ტახტიფერდას ნამოსახლარი

ტახტიფერდას ნამოსახლარი — არქეოლოგიური ძეგლი მდებარეობს სოფელ თავწყაროდან სამხრეთით, დაახლოებით 2 კილომეტრზე. ძეგლზე წარმოდგენილია სხვადსახვა პერიოდის კულტურული ფენები უძველესი ფენა თარიღდება ძვ .წ. XVII საუკუნით. უახლოესი ძვ. წ. X-VII საუკუნეებით.

ნამოსახლარი ბუნებრივი ბორცვია. რომლის ჩრდილოეთ ფერდობზე ხელოვნური ტერესაა შექმნილი. ნამოსახლარი აღმოაჩინეს 1989 წელს. ბორცვის თხემზე მცირე არქეოლოგიური გათხრები ჩაატარა არქელოგიური კვლევის ცენტრი-ის შირაქის არქეოლოგიურმა ექსპედიციამ. 1989 წელს გაკეთდა 10 მეტრის კვადადრატები და ორი სადაზვერვო თხრილი. 1990 წელს თხრილებზე განახლებული სამუშაოების დროს, მრავლად აღმოჩნდაა თიხის სხვადასხვა ჭურჭლის ფრაგმენტები. ბრინჯაოს ბრტყელი ცული, მახათი და და სამეურმენო დანიშნულების ორმოები. იმავე დანიშნულების ორმოეები გაითხარა 1991 წელსაც. 2002 წლიდან ძეგლით დაინტერესდა ქალაქი ჰალეს მარტინ ლუთერის არქეოლოგთა ჯგუფი. მაგრამ მათ სამუშაოები პრაქტიკულად არ ჩაუტარებიათ. 2002-2006 წლებში გათხრები არქეოლოგიური კვლევის ცენტრის-ის კახეთის არქეოლოგიური ექსპედიცია—სთან ერთად გაგრძელა გერმანიის არქეოლოგიური ჯგუფთან ერთად რომელთან ერთადაც სამი წელი იმუშავა. ნამოსახლარზე 2004 წელსვე გაითხარა შუა ბრინჯაოს ხანის კულტულური ფენის მქონე ნაციხარი სავარაუდოდ, აქ ძვ. წ. II ათასწლეულის დასაწყისში თავდაპირველად აუგიათ მძლავრი დასახლებული პუნქტი, რომელიც დაცული იყო თიხის გალავნით დასახლება რამდენჯერმე განადგურებულა. შუა ბრინჯაოს ხანის საკმაოდ განვითარებულ საფეხურზე მისთვის შემოუვლიათ მძლავრი სათავდაცვო ზღუდე-გალავანი რომლის შიდა ნაწილი ხის გადაჯვარედინებული მორების ბადითაა ნაგები, ბადის შიდა ღიობები ქვა-ღორღით ყოფილა შევსებული. გალავანს ორივე მხრიდან ქვის სქელი პერანგი აქვს. ბორცვის ზედაპირზე შემოჩენილი ქვის საძირკვებლის მიხედვით, ციხეში შესასვლელი დასავლეთის კედელში იყო დატანებული, რომელსაც ორივე მხრიდან იცავდა გალავანში ჩაშენებული ოთხკუთხა კოშკები. ერთ-ერთი კოშკის წინ კედლის სიგრძე 9 მეტრია.

მოპოვებული არქეოლოგიური მასალა ინახება ქალაქ დედოფლისწყაროს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში.

ლიტერატურა

• საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 1-I, თბ., 2013. — გვ. 294.