მარიო ვარგას ლიოსა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მარიო ვარგას ლიოსა
ესპ. Mario Vargas Llosa
Mario Vargas Llosa (crop 2).jpg
დაბადების თარიღი 28 მარტი, 1936(1936-03-28)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] (87 წლის)
დაბადების ადგილი არეკიპა, პერუ
საქმიანობა რომანისტი, დრამატურგი, პოლიტიკოსი, ჟურნალისტი, ესეისტი, ლიტერატურული კრიტიკოსი, სცენარისტი, უნივერსიტეტის პროფესორი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, ფილოსოფოსი, პუბლიცისტი, კინორეჟისორი და მწერალი[7]
ენა ესპანური ენა
მოქალაქეობა Flag of Spain.svg ესპანეთი
Flag of Peru.svg პერუ
ალმა-მატერი სან-მარკოსის ეროვნული უნივერსიტეტი, მადრიდის კომპლუტენსეს უნივერსიტეტი, ლეონსიო პრადოს სამხედრო აკადემია, Colegio La Salle და Q5777167?
ჟანრი ფენტეზი
Magnum opus The Time of the Hero, The Green House და Conversation in the Cathedral
ჯილდოები ნობელის პრემია ლიტერატურაში[9] [10], ასტურიის პრინცის ლიტერატურული პრემია, რენის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[11] , რომულო გალიეგოსის პრემია, პლანეტის პრემია, მარიანო დე კავიას პრემია, მარია მურს კაბოს პრემია, გერმანიის წიგნის ვაჭრობის მშვიდობის პრემია[12] , ჩინო დელ დუკას პრემია[13] , მიგელ დე სერვანტესის პრემია, მენენდეს პელაიოს საერთაშორისო პრემია, ირვინგ კრისტოლის პრემია, გრინცანე კავურის პრემია, კარლოს ფუენტესის პრემია, იერუსალიმის პრემია, კონგრესის ბიბლიოთეკის ცოცხალი ლეგენდა[14] , საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალერი, ხელოვნებისა და ლიტერატურის ორდენის კომანდორი[15], ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[16] , honorary doctor of the University of Alicante, Ortega y Gasset Awards[17] , Grand Cross with diamonds of Order of the Sun of Peru, Order of Christopher Columbus, Orden de la Independencia Cultural Rubén Darío[18] , ავსტრიის საპატიო ნიშანი „მეცნიერებისა და ხელოვნებისთვის“, Commander of the Order of the Aztec Eagle, Order of Vasco Núñez de Balboa, Caonabo de Oro Award[18] , Freedom Prize, სან-მარკოსის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, honorary doctorate of the University of Valladolid[19] , gold Medal of the Community of Madrid[20] , ბორდო III-ის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[21] , გრანადის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[22] , Viareggio-Versilia International Prize[23] , honorary doctorate of the University of Murcia[24] , ლას-პალმას-დე-გრან-კანარიის საპატიო დოქტორი[25] , Premio Biblioteca Breve, Q3395128?, Q3395128?, National Culture Award, Pablo Neruda Order of Artistic and Cultural Merit[26] , ფორმენტორის პრემია, სენტ-ლუისის ლიტერატურული პრემია, Premio Ceppo Pistoia, Q17651535?, წიგნების კრიტიკოსთა წრის ეროვნული პრემია, Q9052823?[27] , Scanno Prize, Honorary doctor of the Katholieke Universiteit Leuven, ოქსფორდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, მექსიკის ნაციონალური ავტონომიური უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, honorary doctor from the NOVA University Lisbon, Orden al Mérito Docente y Cultural Gabriela Mistral, Don Quijote Journalism Prize[28] , honorary doctorate from the Pontifical Catholic University of Peru, honorary doctorate of the University of Burgos[29] , Grand Cross of the Order of Boyacá[30] , honorary doctor of the University of Miami[31] , honorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University[32] და doctor honoris causa from the University of Pau[33]
მეუღლე ხულია ურკიდი და Patricia Llosa Urquidi
პარტნიორ(ებ)ი ისაბელ პრეისლერი[34]
შვილ(ებ)ი ალვარო ვარგას ლიოსა და მორგანა ვარგას ლიოსა
ნათესავ(ებ)ი Luis Llosa
ხელმოწერა Mario Vargas Llosa Signature.svg
საიტი mvargasllosa.com

ხორხე მარიო ვარგას ლიოსა (ესპ. Jorge Mario Pedro Vargas Llosa დ.28 მარტი, 1936) — პერუელი მწერალი, პოლიტიკოსი, ჟურნალისტი, ესეისტი და 2010 წელს ნობელის პრემიის ლაურეატი. ლიოსა ამჟამად პრინსტონის უნივერსიტეტში მიწვეული პროფესორია. მარიო ვარგას ლიოსა ლათინური ამერიკის ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი რომანისტი და ესეისტია. ზოგიერთ კრიტიკოსის აზრით, მან ლათინოამერიკელთაგან ყველაზე დიდი გავლენა მოახდინა საერთაშორისო საზოგადოებრიობაზე. 2010 წელს ნობელის პრემია „სიძლიერის სტრუქტურის მისეული შედგენისა და ინდივიდუალური წინააღმდეგობის, ამბოხისა და გამარჯვების მკვეთრი სურათებისთვის“ მიანიჭეს.

სწორედ მან, 1990 წელს, მექსიკის ტელევიზიის ეთერით განაცხადა, რომ „მექსიკაში აბსოლუტური დიქტატურაა“. ეს განცხადება მომდევნო ათწლეულში ფრთოსან ფრაზად იქცა და მსოფლიო შემოიარა.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მარიო ვარგას ლიოსა 1936 წლის 28 მარტს, საშუალოშემოსავლიან ოჯახში დაიბადა პერუს პროვინცია არეკიპაში. ის ერთადერთი შვილია ერნესტო ვარგას მალდონადოსა და დორა ლუისა ურეტას ოჯახში (დორა ავტობუსის მძღოლად მუშაობდა. ის კრეოლური ოჯახიდან იყო). ოჯახი მომავალი მწერლის დაბადებამდე რამდენიმე თვით ადრე დაინგრა. მარიოს დაბადებიდან მოკლე ხანში მამამისმა განაცხადა, რომ გერმანელ ქალთან ჰქონდა ურთიერთობა. შედეგად, მარიოს ორი ნახევარძმა - ენრიკე და ერნესტო - ჰყავს.

ბიბლიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რომანები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • ქალაქი და ძაღლები (1963)
  • საუბარი კათედრალში (1969)
  • დეიდა ხულია (1977)
  • ბოლო ჟამის ომი (1981)
  • ვაცის ნადიმი (2000)
  • ცუდი გოგოს ოინები (2006)
  • ხუთი კუთხე (2016)

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Armas Marcelo, J. J. (2002), Vargas Llosa, el vicio de escribir, Madrid: Alfaguara, ISBN 84-204-4286-0
  • Boland, Roy; Harvey, Sally (1988), Mario Vargas Llosa: From Pantaleón y las visitadoras to Elogio de la madrastra, Auckland: Antipodas, the Journal of Hispanic Studies of the University of Auckland / VOX/AHS, ISBN 0-9597858-1-7
  • Booker, M. Keith (1994), Vargas Llosa Among the Postmodernists, Gainesville, FL: University Press of Florida, ISBN 0-8130-1248-1
  • Campos, Jorge; Oviedo, Jose Miguel (1981), Vargas Llosa y su Guerra del fin del mundo, Madrid: Taurus Ediciones, ISBN 84-306-2131-8

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118803964 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  2. SNAC — 2010.
  3. filmportal.de — 2005.
  4. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  5. ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  6. Roglo — 1997. — 8549233 ეგზ.
  7. 7.0 7.1 The Fine Art Archive — 2003.
  8. Munzinger Personen
  9. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2010/
  10. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  11. https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000733028
  12. https://www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de/alle-preistraeger-seit-1950/1990-1999/mario-vargas-llosa
  13. http://www.fondation-del-duca.fr/prix-mondial
  14. https://www.loc.gov/about/awards-and-honors/living-legends/mario-vargas-llosa/
  15. https://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438
  16. https://www.hu-berlin.de/de/ueberblick/menschen/ehrungen/ehrendoktor
  17. Concedidos los premios de EL PAÍS de 1999
  18. 18.0 18.1 https://www.cervantes.es/bibliotecas_documentacion_espanol/biografias/berlin_mario_vargas_llosa_premios.htm
  19. http://www.uva.es/export/sites/uva/1.lauva/1.15.doctoreshonoriscausa/index.html
  20. https://www.bocm.es/boletin/CM_Seccion_BOCM/2015/04/24/BOCM-20150424.PDF
  21. http://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html
  22. http://archivo.ugr.es/pages/trabajosdocumentos/honoriscausa
  23. http://www.premioletterarioviareggiorepaci.it/premi/vincitori/2-Premio%20Internazionale%20Viareggio-Versilia
  24. https://www.um.es/web/universidad/doctores-honoris-causa/mario-vargas-llosa
  25. https://www.ulpgc.es/rectorado/doctores-honoris-causa-ulpgc
  26. https://www.cooperativa.cl/noticias/cultura/premios/ministerio-de-las-culturas-entrego-orden-al-merito-pablo-neruda-a-mario/2018-05-02/182415.html
  27. http://elcomercio.pe/espectaculos/684772/noticia-video-vivo-siga-condecoracion-mario-vargas-llosa-palacio-gobierno
  28. https://www.agenciaefe.es/premio-don-quijote-2/
  29. https://www.ubu.es/unidad-de-protocolo/doctorado-honoris-causa-2016-inaki-gabilondo-mario-vargas-llosa
  30. https://www.larepublica.co/ocio/presidente-duque-da-la-orden-de-boyaca-a-mario-vargas-llosa-2888995
  31. https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html
  32. http://www.univ-paris3.fr/les-docteurs-honoris-causa-de-la-sorbonne-nouvelle--90298.kjsp
  33. https://collections.univ-pau.fr/pub/index.php/Detail/occurrences/22
  34. https://www.hola.com/actualidad/20190403140000/isabel-preysler-mario-vargas-llosa-comienzo-relacion/