გურიანთა

გურიანთა
სოფელი
	გურიანთა;
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	გურიის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი
თემი	გურიანთა
კოორდინატები	41°56′33″ ჩ. გ. 41°57′28″ ა. გ. / 41.94250° ჩ. გ. 41.95778° ა. გ.
პირველი ხსენება	XVII საუკუნე
ადრეული სახელები	კახური, გურიამთა
ცენტრის სიმაღლე	70 მ
მოსახლეობა	1215 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 98,9 %, იეზიდები 0,5 %
რელიგიური შემადგენლობა	მართლმადიდებლები
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
	გურიანთა ვიკისაწყობში

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ გურიანთა (მრავალმნიშვნელოვანი).

გურიანთა — სოფელი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში, თემის ცენტრი (გურიანთა, ციხისფერდი). მდებარეობს მდინარეების ბჟუჟისა და ნატანების შესართავთან ახლოს, მდინარე სავაციას ნაპირებზე ზღვის დონიდან 70 მ., ოზურგეთი-ურეკის საავტომობილო გზაზე, ოზურგეთიდან 5 კმ.

სოფელში არის საჯარო სკოლა,^[2] რკინიგზის სადგური „კახური“, კულტურის სახლი,^[3] მუზეუმი.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნიკოლოზ ბერძენიშვილის მოსაზრებით, გურიანთის სახელწოდებიდან წარმოიშვა ტოპონიმი გურია. სოფლის ტერიტორიაზე მდინარეების: სკურდუბისა და ნატანების შესართავთან მდებარეობს ვაშნარი. სკურდუბის მარჯვნივ აღმოჩენილია ნეოლითური ნამოსახლარი.

გვიან ფეოდალურ ხანაში წარმოადგენდა ნაკაშიძეების სამფლობელოს. 1689-1717 წლების საბუთში იხსენიება ნაკაშიძეების აზნაური გიორგი მამულაიშვილი, რომელიც ციხისთავი იყო და გურიანთას განაგებდა.^[4] სოფლის ტერიტორიაზე ასევე იყო კახურის წმინდა გიორგის ეკლესია ხისა და მონასტრის მთავარანგელოზთა ეკლესია, ასევე ხის. 1885 წელს გურიანთის საზოგადოებაში შეიქმნა სოფელი ეწერი. 1902 წელს გურიანთის სასოფლო საზოგადოება აერთიანებდა ორ სოფელს. მოსახლეობის რაოდენობა იყო 1895 ადამიანი. 1908 წელს გურიანთის სასოფლო საზოგადოებაში შედიოდა სამი სოფელი, ხოლო მოსახლეობა იყო 1311 ადამიანი. ცალკე სოფლებად იყო აღრიცხული გურიანთა და კახური.^[5]

1938 წელს გურიანთისგან გამოყვეს და ცალკე სასოფლო საბჭოდ ჩამოაყალიბეს ბაილეთი. 1946 წელს სოფელში აშენდა აგურის ქარხანა, რომელიც 50-60 ათას აგურს ამზადებდა წელიწადში.^[6] 1949 წელს ამუშავდა ჩაის ფაბრიკა, რომელიც ვაშნარის ნანგრევებზე იყო აშენებული.

მუზეუმი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სოფელ გურიანთის მემორიალური მუზეუმი დაარსდა 1983 წელს. მუზეუმის ექსპოზიციაში წარმოდგენილია სოფლის ისტორიის ამსახველი მასალები, მათ შორის: გურიანთა-ციხისფერდის უბანში მდინარე სკურდუმის ბორცვზე 1963 წელს გათხრების შედეგად აღმოჩენილი გვიანი ნეოლითის ხანის კაჟის, რიყისქვის იარაღები, ადრეფეოდალური ხანის ვაშნარის ციხე-ქალაქის მასალები. მუზეუმის ერთ დარბაზში წარმოდგენილია გურული სახლი, ციხისფერდში ნაპოვნი ქვის ვერძის ქანდაკება. დარბაზებში გამოფენილია სოფლის ისტორიის ამსახველი ფოტოები და ხელნაწერები.