გრაცია დელედა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
Jump to navigation Jump to search
გრაცია დელედა
Grazia Deledda 1926.jpg
დაბადების თარიღი 27 სექტემბერი 1871(1871-09-27)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]
დაბადების ადგილი ნუორო[8]
გარდაცვალების თარიღი 15 აგვისტო 1936(1936-08-15)[8] [9] [10] [11] [12] (64 წლის)
გარდაცვალების ადგილი რომი[8]
დასაფლავებულია კამპო ვერანო
ფსევდონიმი Ilia di Saint-Ismael[13]
საქმიანობა მწერალი, პოეტი, რომანისტი, დრამატურგი და პროზაიკოსი
ენა სარდინიული ენა, იტალიური ენა[1] და ფრანგული ენა
მოქალაქეობა Flag of Italy (1861–1946).svg იტალიის სამეფო
ალმა-მატერი საშინაო განათლება
Magnum opus ლერწამი ქარში, ელიას პორტულო და დედა
ჯილდოები ნობელის პრემია ლიტერატურაში[14] [15]
ხელმოწერა Grazia Deledda signature.jpg

გრაცია დელედა (დ. 27 სექტემბერი, 1871 — გ. 15 აგვისტო, 1936) — იტალიელი მწერალი, 1926 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურის დარგში.[16] იგი იყო პირველი იტალიელი ქალი, რომელსაც ეს პრემია მიენიჭა.[17]

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქმარ-შვილთან ერთად, რომი, 1905

დაიბადა ნუოროში, იტალიაში, ბურჟუაზიულ ოჯახში. მას შემდეგ, რაც დაამთავრა დაწყებითი სკოლა, განათლება მიიღო კერძო მასწავლებლისაგან.

მან პირველი ნოველები გამოაქვეყნა ჟურნალში „ლ'ულტიმა მოდა“. იგი იმავდროულად ბეჭდავდა პროზაულ ნაწარმოებესა და ლექსებს.

მისი ერთ-ერთი პირველი ნამუშევარი არის Paesaggi sardi (სარდინიის მიწა), რომელიც დაბეჭდა „Speirani“-მ 1896 წელს. 1899 წლის ოქტომბერში გრაცია შეხვდა პალმირო მადეზანის, სამხედრო მინისტრს, რომელიც შემდეგ მისი მეუღლე გახდა. 1900 წელს მწერალი რომში მიდის. 1895 წელს იბეჭდება მისი კიდევ ერთი ნაწარმოები Anime oneste (წმინდა სულები), 1900 წელს კი Il vecchio della montagna („მთის მოხუცი შვილი“). ამასთან ერთად იგი თანამშრომლობდა გაზეთ-ჟურნალებთან „La Sardegna“, „Piccola rivista“ და Nuova Antologia. დელედას ნამუშევრებმა დიდი ინტერესი დაიმსახურა.

1903 წელს მან დაბეჭდა Elias Portolu („ელიას პორტულო“), რომლის შემდეგაც ის უკვე აღიარეს მწერლად. ამის შემდეგ იგი უკვე იწყებს ნოველებისა და სასცენო ნაწარმოებების გამოქვეყნებას: Cenere („ნაცარი“ — 1904), L'edera („სურო“ — 1908), Sino al confine („საზღვარზე“ — 1911), Colombo e sparvieri („მტრედი და არწივი“ — 1912), Canne al vento („ლერწამი ქარში“ — 1913), L'incendio nell'oliveto („ცეცხლი ზეითუნის კორომებში“ — 1918), Il Dio dei venti (1922). Cenere-ის მიხედვით გადაიღეს ფილმი ცნობილი იტალიელი მსახიობის, ელეონორა დუზის, მონაწილოებით.

გრაცია დელედა გარდაიცვალა რომში 64 წლის ასაკში.

შემოქმედება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დელედას მთელი შემოქმედება დაფუძნებულია სიყვარულზე, ტკივილსა და სიკვდილზე. მის ნაშრომებში შეიძლება ამოვიცნოთ ჯოვანი ვერგას ვერიზმის გავლენა და გაბრიელ დ'ანუზიოს დეკადენტიზმი.

დელედას ნოველებში ასახულია ხალხის სოციალური მდგომარეობა და მათი გრძნობები.

მთავარი ნაშრომები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. ↑ AA.VV. Dizionario Biografico degli Italiani — 1960.
  3. ↑ SNAC — 2010.
  4. ↑ Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  5. ↑ FemBio: Банк данных о выдающихся женщинах, Frauerdatenbank
  6. ↑ Munzinger-Archiv — 1913.
  7. ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Деледда Грация / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  9. ↑ Enciclopedia Treccani — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1929.
  10. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1926/deledda-bio.html
  11. ↑ Nobelprize.org
  12. ↑ Czech National Authority Database
  13. ↑ http://id.sbn.it/bid/CAG0034544
  14. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1926/deledda-facts.html
  15. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  16. ↑ Grazia Deledda (Italian author). britannica.com
  17. ↑ Hallengren, Anders. Grazia Deledda: Voice of Sardinia. Nobel Media. ციტირების თარიღი: 16 April 2014.
  18. ↑ 18.0 18.1 გამოქვეყნდა მისი გარდაცვალების შემდეგ
ხ • გ • რ
ნობელის პრემიის ლაურეატები ლიტერატურაში
1901–1925
სიული პრიუდომი (1901) • თეოდორ მომზენი (1902) • ბიორნსტიერნე ბიორნსონი (1903) • ფრედერიკ მისტრალი / ხოსე ეჩეგარაი (1904) • ჰენრიკ სენკევიჩი (1905) • ჯოზუე კარდუჩი (1906) • რადიარდ კიპლინგი (1907) • რუდოლფ ოიკენი (1908) • სელმა ლაგერლოფი (1909) • პაულ ფონ ჰაიზე (1910) • მორის მეტერლინკი (1911) • გერჰარტ ჰაუპტმანი (1912) • რაბინდრანათ თაგორი (1913) • რომენ როლანი (1915) • ვერნერ ფონ ჰეიდენსტამი (1916) • კარლ გელერუპი / ჰენრიკ პონტოპიდანი (1917) • კარლ შპიტელერი (1919) • კნუტ ჰამსუნი (1920) • ანატოლ ფრანსი (1921) • ხაკინტო ბენავენტე (1922) • უ. ბ. იეიტსი (1923) • ვლადისლავ რეიმონტი (1924) • ჯორჯ ბერნარდ შოუ (1925)
 Nobel Prize.png
1926–1950
გრაცია დელედა (1926) • ანრი ბერგსონი (1927) • სიგრიდ უნსეტი (1928) • თომას მანი (1929) • სინკლერ ლუისი (1930) • ერიკ აქსელ კარლფელდტი (1931) • ჯონ გოლზუორთი (1932) • ივანე ბუნინი (1933) • ლუიჯი პირანდელო (1934) • იუჯინ ო’ნილი (1936) • როჟე მარტინ დიუ გარი (1937) • პერლ ბაკი (1938) • ფრანს ემილ სილანპაა (1939) • იოჰანეს ვილჰელმ იენსენი (1944) • გაბრიელა მისტრალი (1945) • ჰერმან ჰესე (1946) • ანდრე ჟიდი (1947) • ტომას სტერნზ ელიოტი (1948) • უილიამ ფოლკნერი (1949) • ბერტრან რასელი (1950)
1951–1975
პერ ლაგერკვისტი (1951) • ფრანსუა მორიაკი (1952) • უინსტონ ჩერჩილი (1953) • ერნესტ ჰემინგუეი (1954) • ჰალდორ ლაქსნესი (1955) • ხუან რამონ ხიმენესი (1956) • ალბერ კამიუ (1957) • ბორის პასტერნაკი (1958) • სალვატორე კვაზიმოდო (1959) • სენ-ჟონ პერსი (1960) • ივო ანდრიჩი (1961) • ჯონ სტეინბეკი (1962) • გიორგოს სეფერისი (1963) • ჟან-პოლ სარტრი (უარი თქვა ჯილდოზე) (1964) • მიხეილ შოლოხოვი (1965) • შმუელ აგნონი / ნელი ზაქსი (1966) • მიგელ ანხელ ასტურიასი (1967) • იასუნარი კავაბატა (1968) • სემიუელ ბეკეტი (1969) • ალექსანდრე სოლჟენიცინი (1970) • პაბლო ნერუდა (1971) • ჰაინრიხ ბიოლი (1972) • პატრიკ უაიტი (1973) • ეივინდ იუნსონი / ჰარი მარტინსონი (1974) • ეუჟენიო მონტალე (1975)
1976–2000
სოლ ბელოუ (1976) • ვისენტე ალეიქსანდრე (1977) • ისააკ ბაშევის ზინგერი (1978) • ოდისეას ელიტისი (1979) • ჩესლავ მილოში (1980) • ელიას კანეტი (1981) • გაბრიელ გარსია მარკესი (1982) • უილიამ გოლდინგი (1983) • იაროსლავ სეიფერტი (1984) • კლოდ სიმონი (1985) • უოლე შოინკა (1986) • იოსიფ ბროდსკი (1987) • ნაჯიბ მაჰფუზი (1988) • კამილო ხოსე სელა (1989) • ოქტავიო პასი (1990) • ნადინ გორდიმერი (1991) • დერეკ უოლკოტი (1992) • ტონი მორისონი (1993) • კენძაბურო ოე (1994) • შეიმას ჰინი (1995) • ვისლავა შიმბორსკა (1996) • დარიო ფო (1997) • ჟოზე სარამაგო (1998) • გიუნტერ გრასი (1999) • გაო სინძიანი (2000)
2001–დღემდე
ვიდიადჰარ ნაიპოლი (2001) • იმრე კერტესი (2002) • ჯონ მაქსველ კუტზეე (2003) • ელფრიდე იელინეკი (2004) • ჰაროლდ პინტერი (2005) • ორჰან ფამუქი (2006) • დორის ლესინგი (2007) • ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიო (2008) • ჰერტა მიულერი (2009) • მარიო ვარგას ლიოსა (2010) • ტომას ტრანსტრიომერი (2011) • მო იენი (2012) • ელის მანრო (2013) • პატრიკ მოდიანო (2014) • სვეტლანა ალექსიევიჩი (2015) • ბობ დილანი (2016) • იშიგურო კაძუო (2017) • ოლგა ტოკარჩუკი (2018) • პეტერ ჰანდკე (2019)
ხ • გ • რ
← Nobel Prize.png 1926 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები Nobel Prize.png →
ფიზიოლოგია
და მედიცინა
ფიზიკა
ქიმია
ლიტერატურა
მშვიდობა
ეკონომიკა
  • გაიცემა 1969 წლიდან.
    • მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=გრაცია_დელედა&oldid=3878520“-დან