ფრიც ჰაბერი

ფრიც ჰაბერი
	გერმ. Fritz Haber
დაბ. თარიღი	9 დეკემბერი, 1868
დაბ. ადგილი	ვროცლავი
გარდ. თარიღი	29 იანვარი, 1934 (65 წლის)
გარდ. ადგილი	ბაზელი
დასაფლავებულია	cemetery at Hörnli with crematorium
მოქალაქეობა	გერმანიის იმპერია; ვაიმარის რესპუბლიკა
საქმიანობა	ფიზიკური ქიმია
მუშაობის ადგილი	ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი, ციურიხის შვეიცარიის უმაღლესი ტექნოლოგიური სკოლა და კარლსრუეს ტექნოლოგიური უნსტიტუტი
ალმა-მატერი	ციურიხის შვეიცარიის უმაღლესი ტექნოლოგიური სკოლა, ბერლინის ტექნიკური უნივერსიტეტი, ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტი, ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი, Johanneum Breslau და Elisabet-Gymnasium
მეუღლე	Clara Immerwahr და Charlotte Haber
შვილ(ებ)ი	Hermann Haber და Ludwig F. Haber
ჯილდოები	ნობელის პრემია ქიმიაში , ჰარნაკის მედალი , ვილჰელმ ექსნერის მედალი , რუმფორდის მედალი , ეროვნულ გამომგონებელთა დიდების დარბაზი და ლიბიხის მედალი
	ფრიც ჰაბერი ვიკისაწყობში

ფრიც ჰაბერი (ინგლ. Fritz Haber; დ. 9 დეკემბერი, 1868 — გ. 19 იანვარი, 1934) — გერმანელი^[18] ქიმიკოსი. ჰაბერის პროცესის გამოგონებისთვის 1918 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია ქიმიის დარგში. ეს პროცესი აზოტს წყალბადთან რეაქციით გადრაქმნის ამიაკად.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ჰაბერი 1868 წლის 9 დეკემბერს დაიბადა ვროცლავში, პოლონეთში. იყო ზიგფრიდ და პაულა ჰაბერების ვაჟი.

სწავლობდა წმინდა ელისაბედის კლასიკურ სკოლაში, სწავლის პერიოდში ატარებდა ბევრ ქიმიურ ექსპერიმენტს. 1886 წლიდან 1891 წლამდე ქიმიას სწავლობდა ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტში, მოგვიანებით სასწავლებლად გადავიდა ბერლინის ტექნიკურ სკოლაში.

ჰაბერი მის მომავალ მეუღლეს, კლარა იმერვაჰრს ვროცლავში შეხვდა. კლარა პირველი ქალი იყო, რომელსაც ვროცლავის უნივერსიტეტმა დოქტორანტის წოდება მიანიჭა. წყვილი დაქორწინდა 1901 წლის 3 აგვისტოს, მათი ვაჟი ჰერმენი დაიბადა 1902 წლის 1 ივნისს.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფრიც ჰაბერის ბიოგრაფია

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
↑ ^7.0 ^7.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>
↑ ^8.0 ^8.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118699814 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^10.0 ^10.1 Габер Фриц // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1918/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ https://www.mpg.de/prizes/harnack-medal
↑ https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/
↑ https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=534642132&single=true
↑ https://www.invent.org/inductees/fritz-haber
↑ https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/liebig-commemorative-coin.html
↑ „Fritz Haber | Biography & Facts“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 19 March 2018. უცნობი პარამეტრი |encyclopedia= იგნორირებულია (დახმარება)

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12477531x_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Fritz-Haber_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:ბროკჰაუზი|Bibliographisches_Institut_&_F._A._Brockhaus]],_[[:de:Wissen_Media_Verlag|Wissen_Media_Verlag]]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%25C3%25A8dies/gran-enciclop%25C3%25A8dia-catalana/EC-GEC-0031929.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q3407324">[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Proleksis_enciklopedija]],_[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Opća_i_nacionalna_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q1789619"><i_class="wef_low_priority_links">[[:hr:Dalibor_Brozović|Brozović&nbsp;D.]],_[[:hr:Tomislav_Ladan|Ladan&nbsp;T.]]</i>_[[:ხორვატული_ენციკლოპედია|Hrvatska_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:hr:Leksikografski_zavod_Miroslav_Krleža|LZMK]],_1999._—_9272&nbsp;გვრ._—_ISBN_978-953-6036-31-8</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a></div>-7] 7.0 ^7.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q107343683">Munzinger_Personen<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a></div>-8] 8.0 ^8.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q1982918"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]],_[[:de:Staatsbibliothek_zu_Berlin|Staatsbibliothek_zu_Berlin]],_[[:de:Bayerische_Staatsbibliothek|Bayerische_Staatsbibliothek]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/118699814/_Record_#118699814]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-9] Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118699814 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q17378135">Габер_Фриц_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-10] 10.0 ^10.1 Габер Фриц // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1918/_http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1918/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-11] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1918/

[[https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/_https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-12] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[[https://www.mpg.de/prizes/harnack-medal_https://www.mpg.de/prizes/harnack-medal]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-13] ttps://www.mpg.de/prizes/harnack-medal

[[https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/_https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-14] ttps://www.wilhelmexner.org/en/medalists/

[[https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=534642132&single=true_https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=534642132&single=true]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-15] ttps://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=534642132&single=true

[[https://www.invent.org/inductees/fritz-haber_https://www.invent.org/inductees/fritz-haber]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-16] ttps://www.invent.org/inductees/fritz-haber

[[https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/liebig-commemorative-coin.html_https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/liebig-commemorative-coin.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-17] ttps://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/liebig-commemorative-coin.html

[18] „Fritz Haber | Biography & Facts“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 19 March 2018. უცნობი პარამეტრი |encyclopedia= იგნორირებულია (დახმარება)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]