კახეთის მხარე
![]() | |
ქვეყანა |
![]() |
---|---|
ადმ. ცენტრი | თელავი |
შიდა დაყოფა | ახმეტის მუნიციპალიტეტი, გურჯაანის მუნიციპალიტეტი, დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი, თელავის მუნიციპალიტეტი, ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტი, სიღნაღის მუნიციპალიტეტი და ყვარლის მუნიციპალიტეტი |
კოორდინატები | 41°45′00″ ჩ. გ. 45°43′00″ ა. გ. / 41.75000° ჩ. გ. 45.71667° ა. გ. |
სახელმწიფო რწმუნებული | ირაკლი ქადაგიშვილი |
ფართობი | 11 309,5 კმ² |
მოსახლეობა |
![]() |
სიმჭიდროვე | 28,2 კაცი/კმ² |
ეროვნული შემადგენლობა |
ქართველები 85,2 % აზერბაიჯანელები 10,2 % ქისტები 1,8 % ოსები 0,8 % სომხები 0,7 % რუსები 0,6 % |
რელიგიური შემადგენლობა | ქრისტიანები, მუსლიმები |
სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
ISO 3166 კოდი | GE-KA[1] |
ოფიციალური საიტი | http://www.kakheti.gov.ge/ |
![]() | |
კახეთის მხარე — მხარე აღმოსავლეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების კახეთის, ჰერეთის (ნაწილობრივ) და თუშეთის ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-KA.
ადმინისტრაციული დაყოფა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კახეთის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ–ტერიტორიული ერთეულები:
ზოგადი ცნობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მხარის ფართობი შეადგენს 11 310 კვ.კმ–ს, მოსახლეობა — 318 583, მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ–ზე — 28,2 კაცს. მოსახლეობის 85,16 % ქართველია, 10,16 % აზერბაიჯანელი, 4,68 % სხვა ეროვნებების წარმომადგენელი. მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი თელავი. მხარეში 285 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
- ქალაქი — 9: ახმეტა, გურჯაანი, დედოფლისწყარო, თელავი, ლაგოდეხი, საგარეჯო, სიღნაღი, ყვარელი, წნორი;
- სოფელი — 276.
ადგილობრივი მმართველობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მხარის ადმინისტრაციული ერთეულებია: ქალაქის მერია — 1, რაიონის გამგეობა — 8, სოფლის საკრებულო — 110. მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული. ამ თანამდებობაზე, რომელიც შემოღებულ იქნა 1993 წლის დეკემბერში, დღემდე მუშაობდნენ:
- 1993 — ლევან თედიაშვილი
- 1995 — გიორგი არსენიშვილი
- 2002 — ბიძინა სონღულაშვილი
- 2003 — თამაზ ხიდეშელი
- 2004 — პეტრე ცისკარიშვილი
- 2006 — გია ნაცვლიშვილი
- 2008 — ლევან ბეჟაშვილი
- 2008 — გიორგი ღვინიაშვილი
- 2012 — ზურაბ ჭიაბერაშვილი
- 2013 — ირაკლი შიოლაშვილი
- 2016 — ირაკლი ქადაგიშვილი
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში:
მოსახლეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ამჟამად კახეთში 320 ათასამდე მცხოვრებია (საქართველოს მოსახლეობის თითქმის 9 %). უკანასკნელი ნახევარი საუკუნის მანძილზე მისი მოსახლეობა შედარებით ნელა იზრდებოდა, რაც განპირობებული იყო ზომიერი ბუნებრივი მატებითა და სოფლიდან ქალაქში მიგრაციით. კახეთში მოსახლეობის სიმჭიდროვე 28,2 კაცს უდრის ერთ კვადრატულ კილომეტრზე. კახელები ძირითადად ივრის ზეგნის ჩრდილოეთ ნაწილში — ალაზნის ველის მიმდებარე გორაკ-ბორცვიან ზოლში ცხოვრობენ.
მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი[2] | 2002 წ. აღწ. | 2014 წ. აღწ. | 2016 ' | 2017 ' | 2018 ' |
---|---|---|---|---|---|
კახეთი | 407 182 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
ახმეტის | 41 641 | 31 461 | 31 000 | 30 500 | 30 200 |
გურჯაანის | 72 618 | 54 337 | 53 900 | 53 500 | 53 100 |
დედოფლისწყაროს | 30 811 | 21 221 | 21 300 | 21 200 | 21 100 |
თელავის | 70 589 | 58 350 | 57 700 | 57 200 | 56 600 |
ლაგოდეხის | 51 066 | 41 678 | 41 600 | 41 500 | 41 400 |
საგარეჯოს | 59 212 | 51 761 | 52 100 | 52 100 | 52 300 |
სიღნაღის | 43 587 | 29 948 | 30 000 | 29 800 | 29 700 |
ყვარლის | 37 658 | 29 827 | 30 100 | 30 200 | 30 300 |
ეთნიკური შემადგენლობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კახეთის ეროვნული შედგენილობა მრავალფეროვნებით არ გამოირჩევა. აქ უმრავლესობა (85 %) ქართველია. აქ ასევე ცხოვრობენ აზერბაიჯანელები, ქისტები, ოსები, რუსები და სომხები.
ეკონომიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კახეთის მხარე სასოფლო–სამეურნეო რეგიონია, რომლის ძირითად საქმიანობას წარმოადგენს მევენახეობა. რეგიონის ღვინის წარმოებაში აშშ–სა და საფრანგეთის ინვესტიციებია წარმოდგენილი. საგარეჯოსა და დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტებში ნავთობის გარკვეული მარაგებია. 2004 წელს ჩინური კაპიტალის მონაწილეობით აშენდა და ექსპლოატაციაში შევიდა ხადორის ჰესი. მხარისათვის პერსპექტიული ტურისტული ინფრასტრუქტურის განვითარება (დავით გარეჯის კომპლექსი, ალავერდი, იყალთო და სხვა).
ღირსშესანიშნაობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:
- ალავერდის ეკლესია
- იყალთოს მონასტერი
- დავით გარეჯის მონასტერი
- გრემის ნაქალაქარი
- ნეკრესის ეკლესია
- წინანდალი ალ. ჭავჭავაძის სახლ–მუზეუმი
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ MusicBrainz — MetaBrainz Foundation, 2000.
- ↑ Georgia division
|
|