დუბლინი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ქალაქი
დუბლინი
Dublin / Baile Átha Cliath
ფაილი:Dublin lead image.jpg
დროშა გერბი


Obedientia Civium Urbis Felicitas
ქვეყანა ირლანდიის დროშა ირლანდია
დაქვემდებარება დედაქალაქი
პროვინცია ლენსტერი
საგრაფო დუბლინი
კოორდინატები 53°20′33″ ჩ. გ. 6°15′57″ დ. გ. / 53.34250° ჩ. გ. 6.26583° დ. გ. / 53.34250; -6.26583
ქალაქის მერი Paul McAuliffe
დაარსდა 841
პირველი ხსენება 140
ფართობი 114.99 კმ²
ცენტრის სიმაღლე 20±1 მეტრი
მოსახლეობა 505,739 კაცი (2006)
სიმჭიდროვე 227 კაცი/კმ²
სასაათო სარტყელი UTC+0, ზაფხულში UTC+1
სატელეფონო კოდი +353 1
საფოსტო ინდექსი D1-24, D6W
ოფიციალური საიტი dublincity.ie
დუბლინი — ირლანდიის რესპუბლიკა
დუბლინი

დუბლინიირლანდიის დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი.[1][2] მდებარეობს დუბლინის ყურის მიმდებარე ტერიტორიაზე, მდინარე ლიფის შესართავთან. სამხრეთიდან დუბლინის მთები ესაზღვრება. 2016 წლის აღწერის მიხედვით, ქალაქის ურბანულ სივრცეში მცხოვრებთა რიცხვი 1 173 179-ია.

დუბლინი ქვეყნის ადმინისტრაციული, ინდუსტრიული და კულტურული ცენტრი და როგორც ისტორიული, ასევე თანამედროვე განათლებისა და ხელოვნების კერაა. 2018 წელს გლობალიზაციისა და მსოფლიო ქალაქების კვლევის ქსელმა დუბლინი მსოფლიოს 30 გლობალურ ქალაქს შორის დაასახელა.[3][4]

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დუბლინის ხიდი

დუბლინის ყურის მიმდებარე ტერიტორია პრეისტორიული ხანიდანვე იყო დასახლებული, თუმცა ლიტერატურულ წყაროებში აქ არსებულ პირველი დასახლებები მხოლოდ ჩვ. წ. 140 წლით თარიღდება.[5]

ირლანდიის მთავრობა დუბლინის დაარსების თარიღად 988 წელს მიიჩნევს.[6] 1988 წელს ქალაქის დაარსებიდან ათასი წლისთავი აღინიშნა.

შუა საუკუნეები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დუბლინი X საუკუნეში ვიკინგების დასახლების სახით დაარსდა. მკვიდრ ირლანდიელთა არაერთი შემოტევის მიუხედავად, ქალაქს 1169 წლამდე ვიკინგები აკონტროლებდნენ.[7]

ისტორიკოსთა ნაწილის აზრით, ქალაქის ადრეული ეკონომიკური ზრდა გარკვეულწილად ტყვეთა სყიდვას უკავშირდება.[8] მონობამ ირლანდიასა და დუბლინში უმაღლეს მწვერვალს IX-X საუკუნეებში მიაღწია.[9]

1171 წელს ინგლისის მეფე ჰენრი II დუბლინში შეიჭრა და თავი ირლანდიის მეფედ გამოაცხადა.[10] იმ პერიოდში ქალაქის მიმდებარე ტერიტორიების გათავისუფლების შედეგად დუბლინის საგრაფო დაარსდა. ეს პროცესი 1840 წლამდე გაგრძელდა.

დუბლინის ციხე-კოშკი

დუბლინის ციხე-კოშკი, რომელიც ირლანდიაში ანგლო-ნორმანული ძალაუფლების ცენტრი გახდა, 1204 წელს ინგლისის მეფე ჯონ უმიწაწყლოს ბრძანებით დაარსდა. 1129 წელს დუბლინის პირველი ლორდ-მაიორის დანიშვნის შემდეგ ქალაქი გაფართოვდა, ხოლო მოსახლეობის რიცხვმა XIII საუკუნის ბოლოსთვის 8000-ს მიაღწია. XIV საუკუნის მანძილზე დუბლინი ეროვნული კლანების მხრიდან მუდმივი საფრთხის ქვეშ იმყოფებოდა. 1348 წელს შავი ჭირის ეპიდემიამ ქალაქის ათასობით მცხოვრები შეიწირა.[11][12]

XVI საუკუნეში ტიუდორთა მიერ ირლანდიის დაპყრობის შემდეგ დუბლინისთვის ახალი ერა დაიწყო. ქალაქი ქვეყნის ადმინისტრაციული მნიშვნელობის ცენტრი გახდა. ინგლისის მეფე ელისაბედ I-ს დუბლინის პროტესტანტულ ქალაქად ქცევა ჰქონდა განზრახული. ამ მიზნით მან 1592 წელს პროტესტანტული უნივერსიტეტი – სამების კოლეჯი დააარსა, სადაც მხოლოდ პროტესტანტები ისწავლიდნენ და წმინდა სამების და წმინდა პატრიკის კათოლიკური საკათედრო ტაძრების პროტესტანტულად გადაკეთება ბრძანა.

1640 წელს დუბლინის მოსახლეობა 21 000 იყო, თუმცა 1649-51 წლებში გავრცელებულმა ეპიდემიამ მოსახლეობის ნახევარზე მეტი იმსხვერპლა. ვაჭრობის შედეგად ქალაქი კვლავ აყვავდა და 1700 წლისთვის მისმა მცხოვრებთა რიცხვმა 50 000-ს მიაღწია.[13]

ახალი ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

XVIII საუკუნეში, როცა ქალაქის მოსახლეობა 130,000-ს შეადგენდა, დუბლინი ბრიტანეთის იმპერიაში სიდიდით მეორე, ხოლო ევროპაში მეხუთე ქალაქი იყო. სწორედ ამ პერიოდით თარიღდება დედაქალაქის ღირშესანიშნავი არქიტექტურული ძეგლების უმრავლესობა. მათ შორისაა სასამართლოს შენობა, საბაჟო, ტემპლ-ბარი და გრაფტონის ქუჩა.

XVIII საუკუნეში დუბლინში უამრავი ახალი რაიონი შეიქმნა და ნაგებობა აშენდა. მათ შორის აღსანიშნავია მერიონის მოედანი, პარლამენტის შენობა და სამეფო ბირჟა. 1757 წელს დაარსდა კომისია, რომელსაც ქუჩების, ხიდების და შენობა-ნაგებობების არქიტექტურულ სტანდარტებზე უნდა ეზრუნა. 1759 წელს დუბლინში წმინდა ჯეიმზის სახელობის ლუდსახარში დაარსდა, რომელიც მალევე დუბლინის ყველაზე მსხვილი დამსაქმებელი, ხოლო ევროპაში უდიდესი ლუდსახარში გახდა.[14][15]

ნანგრევები ქალაქის ცენტრში, რაც 1916 წლის აღდგომის აჯანყების შედეგია

XIX საუკუნე დუბლინისთვის პოლიტიკური და ეკონომიკური კრიზისის პერიოდი იყო, რაც 1800 წლის „გაერთიანების აქტებმა“ გამოიწვია, რომლის შემდეგაც მთავრობა ლონდონის უესტმინსტერის პარლამენტს გადაეცა. ქალაქმა დაკარგა ინდუსტრიულ რევოლუციაში შემავალი როლი და მხოლოდ კუნძულის ადმინისტრაციულ და სატრანსპორტო ცენტრად დარჩა. დიდ ბრიტანეთსა და ირლანდიაში ინდუსტირულ განვითარებას საზღვაო მანუფაქტურა, ქვანახშირისა და საწვავის მოპოვება წარმართავდა,[7] რა რესურსთაგანაც დუბლინს არც ერთი არ გააჩნდა. ამ პერიოდში ბელფასტმა საერთასშორისო ვაჭრობით, ქარხნული ქსოვილის წარმოებით და გემთმშენებლობით განვითარების დონით საგრძნობლად გაუსწრო დედაქალაქს[16]

უახლესი ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1916 წლის აღდგომის აჯანყება, დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლა და ირლანდიის სამოქალაქო ომი დუბლინის ფიზიკურ იერსახეზე საგრძნობლად აისახა. ირლანდიის თავისუფალი სახელმწიფოს მთავრობამ ქალაქის ცენტრი განაახლა და ახალი პარლამენტი — ოირიახტასი ლეინსტერის შენობაში გადაიტანა.

XII საუკუნეში ნორმანთა მმართველობის დაწყების შემდეგ დუბლინი სხვადასხვა გეოპოლიტიკური ერთეულების დედაქალაქი იყო, ესენია: ირლანდიის სალორდო (1171-1541), ირლანდიის სამეფო (1541-1800) და ირლანდიის რესპუბლიკა (1919-1922), ხოლო 1801-1922 წლებში დიდი ბრიტანეთისა და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფოს რიგითი ქალაქი იყო. 1922 წლიდან დუბლინი ირლანდიის თავისულაფი სახელმწიფოს დედაქალაქი იყო, რომელმაც 1937 წლამდე იარსება, 1937 წლიდან დღემდე კი ირლანდიის დედაქალაქია.

პარლამენტის შენობა

მთავრობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ირლანდიის პარლამენტის — ოირიახტასის ადგილსამყოფელი 1922 წლიდან ლეინსტერის შენობაა. პარლამენტში ორპალატიანი სისტემა მოქმედებს. ზედა პალატაში სენატი და ირლანდიის პრეზიდენტი არიან წარმოდგენილნი, ხოლო ქვედა წარმომადგენელთა პალატაა.

ირლანდიის წარმომადგენელთა პალატის არჩევნებისთვის ქალაქი ხუთ საარჩევნო ოლქადაა დაყოფილი: ცენტრალური დუბლინი (3 წევრი), დუბლინის ყურის ჩრდილოეთი (5 წევრი), დუბლინის ყურის სამხრეთი (4 წევრი), დუბლინის ჩრდილო-დასავლეთი (3 წევრი), ცენტრალური დუბლინის სამხრეთი (4 წევრი).

გეოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მდინარე ლიფის შესართავის სატელიტური ფოტო

ლანდშაფტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დუბლინი ირლანდიის აღმოსავლეთის ცენტრალურ ნაწილში, მდინარე ლიფის შესართავთან მდებარეობს. მისი ფართობი 115 კმ²-ია. ქალაქს სამხრეთიდან მთები, ხოლო ჩრდილოეთიდან და დასავლეთიდან სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთები ესაზღვრება.

ჰიდროგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მდინარე ლიფი დუბლინს ორ, ჩრდილოეთ და სამხრეთ ნაწილებად ყოფს. ქალაქ ლეისქსლიპთან მდინარე აღმოსავლეთისკენ მკვეთრად იხრება, რითაც ერთმანეთისგან ურბანულ და სასოფლო-სამეურნეო სივრცეს გამოჰყოფს.[17] სამხრეთ ნაწილში ქალაქს მდინარე ტოლკა კვეთს, რომელიც დუბლინის ყურეში ჩაედინება.

სოციალური დაყოფა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მდინარე ლიფი ქალაქის არა მარტო ფიზიკური, არამედ გარკვეულწილად კულტურული გამყოფის როლსაც ასრულებდა.[18] მაშინ როცა, ჩრდილოეთით მცხოვრებნი მუშათა კლასის და საშუალო კლასის წარმომადგენლებად მიიჩნეოდნენ, სამხრეთელები საშუალო და მაღალი საზოგადოების წევრებად მიაჩნდათ.[18] სოციალური დაყოფა ქალაქის სანაპირო გარეუბნებისთვისაც იყო დამახასიათებელი.

კლიმატი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ისევე როგორც ჩრდილო-დასავლეთი ევროპის სხვა ქალაქებში, დუბლინში ოკეანური ჰავაა. ქალაქის შემოგარენისთვის დამახასიათებელია ზომიერად თბილი ზაფხული და ცივი ზამთარი. იანვარში საშუალო ტემპერატურული მაქსიმუმი 8,8 °C, ხოლო ივლისში – 20,2 °C-ია. წლის ყველაზე მზიანი თვეები მაისი და ივნისია, ხოლო ყველაზე ნესტიანი თვე ოქტომბერია, რომლისთვისაც საშუალოდ 76 მილიმეტრი ატმოსფერული ნალექია დამახასიათებელი. ყველაზე მშრალი თვე თებერვალია.

წლიური ამინდი — დუბლინი
თვე იან თებ მარ აპრ მაი ივნ ივლ აგვ სექ ოქტ ნოე დეკ წელი
რეკორდ. მაღალი °C (°F) 16.6 (62) 15.3 (60) 21.3 (70) 20.5 (69) 23.4 (74) 25.1 (77) 27.6 (82) 28.7 (84) 23.9 (75) 21.2 (70) 18.0 (64) 16.2 (61) 28,7 (84)
საშუალო მაღალი °C (°F) 7.6 (46) 7.5 (46) 9.5 (49) 11.4 (53) 14.2 (58) 17.2 (63) 18.9 (66) 18.6 (65) 16.6 (62) 13.7 (57) 9.8 (50) 8.4 (47) 12,8 (55)
საშუალო დღიური °C (°F)
საშუალო დაბალი °C (°F) 2.5 (37) 2.5 (37) 3.1 (38) 4.4 (40) 6.8 (44) 9.6 (49) 11.4 (53) 11.1 (52) 9.6 (49) 7.6 (46) 4.2 (40) 3.4 (38) 6,4 (44)
რეკორდ. დაბალი °C (°F) -9.4 (15) -6.2 (21) -6.7 (20) -3.7 (25) -1.0 (30) 1.5 (35) 4.8 (41) 4.1 (39) 1.7 (35) -0.6 (31) -3.4 (26) -10.1 (14) −10,1 (14)
ნალექი მმ (დუიმი) 69.4 (2.7) 50.4 (2) 53.8 (2.1) 50.7 (2) 55.1 (2.2) 56.0 (2.2) 49.9 (2) 70.5 (2.8) 66.7 (2.6) 69.7 (2.7) 64.7 (2.5) 75.6 (3) 732,7 (28,8)
წყარო: Met Éireann {{{accessdate}}}

ღირშესანიშნაობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დუბლინის ციხე-კოშკი ქალაქის ერთ-ერთი უძველესი კულტურული ძეგლია, რომელიც 1204-1230 წლებში ინგლისის მეფე ჯონ უმიწაწყლოს ბრძანებით აშენდა.

ქალაქის ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად მონახულებადი ადგილია სამების კოლეჯის ბიბლიოთეკა, სადაც კელის წიგნი ინახება. ეს უკანასკნელი ირლანდიელი ბერების მიერ დაახლოებით 800 წელს შექმნილი ილუსტრირებული ხელნაწერია.

დუბლინის ღირშესანიშნაობებს შორისაა წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი, წმინდა პატრიკის საკათედრო ტაძარი, მოლი მელონის ქანდაკება, ირლანდიის ეროვნული მუზეუმი, ანა ლივიას მონუმენტი და პულბეგის კოშკები.

წმინდა სტეფანეს პარკი

პარკები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დუბლინში მწვანე სივრცეებს 1500 ჰექტარზე მეტი ტერიტორია უკავია.[19] ქალაქის საჯარო პარკებს შორისაა ფენიქსის პარკი, ჰერბერტის პარკი, წმინდა სტეფანეს პარკი და წმინდა ანას პარკი. ფენიქსის პარკი, რომელიც მდინარე ლიფის ჩრდილოეთით, დუბლინის ცენტრიდან 3 კილომეტრის მანძილზე მდებარეობს, ყველაზე დიდი შემოსაზღვრული პარკია ევროპაში.[20] მისი პერიმეტრი 16 კილომეტრი, ხოლო ფართობი 707 ჰექტარია. პარკში პრეზიდენტის რეზიდენცია მდებარეობს, რომელიც 1751 წელსაა აშენებული.[21] ფენიქსის პარკში ასევე განლაგებულია დუბლინის ზოოპარკი, ეშტაუნის სასახლე და აშშ-ს ელჩის ოფიციალური რეზიდენცია. პარკი ხშირად მუსიკალურ კონცერტებს მასპინძლობს.

წმინდა ანას პარკი დუბლინში მეორე უდიდესი მუნიციპალური პარკია, რომელიც გინესების ოჯახის ყოფილი საგვარეულო მამულის ტერიტორიაზე მდებარეობს.

ეკონომიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2009 წელს დუბლინი მსყიდველობითუნარიანობის მიხედვით მსოფლიოს მე-4 უმდიდრეს ქალაქად დასახელდა, ხოლო პირადი შემოსავლის მიხედვით მე-10 ადგილი დაიკავა.[22][23] ცხოვრების ღირებულების შესახებ მერსერის 2011 წლის კვლევის მიხედვით, დუბლინი ევროკავშირში მე-13, ხოლო მსოფლიოში 58-ე ყველაზე ძვირადღრებული ქალაქია. 2010 წელს დუბლინმა ამ სიაში 42-ე ადგილზე გადაინაცვლა.[24] 2017 წლის მონაცემების მიხედვით, დუბლინში დასაქმებულთა რიცხვი 874,400-ია. მათი 60% ფინანსურ, ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო და პროფესიულ სექტორშია დასაქმებული.[25]

ქალაქში კომპანიების, როგორებიცაა Microsoft, Google, Amazon, eBay, PayPal, Yahoo!, Facebook და Twitter, შტაბები ან ოპერატიული ბაზებია განლაგებული.

1987 წელს დუბლინში საერთაშორისო ფინანსური სერვისების ცენტრი დაარსდა, რომელიც დღესათვის მსოფლიოს 25 საუკეთესო ბანკსა და 10 სადაზღვევო კომპანიას მასპინძლობს.[26]

2018 წელს დუბლინში უმუშევრობის დონე 5,7% იყო, რაც ბოლო ათწლეულში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელია.[27][28]

დემოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2016 წლის აღწერის მიხედვით, დუბლინის ურბანულ სივრცეში მცხოვრებთა რიცხვი 1 173 179-ია. ამავე აღწერის მიხედვით ქალაქის მოსახლეობის 86,2% თეთრკანიანია, 2% ფერადკანიანი, 4,6% აზიელი, ხოლო 4,9% არ განსაზღვრავს თავის ეთნიკურ იდენტობას.[29] რელიგიური თვალსაზრისით, მოსახლეობის 68,2% კათოლიკეა, 12,7% სხვა აღმსარებლობისაა, ხოლო 19,1% არარელიგიურია.[30]

მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში ქალაქში მცხოვრები მიგრანტების უდიდესი ნაწილი იტალიელი იყო.[31][32] 1990-იანი წლებიდან დუბლინში ბრიტანელმა, პოლონელმა და ლიეტუველმა მიგრანტებმა დაიწყეს ჩამოსვლა.[33] მალევე მათ რიცხვს არაევროპელებიც შეემატნენ, მათ შორის ბრაზილიელები, ინდოელები, ჩინელები და ნიგერიელები. ირლანდიის აზიური მოსახლეობის 60% დუბლინში ცხოვრობს.[34] 2006 წლის აღწერის მიხედვით, დუბლინის მოსახლეობის 15%-ზე მეტი საზღვარგარეთაა დაბადებული.[35]

დუბლინი არაკათოლიკე მიგრანტებისთვის მიმზიდველი ქალაქია. 2011 წლის კვლევის მიხედვით ქალაქში გაზრდილი სეკულარიზაციის შედეგად 1970-იანი წლების შემდეგ კათოლიკური ეკლესიის მრევლი 90%-ით შემცირდა.[36]

განათლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სამების კოლეჯი

დუბლინი ირლანდიაში განათლების უდიდესი კერაა. ქალაქში ოთხი უნივერსიტეტი და არაერთი სხვა უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება მდებარეობს.

დუბლინის უნივერსიტეტი, რომელიც XVI საუკუნეში დაარსდა, ირლანდიის უძველესი უნივერსიტეტია. მის შემადგენლობაში მყოფი ერთადერთი დაწესებულება სამების კოლეჯია, რომელიც 1592 წელს სამეფო ქარტიამ ელიზაბეტ I-ის ბრძანებით დააარსდა. კოლეჯში სწავლის ნება კათოლიკეებს 1973 წლიდან აქვთ დართული.[37] სასწავლებელი ქალაქის ცენტრში მდებარეობს და მასში სტუდენტთა რიცხვი 18 000-ს აჭარბებს.[38]

ბიბლიოთეკა სამების კოლეჯში

დუბლინში მდებარეობს ირლანდიის ეროვნული უნივერსიტეტი, რომელიც 1854 წელს დაარსდა და დღესდღეობით ქვეყნის უდიდესი უნივერსიტეტია. სასწავლებელში სტუდენტთა რიცხვი 30,000-ზე მეტია.

დუბლინის ტექნოლოგიური ინსტიტუტი ირლანდიის უდიდესი საგანმანათლებლო და სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულებაა, რომელიც 1887 წელს დაარსდა. ინსტიტუტი სტუდენტებს როგორც ტექნიკური, ასევე ჰუმანიტარული საგანმანათლებლო პროგრამების ფართო არჩევანს სთავაზობს, როგორიცაა ინჟინერია, არქიტექტურა, ჟურნალისტიკა, ბიზნესი, ხელოვნება და დიზაინი. ინსტიტუტს სამი კამპუსი აქვს და სტუდენტთა რაოდენობით ქვეყანაში მეორე ადგილზეა.

ირლანდიის ეროვნული მუზეუმი

ქალაქში მდებარეობს ირლანდიის სამეფო აკადემია, რომლის წევრობაც ქვეყანაში უდიდეს აკადემიურ აღიარებად ითვლება.

კულტურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კელის წიგნი

დუბლინს მნიშვნელოვანი ლიტერატურული ისტორია აქვს და მრავალი მსოფლიოში სახელგანთქმული მწერლის მშობლიური ქალაქია. მათ შორის არიან ნობელიანტებიც: უილიამ ბატლერ იეიტსი, ჯორჯ ბერნარდ შოუ და სემიუელ ბეკეტი. გავლენიან დუბლინელ მწერალთა და დრამატურგთა რიგში არიან ოსკარ უაილდი, „გულივერის მოგზაურობის“ ავტორი ჯონათან სვიფტი, „დრაკულას“ შემქმნელი ბრემ სტოკერი და ჯეიმზ ჯოისი, რომლის კალამსაც „ულისე“ და „დუბლინელები“ ეკუთვნის. დუბლინში ირლანდიის უდიდესი ბიბლიოთეკები და ლიტერატურული მუზეუმები მდებარეობს. 2010 წლის ივლისში იუნესკომ დუბლინს ლიტერატურული ქალაქის სტატუსი მიანიჭა.[39]

დუბლინში დეკორატიული ხელოვნებისა და ისტორიის, არქეოლოგიის და ირლანდიის ეროვნული მუზეუმები მდებარეობს. ასევე ქალაქში უამრავი ხელოვნების გალერეაა.

დუბლინში 1746 წელს დაარსებული ხელოვნებისა და დიზაინის ეროვნული კოლეჯი და 1991 წელს დაარსებული დუბლინის დიზაინის ინსტიტუტი მდებარეობს.

ცნობილი ირლანდიელი მსახიობები არიან მაიკლ გემბონი, ბრენდან გლისონი, სტივენ რი და კოლინ ფარელი.

მსოფლიოში ცნობილ დუბლინელ მუსიკალურ შემსრულებლებს შორის არიან შინეიდ ო’კონორი, U2, Kodaline და Westlife.

საერთაშორისო ურთიერთობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დუბლინი ოთხ ქალაქთანაა დაძმობილებული:[40][41][42]

ქალაქი ქვეყანა წელი
სან-ხოსე აშშ[43] 1986
ლივერპული გაერთიანებული სამეფო[44] 1997
ბარსელონა ესპანეთი[45][46] 1998
პეკინი ჩინეთი[47][48] 2011

დუბლინი თანამშრომლობს შემდეგ ქალაქებთან: მოსკოვი (2009), სანქტ-პეტერბურგი (2010), მეხიკო (2013)[41][49] და რიო-დე-ჟანეირო.[50][51] 2014-2017 წლებში დუბლინი თბილისთან თანამშრომლობდა.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. The Growth and Development of Dublin. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 30 March 2013. ციტირების თარიღი: 30 December 2010.
  2. Primate City Definition and Examples. ციტირების თარიღი: 21 October 2009.
  3. Global Financial Centres Index 8. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტირების თარიღი: 30 December 2010.
  4. The World According to GaWC 2018. Globalization and World Cities Research Network: Loughborough University (13 November 2018). ციტირების თარიღი: 23 November 2018.
  5. Holder, Alfred (1896). Alt-celtischer sprachschatz (German). Leipzig: B. G. Teubner. ციტირების თარიღი: 7 November 2014. 
  6. McDonald, Frank (8 January 2010). „From the Archives: 8 January 1986: 'Bogus' selection of date to mark Dublin's millennium“. Irish Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 ოქტომბერი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2019.
  7. 7.0 7.1 Davies, Norman (1999). The Isles: a history. London: Macmillan, გვ. 1222. ISBN 978-0-333-76370-4. 
  8. Dickson, David (2014). Dublin The Making of a Capital City. Profile Books Ltd., გვ. 10. ISBN 978-0-674-74444-8. 
  9. Holm, Poul (1989). „The Slave Trade of Dublin, Ninth To Twelfth Centuries“. Peritia. Journal of the Medieval Journal of Ireland: x.
  10. A Brief History of Dublin, Ireland. Dublin.info. ციტირების თარიღი: 19 August 2011.
  11. "The Story of Ireland". Brian Igoe (2009). p.49.
  12. "Black Death". Joseph Patrick Byrne (2004). p.58. ISBN 0-313-32492-1
  13. "Dublin: a cultural history". Siobhán Marie Kilfeather (2005). Oxford University Press US. pp. 34–35. ISBN 0-19-518201-4
  14. Lisa Marie Griffith (2014). Stones of Dublin. Collins Press. ISBN 9781848898721. „[Guinness] was Dublin's largest brewery in 1810, Ireland's largest in 1833, and the largest in the world by 1914. Guinness was also the city's largest employer 
  15. St James's Gate: a brief history. The Irish Times (16 April 2004). ციტატა:[in] 1886 Guinness [was] officially the biggest brewery in the world with an annual production of 1.2 million barrels. [And, by] 1906 the workforce exceeds 3,200; some 10,000 are directly dependent on the brewery for their livelihood – one in thirty of Dublin's populationციტირების თარიღი: 17 June 2018.
  16. Lyons, F.S.L. (1973). Ireland since the famine. Suffolk: Collins / Fontana, გვ. 880. ISBN 978-0-00-633200-8. 
  17. Final Characterisation Report. Eastern River Basin District. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტირების თარიღი: 10 November 2014.
  18. 18.0 18.1 „Time to move beyond the northside-southside myth“. The Irish Times. 14 November 2012. ციტირების თარიღი: 17 June 2018.
  19. Dublin City Parks. Dublin City Council. ციტირების თარიღი: 1 September 2015.
  20. The Phoenix Park Visitor Guide. Office of Public Works. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტირების თარიღი: 1 January 2018.
  21. Outline History of Áras an Uachtaráin. ციტირების თარიღი: 7 January 2013.
  22. Richest cities in the world by purchasing power in 2009. City Mayors. ციტირების თარიღი: 17 June 2010.
  23. Richest cities in the world by personal earnings in 2009. Citymayors.com (22 August 2009). ციტირების თარიღი: 17 June 2010.
  24. „Dublin falls in city-cost rankings“. The Irish Times. 12 July 2011. ციტირების თარიღი: 20 July 2011.
  25. About Dublin. Economic Activity, Tax & Employment. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ნოემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 14 აგვისტო 2020.
  26. I.F.S.C. I.F.S.C.ie (21 June 2010). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 დეკემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 21 January 2010.
  27. Monitor: Dublin unemployment falls to lowest level in 10 years amid economic resurgence. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 ოქტომბერი 2018. ციტირების თარიღი: 2 August 2018.
  28. 14th issue of the Dublin Economic Monitor. ციტირების თარიღი: 1 August 2018.
  29. Census 2016 Sapmap Area: Settlements Dublin City And Suburbs. Usually resident population by ethnic or cultural background.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ნოემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 20 ივლისი 2020.
  30. Census 2016 Sapmap Area: Settlements Dublin City And Suburbs. Population by religion.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ნოემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 20 ივლისი 2020.
  31. RTÉ Archives | The Italians. Raidió Teilifís Éireann. ციტირების თარიღი: 14 August 2018.
  32. https://www.ucd.ie/t4cms/WP13_19.pdf
  33. "Dublin heralds a new era in publishing for immigrants". The Guardian 12 March 2006.
  34. Foreign nationals now 10% of Irish population. Raidió Teilifís Éireann (26 July 2007).
  35. "Dublin". OPENCities, a British Council project. Opencities Britishcouncil.org Dublin. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 30 March 2013. ციტირების თარიღი: 5 February 2016.
  36. Catholic Church's Hold on Schools at Issue in Changing Ireland The New York Times, 21 January 2016
  37. History – About Trinity. Trinity College Dublin. ციტატა:Catholics were permitted to enter and take degrees from 1793 [..followed by..] the removal of the Catholic episcopal 'ban' (in 1970)ციტირების თარიღი: 9 July 2019.
  38. Trinity College Dublin Profile 2016/17 (2016).
  39. Irish Independent – Delight at City of Literature accolade for Dublin. Retrieved 26 July 2010.
  40. Dublin City Council: Facts about Dublin City. Dublin City Council. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტირების თარიღი: 8 July 2014.
  41. 41.0 41.1 Dublin City Council: International Relations Unit. Dublin City Council. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტირების თარიღი: 8 July 2014.
  42. Managing our International relationships – City twinning. Dublin City Council. ციტატა:We are currently twinned with four cities: Beijing (The People's Republic of China) – Twinned since 2010 [..] Barcelona (Spain) – Twinned since 1998 [..] Liverpool (United Kingdom) – Twinned since 1997 [..] San José (United States of America) – Twinned since 1986ციტირების თარიღი: 28 August 2018.
  43. Sister City Program. City of San José (19 June 2013). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 სექტემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 8 July 2014.
  44. Liverpool City Council twinning. Government of the United Kingdom (17 November 2008). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 July 2010. ციტირების თარიღი: 23 June 2009.
  45. Ciutats agermanades, Relacions bilaterals, L'acció exterior. CIty of Barcelona (18 June 2009). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 April 2010. ციტირების თარიღი: 23 June 2009.
  46. Barcelona City Council signs cooperation agreements with Dublin, Seoul, Buenos Aires and Hong Kong. Ajuntament de Barcelona (26 November 2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტირების თარიღი: 29 August 2015.
  47. Dublin signs twinning agreement with Beijing. Dublin City Council (2 June 2011). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტირების თარიღი: 11 February 2012.
  48. Coonan, Clifford (3 June 2011). „Dublin officially twinned with Beijing“. The Irish Times. ციტირების თარიღი: 8 July 2014.(ფასიანი რეგისტრაცია)
  49. International Relations. Dublin City Council. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 იანვარი 2019. ციტატა: „Dublin is currently twinned with: San José (1986) Liverpool (1997) Barcelona (1998, Addendum in 2009 for 2 years) Beijing (2011) ... a less formal commitment between two or more cities. Dublin currently has the following agreements:...“ ციტირების თარიღი: 29 May 2020.
  50. Coonan, Clifford (21 May 2011). „Dublin was also in talks with Rio de Janeiro in Brazil about twinning with that city“. The Irish Times. ციტირების თარიღი: 1 June 2011.(ფასიანი რეგისტრაცია)
  51. „Mexican city to be twinned with Dublin, says Lord Mayor“. The Irish Times. 21 March 2013. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 30 March 2013. ციტირების თარიღი: 29 March 2013.(ფასიანი რეგისტრაცია)