დაკარი
| დედაქალაქი | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
დაკარი Ville de Dakar | |||||
 | |||||
| |||||
| ქვეყანა |
 სენეგალი | ||||
| რეგიონი | დაკარი | ||||
| კოორდინატები | 14°41′34″ ჩ. გ. 17°26′48″ დ. გ. / 14.69278° ჩ. გ. 17.44667° დ. გ. | ||||
| ქალაქის მერი | Barthélémy Dias[1] | ||||
| პირველი ხსენება | 1857 | ||||
| ფართობი | 82.38 კმ² | ||||
| ცენტრის სიმაღლე | 10 მეტრი | ||||
| ოფიციალური ენა | ვოლოფი და ფრანგული ენა | ||||
| მოსახლეობა | 1 030 594 კაცი (2005) | ||||
| სიმჭიდროვე | 12,510 კაცი/კმ² | ||||
| აგლომერაცია | 2,452,656 | ||||
| სასაათო სარტყელი | UTC+0 | ||||
| სატელეფონო კოდი | 8 | ||||
| საფოსტო ინდექსი | 11000 | ||||
| ოფიციალური საიტი | dakarville.sn | ||||
  | |||||
დაკარი — სენეგალის რესპუბლიკის დედაქალაქი. დასავლეთ აფრიკის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი სამრეწველო, სატრანსპორტო და სავაჭრო-საფინანსო ცენტრი. მდებარეობს მწვანე კონცხის ნახევარკუნძულზე, მნიშვნელოვანი საზღვაო გზების გზაჯვარედინზე. ჰავა — სუბტროპიკული. იანვრის საშუალო ტემპერატურა 22°, ივლისისა — 28°. ნალექები 570 მმ წელიწადში. მოსახლეობა 1 030 594 ადამიანი (2005). აქედან 90 % აფრიკელია, ევროპელებიდან ძირითადად ცხოვრობენ ფრანგები.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]დაკარი დაარსდა 1857 წელს, როგორც ფრანგული ციხესიმაგრე. 1895 წელს შევიდა საფრანგეთის კოლონია სენეგალის შემადგენლობაში. 1895-1960 წწ. ამ კოლონიის ადმინისტრაციული ცენტრი იყო. 1904-1959 წწ. პარალელურად საფრანგეთის დასავლეთი აფრიკის ადმინისტრაციული ცენტრიცაა. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაკარი დაიკავეს ინგლის-საფრანგეთის ჯარებმა (1942). ქალაქი გახდა მათი საზღვაო ოპერაციების მნიშვნელოვანი ბაზა ატლანტის ოკეანეში და „მებრძოლი საფრანგეთის" მოძრაობის ერთ-ერთი საყრდენი პუნქტი. 1960 წლიდან სენეგალის რესპუბლიკის დედაქალაქია.
გეოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ქალაქი კაბ-ვერტის ნახევარ- კუნძულზე მდებარეობს, ატლანტის ოკეანის სანაპიროზე. დაკარი აფრიკის კონტინენტზე ყველაზე დასავლეთით მდებარე ქალაქია.
კლიმატი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]დაკარის კლიმატი ზოგადად თბილია. დაკარს ოკეანის გავლენით აქვს, ცხელი, ნახევრად უდაბნოს კლიმატი. ქალაქს ახასიათებს მოკლე წვიმიანი სეზონი და გრძელი მშრალი სეზონი. დაკარის წვიმიანი სეზონი ივლისიდან ოქტომბრამდე გრძელდება, ხოლო მშრალი სეზონი დანარჩენ რვა თვეს მოიცავს. ქალაქი წელიწადში დაახლოებით 495 მმ (19,5 ინჩი) ნალექი მოდის. როგორც წესი, დეკარი დეკემბრიდან მაისის ჩათვლით სასიამოვნოდ თბილია, ყოველდღიური ტემპერატურით დაახლოებით 24–27 ° C-მდე (75–81 ° F) მერყეობს. წლის ამ პერიოდის განმავლობაში ღამე კომფორტულია, სადაც ტემპერატურა 17-20 ° C (63–68 ° F) უდრის. ამასთან, მაისიდან ნოემბრის ჩათვლით ქალაქი აშკარად თბილი ხდება, ყოველდღიური ტემპერატურა აღწევს 29–31 ° C-ს (84–88 ° F) და ღამით 23–24 ° C– მდე (73–75 ° F) მცირდება. ამ ცხელი სეზონის მიუხედავად, დაკარის ამინდი არ არის ისეთი ცხელი, როგორც აფრიკის კონტინენტის შიგნით მდებარე ქალაქებში, როგორებიცაა, ნიამეი და ნჯამენა, სადაც ტემპერატურა წელიწადის უმეტეს დორს 36 ° C- ზე (97 ° F) ზემოთაა. დაკარში ტემპერატურას ზღვიდან წამოსული ბრიზები ანეიტრალებენ.[2]
ადმინისტრაცია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება] | ამ სტატიაში არ არის მითითებული სანდო და გადამოწმებადი წყარო. |
 | ამ სტატიას ან სექციას ვიკიფიცირება სჭირდება ქართული ვიკიპედიის ხარისხის სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად. იმ შემთხვევაში, თუ არ იცით, თუ რა არის ვიკიფიცირება, იხ. დახმარების გვერდი. სასურველია ამის შესახებ აცნობოთ იმ მომხმარებლებსაც, რომელთაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვით სტატიის შექმნაში. გამოიყენეთ: {{subst:ვიკიფიცირება/info|დაკარი}} |
ქალაქი დაკარი მუნიციპალიტეტი ანუ კომუნა (მას ხშირად უწოდებენ კომმუნე დე ვილლეს), რომელიც სენეგალის 125 მუნიციპალიტეტიდან ერთ-ერთს წარმოადგენს. დაკარის მუნიციპალიტეტი ფრანგული კოლონიური ადმონისტრაციის მიერ შეიქმნა 1887 წლის 17 ივნისს, როდესაც გორეს მუნიციპალიტეტს გამოეყო. თავის მხრივ, გორეეს მუნიციპალიტეტი 1872 წელს შეიქმნა და აფრიკის ერთ-ერთი უძველესი დასავლური ტიპის მუნიციპალიტეტად ჩამოყალიბდა (ალჟირისა და სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის მუნიციპალიტეტენთან ერთად).
დაკარის კომუნა 1887 წლიდან არსებობდა და მან არსებობა 1960 წელს, სენეგალის დამოუკიდებლობის შემდეგაც გააგრძელა. მუნიციპალიტეტის საზღვრები დროთა განმავლობაში მნიშვნელოვნად შეიცვალა. ამჟამინდელი საზღვრები 1983 წლის შემდეგ ხელუხლებელი დარჩა. დაკარის კომუნას განაგებს დემოკრატიულად არჩეული საქალაქო საბჭო (კონსილერის მუნიციპალიტეტი), რომელიც ხუთი წლის ვადით ირჩევა. ქალაქის მერს მუნიციპალიტეტის საკრებულო ირჩევს. 1887 წლიდან მოყოლებული დაკარმა 20 მერი გამოიცვალა. პირველი აფრიკული წარმოშობის შავკანიანი მერი ქალაქს 1924 წლიდან 1934 წლამდე ჰყავდა (ბლაისე დიაგნე). პოსტზე ყველაზე დიდხანს მამადოუ დიოპმა გაძლო, რომლის მმართველობის პერიოდი 18 წელს მოიცავს 1984 წლიდან 2002 წლამდე.
დაკარის კომუნა ერთ- ერთ დეპარტამენტსაც წარმოადგენს სენეგალის 45 დეპარტამენტიდან. ეს ვითარება ძალიან ჰგავს პარიზს, რომელიც საფრანგეთის კომუნასთან ერთად დეპარტამენტსაც წარმოადგენს. ამასთან, საფრანგეთის დეპარტამენტების საწინააღმდეგოდ, სენეგალის დეპარტამენტებს არ გააჩნიათ პოლიტიკური ძალა (არ აქვთ დეპარტამენტის ასამბლეა) და წარმოადგენენ მხოლოდ ცენტრალური სახელმწიფოს ადგილობრივ ადმინისტრაციულ სტრუქტურებს, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან გარკვეული ადმინისტრაციული სერვისების განხორციელებაზე, აგრეთვე დეპარტამენტში მდებარე კომუნების საქმიანობის კონტროლზე.
დაკარის დეპარტამენტი ოთხ არრონდისემენტებად იყოფა. ესენია: ალმადიები, დიდი დაკარი, პარსელეს ასაინიეს (სიტყვასიტყვით ამოშრობილი ლოტი, რომელიც დაკარის ყველაზე ხალხმრავალი არრონდისემენტია) და პლატეუ/ გორე (ქალაქის ცენტრი, მთავარი საქმიანობის რაიონი). ესენი საკმაოდ განსხვავდებიან პარიზის არრონდისემენტებისაგან, რადგან ეს არის მხოლოდ ადგილობრივი ადმინისტრაციული სტრუქტურები და ისევე განსხვავდება როგორც სენეგალისა და საფრანგეთის დეპარტამენტების სტრუქტურა.
1996 წელს სენეგალის ადმინისტრაციული და პოლიტიკური რეფორმების გატარებას სენეგალის პარლამენტმა მხარი დაუჭირა. დაკარის კომუნა, რომლის მოსახლეობაც 1 მილიონ მოსახლეს უახლოვდებოდა ზედმეტად დასახლებულ და დიდ კომუნად იქნა მიჩნეული, რის გამოც დაკარი 1996 წლის 30 აგვისტოს 19 კომუნურ დარრონდისემენტად (communes d'arrondissement ) იქნა დაყოფილი. კომუნური დარრონდისემენტები ძალიან ჰგავნან კომუნებს და მათი პრინციპით მუშაობენ. მათ უფრო მეტი უფლებამოსილება აქვთ, ვიდრე პარიზის დარრონდისემენტებს და უფრო მეტად ლონდონის ოლქებს მოგვაგონებენ. დაკარის კომუნა შენარჩუნებული იყო ამ 19 კომუნური დარრონდისემენტის მმართველედ, ისევე როგორც დიდი ლონდონი მართავს ლონდონის ოლქებს. დაკარის 19 კომუნური დარრონდისემენტებიდან თითოეული ერთ არრონდისემენტს მიეკუთვნება. თითოეული არრონდისემენტის პრეფექტორი ვალდებულია იზრუნოს თავის ტერიტორიაში შემავალ კომუნურ დარრონდისემენტზე.
კომუნური დარრონდისემენტი დაკარ- პლატო (34,626 მოსახლე) ქალაქის ისტორიულ ცენტრს წარმოადგენს და სამინისტროებისა და საჯარო ადმინისტრაციების უმეტესობა სწორედ იქ მდებარეობს. ყველაზე მჭიდრო და ყველაზე დასახლებული კომუნური დარრონდისემენტი არის მედინა, სადაც 136,697 ადამიანი ცხოვრობს. დაკარ- პლატო, ისევე როგორც მედინა პლატეუ/ გორეს არრონდისემენტში მდებარეობს. ყველაზე ნაკლებად დასახლებული კომუნური არრონდისემენტი ილ დე გორეა, რომელიც იგივე, პლატეუ/ გორეს არრონდისემენტში მდებარეობს.
დაკარ სენეგალის 14 რეგიონიდან ერთ-ერთია. დაკარის რეგიონი მოიცავს ქალაქ დაკარსა და მის ყველა გარეუბანს, რომლებიც მთელს კაბო- ვერდეს ნახევარ- კუნძულს იკავებენ. ამრიგად, მისი ტერიტორია დაახლოებით იგივეა, რაც დაკარის მიტროპოლიტენს უჭირავს. 1996 წლის ადმინისტრაციული რეფორმების შემდეგ სენეგალის ის რეგიონები, რომლებიც მანამდე მხოლოდ ცენტრალური სახელმწიფოს ადგილობრივი ადმინისტრაციული სტრუქტურები იყვნენ, გადაიქცნენ სრულუფლებიან პოლიტიკურ ერთეულად, რომლებიც დემოკრატიულად ირჩევენ რაიონულ საბჭოებსა და რეგიონულ პრეზიდენტებს.
მნიშვნელოვანი ადგილები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქალაქი დაკარი არის მსოფლიო მემკვიდრეობის ქალაქების ორგანიზაციის წევრი და მოიცავს რამდენიმე ღირსშესანიშნაობას. ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეულია დეუქს მამელეს, ტყუპი გორა, რომელიც ოუაკამის კომუნაში მდებარეობს. ბორცვები ქალაქში ერთადერთი მაღალმთიანი ადგილია, რომელიც უზრუნველყოფს მთელი ტერიტორიისა და ქალაქის მშვენიერი ხედების წარმოქმნას. პირველ გორაზე მდებარეობს ლეს მამელლესის შუქურა, რომელიც 1864 წელს აშენდა. მეორე გორაზე მდებარეობს აფრიკის რენესანსის ძეგლი, რომლის მშენებლობაც ახლახან დასრულდა და რომელიც, აფრიკის კონტინენტზე ყველაზე მაღალ ქანდაკებას წარმოადგენს. [3]
ქალაქის სხვა ღირშესანიშნაობებს მოიცავს მედინას კვარტალი, რომელიც მედინას კომუნში მდებარეობს. მედინა თავდაპირველად ფრანგულ კოლონიალურ პერიოში აშენდა, როგორც ადგილობრივების საცხოვრებელი სოფელი. დღეს ეს არის ტრადიციული კომერციული ცენტრი, რომელიც სამკერვალო მაღაზიებით არის ცნობილი. ანსაკუთრებით აღსანიშნავია ქუჩის ბაზარი სოუმბედიოუნ, რომელიც ასევე წარმოადგენს დიდ ტურისტულ ღირსშესანიშნაობას. კვარტალში ასევე მდებარეობს დაკარის დიდი მეჩეთი, რომელიც ზუსტად კომუნის ცენტრშია აშენებული 1964 წელს. იგი ქალაქის ერთ-ერთი თვალსაჩინო ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს. [4] [5]
დაკარს ორი პატარა კუნძული ეკუთვნის, ესენია: ილ დე ნ'გორ და ილ დე გორე. ნ'გორის კომუნის ჩრდილოეთ ნაწილი სანაპიროებითა და სერფინგისთვის შესანიშნავი ადგილებითაა სახელგანთქმული. კუნძულს აქვს ისეთი პოპულარული სანაპიროები, როგორიცაა პლიაჟ დე ნ'გორ. [6] ილ დე გორე მონათვაჭრობის ყოფილი კუნძულია. ის დღეს არის იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი, რომელიც ინახავს კოლონიური ეპოქის მრავალ არქიტექტურულ ობიექტებს. კუნძულზე აღსანიშნავია გორეს მემორიალი, რომელიც მონების მემორიალია. აქვე მდებარეობს მონების სახლი, რომელიც დღეს ევრო- ამერიკული მონებით ვაჭრობის მუზეუმს წარმოადგენს. კუნძულზე ასევე მდებარეობს ხელოვნების სცენა, სადაც ადგილობრივი მხატვრები თავიანთ ნამუშევრებს გამოფენენ ხოლმე. [7]
ქალაქის ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს ჩეიხ ანთა დიოპის უნივერსიტეტიც, რომელსაც ასევე უწოდებენ დაკარის უნივერსიტეტს. ის 1957 წელს აშენდა.
რელიგიური შენობები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რელიგიური შენობების უმრავლესობა მუსლიმურ მეჩეთებს წარმოადგენს.[8] ქალაქში ასევე არის ქრისტიანული ტაძრები და მონასტრები. დაკარი ისლამური კულტურისა აფრიკული რეგიონის დედაქალაქად 2007 წელ შეირჩა ისლამური მსოფლიოს საგანმანათლებლო, სამეცნიერო და კულტურული ორგანიზაციის (ISESCO) მიერ.[9] ISESCO -მ და ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაციამ (OIC) რამდენიმე რეგიონული და საერთაშორისო კონფერენცია ქალაქში ჩაატარეს. დაკარი აგრეთვე ცნობილია, როგორც ლაიენის ძმობის სამშობლო, სუფიური ტარიკა, რომელიც დააარსა სეიდინა მოჰმადუ ლიმამუ ლაემ 1883 წელს იოფის კომუნაში. სეიდინა ლენის მავზოლეუმშია დაკრძალულია, რომელიც დაკარის ერთ- ერთ მთავარ ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს. დღეს, ლაიენის საძმო, ძირითადად, ლებუს ხალხისაგან შედგება და კაბო- ვედეს მხარეში მდებარეობს. დაკარში მუსლიმთა საკულტო ადგილების ცენტრს დაკარის დიდი მეჩეთი წარმოადგენს, რომელიც 1964 წელს აშენდა.
კულტურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სენეგალში ტრადიციული კულტურა ძალიან ემყარება ოჯახის იდეას. მათ ტრადიცია ჭამის დროსაც გააჩნიათ, როდესაც საჭმლის ჭამის დრო მოვა ოჯახის რომელიმე წევრი იტყვის "კაი ლეკ", რაც ნიშნავს "მოდი ჭამე". ამის შემდეგ ოჯახის ყველა წევრი ერთად იკრიბება და ისინი ერთად ჭამენ. ცნობილი კერძები მოიცავს ტიებუდიენეს (Tiéboudienne) და იასსას (Yassa). დაკარში ხალხის ეტიკეტი ძალიან მარტივი და ამავდროულად ძალზე მნიშვნელოვანია. ადამიანს დანახვისას რომ არ მიესალმო ეს უზრდელობად და უხეშობად ითვლება. ფრანგული კოლონიალიზმის გამო დაკარის მოსახლეობას უნიკალური სასკოლო სისტემა აქვს. სკოლა შესვენებას დაახლოებით შუადღისას აცხადებს, რა დროსაც ბავშვები სახლში დასასვენებლად ბრუნდებიან. იმის გამო, რომ მოსახლეობა უმრავლესობა მუსლიმანია, ყოველდღიურად მიმდინარეობს ისეთი მოქმედებები, როგორიცაა შუადღის ლოცვამდე მეჩეთში წასვლა და პარასკევობით მეჩეთში სიარულია.
დაკარი მრავალი ეროვნული და საერთაშორისო ფესტივალების სახლს წარმოადგენს. როგორიცაა შავი ხელოვნების მსოფლიო ფესტივალი, დაკარის ფილმების ფესტივალი, ასევე დაკარ ბიენალე.
ტრანსპორტი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ქალაქში არის დაკარის ავტონომიური პორტი და დაკარ- ნიგერის არ მოქმედი სარკინიგზო ტერმინალი.
რეგიონული ექსპრესს მატარებელი დაკარს ბლაისე დიაგნეს სახელობის საერთაშორისო აეროპორტთან დააკავშირებს. მის შემადგენლობაში 14 მატარებელი შევა , რომლებიც სწრაფად გადაადგილდებიან და მოგზაურობას 45 წუთში დაასრულებენ. მოსალოდნელია, რომ რკინიგზის გახსნის შემდეგ რეგიონული ექსპრეს-მატარებელი დღეში 115 000 მგზავრს მოემსახურება. რეგიონული ექსპრეს-მატარებლის პირველი სატესტო ვერსია 2019 წლის 14 იანვარს ამოქმედდა. რკინიგზის საბოლოო გახსნა 2020 წლის ბოლოსთვის იგეგმება.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Official website (ფრანგული)
- Peace Corps Senegal Volunteer Guide to Dakar დაარქივებული 2011-02-04 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ https://www.rfi.fr/fr/afrique/20220217-s%C3%A9n%C3%A9gal-barth%C3%A9l%C3%A9my-dias-officiellement-maire-de-dakar
- ↑ [1][2][მკვდარი ბმული]
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-07-29. ციტირების თარიღი: 2020-08-15.
- ↑ [3]
- ↑ [4]
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-07-29. ციტირების თარიღი: 2020-08-15.
- ↑ [5] დაარქივებული 2020-08-17 საიტზე Wayback Machine. [6]
- ↑ J. Gordon Melton, Martin Baumann, ‘‘Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices’’, ABC-CLIO, USA, 2010, p. 2573-2575
- ↑ [7]
| |||||||||||||