწიფო ხელს აწერს გაერთიანებული ერების დეკლარაციას, რითაც ატლანტიკურ ქარტიაში მოყვანილ პრინციპებს შეუერთდნენ - ანტიჰიტლერული კოალიციის ერთ-ერთ ძირითად დოკუმენტს.
- 1946 : იაპონიის იმპერატორი ჰიროჰიტო უარს ამბობს ღვთიურ სტატუსზე.
- 1948 : პირველი სამოქალაქო რეისი განხორციელდა ლონდონის ჰიზროუს აეროპორტიდან.
- 1948 : იტალიამ მიიღო კონსტიტუცია.
- 1951 : გაიხსნა თელ-ავივის საფონდო ბირჟა.
- 1952 : იორდანიაში, მეფე თალალის ინიციატივით, ლიბერალური კონსტიტუცია შევიდა ძალაში.
- 1956 : სუდანმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
- 1959 : ფიდელ კასტრომ ჩამოაგდო კუბის დიქტატორი ბატისტა.
- 1970 : იუნიქსის ეპოქის დასაბამი
- 1973 : დიდი ბრიტანეთი, ირლანდია და დანია შეუერთდნენ ევროკავშირს.
- 1983 : ARPANET-მა ძირითადი ოქმი NCP-ს მაგივრად TCP/IP გახადა, რამაც ინტერნეტის შექმნა განაპირობა.
- 1993 : ჩეხოსლოვაკია გაიყო ორ სახელმწიფოდ: ჩეხეთად და სლოვაკეთად.
- 1998 : ევროპის ცენტრალური ბანკი შეიქმნა.
- 1999 : რიგ ევროპულ ქვეყნებში საბანკო ანგარიშსწორებისათვის შემოღებულ იქნა ევრო.
- 2002 : მიმოქცევაში გაუშვეს ევროს ბანკნოტები.
- 2007 : კვიპროსი და მალტა ევროზონას შეუერთდნენ, რითაც ამ კლუბის წევრთა რაოდენობამ 15 შეადგინა.
- 2008 :
- 2009 :
- ნორვეგიელი ჭადრაკის გროსმეისტერი მაგნუს კარლსენი ფიდეს 2010 წლის იანვრის რეიტინგის სიის ყველაზე ახალგაზრდა წევრი გახდა.
- გაიხსნა საეა–ჩინეთის თავისუფალი სავაჭრო ზონა, მსოფლიოს უდიდესი თავისუფალი სავაჭრო ზონა მოსახლეობის მიხედვით.
- 2010 : ნორვეგიელი ჭადრაკის გროსმეისტერი მაგნუს კარლსენი ფიდეს 2010 წლის იანვრის რეიტინგის სიის ყველაზე ახალგაზრდა წევრი გახდა.
- 2010 - დასავლეთ პაკისტანში თვითმკვლელი ტერორისტის მიერ ფრენბურთის მატჩის მსვლელობისას მოწყობილ აფეთქებას 95 ადამიანი ემსხვერპლა და 100 - ზე მეტი - დაშავდა.
- 2011 :
- აფეთქებამ კოპტური ეკლესიის წინ ალექსანდრიაში, ეგვიპტეში, 21 ადამიანი იმსხვერპლა და 70 დააშავა.
- გერმანიამ, ინდოეთმა, კოლუმბიამ, პორტუგალიამ და სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკამ ორი წლით დაიკავეს გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივი წევრის ადგილი.
- ესტონეთი შეუერთდა ევროზონას და გახდა ბალტიისპირეთის პირველი სახელმწიფო, რომელმაც ევრო ოფიციალურ ვალუტად შემოიღო, კრონის სანაცვლოდ.
- 2012 :
- აზერბაიჯანი, გვატემალა, მაროკო, პაკისტანი და ტოგო აირჩიეს გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივ წევრებად.
- საერთაშორისო კრიტიკის მიუხედავად უნგრეთის ახალი კონსტიტუცია ძალაში შევიდა.
- 2013 : ავსტრალია, არგენტინა, ლუქსემბურგი, რუანდა და სამხრეთი კორეა გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივ წევრებად აირჩიეს.
- 2014 : ლატვია ევროზონის რიგით მე-18 წევრი გახდა.
- 2015 : ლიეტუვა ევროზონის რიგით მე-19 წევრი გახდა.
- 2016 : ეგვიპტე, იაპონია, სენეგალი, უკრაინა და ურუგვაი გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივი წევრები გახდნენ.
- 2017 : სტამბოლში ღამის კლუბზე თავდასხმის შედეგად 39 ადამიანი დაიღუპა.
ამ დღეს დაბადებულნი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ძვ. წ. 69 : სუინინი — იაპონიის იმპერატორი (გ. 70)
- 1431 : ალექსანდრე VI — რომის პაპი 1492–1503 წლებში (გ. 1503)
- 1467 : სიგიზმუნდ I — პოლონეთის მეფე (გ. 1548)
- 1484 : ულრიხ ცვინგლი— შვეიცარიელი საეკლესიო და პოლიტიკური მოღვაწე (გ. 1531)
- 1557 : იშტვან ბოჩკაი — უნგრელი დიდებული (გ. 1606)
- 1750 : კრისტოფ ჰაბერლანდი — ლატვიელი არქიტექტორი (გ. 1803)
- 1803 : მანუელ ფელიპე დე ტოვარი — ვენესუელელი პოლიტიკური მოღვაწე (გ. 1866)
- 1814 : ჰუნ სიუ-ჩიუანი — ჩინელი მხედართმთავარი (გ. 1864)
- 1823 : შანდორ პეტეფი — უნგრელი პოეტი, რევოლუციონერ-დემოკრატი (გ. 1849)
- 1826 : იაკობ ალხაზიშვილი — ქართველი სამხედრო მოღვაწე (გ. 1896)
- 1853 :სტეფანე (კარბელაშვილი) — ქართველი საეკლესიო და საზოგადო მოღვაწე (გ. 1936)
- 1854 : ჯეიმზ ფრეიზერი — ინგლისელი ანთროპოლოგი
- 1863 : პიერ დე კუბერტენი — ფრანგი საზოგადო მოღვაწე
- 1864 : ალფრედ ფილიპსონი — გერმანელი გეოგრაფი და გეოლოგი
- 1869 : ვახტანგ მუსხელიშვილი — ქართველი ექიმი
- 1872 : ხუან ხოსე ესტრადა — ნიკარაგუელი პოლიტიკოსი
- 1873 : მარიანო ასუელა — მექსიკელი მწერალი
- 1883 : ჰატოიამა იტირო — იაპონიის პოლიტიკური მოღვაწე
- 1883 : ნოე ხომერიკი — ქართველი პოლიტიკოსი
- 1886 : არტემ იაშვილი — ქართველი პუბლიცისტი და სამხედრო მოღვაწე
- 1887 : დიმიტრი უზნაძე — ქართველი ფსიქოლოგი
- 1887 : ვილჰელმ კანარისი — გერმანელი ადმირალი
- 1888 : ვალენტინ გიგინეიშვილი — ქართველი გეოფიზიკოსი
- 1893 : პავლე ინგოროყვა — ქართველი ლიტერატურათმცოდნე
- 1892 : მანუელ როხასი — ფილიპინელი პოლიტიკოსი
- 1894 : როდიონ ქორქია — ქართველი მწერალი
- 1895 : ედგარ ჰუვერი — ამერიკელი სახელმწიფო მოღვაწე
- 1897 : აზიზ ალიევი — აზერბაიჯანის სახელმწიფო მოხელე და მეცნიერი
- 1901 : გაბრიელი (ჩაჩანიძე) — საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მღვდელთმთავარი
- 1902 : ივანე ნანუაშვილი — ქართველი სამხედრო მოღვაწე
- 1909 : დანა ენდრიუსი — ამერიკელი კინომსახიობი
- 1909 : სტეპან ბანდერა — უკრაინული ნაციონალისტური მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი
- 1912 : ხერტეკ ანჩიმაა-ტოკა — ტუველი და საბჭოთა სახელმწიფო მოღვაწე
- 1912 : ვიქტორ ჩხიკვაძე — ქართველი იურისტი
- 1915 : ბრანკო ჩოპიჩი — იუგოსლავი მწერალი
- 1919 : ჯერომ სელინჯერი — ამერიკელი მწერალი
- 1919 : სირ ალ-ხათიმ ალ-ხალიფა — სუდანის სახელმწიფო მოღვაწე
- 1921 : მეგი წულუკიძე — ქართველი მსახიობი
- 1924 : ჟაკ ლე გოფი — ფრანგი ისტორიკოს-მედიევისტი
- 1924 : ფრანსისკო მასიას ნგემა — ეკვატორული გვინეის პირველი პრეზიდენტი
- 1925 : იური ვარდიმიადი — ქართველი ფეხბურთელი
- 1927 : ვერნონ სმითი — ამერიკელი ეკონომისტი
- 1927 : ელგუჯა მაღრაძე — ქართველი მწერალი
- 1930 : ვლადიმერ ასათიანი — სოციალისტური შრომის გმირი
- 1930 : ჯაფარ ნიმეირი — სუდანის სახელმწიფო მოღვაწე
- 1933 : ვალერიან გომელაური — ქართველი საბჭოთა არმიის გენერალ-მაიორი
- 1933 : ჯანო ჯანელიძე — ქართველი პოეტი
- 1933 : ჯონდო ჯაფარიძე — ქართველი მეცნიერი
- 1939 : მიშელ მერსიე — ფრანგი მსახიობი.
- 1939 : ალი მაჰდი მუჰამადი — სომალის პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე
- 1940 : რევაზ მიშველაძე — ქართველი მწერალი და ნოველისტი
- 1940 : მერსად ბერბერი — ბოსნიელი მხატვარი
- 1941 : აბდიქასიმ სალად ჰასანი — სომალის პოლიტიკოსი
- 1942 : გიორგი წერეთელი — ქართველი ეკონომისტი
- 1942 : ალასან უატარა — კოტ-დ’ივუარის პოლიტიკური მოღვაწე
- 1943 : მუჰამედ მაჰმუდ ულდ აჰმედი ლული — მავრიტანიის სახელმწიფო მოღვაწე
- 1944 : აბდულ ჰამიდი — ბანგლადეშის პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე
- 1944 : ომარ ალ-ბაშირი — სუდანის მოქმედი პრეზიდენტი
- 1945 : ვახტანგ ჭელიძე — ქართველი ფეხბურთელი
- 1946 : ლევან გიორგაშვილი — ქართველი მათემატიკოსი
- 1947 : ლეონიდ ლაკერბაია — სეპარატისტული აფხაზეთის ე.წ. პრემიერ-მინისტრი
- 1947 : კახი ასათიანი — ქართველი ფეხბურთელი
- 1947 : მირიან შველიძე — ქართველი მხატვარი
- 1948 : დევლეთ ბაჰჩელი — თურქი პოლიტიკოსი
- 1950 : ფირდაუს ხისამიტდინოვა — ბაშკირელი ენათმეცნიერი
- 1951 : სალვა კიირი — სამხრეთი სუდანის პოლიტიკური მოღვაწე
- 1952 : ჰულუსი აქარი — თურქეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის 29-ე უფროსი
- 1952 : შეიხი ჰამად ბინ ხალიფა ალ-თანი — კატარის ამირა
- 1953 :ალი აბასოვი — აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კომუნიკაციებისა და ინფორმაციული ტექნოლოგიების მინისტრი
- 1954 : მიხეილ ქურდიანი — ქართველი ფილოლოგი
- 1954 : ვახტანგ რჩეულიშვილი — ქართველი ბიზნესმენი
- 1955 : ალექსანდრე ჩიგოგიძე — ქართველი მათემატიკოსი
- 1957 : რამაზ შენგელია — ქართველი ფეხბურთელი
- 1959 : აზალი ასუმანი — კომორის პრეზიდენტი
- 1961 : მირიან მირიანაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი და იურისტი
- 1964 : გაგიკ ბეგლარიანი — სომეხი პოლიტიკოსი
- 1968 : დავორ შუკერი — ხორვატი ყოფილი ფეხბურთელი
- 1969 : ვერნ ტროიერი — ამერიკელი მსახიობი
- 1957 : რამაზ შენგელია — ქართველი ფეხბურთელი
- 1972 : ლილიან ტურამი — ფრანგი ვეტერანი ფეხბურთელი
- 1973 : მინდია ხითარიშვილი — ქართველი კომპოზიტორი
- 1975 : ეიჩირო ოდა — მანგაკა
- 1976 : კახაბერ ქოიავა — ქართველი გეოლოგი
- 1977 : აქსელ პატრისიო ფერნანდო ვიტევინი — არგენტინელი მომღერალი და კომპოზიტორი
- 1977 : ლაშა ბუღაძე — ქართველი მწერალი
- 1978 : ბერათ ალბაირაქი — თურქი პოლიტიკოსი
- 1982 : დავიდ ნალბანდიანი — არგენტინელი ყოფილი პროფესიონალი ჩოგბურთელი
- 1984 : რაფა ჯორდა — ესპანელი ფეხბურთელი
- 1987 : ნანა ძაგნიძე — ქართველი მოჭადრაკე
- 1988 : ანტონი სკრიბე — ფრანგი ფეხბურთელი
- 1989 : ადამ ოქრუაშვილი — ქართველი ძიუდოისტი
- 1989 : გიორგი ქავთარაძე — ქართველი ფეხბურთელი
- 1991 : ალექსანდრე ივანიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
- 1992 : ნური კალანდარიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
- 1992 : ჯეკ უილშერი — ინგლისელი ფეხბურთელი
- 1992 : გიორგი ჩელებაძე — ქართველი ფეხბურთელი
- 1994 : ბექა ციკოლია — ქართველი ფეხბურთელი
- 1995 : Poppy — ამერიკელი მომღერალი
- 1996 : გიორგი კილასონია — ქართველი ფეხბურთელი
ამ დღეს გარდაცვლილნი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- 379 : ბასილი დიდი — ქრიატიანული ეკლესიის მოღვაწე
- 1515 : ლუი XII (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
- 1894 : ჰერცი, ჰაინრიხ რუდოლფ — გერმანელი ფიზიკოსი
- 1934 : ვასერმანი, იაკობ — გერმანელი მწერალი
- 1953 : ჰენკ უილიამსი — ამერიკელი მომღერალი
- 2012 : იაფა იარკონი — ებრაელი (ისრაელი) მომღერალი ქალი
- 2015 : ულრიხ ბეკი — გერმანელი სოციოლოგი
- 2015 : ამარ ქარამი — ლიბანის პრემიერ-მინისტრი 1990-1992 და 2004-2005 წლებში (დ. 1934)
დღესასწაულები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
|
„ღირსისა მამისა ჩვენისა გიორგი მწერლისა და ძმისა მისისა საბასი, ხახულელთა (XI); მოწამისა ბონიფანტესი (290); მოწამეთა: ილია, პროვოსი და არის ეგვიპტელთა (308); მოწამეთა: პოლიევქტისა და ტიმოთე დიაკონისა (IV); წმ. ბონიფანტე მოწყალისა, ფერენტიელი ეპისკოპოსისა (VI); წმ. გრიგოლისა, ომირიტელი ეპისკოპოსისა (დაახ. 552).“
|
- აგრეთვე:
- ჰაიტი: ეროვნული დღესასწაული.
- ახალი წელი: მსოფლიო დღესასწაული.
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
სხვა თვეები: