საბა (ლიტერატურული პრემია)
ნავიგაციაზე გადასვლა
ძიებაზე გადასვლა
საბა — ლიტერატურული პრემია საქართველოში, რომელიც 2003 წელს დაარსდა. პრემია ყოველწლიურად გაიცემა და მისი მიზანია გასული წლის საუკეთესო ნაწარმოებების გამოვლენა 9 ნომინაციის მიხედვით.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საბას დამაარსებლები არიან თიბისი ბანკი, გაზეთი „24 საათი“ და ქართული პენ-კლუბი. პირველი დაჯილდოება 2003 წელს ჩატარდა.
კრიტიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
„საბას“ დაარსების დღიდან აკრიტიკებდნენ სხვადასხვა მიზეზის გამო. კრიტიკა შეეხება იმას, რომ კანდიდატების დასახლებასა და პრემიის გადაცემას შორის მცირე დროა. [1] „საბა“ გააკრიტიკეს „წლის საუკეთესო დებიუტისა“ [2] და „წლის საუკეთესო პიესის“ ნომინაციებთან დაკავშირებით. [3]
ლაურეატები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საბა 2003[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო რომანი: შენი თავგადასავალი, აკა მორჩილაძე
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: გაგა ნახუცრიშვილი
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული:
- წლის საუკეთესო დებიუტი:
- წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ლევან ბრეგაძე
- წლის საუკეთესო თარგმანი:
- წლის საუკეთესო პიესა:
- პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის:
საბა 2004[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო რომანი: ოთარ ჭილაძე, „გოდორი“ (გამომცემლობა „რუსთავი 2 პრინტი“)
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ბესიკ ხარანაული, „წიგნი ამბა ბესარიონისა“
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული:
- წლის საუკეთესო დებიუტი: თამრი ფხაკაძე, „სანამ დაგვიძახებენ“ (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: თეიმურაზ დოიაშვილი
- წლის საუკეთესო თარგმანი: ზეზვა მედულაშვილი, „ქოროღლი“
- წლის საუკეთესო პიესა: ლაშა ბუღაძე, „ნუგზარი და მეფისტოფელი“
- პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: ბაჩანა ბრეგვაძე
საბა 2005[4][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე, „სანტა ესპერანსა“
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ანდრო ბუაჩიძე, „ელნათურები“
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ნუგზარ შატაიძე, „ნოემბრის წვიმა“
- წლის საუკეთესო დებიუტი: გელა ჩქვანავა, „კოლორიტები“
- წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ზაზა შათირიშვილი, „გალაკტიონის პოეტიკა და რიტორიკა“
- წლის საუკეთესო თარგმანი: ჯემალ აჯიაშვილი, „ვარსკვლავთა ჩრდილში მაღალთა თანა“
- წლის საუკეთესო პიესა: ირაკლი სამსონაძე, „ბებო მარიამი“
- პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: ოთარ ჩხეიძე
საბა 2006[5][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე, „ვენერას სიზმარი“
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: რატი ამაღლობელი, „წრე“
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ვანო ჩხიკვაძე, „ზამთრის წიგნი“
- წლის საუკეთესო დებიუტი: თეონა დოლენჯაშვილი, „იანვრის მდინარე“
- წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: აგი აბაშიძე, „ილია ჭავჭავაძე“
- წლის საუკეთესო თარგმანი: ლევან რამიშვილი, „ბჰაგავადგიტა“
- წლის საუკეთესო პიესა: ბასა ჯანიკაშვილი, „პიესები“
- პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: ანა კალანდაძე
საბა 2007[6][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო რომანი: ლაშა ბუღაძე, „ვიდრე მთავარ გმირს ეძინა“
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: შოთა იათაშვილი, „სანამ დროა“
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ლაშა იმედაშვილი, „სამი მკვლელობა ძველ თბილისში“
- წლის საუკეთესო დებიუტი: ქეთი ქანთარია, დი ბი სი პიერის „ვერნონ გენიოს ლითლის“ თარგმანი
- წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: მალხაზ ხარბედია, „პირადი ბიბლიოთეკა“
- წლის საუკეთესო თარგმანი: ბაჩანა ბრეგვაძე, „ახალი თარგმანები“
- წლის საუკეთესო პიესა: არ გაცემულა
- პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: თამაზ ჩხენკელი
საბა 2008[7][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე, „Maid in Tiflis“
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: მაია სარიშვილი, „მიკროსკოპი“
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: დავით ქართველიშვილი, „ოთხი მოთხრობა“
- წლის საუკეთესო თარგმანი: გიორგი ლობჟანიძე, „ყურანი“
- წლის საუკეთესო დებიუტი: ბაჩო კვირტია, „მატარებლის მოსვლამდე“
- წლის საუკეთესო პიესა: დათო ტურაშვილი, „შავი კედები“
- წლის საუკეთესო კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ეთერ თათარაიძე, ამირან არაბული, „შენდობით მომიხსენიეთ“
- პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: ვახუშტი კოტეტიშვილი
საბა 2009[8][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო დებიუტი: გიორგი კეკელიძე, „ოდები“; დიანა ამფიმიადი, „შოკოლადი“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
- წლის საუკეთესო კრიტიკა, ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ლევან ბრეგაძე, „მოთხრობები ლიტერატურაზე“ (გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“)
- წლის საუკეთესო თარგმანი: გიორგი ეკიზაშვილი, დანიელ პენაკის „ძაღლი, ძაღლი“ (გამომცემლობა „აგორა“)
- წლის საუკეთესო პიესა: ლაშა ბუღაძე, „ნაფტალინი“ (წიგნის სახელოსნო)
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: გიგი სულაკაური, „თამაში რევოლვერით“ (გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“)
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ბათუ დანელია, „MIRABILIS VITA“ (საგამომცემლო სახლი „ინოვაცია“)
- წლის საუკეთესო წლის საუკეთესო რომანი: თეონა დოლენჯაშვილი, „მემფისი“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
- პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის: ჭაბუა ამირეჯიბი
საბა 2010[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო დებიუტი: მაკა ლდოკონენი, „ქიშმიშიანი ამბები“ (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო კრიტიკა, ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ზურაბ ქარუმიძე, „ჯაზის ცხოვრება“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
- წლის საუკეთესო თარგმანი: მანანა ღარიბაშვილი, გაიუს ვალერიუს კატულუსის ლექსები (გამომცემლობა „ლოგოსი“)
- წლის საუკეთესო პიესა: თამარ ბართაია, „მთავარი როლი“ (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: კოტე ჯანდიერი, „კონკიას ღამე“ (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ზვიად რატიანი, „ნეგატივი“ (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო რომანი: ნაირა გელაშვილი, „პირველი ორი წრე“ (გამომცემლობა „კავკასიური სახლი“)
- პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის: გურამ დოჩანაშვილი
საბა 2011[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო დებიუტი: თამთა მელაშვილი, „გათვლა“ (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო კრიტიკა: შოთა იათაშვილი, „დალაგება“ (გამომცემლობა „საუნჯე“); ნუგზარ მუზაშვილი, „გაქცევა ისტორიიდან“ (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: პაატა ქურდაძე, „ფსიქოდელური ქრონიკა“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
- წლის საუკეთესო თარგმანი: გიორგი ლობჟანიძე, საადი შირაზელის „გოლესთანის“ თარგმანი (გამომცემლობა „კავკასიური სახლი“)
- წლის საუკეთესო პიესა: თამაზ ექვთიმიშვილი, „პუანტები“ (ჟურნალი „ლიტერატურული პალიტრა“)
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: მაკა მიქელაძე, „მე და ჩემი კუსტურიცა“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: გივი ალხაზიშვილი, „ჩაბრუნებული მზერა“ (გამომცემლობა „საუნჯე“)
- წლის საუკეთესო რომანი: ერლომ ახვლედიანი, „კოღო ქალაქში“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
- პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის: ვახტანგ ჯავახაძე
საბა 2012[9][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო დებიუტი: ეკატერინე ტოგონიძე, „ანესთეზია“ (გამომცემლობა „საუნჯე“); სალომე ბენიძე, „მოხსენებითი ბარათი“ (გამომცემლობა „ინტელექტი“)
- წლის საუკეთესო კრიტიკა: ლევან ბრეგაძე, „ლიტერატურული (გამო)ძიებანი“ (გამომცემლობა „არტანუჯი“)
- წლის საუკეთესო ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: გიორგი მაისურაძე, „ჩაკეტილი საზოგადოება და მისი დარაჯები“ (გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“)
- წლის საუკეთესო თარგმანი: დავით წერედიანი, გოეთეს „ფაუსტის“ თარგმანი (გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“)
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ბესო ხვედელიძე, „წითელი“ (გამომცემლობა „საუნჯე“)
- წლის საუკეთესო პიესა: ლაშა ბუღაძე, „ნავიგატორი“ (გამომცემლობა „ბაკურ საულაკაურის გამომცემლობა“)
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: პაატა შამუგია, „დაუჯდომელი“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
- წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე, „obOle“ (გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“)
- პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის: რეზო ჭეიშვილი
საბა 2013[10][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო დებიუტი: მარინა ელბაქიძე, „გაცვლა“
- წლის საუკეთესო კრიტიკა: ელგუჯა თავბერიძე, „კოლიმგრაფი“
- წლის საუკეთესო ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: გიორგი მაისურაძე, „დაკარგული კონტექსტები“
- წლის საუკეთესო თარგმანი უცხოური ენიდან ქათულად: ზაზა ჭილაძე, უილიამ ფოლკნერის „დროშები მტვერში“-ს თარგმანი (გამომცემლობა „დიოგენე“)
- წლის საუკეთესო თარგმანი ქართულიდან უცხოურ ენაზე: ნათია მიქელაძე-ბახსოლიანი, თამთა მელაშვილის „გათვლას“ თარგმანი (გერმანულად)
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ირაკლი სამსონაძე, „შემკრთალი ქუჩა“
- წლის საუკეთესო პიესა: ალექს ჩიღვინაძე, „ქალაქის მერის ცოლის საყვარელი“
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ლია სტურუა, „დავიწყების დღე“
- წლის საუკეთესო რომანი: ნაირა გელაშვილი, „მე ის ვარ“
- პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის: ზურაბ კიკნაძე
საბა 2014[11][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო დებიუტი: Toressa Mossy, „სიბრძნე სიცრუისა“; ლია ლიქოკელი, „დევის ცოლის სიცილი“
- წლის საუკეთესო კრიტიკა: თამაზ კვაჭანტირაძე, „განსჯანი“
- წლის საუკეთესო ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: გოგი გვახარია, „ცრემლიანი სათვალე“
- წლის საუკეთესო თარგმანი უცხოური ენიდან ქათულად: გია გოკიელი, ლუის კეროლის „ელისის თავგადასავალი საოცრებათა ქვეყანაში“-ს თარგმანი (გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“)
- წლის საუკეთესო თარგმანი ქართულიდან უცხოურ ენაზე: დონალდ რეიფილდი, ოთარ ჭილაძის „აველუმის“ თარგმანი (ინგლისურად)
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: არჩილ ქიქოძე, „ჩიტის და კაცის ამბავი“
- წლის საუკეთესო პიესა: დავით გაბუნია, „პიესები"
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ეკა ქევანიშვილი, „სახლის გაყიდვა“
- წლის საუკეთესო რომანი: ზვიად კვარაცხელია, „ფორმა #100“
- პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის: დავით წერედიანი
საბა 2015[12][რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- წლის საუკეთესო დებიუტი: გიორგი წიკლაური, პიტერ აკროიდის „ლონდონის“ თარგმანი
- წლის საუკეთესო კრიტიკა: მალხაზ ხარბედია, „ტექსტი და სიმართლე“
- წლის საუკეთესო ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ირაკლი მახარაძე, „დიადი მუნჯი“
- წლის საუკეთესო თარგმანი უცხოური ენიდან ქათულად: ლელა დუმბაძე, ვირჯინია ვულფის „გზა შუქურისკენ“; ხათუნა ცხადაძე, უმბერტო ეკოს „პრაღის სასაფლაო“
- წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: გოგი ჩაგელიშვილი, „მხატვარი“
- წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: პაატა შამუგია. „შოზოგადოება“
- წლის საუკეთესო რომანი: აბო იაშაღაშვილი, „როიალ მერი“
- პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის: ბესიკ ხარანაული
საინტერესო ფაქტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- 2007 და 2015 წლებში არ გაცემულა პრემია საუკეთესო პიესის ნომინაციაში.
- 2009 და 2012 წლებში „საბა“ საუკეთესო დებიუტისთვის, 2011 წელს – საუკეთესო კრიტიკისთვის და 2015 წელს – საუკეთესო თარგმანისთვის ორმა კანდიდატმა გაიყო.
- 2011 წელს „საბას“ დაემატა ახალი ნომინაცია – პრემია საუკეთესო კრიტიკისთვის.
- 2013 წელს „საბა“ საუკეთესო თარგმანისთვის ორად გაიყო: საუკეთესო თარგმანი უცხოური ენიდან ქართულად და საუკეთესო თარგმანი ქართულიდან უცხოურ ენაზე.
- აკა მორჩილაძეს ყველაზე მეტჯერ, 6-ჯერ, აქვს მიღებული „საბა“. ყველა ჯილდო მან საუკეთესო რომანის ნომინაციაში მიიღო.
- ლაშა ბუღაძემ სამჯერ მიიღო „საბა“ საუკეთესო პიესის, ხოლო ორჯერ – საუკეთესო რომანის ნომინაციაში.
- ერთზე მეტი „საბა“ აგრეთვე მიღებული აქვთ ბაჩანა ბრეგვაძეს, გიორგი ლობჟანიძეს, შოთა იათაშვილს, ლევან ბრეგაძეს, ნაირა გელაშვილს, პაატა შამუგიას, მალხაზ ხარბედიას, ბესიკ ხარანაულსა და გიორგი მაისურაძეს.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ საბა – წლის მთავარი ლიტერატურული მოვლენა[მკვდარი ბმული] opinion.ge
- ↑ საბა 2012 - პარლამენტის ბიბლიოთეკის დირექტორი გიორგი კეკელიძე და ერთი ჯგუფური აფერის ისტორია ნინო დარბაისელი, 1 ივნისი,2012
- ↑ როგორ მოვიპაროთ „საბას“ ფრთა ფულითურთ „თბს ბანკიდან“[მკვდარი ბმული] ნინო დარბაისელი (გაზ. საქართველოს რესპუბლიკა, 2011. - 30 ივლისი).
- ↑ ლიტერატურული პრემია “საბა” - 2005
- ↑ ლიტერატურული პრემია “საბა” - 2006
- ↑ ლიტერატურული კონკურსი “საბა”-2007 წარმატებით შედგა
- ↑ ლიტერატურული კონკურსი “საბა”-2008 წარმატებით დასრულდა
- ↑ "საბა" 2009 გამარჯვებულები
- ↑ ლიტერატურული პრემია საბა 2012[მკვდარი ბმული]
- ↑ "საბას" გამარჯვებულები
- ↑ "საბას" გამარჯვებულები
- ↑ ლიტერატურული პრემია "საბას" 2015 წლის გამარჯვებულები დააჯილდოვეს