სოკოლუ მეჰმედ-ფაშა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მეჰმედ-ფაშა სოკოლუ
Sokollu Mehmet Paşa
ოსმალეთის 39-ე დიდი ვეზირი
მმართ. დასაწყისი: 28 ივნისი 1565
მმართ. დასასრული: 1576
წინამორბედი: სემიზ ალი-ფაშა
მემკვიდრე: სემიზ აჰმედ-ფაშა
ოსმალეთის 41-ე დიდი ვეზირი
მმართ. დასაწყისი: 1576
მმართ. დასასრული: 12 ოქტომბერი 1579
წინამორბედი: იუსუფ სინან-ფაშა
მემკვიდრე: სემიზ აჰმედ-ფაშა
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 1505
დაბ. ადგილი: ბოსნია
გარდ. თარიღი: 11 ოქტომბერი 1579
გარდ. ადგილი: სტამბოლი
მეუღლე: ესმეჰან სულთანი
რელიგია: ისლამი

მეჰმედ-ფაშა სოკოლუ ან მეჰმედ-ფაშა (თურქ. Sokollu Mehmet Paşa; დ. 1505, სოკოლი, ბოსნია — გ. 11 ოქტომბერი 1579, სტამბოლი) — ოსმალეთის იმპერიის სახელმწიფო მოღვაწე. 1546 წლამდე სასახლის კარისკაცი,1546 წლიდან 1550 წლამდე ფლოტის ადმირალი, 1554 წლამდე რუმელიის მმართველი, 1565-79 წლებში ოსმალეთის იმპერიის დიდი ვეზირი.[1]

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ბოიკო სოკოლოვიჩი დაიბადა 1505 წელს სოკოლში (ბოსნიაში). ბავშვობაში ის დევშირმის სახელით მოხვდა თურქეთში, სადაც მოექცა ისლამზე და მრავალი წლის განმავლობაში იანიჩარების კორპუსს მეთაურობდა. 1543 წლიდან ეკავა იმპერიის უმაღლესი თანამდებობები, კერძოდ: 1546-1551 წლებში მეთაურობდა თურქეთის საზღვაო ფლოტს. 1551-1555 წლებში უძღვებოდა ოსმალეთის იმპერიის ევროპულ ნაწილს.

1562 წლებში სულთან სულეიმან დიდებულმა იგი დიდ ვეზირად დანიშნა, ხოლო მისი ვაჟის — სელიმ II-ის მეფობის დროს იმპერიის მართვის სადავეები მთლიანად მას ეპყრა ხელში (მურად III-ის დროსაც დიდი ვეზირი რჩებოდა). მეჰმედ-ფაშას დროს ოსმალებმა დაიკავეს კვიპროსი, თუმცა მოგვიანებით განიცადეს სასტიკი მარცხი ლეპანტოს ბრძოლაში.

ითვლება, რომ სოკოლუმ სინან-ფაშას დაავალა აეშენებინა ცნობილი ვიშეგრადის ხიდი მდინარე დრინაზე. იგი ყოველნაირად ხელს უწყობდა თავისი ნათესავების დაწინაურებას და მისი პროტექციის წყალობით ორი ძმისშვილი სერბეთის პატრიარქი გახდა.

სტამბოლის ევროპულ ნაწილში დღესაც დგას მეჰმედ-ფაშა სოკოლუს სახელობის მეჩეთი.

დაქორწინებული იყო სელიმ II-ის და ნურბანუ სულთნის ქალიშვილზე, ესმეჰან სულთანზე.

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]