გლენ თეოდორ სიბორგი

გლენ თეოდორ სიბორგი
	ინგლ. Glenn Theodore Seaborg; შვედ. Glenn Teodor Sjöberg
დაბ. თარიღი	19 აპრილი, 1912
დაბ. ადგილი	იშპემინგი
გარდ. თარიღი	25 თებერვალი, 1999 (86 წლის)
გარდ. ადგილი	ლაფაიეტი
მოქალაქეობა	აშშ
საქმიანობა	ბირთვული ქიმია
მუშაობის ადგილი	მანჰეტენის პროექტი, ამერიკის ატომური ენერგიის კომისიის და კალიფორნიის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	კალიფორნიის უნივერსიტეტი , კალიფორნიის უნივერსიტეტი და ჯორდანის საშუალო სკოლა
განთქმული მოსწავლეები	ჯოზეფ უ. კენედი, ელისაბედ რაუშერი და ართურ ვალი
მეუღლე	ელენ ლ. სიბორგი
შვილ(ებ)ი	დევიდ სიბორგი
ჯილდოები	ნობელის პრემია ქიმიაში , პრისტლის მედალი , პერკინის მედალი, ჯონ სკოტის მედალი , ფრანკლინის მედალი, ამერიკის ქიმიის საზოგადოების პრემია სუფთა ქიმიაში, ენრიკო ფერმის პრემია, წლის შვედი-ამერიკელი , საპატიო ლეგიონის ორდენი, ეროვნულ გამომგონებელთა დიდების დარბაზი, კლარკ კელის მედალი, ვენივარ ბუშის პრემია, მეცნიერების ეროვნული მედალი, პოლარული ვარსკვლავის ორდენი, ამერიკის ქიმიკოსთა ინსტიტუტის ოქროს მედალი, ასწლეულის პრემია, Silliman Memorial Lectures, ვაშინგტონის პრემია , ამერიკის ფიზიკის საზოგადოების წევრი, უილარდ გიბსის ჯილდო , სკეპტიკური კვლევის კომიტეტის წევრი, AAAS-ის წევრი, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი, George C. Pimentel Award in Chemical Education, Charles Lathrop Parsons Award , honorary doctor of the University of Miami და Glenn T. Seaborg Medal
ხელმოწერა
	გლენ თეოდორ სიბორგი ვიკისაწყობში

გლენ თეოდორ სიბორგი (ინგლ. Glenn Theodore Seaborg; დ. 19 აპრილი, 1912 — გ. 25 თებერვალი, 1999) — ამერიკელი ქიმიკოსი და 1951 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი ქიმიის დარგში.^[22]

სიბორგმა კარიერის უმეტესი ნაწილი კალიფორნიის უნივერსიტეტში (ბერკლი) მასწავლებლად და სამეცნიერო მკვლევარად გაატარა, ასევე იყო პროფესორი, ხოლო 1958-1961 წლებში უნივერსიტეტის მეორე კანცლერი.^[23] იყო ამერიკის ათი პრეზიდენტის მრჩეველი, 1961-1971 წლებში ამერიკის ატომური ენერგიის კომისიის თავმჯდომარე.

სიბორგი არის ათი ელემენტის თანა-აღმომჩენი, ეს ელემენტებია: პლუტონიუმი, ამერიციუმი, კიურიუმი, ბერკელიუმი, კალიფორნიუმი, აინშტაინიუმი, ფერმიუმი, მენდელევიუმი, ნობელიუმი და ელემენტი 106. აღმოჩენილი აქვს 100-ზე მეტი იზოტოპი. 1951 წელს ედუინ მაკ-მილანთან ერთად ნობელის პრემიის მიღების შემდეგ, 50-მდე საპატიო დოქტორის წოდება მიენიჭა, და დაჯილდოვდა რამდენიმე ნომინაციით. ავტორია რამდენიმე წიგნისა და 500-მდე ჟურნალის სტატიის.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Coffey, Patrick (2008). Cathedrals of Science: The Personalities and Rivalries That Made Modern Chemistry. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-532134-0.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>
↑ ^8.0 ^8.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^10.0 ^10.1 ^10.2 Glenn T. Seaborg — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>
↑ The Nobel Prize in Chemistry 1951 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>
↑ Priestley Medal — American Chemical Society.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q99662190"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q247556"></a>
↑ http://www.garfield.library.upenn.edu/johnscottaward/js1951-1960.html
↑ Swedish-American of the Year 1960-1979
↑ Recipients — ვაშინგტონის პრემია.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7971681"></a>
↑ https://chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 319.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>
↑ https://www.acs.org/funding/awards/charles-lathrop-parsons-award/past-recipients.html
↑ https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html
↑ https://www.seaborg.ucla.edu/previous_recipients.html
↑ The Nobel Prize in Chemistry 1951. Nobel Foundation. ციტირების თარიღი: August 26, 2012
↑ Office of the Chancellor. Past Chancellors. University of California, Berkeley. ციტირების თარიღი: December 24, 2015

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb120617643_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q2629164">Internet_Speculative_Fiction_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:ბროკჰაუზი|Bibliographisches_Institut_&_F._A._Brockhaus]],_[[:de:Wissen_Media_Verlag|Wissen_Media_Verlag]]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328_citetype_Q35127_citetype_Q615699_citetype_Q18168594"_data-entity-id="Q746368">[https://snl.no/_Store_norske_leksikon]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1978._—_ISSN_[https://www.worldcat.org/issn/2464-1480_2464-1480]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%25C3%25A8dies/gran-enciclop%25C3%25A8dia-catalana/EC-GEC-0061531.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q1789619"><i_class="wef_low_priority_links">[[:hr:Dalibor_Brozović|Brozović&nbsp;D.]],_[[:hr:Tomislav_Ladan|Ladan&nbsp;T.]]</i>_[[:ხორვატული_ენციკლოპედია|Hrvatska_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:hr:Leksikografski_zavod_Miroslav_Krleža|LZMK]],_1999._—_9272&nbsp;გვრ._—_ISBN_978-953-6036-31-8</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a></div>-7] Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q107343683">Munzinger_Personen<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a></div>-8] 8.0 ^8.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Glenn-T-Seaborg_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-9] Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q23684016">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1951/seaborg/biographical/_Glenn_T._Seaborg]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a></div>-10] 10.0 ^10.1 ^10.2 Glenn T. Seaborg — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q23684016">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1951/summary/_The_Nobel_Prize_in_Chemistry_1951]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a></div>-11] The Nobel Prize in Chemistry 1951 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>

[[https://www.nobelprize.org/uploads/2019/04/prize-amounts-2020.pdf_Table_showing_prize_amounts]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]],_2019.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a></div>-12] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36774"_data-entity-id="Q99662190">[https://www.acs.org/content/acs/en/funding-and-awards/awards/national/bytopic/priestley-medal.html_Priestley_Medal]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q247556|American_Chemical_Society]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q99662190"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q247556"></a></div>-13] Priestley Medal — American Chemical Society.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q99662190"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q247556"></a>

[[http://www.garfield.library.upenn.edu/johnscottaward/js1951-1960.html_http://www.garfield.library.upenn.edu/johnscottaward/js1951-1960.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-14] ttp://www.garfield.library.upenn.edu/johnscottaward/js1951-1960.html

[[http://www.swedishcouncil.org/swedish-american-of-the-year/1960-1979/_Swedish-American_of_the_Year_1960-1979]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-15] Swedish-American of the Year 1960-1979

[[http://www.thewashingtonaward.com/directory/1960s/_Recipients]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q7971681|ვაშინგტონის_პრემია]].</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7971681"></a></div>-16] Recipients — ვაშინგტონის პრემია.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7971681"></a>

[[https://chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award_https://chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-17] ttps://chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q12139612_citetype_Q49848"_data-entity-id="Q111806251">[https://web.archive.org/web/20120114063626/http://royalsociety.org/uploadedFiles/Royal_Society_Content/about-us/fellowship/Fellows1660-2007.pdf_List_of_Royal_Society_Fellows_1660-2007]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება|ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება]]._—_გვ.&nbsp;319.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a></div>-18] List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 319.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[[https://www.acs.org/funding/awards/charles-lathrop-parsons-award/past-recipients.html_https://www.acs.org/funding/awards/charles-lathrop-parsons-award/past-recipients.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-19] ttps://www.acs.org/funding/awards/charles-lathrop-parsons-award/past-recipients.html

[[https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html_https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-20] ttps://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html

[[https://www.seaborg.ucla.edu/previous_recipients.html_https://www.seaborg.ucla.edu/previous_recipients.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-21] ttps://www.seaborg.ucla.edu/previous_recipients.html

[Nobel_Prize-22] The Nobel Prize in Chemistry 1951. Nobel Foundation. ციტირების თარიღი: August 26, 2012

[23] Office of the Chancellor. Past Chancellors. University of California, Berkeley. ციტირების თარიღი: December 24, 2015

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]