მთავარი გვერდი
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
|
||||
რჩეული სტატია
მოსმენა), Adolf Hitler; დ. 20 აპრილი, 1889, ინის ბრაუნაუ, ავსტრია-უნგრეთი — გ. 30 აპრილი, 1945, ბერლინი, გერმანია) — გერმანელი პოლიტიკოსი და სახელმწიფო მოღვაწე, გერმანიის ფიურერი და რაიხსკანცლერი, ნაცისტური პარტიის ლიდერი. ჰოლოკოსტისა და მეორე მსოფლიო ომის ერთ-ერთი ინიციატორი. დაიბადა ავსტრია-უნგრეთის ქალაქ ინის ბრაუნაუში, ხოლო გაიზარდა ქალაქ ლინცთან ახლოს. 1913 წელს საცხოვრებლად გადავიდა გერმანიაში და მოხალისედ წავიდა პირველ მსოფლიო ომში. პოლიტიკური კარიერა დაიწყო 1919 წელს გერმანელ მუშათა პარტიაში გაწევრიანებით, ხოლო უკვე 1921 წელს გახდა ნაცისტური პარტიის ლიდერი. 1923 წელს, ხელისუფლებაში მოსვლის მიზნით, წამოიწყო ლუდის პუტჩი, რომელშიც მან და მისმა მომხრეებმა მარცხი განიცადეს. სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობას მოჰყვა დაპატიმრება. საპყრობილეში დაწერა თავისი ავტობიოგრაფიული წიგნის „ჩემი ბრძოლის“ პირველი ტომი, ხოლო უკვე 1924 წელს ციხიდან გამოვიდა. განთავისუფლების შემდეგ, პოპულარული გახდა ანტი-ვერსალური, ანტი-სემიტური, პან-გერმანული და ანტი-კომუნისტური იდეებისა და თავისი ორატორული ნიჭის წყალობით. ხშირად აკრიტიკებდა საერთაშორისო კაპიტალიზმსა და კომუნიზმს, როგორც ებრაული შეთქმულების ნაწილს. 1933 წლის 30 იანვარს რაიხსპრეზიდენტმა პაულ ფონ ჰინდენბურგმა ჰიტლერი გერმანიის რაიხსკანცლერად დანიშნა. ჰიტლერი და მისი ხელისუფლება პასუხისმგებელია ჰოლოკოსტზე, რომლის დროსაც დაიღუპა 5,5 მილიონო ებრაელი და მილიონობით სხვა ეროვნების ადამიანი, რომლებსაც ნაცისტები უნტერმენშენს (Untermenschen — არაადამიანები) უწოდებდნენ. მეორე მსოფლიო ომის დროს ასევე დაიღუპა 19,3 მილიონი სამოქალაქო პირი და 29 მილიონი სამხედრო. ამ დროისთვის მეორე მსოფლიო ომში დაღუპულთა რიცხვი უპრეცედენტოა, რის გამოც ეს კონფლიქტი ისტორიაში ყველაზე სისხლისმღვრელად ითვლება.
დღის სტატია
.svg)
დღის სურათი
სიახლეები
.jpg)
- ქართველი კალათბურთელი, ზაზა ფაჩულია (სურათზე) ამერიკის ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაციის 2016-2017 წლების ლიგის ჩემპიონი გახდა.
- ქართველმა სპორტსმენმა, თეოდორა კახიანმა ხმლით ფარიკაობაში ოქროს მედალი მოიპოვა და ევროპის ჩემპიონი გახდა.
- მონტენეგრო ნატოს 29-ე წევრი გახდა.
- რამდენიმე ქვეყანამ, მათ შორის საუდის არაბეთმა, აგს-მა, ბაჰრეინმა და ეგვიპტემ, კატართან დიპლომატიური ურთიერთობები გაწყვიტა.
- ლონდონის ტერაქტის შედეგად, 10 ადამიანი დაიღუპა და 48 დაიჭრა.
- პოლონელ-ამერიკელი პოლიტოლოგი, სოციოლოგი და სახელმწიფო მოღვაწე ზბიგნევ ბჟეზინსკი გარდაიცვალა.
- 1709 : პეტრე I-მა პოლტავის ბრძოლაში შვედეთის მეფე კარლ XII დაამარცხა.
- 1905 : ჯავშნოსან პოტიომკინზე ჯანყი დაიწყო.
- 1954 : მსოფლიოში პირველი ატომური ელექტროსადგური ამუშავდა ობნინსკში, მოსკოვის მახლობლად.
- 1967 : მსოფლიოში პირველი ბანკომატი (სურათზე) დამონტაჟდა ენფილდში, ლონდონი.
- 1974 : აშშ-ის პრეზიდენტი რიჩარდ ნიქსონი საბჭოთა კავშირს ესტუმრა.
- 1977 : ჯიბუტიმ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა საფრანგეთისაგან.
- 1991 : ათდღიანი ომი: დამოუკიდებლობის გამოცხადებიდან ორ დღეში იუგოსლავიის ჯარი სლოვენიაში შეიჭრა, ტანკებითა და სამხედრო თვითმფრინავებით.
იცით თუ არა, რომ?
ვიკიპედიის ახალი მასალებიდან:
- მცხეთის დავითნის სახელით ცნობილი X-XI საუკუნეების ქართული ხელნაწერი საქართველოში არაბული ციფრების გამოყენების ერთ-ერთ უძველესი ნიმუშია; ერთ-ერთ გვერდზე (246-r-v) წარმოდგენილია ციფრები კლებადობის მიხედვით, 9-დან 1-მდე (იხ. სურათზე).
- მარტინ ლუთერის მიერ გამოთქმული ანტისემიტური მოსაზრებების გამო მის მიმართ არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება არსებობს.
- შვეიცარიელი იოჰან ფონლანთენი ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელია, რომელმაც ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატებზე გოლის გატანა შეძლო. მან ევრო 2004-ზე გოლი 18 წლისამ და 141 დღისამ გაიტანა.
- ვეფხისტყაოსნის დღემდე მოღწეული უძველესი სრული ხელნაწერი კალიგრაფ მამუკა თავაქალაშვილის მიერაა შესრულებული 1646 წელს. ამავე ხელნაწერს ერთვის ვეფხისტყაოსნის დღეისათვის ცნობილი უძველესი ილუსტრაციები, რომლებიც აგრეთვე მამუკა თავაქალაშვილს ეკუთვნის.
- ჰეროდოტეს ცნობით, ჯერ კიდევ ძვ. წ. XXX საუკუნეში მემფისიის გარშემო ფარაონმა მენესმა ააგო ჯებირი, რომელსაც უნდა დაეცვა ქალაქი ადიდებული ნილოსის წყლისაგან.
- დღემდე შექმნილ კალენდარულ სისტემებს შორის, ასტრონომიულ წელიწადთან შესაბამისობის თვალსაზრისით, ყველაზე ზუსტია შესწორებული იულიუსის კალენდარი, რომელსაც კონსტანტინოპოლის, ალექსანდრიის, ანტიოქიის, რუმინეთის, ბულგარეთის, კვიპროსის, საბერძნეთის, ალბანეთის, პოლონეთის, ჩეხეთისა და სლოვაკეთის მართლმადიდებელი ეკლესიები გამოიყენებენ.
- 1957 წელს BBC-ის ეთერში გავიდა დოკუმენტური ფილმი, რომელშიც აღწერილი იყო, თუ როგორ აშენებენ შვეიცარიაში სპაგეტის ხეებს და იღებენ მოსავალს. ეს საპირველაპრილო ხუმრობა იყო.
 |
ვიკისაწყობი მედიაფაილების თავისუფალი საცავი |
 |
ვიკისიახლენი თავისუფალი სიახლეები |
 |
ვიქსიკონი ლექსიკონი და თეზაურუსი |
 |
ვიკიციტატა ციტატების კოლექცია |
 |
ვიკიწიგნები თავისუფალი სახელმძღვანელოები |
 |
ვიკიწყარო თავისუფალი ბიბლიოთეკა |
 |
ვიკისახეობები ჯიშთა და სახეობათა საცავი |
 |
ვიკივერსიტეტი საგანმანათლებლო მასალები |
 |
მეტა-ვიკი ვიკიმედიის პროექტების კოორდინაცია |
 |
ვიკივოიაჟი თავისუფალი გზამკვლევი |
 |
ვიკიმონაცემები მონაცემთა ბაზა |
 |
მედიავიკი უფასო პროგრამული უზრუნველყოფა |
