სვანეთის ქედი

სვანეთის ქედი
სვანეთის ქედი
კოორდინატები: 42°54′25″ ჩ. გ. 42°47′05″ ა. გ.
ქვეყანა	საქართველო
ტერიტორიული ერთეული	მესტიის მუნიციპალიტეტი ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
უმაღლესი წერტილი	ლაჰილი
სიმაღლე	4008 მ
სიგრძე	90 კმ
სიგანე	23 კმ
ამგებელი ქანები	ფიქლოვან-ქვიშაქვოვანი ფლიშური წყება, კარბონატული ნალექი, მეტამორფული ქანები
სურათები ვიკისაწყობში

სვანეთის ქედი — მაღალმთიანი გასწვრივი ქედი საქართველოში, მესტიისა და ლენტეხის მუნიციპალიტეტებში, კავკასიონის სამხრეთი განშტოება, ენგურისა და ცხენისწყლის წყალგამყოფი. მთავარ ქედს გამოეყოფა მწვერვალ ნამყვამთან. სიგრძე 90 კმ, სიგანე 23 კმ. ცენტრალური ნაწილის მაქსიმალური სიმაღლეა ზღვის დონიდან 4008 მ (მწვერვალი ლაჰილი).

უღელტეხილებიდან ყველაზე ცნობილია ლატფარი (2830 მ). სვანეთის ქედი აგებულია ქვედაიურული ფიქლოვან-ქვიშაქვოვანი ფლიშური წყებებით, ზედაიურული კარბონატული ნალექებით, ცენტრალური ნაწილი — პალეოზოური მეტამორფული ქანებით. უმთავრესად ახასიათებს ნაზი რელიეფი, ზოგან ციცაბო კლდოვანი მასივებია. ქედზე არის თანამედროვე მყინვარები (აღმოსავლეთი ლაჰილი, დასავლეთი ლაჰილი და სხვა), რომელთა საერთო ფართობი 32 კმ²-ია.

სვანეთის ქედზე ჰავის სიმაღლებრივი ზონალურობაა — დაწყებული ნოტიო ცივზამთრიანი და მოკლეზაფხულიანი ჰავიდან და დამთავრებული მაღალმთის ნოტიო მუდმივ უხვთოვლიან-მყინვარებიანი ჰავით. წელიწადში 1800-2000 მმ ნალექი მოდის. ქედი დასერილია მდინარეული ხეობებით. ქედიდან ჩამოედინება მდინარეების ენგურისა და ცხენისწლის შენაკადები: ხუმფრერი, ლასილი, ლაილჭალა, კასლეთი, ხელედულა, ლასკადურა და სხვა.

ქედის ტყის ყომრალ და გაეწრებულ ყომრალ ნიადაგებზე გავრცელებულია შერეული ფართოფოთლოვანი დაქ მუქწიწვოვანი ტყეები. ტყის ზონის ზემოთ მთის მდელოს ნიადაგებზე სუბალპური და ალპური მდელოებია.

იხილეთ აგრეთვე

• საქართველოს ქედების სია

ლიტერატურა

• დევდარიანი გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 310-311.