ირლანდიის ადმინისტრაციული დაყოფა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ირლანდია შედგება 4 (ისტორიული) პროვინციისგან, რომლებიც დაყოფილია 32 (ისტორიულ) საგრაფოდ. ოლსტერის 9 საგრაფოდან 6 ეკუთვნის ჩრდილოეთ ირლანდიას და ამავდროულად დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებულ სამეფოს.

პროვინციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რეგიონი მდებარეობა დროშა შენიშვნები
კონაქტი
Cúige Chonnacht
კონის შთამომავლების ქვეყანა
ლენსტერი
Cúige Laighean
„Laigin-ის (საგვარეულოს) მეხუთე ნაწილი“
მანსტერი
Cúige Mumhan
კელტების ქალღმერთი მუმა
ოლსტერი
Cúige Uladh

ირლანდიის რესპუბლიკაში ქვეყნის მართვაში პროვინციები არ იღებენ მონაწილეობას, მაგრამ სპორტში დიდი მნიშვბელობა აქვთ. ოლსტერი ლიგა რაგბიში მოიცავს პროვინციის ირლანდიურ და ბრიტანულ ნაწილს.

საგრაფოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ირლანდიის რუკა, რომელზეც ნაჩვენებია საგრაფოების საზღვრები და მათი დასახელებები. ჩრდილოეთ ირლანდიის საგრაფოები გამოყოფილია ნაცრისფერით.კერიანტრიმილონდონდერიდაუნიარმალაუტიტირონიუექსფორდიდუბლინიუიკლოუმონაჰანიდონეგალიფერმანიუოტერფორდიკორკილიმერიკიკლერიკარლოუკილკენილიშიტიპერარიმითიკილდერიკავანილიტრიმისლაიგოროსკომონიგოლუეილონგფორდიუესტმითიოფალიმეიომეიო
დააწკაპუნეთ საგრაფოზე შესაბამის სტატიაშ გადასასვლელად

საგრაფო (ინგლ. County) — ირლანდიის ძირითადი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული — ეს ეხება, როგორც ირლანდიას, აგრეთვე ჩრდილოეთ ირლანდიასაც. ამჟამად ირლანდიის კუნძულზე 32 საგრაფოა, მათნგა 26 შედის ირლანდიის რესპუბლიკაში, ხოლო 6 — ჩრდილოეთ ირლანდიაში.

დუბლინის საგრაფო დაყოფილია ოთხ მაზრად ან ადმინისტრაციულ საგრაფოდ: დან-ლერი-რატდაუნი, ფინგალი, სამხრეთ დუბლინი და თვითონ ქალაქი დუბლინი, რომლებიც არ არიან დამოუკიდებელი საგრაფოები. ამგვარადვე იყოფა ტიპერარის საგრაფო ორ მაზრად ან ადმინისტრაციულ საგრაფოდ: ჩრდილოეთ ტიპერარი და სამხრეთ ტიპერარი.

ირლანდიის რესპუბლიკაში ხუთ ქალაქს აქვს განსაკუთრებული სტატუსი (სიტი). დუბლინს — ქვეყნის დედაქალაქს — აქვს ადმინისტრაციული საგრაფოს სტატუსი, დანარჩენ ოთხს (გოლუეი, კორკი, ლიმერიკი, უოტერფორდი) კი — გაფართოებული უფლებამოსილებანი.

ჩრდილოეთ ირლანდია დაყოფილია 26 ადმინისტრაციულ რაიონად, ხოლო ოლსტერის ექვს საგრაფოს ტრადიციული ხასიათი აქვს.

დასახლებული პუნქტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ირლანდიის დასახლებული პუნქტები რამდენიმე კლასად იყოფა:

  • სიტი (city),
  • ბოროუ (borough),
  • პატარა ქალაქები, ტაუნები (town).
  • აღწერითი ქალაქი (census town)
    • (აღწერითი) დასახლება (unincorporated towns)
    • სოფელი (village)
  • ცალკე გამოყოფენ ქალაქგარე ტერიტორიებს დიდი ქალაქებისთვის და გარეუბნებს სხვა ქალაქებისთვის.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

საგრაფოები წარმოიქმნა ანგლო-რომანული ბატონობის პერიოდში, XII საუკუნის შემდეგ.

საგრაფოების სია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გერბი საგრაფო ირლანდიური დასახელება[1] შოტლანდიური დასახელებები საგრაფოს დედაქალაქი ყველაზე დასახლებული ქალაქი პროვინცია

32 „ტრადიციული“ საგრაფო

ანტრიმი Aontroim
(Contae Aontroma)
Anthrim
Antrìm
Entrim
ბალიმენა ბელფასტი ოლსტერი
არმა Ard Mhacha
(Contae Ard Mhacha)
Airmagh არმა კრეიგავონი ოლსტერი
კარლოუ Ceatharlach
(Contae Cheatharlach)
კარლოუ კარლოუ ლენსტერი
კავანი An Cabhán
(Contae an Chabháin)
კავანი კავანი ოლსტერი
კლერი An Clár
(Contae an Chláir)
ენისი ენისი მანსტერი
კორკი Corcaigh
(Contae Chorcaí)
Coark კორკი კორკი მანსტერი
დონეგალი Dún na nGall
(Contae Dhún na nGall)
Dinnygal
Dunnygal
ლიფორდი ლეტერკენი ოლსტერი
დაუნი An Dún
(Contae an Dúin)
Doon
Doun
დაუნპატრიკი ბელფასტი ოლსტერი
დუბლინი Áth Cliath
(Contae Átha Cliath)
დუბლინი დუბლინი ლენსტერი
ფერმანა Fear Manach
(Contae Fhear Manach)
Fermanay ენისკილენი ენისკილენი ოლსტერი
გოლუეი Gaillimh
(Contae na Gaillimhe)
გოლუეი გოლუეი კონაქტი  
კერი Ciarraí
(Contae Chiarraí)
ტრალი ტრალი მანსტერი
კილდერი Cill Dara
(Contae Chill Dara)
ნაასი ნიუბრიჯი ლენსტერი
კილკენი Cill Chainnigh
(Contae Chill Chainnigh)
კილკენი კილკენი ლენსტერი
ლიში Laois
(Contae Laoise)
პორტ-ლიში პორტ-ლიში ლენსტერი
ლიტრიმი Liatroim
(Contae Liatroma)
კერიკ-ონ-შენონი კერიკ-ონ-შენონი კონაქტი
ლიმერიკი Luimneach
(Contae Luimnigh)
Lïmerick ლიმერიკი ლიმერიკი მანსტერი
ლონდონდერი[2] Doire
(Contae Dhoire)
Lunnonderrie კოულრაინი დერი ოლსტერი
ლონგფორდი An Longfort
(Contae an Longfoirt)
Langfurd ლონგფორდი ლონგფორდი ლენსტერი
ლაუთი
(Contae Lú)
დანდოლკი დროგედა ლენსტერი
მეიო Maigh Eo
(Contae Mhaigh Eo)
კასლბარი კასლბარი კონაქტი
მითი An Mhí
(Contae na Mí)
ნავანი
(ძველად ტრიმი)
ნავანი ლენსტერი
მონაჰანი Muineachán
(Contae Mhuineacháin)
მონაჰანი მონაჰანი ოლსტერი
ოფალი Uíbh Fhailí
(Contae Uíbh Fhailí)
ტულამორი ტულამორი ლენსტერი
როსკომონი Ros Comáin
(Contae Ros Comáin)
როსკომონი როსკომონი კონაქტი
სლაიგო Sligeach
(Contae Shligigh)
სლაიგო სლაიგო კონაქტი
ტიპერარი Tiobraid Árann
(Contae Thiobraid Árann)
კლონმელი & (ფორმალურად) კაშელი  კლონმელი მანსტერი
ტირონი Tír Eoghain
(Contae Thír Eoghain)
Owenslann ომა ომა ოლსტერი
უოტერფორდი Port Láirge
(Contae Phort Láirge)
Wattèrford დუნგარვანი
(ძველად უოტერფორდი)
უოტერფორდი მანსტერი
უესტმითი An Iarmhí
(Contae na hIarmhí)
მალინგარი ათლონი ლენსტერი
უექსფორდი Loch Garman
(Contae Loch Garman)
უექსფორდი უექსფორდი ლენსტერი
უიკლოუ Cill Mhantáin
(Contae Chill Mhantáin)
უიკლოუ ბრეი ლენსტერი

„არაადმინისტრაციული“ საგრაფოები

დან-ლერი-რატდაუნი Dún Laoghaire–Ráth an Dúin დან-ლერი დან-ლერი ლენსტერი
ფინგალი Fine Gall სუორდსი სუორდსი ლენსტერი
ჩრდილოეთ ტიპერარი Tiobraid Árann Thuaidh ნინა ნინა მანსტერი
სამხრეთ-დუბლინი Áth Cliath Theas ტალა ტალა ლენსტერი
სამხრეთ ტიპერარი Tiobraid Árann Theas კლონმელი კლონმელი მანსტერი

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. (1989) Gasaitéar na hÉireann / Gazetteer of Ireland. Dublin: Brainse Logainmneacha na Suirbhéireachta Ordanáis / Placenames Branch of the Ordnance Survey. ISBN 070760076 Invalid ISBN. 
  2. ლონდონდერის ხშირად უწოდებენ დერის