მესტია

დაბა
მესტია
მესტია
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარესამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	მესტიის მუნიციპალიტეტი
კოორდინატები	43°02′44″ ჩ. გ. 42°43′47″ ა. გ.
ადრეული სახელები	სეტი
ამჟამინდელი სტატუსი	1968
ცენტრის სიმაღლე	1500 მ
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	1973 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 99,85 % რუსები 0,15 %
სასაათო სარტყელი	UTC+04:00
სატელეფონო კოდი	+995 410
საფოსტო ინდექსი	3200
მესტია ვიკისაწყობში

მესტია (ყოფილი სეტი) — დაბა საქართველოში, სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მესტიის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრი.

გეოგრაფია

მდებარეობს მესტიის ქვაბულში, მდინარეების მესტიაჭალასა და მულხრის ნაპირებზე ზღვის დონიდან 1500 მ., თბილისიდან 456 კმ, ზუგდიდიდან 128 კმ.

მესტიაში ნოტიო ჰავაა, იცის ცივი ზამთარი და ხანმოკლე ზაფხული. საშუალო წლიური ტემპერატურა 5,7 °C, იანვრის 6,4 °C, ივლისის 16,4 °C. აბსოლუტური მინიმალური - 35 °C, აბსოლუტური მაქსიმალური 35 °C. ნალექები 1035 მმ წელიწადში.

ისტორია

1968 წელს მიენიჭა დაბის სტატუსი. 1971 წელს შემუშავდა მესტიის გენერალური გეგმა. 1974 წელს დაიდგა მიხეილ ხერგიანის ძეგლი (მოქანდაკე ვ. ონიანი, არქიტექტორი ვ. ცინცაძე), 1977 წელს აშენდა კინოთეატრი, ტურბაზა, სასტუმრო „უშბა“. 2010 წელს გაიხსნა აეროპორტი და ჰაწვალის საბაგირო გზა, ხოლო 2017 წელს ზურულდის საბაგირო გზა.

დემოგრაფია

2014 წლის აღწერის მონაცემებით დაბაში ცხოვრობს 1973 ადამიანი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
2002	2600	--	--
2014	1973	947	1026

ტრანსპორტი

მესტიას ემსახურება ადგილობრივი მნიშვნელობის თამარ მეფის სახელობის აეროპორტი. მესტიის აეროპორტის მშენებლობა სახელმწიფოს დაახლოებით 8 მლნ ლარი დაუჯდა. უახლოესი რკინიგზის სადგური მდებარეობს ზუგდიდში. ზუგდიდთან მესტია დაკავშირებულია საავტომობილო გზით.

ღირსშესანიშნაობები

მესტია ქართული ხუროთმოძღვრებისა და ეთნოგრაფიის ერთ-ერთი ღირსშესანიშნავი ძეგლია. აქ კარგადაა შემონახული შუა საუკუნეების საერო, საკულტო და თავდაცვითი ნაგებობები. საკულტო ნაგებობათაგან აღსანიშნავია: მაცხოვრის (მაცხვარიშ) ქვით ნაგები ორსართულიანი ეკლესია (XIII-XIV სს.), რომლის კედლებსაც მაღალოსტატურად მოხატული ფრესკები ამკობს; ღვთისმშობლის (ლამარია) ეკლესია (განვითარებული შუა საუკუნეები) მოხატულობითა და წარწერეით; სეტის მთავარანგელოზთა (თარნგზელ) და ფუსტის ეკლესიები. შემონახულია აგრეთვე სვანური სახლ-სიმაგრეები - გალავნით შემოზღუდული ერთიანი კომპლექსი, რომელშიც შედის კოშკი, მასზე მიდგმული საცხოვრებელი (მაჩუბი) და სამეურნეო დანიშნულების სხვა შენობები.

მესტია მდიდარია მატერიალური კულტურის ძეგლებით. მათგან აღსანიშნავია სვიმონ მესვეტის ხატი (XI ს., მაცხოვრის ეკლესია), საკურთხევლის წინა ჯვარი და მაცხოვრის ხატი (მთავარანგელოზთა ეკლესია). მესტიის სვანეთის ისტორილ ეთნოგრაფიულ მუზეუმში დაცულია ქართული ჭედური ხელოვნების მრავალი ღირსშესანიშნავი ნიმუში, ძველი ქართული ენისა და მწერლობის უძველესი ძეგლები (ადიშის ოთხთავი, 897, და სხვა).

მესტიაში არის სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი და მიხეილ ხერგიანის სახლ-მუზეუმი.

ცნობილი მესტიელები

• მაქსიმე გვარლიანი — ალპინისტი, მეგზური.
• მურზაყან დადეშქელიანი — მომღერალი, ლოტბირი.
• ვიქტორ ჯაფარიძე — ეკონომისტი, პოლიტიკოსი.
• სოსო ჯაჭვლიანი — მსახიობი, რეჟისორი.

ფოტოგალერეა

• 
  მესტიის შესასვლელი
• 
  მესტიის ხედი ზურულდის მთიდან
• 
  ეპისკოპოსის რეზიდენცია
• 
  მიხეილ ხერგიანის სახლ-მუზეუმი
• 
  ლაღამის ეკლესია
• 
  მესტია 1890-იან წლებში
• 
• 
• 
• 
• 
  მესტიის საკათედრო ტაძარი

ლიტერატურა

• ჯაოშვილი ვ. გოშაძე ლ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 599.