ანდორა
| ანდორის სამთავრო Principat d'Andorra ანდორა |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| დევიზი: Virtus Unita Fortior | ||||||
| ჰიმნი: El Gran Carlemany, Mon pare |
||||||
 |
||||||
| დედაქალაქი (და უდიდესი ქალაქი) | ანდორა-ლა-ველა 42°30′ ჩ. გ. 1°31′ ა. გ. / 42.500° ჩ. გ. 1.517° ა. გ. | |||||
| ოფიციალური ენა | კატალანური[1] | |||||
| მთავრობა | საპარლამენტო დემოკრატია | |||||
| - | თავადი | ემანუელ მაკრონი | ||||
| - | თავადი | ჟოან ენრიკ ვივეს სისილია | ||||
| - | მთავრობის თავმჯდომარე | ალბერ პინტა | ||||
| - | პრემიერ-მინისტრი | ჟაუმე ბარტუმეუ | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | სულ | 468 კმ2 (193-ე) | ||||
| - | წყალი (%) | 0.26[2][3] | ||||
| მოსახლეობა | ||||||
| - | 2014 შეფასებით | 78 115[4] | ||||
| - | 2006 აღწერა | 85 458 | ||||
| - | სიმჭიდროვე | 179,8 კაცი/კმ2 (71-ე) | ||||
| მშპ (მუპ) | 2008 შეფასებით | |||||
| - | სულ | $4,22 მილიარდი (155-ე) | ||||
| - | ერთ მოსახლეზე | $44 900 (9) | ||||
| აგი | 0.838 (32) | |||||
| ვალუტა | ევრო (EUR) |
|||||
| დროის სარტყელი | UTC+01:00 | |||||
| - | ზაფხულის (DST) | UTC+02:00 (UTC) | ||||
| ქვეყნის კოდი | AND | |||||
| Internet TLD | .ad | |||||
| სატელეფონო კოდი | 376 | |||||
ანდორა (ოფიციალურად — ანდორის სამთავრო) — ჯუჯა, ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფო სამხრეთ ევროპაში, პირენეებში; საფრანგეთსა და ესპანეთს შორის.
სახელწოდება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ოფიციალური — ანდორის სამთავრო. ეროვნული – Andorra, Principat d'Andorra (კატალონიურად); Andorra, Principado de Andorra (ესპანურად); Andorre, Principaute d'Andorre (ფრანგულად). ოფიციალური ვერსიით, სახელი მიღებულია ორი იბერიული სიტყვის შერწყმით: ando - „ზემო“ და ore - „რკინა“. მართლაც, ქვეყანა მდიდარია რკინის მადნით. მეორე ვერსია მას კელტური სიტყვებით ხსნის: an - „ქროლა“ და dor - „კარი“. ეს განმარტებაც სინამდვილეს შეეფერება.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დამოუკიდებელი სამთავროა 1278 წლიდან. 1976 წელს - შეიქმნა პირველი პოლიტიკური პარტია, პირველი პრემიერ-მინისტრი დაინიშნა 1981 წელს. 1993 წელს რეფერენდუმით მიღებულ იქნა ქვეყნის პირველი კონსტიტუცია.
გეოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა მდებარეობს პირენეის მთებში, საფრანგეთსა და ესპანეთს შორის. ფართობი - 450 კმ².
სახელმწიფო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სახელმწიფო სისტემა - განვითარებადი დემოკრატია - საპარლამენტო სამთავრო, ესპანეთისა და საფრანგეთის პროტექტორატის ქვეშ. სახელმწიფოს მეთაური - ჟოან ენრიკ ვივეს სისილია (Joan Enric Vives SICILIA, ურხელის ეპისკოპოსი) და ფრანსუა ოლანდი (François Hollande, საფრანგეთის პრეზიდენტი). საკანონმდებლო ორგანო - ერთპალატიანი გენერალური საბჭო (Consell General de las Valls, 28 წევრი). ადმინისტრაციული დაყოფა - 7 რაიონი (parroquia).
დემოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მოსახლეობა - 71,8 ათასი (2003), მათ შორის ესპანელები - 43 %, ანდორელები - 33 %, ფრანგები - 7 %. სახელმწიფო ენა - კატალანური. გავრცელებული ენები - ესპანური და ფრანგული. რელიგია - კათოლიციზმი. დედაქალაქი - ანდორა ლა ველა (16 ათასი).
ეკონომიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
თამბაქოს ექსპორტი და ტურისტული ინდუსტრია. რესურსები - ჰიდროენერგია, მინერალური წყალი, საშენი ხე-ტყე, რკინის მადანი, ტყვია. ვალუტა - ევრო (EUR).
მემკვიდრეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
II ს-ის ორი მოქმედი რომაული თაღოვანი ხიდი, არაბული ციხის ნანგრევები (VIII ს.), გრაფ დე ფუას ციხე-კოშკი (XII ს.), მთავრობის რეზიდენცია - „ველების სახლი“.
ცნობილი ანდორელები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბორის დე სკოსირევი (რუსი ემიგრანტი, 1934 წელს თავი გამოაცხადა ანდორის მეფედ), რენე ბალარი (საპატიო მოქალაქე, ანდორაში აღადგინა წესრიგი 1933 წელს), ფილიპ ვოლფი (მელიევალისტი, საფრანგეთის აკადემიის წევრი).
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Govern d'Andorra (in Catalan)
- Chief of State and Cabinet Members
- Portals to the World
- A New Path for Andorra
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Constitution of Andorra (Article 2.1)
- ↑ Girard P & Gomez P (2009), Lacs des Pyrénées: Andorre. (ფრანგული)
- ↑ Andorra en xifres 2007: Situació geogràfica, Departament d'Estadística, Govern d'Andorra. Retrieved on 6 June 2010.
- ↑ Dades de població any 2009: 1- Població per parròquies al 31 de desembre del 2011, Departament d'Estadística, Govern d'Andorra. Retrieved on 6 June 2010.
| |||||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
