რიჩარდ კუნი

რიჩარდ კუნი
	გერმ. Richard Kuhn
დაბ. თარიღი	3 დეკემბერი, 1900
დაბ. ადგილი	ვენა
გარდ. თარიღი	31 ივლისი, 1967 (66 წლის)
გარდ. ადგილი	ჰაიდელბერგი
დასაფლავებულია	ბერგფრიდჰოფი
მოქალაქეობა	ავსტრია-უნგრეთის იმპერია; მესამე რაიხი; გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა
საქმიანობა	ბიოქიმიკოსი, ქიმიკოსი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტი და ციურიხის შვეიცარიის უმაღლესი ტექნოლოგიური სკოლა
ალმა-მატერი	ვენის უნივერსიტეტი და ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი
სამეცნიერო ხარისხი	ფილოსოფიის დოქტორი
შვილ(ებ)ი	Peter Kuhn
ჯილდოები	ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, ნობელის პრემია ქიმიაში , გოეთეს პრემია, ემილ ფონ ბერინგის პრემია, პოლ ერლიხისა და ლუდვიგ დარმშტედტერის პრემია, ვილჰელმ ექსნერის მედალი , კოთენიუსის მედალი, ადოლფ ფონ ბაიერის ოქროს მედალი, ვენის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი , ასწლეულის პრემია, Prize of the City of Vienna for Natural Sciences და ავსტრიის საპატიო ნიშანი „მეცნიერებისა და ხელოვნებისთვის“
	რიჩარდ კუნი ვიკისაწყობში

რიჩარდ კუნი (გერმ. Richard Kuhn; დ. 3 დეკემბერი, 1900 — გ. 1 აგვისტო, 1967) — ავსტრიელ-გერმანელი ბიოქიმიკოსი. კაროტენოიდსა და ვიტამინებზე ჩატარებული კვლევებით, 1938 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია ქიმიის დარგში.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კუნი 1900 წლის 3 დეკემბერს დაიბადა ვენაში, ავსტრია-უნგრეთში, სადაც იგი სწავლობდა გრამატიკის სკოლასა და საშუალო სკოლაში. მისი ინტერესები ქიმიის მიმართ ადრეულ ასაკში გამოვლინდა, დაინტერესებული იყო რამდენიმე სფეროთი, თუმცა მოგვიანებით ქიმიის შესწავლა გადაწყვიტა. 1910 წლიდან 1918 წლამდე მისი კლასელი იყო 1945 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი ვოლფგანგ პაული. 1918 წლიდან ქიმიას სწავლობდა ვენის უნივერსიტეტში, ქიმიის სწავლა დაამთავრა მიუნხენის უნივერსიტეტში, 1922 წელს დაიცვა სადისერტაციო ნაშრომი და მიენიჭა დოქტორის ხარისხი.

სწავლის დამთავრების შემდეგ სამეცნიერო მოღვაწეობა მიუნხენის უნივერსიტეტში განაგრძო, 1929 წლიდან მუშაობდა ჰეიდელბერგის უნივერსიტეტში, სადაც 1937 წლიდან იყო ქიმიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელი. 1928 წელს დაქორწინდა დეიზი ჰარტმანზე, წყვილს ეყოლა ორი ვაჟი და ოთხი ქალიშვილი.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Karl Grandin, ed.. (1938)Richard Kuhn Biography. Les Prix Nobel. The Nobel Foundation. ციტირების თარიღი: 2008-07-29.
1938 Nobel Prize in Chemistry

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ ^7.0 ^7.1 ^7.2 Кун Рихард // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 ^8.4 ^8.5 გერმანული ვიკიპედია — 2001.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q48183"></a>
↑ The Nobel Prize in Chemistry 1938 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>
↑ https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/
↑ http://geschichte.univie.ac.at/en/persons/richard-johann-kuhn-prof-dr-dr-hc

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb13320824q_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Richard-Kuhn_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-2] Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-4] ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%C3%A8dies/gran-enciclop%C3%A8dia-catalana/EC-GEC-0036060.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-5] Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q107343683">Munzinger_Personen<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a></div>-6] Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Кун_Рихард_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-7] 7.0 ^7.1 ^7.2 Кун Рихард // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q10876391_citetype_Q123407493"_data-entity-id="Q48183">გერმანული_ვიკიპედია<span_class="wef_low_priority_links">_—_2001.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q48183"></a></div>-8] 8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 ^8.4 ^8.5 გერმანული ვიკიპედია — 2001.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q48183"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q23684016">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1938/summary/_The_Nobel_Prize_in_Chemistry_1938]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a></div>-9] The Nobel Prize in Chemistry 1938 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>

[[https://www.nobelprize.org/uploads/2019/04/prize-amounts-2020.pdf_Table_showing_prize_amounts]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]],_2019.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a></div>-10] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>

[[https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/_https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-11] ttps://www.wilhelmexner.org/en/medalists/

[[http://geschichte.univie.ac.at/en/persons/richard-johann-kuhn-prof-dr-dr-hc_http://geschichte.univie.ac.at/en/persons/richard-johann-kuhn-prof-dr-dr-hc]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-12] ttp://geschichte.univie.ac.at/en/persons/richard-johann-kuhn-prof-dr-dr-hc

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]