ბუენოს-აირესი
დედაქალაქი | |||||
---|---|---|---|---|---|
ბუენოს-აირესი Ciudad Autónoma de Buenos Aires | |||||
| |||||
ქვეყანა | არგენტინა | ||||
რეგიონი | ფედერალური ოლქი | ||||
შიდა დაყოფა | Comuna 4, Comuna 5, Comuna 7, Comuna 8, Comuna 9, Comuna 10, Comuna 12, Comuna 13, Comuna 14 (Buenos Aires), Comuna 15, Comuna 11, Comuna 2, Comuna 1, Comuna 3 და Comuna 6 | ||||
კოორდინატები | 34°36′13″ ს. გ. 58°22′54″ დ. გ. / 34.60361° ს. გ. 58.38167° დ. გ. | ||||
მერი | ჰორაციო როდრიგეს ლარეტა | ||||
დაარსდა | 11 ივნისი, 1580[1] | ||||
პირველი ხსენება | 1536 | ||||
ამჟამინდელი სტატუსი | 1580 | ||||
ფართობი | 203 კმ² | ||||
ცენტრის სიმაღლე | 25 მეტრი | ||||
მოსახლეობა | 3,120,612 კაცი (2022) | ||||
სიმჭიდროვე | 15,372 კაცი/კმ² | ||||
აგლომერაცია | 15,624,000 | ||||
სასაათო სარტყელი | UTC-3 და America/Argentina/Buenos_Aires[2] | ||||
სატელეფონო კოდი | 011 | ||||
საფოსტო ინდექსი | C1000–1499XXX | ||||
ოფიციალური საიტი | buenosaires.gov.ar | ||||
ბუენოს-აირესი (ესპ. Buenos Aires, „კეთილი ჰავა“) — არგენტინის დედაქალაქი, ქვეყნის უდიდესი აგლომერაცია და პორტი, ერთ-ერთი უდიდესი ქალაქი ლათინურ ამერიკაში. მდებარეობს რიო-დე-ლა-პლატას სამხრეთ სანაპიროზე, სამხრეთ ამერიკის კონტინენტის სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროზე. დიდი ბუენოს-აირესის კურორტი, რომელიც ასევე მოიცავს ბუენოს-აირესის პროვინციის რამდენიმე რაიონს, წარმოადგენს მეოთხე ყველაზე პოპულარულ მეტროპოლიტენურ რაიონს ამერიკაში, მოსახლეობა 2022 წელს 15,624,000 ადამიანს შეადგენდა.
ქალაქი ბუენოს-აირესი არც ბუენოს აირესის პროვინციის ნაწილია და არც პროვინციის დედაქალაქი; უფრო მეტიც, ეს არის ავტონომიური ოლქი. 1880 წელს, ათწლეულების განმავლობაში პოლიტიკური დაპირისპირების შემდეგ, ბუენოს-აირესი ფედერალიზებულ იქნა და ბუენოს-აირესის პროვინციიდან მოიხსნა. [3] გაფართოვდა ქალაქის საზღვრები, რომლებიც მოიცავს ქალაქ ბელგრანოსა და ფლორეს ქალაქებს; ორივე ახლა ქალაქის უბნებია . 1994 წლის საკონსტიტუციო ცვლილებამ მიანიჭა ქალაქს ავტონომია, შესაბამისად, ოფიციალური სახელი მიიღო ბუენოს-აირესის ავტონომიური ქალაქი ( Ciudad Autónoma de Buenos Aires ; "CABA"). მისმა მოქალაქეებმა პირველად აირჩიეს მთავრობის მეთაური (ე.ი. მერი) 1996 წელს; ადრე, მერი უშუალოდ ინიშნებოდა რესპუბლიკის პრეზიდენტის მიერ .
ბუენოს აირესის ცხოვრების ხარისხმა 2018 წელს მსოფლიოში 91-ე ადგილი დაიკავა, რომელიც ლათინური ამერიკის ქვეყნების შედეგებში ერთ-ერთი საუკეთესოა. [4] [5] 2012 წელს, ბუენოს-აირესს ყველაზე მეტი ვიზიტორი ეწვია სამხრეთ ამერიკაში, ხოლო მეორე ადგილზე იყო ლათინური ამერიკის მასშტაბით. ( მეხიკოს შემდეგ). [6]
იგი ცნობილია თავისი შემონახული ეკლექტური ევროპული არქიტექტურით [7] და მდიდარი კულტურული ცხოვრებით. [8] ბუენოს აირესმა ჩაატარა პირველი პანამერიკული თამაშები 1951 წელს და ორგზის უმასპინძლა 1978 წლის FIFA მსოფლიო თასს. ბუენოს- აირესში გაიმართა 2018 წლის ახალგაზრდული ოლიმპიადა [9] და 2018 წლის G20 სამიტი . [10]
ბუენოს აირესი მულტიკულტურული ქალაქია, მრავალრიცხოვანი ეთნიკური და რელიგიური ჯგუფების სახლი. ქალაქში ესპანური ენის გარდა მრავალ ენაზე საუბრობენ, რაც წარმოაჩენ მის კულტურასა და დიალექტს, რომელიც გავრცელებულია ქვეყნის ზოგიერთ სხვა ნაწილში. ეს იმიტომ ხდება, რომ მე -19 საუკუნიდან მოყოლებული ქალაქმა და, ზოგადად, ქვეყანამ, მთელი მსოფლიოდან მილიონობით ემიგრანტი მიიღო, რამდენიმე ეთნიკური ჯგუფი ერთად ცხოვრობს, რის გამოც ქალაქი ერთ-ერთ ყველაზე მრავალფეროვანია ამერიკის ქალაქებში. [11]
ეტიმოლოგია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]არაგონის სამეფოს არქივის მიხედვით, კატალონიელი მისიონერები და იეზუიტები ჩადიოდნენ კალიარში ( სარდინია ) არაგონის ფარგლებში, მას შემდეგ, რაც მისი ხელში ჩაგდება მოახერხეს პიზელებისგან 1324 წელს, მათ აღმართეს შტაბ-ბინა გორაკზე,რომელიც ქალაქს გადმოჰყურებდა. [12] გორაკი მათთვის ცნობილი იყო როგორც ბონირა (ან ბონარია სარდინიული ენით ). კაგლიარის ალყის დროს, კატალონიელებმა ბორცვის ზემოთ, ღვთისმშობლის ტაძარი ააგეს. 1335 წელს, მეფე ალფონსო IV -მ ეკლესია შესთავაზა მერკედარიელებს, რომლებმაც ააშენეს სააბატო, რომელიც დღემდე დგას. ამ წლებში გავრცელდა ამბავი, რომელიც ირწმუნებოდა, თითქოს ღვთისმშობლის ქანდაკება ზღვიდან იქნა აღმართული, მას შემდეგ რაც სასწაულებრივად დაეხმარა ხმელთაშუა ზღვაში ქარიშხლის დამშვიდებას. ქანდაკება მოთავსდა სააბატოშ. ესპანელმა მეზღვაურებმა, განსაკუთრებით კი ანდალუსიელებმა, ამ ხატს საზეიმოდ უწოდეს და ხშირად იხსენიებდნენ, როგორც "სამართლიან ქარს", რომელიც მათ ნავიგაციაში და გემის დაზიანების თავიდან აცილებაში დაეხმარა. მოგვიანებით სევილიაში აღმართეს ბუენ აირის ღვთისმშობლის საკურთხევლი. [12]
ბუენოს-აირესის დაარსებისას ესპანელი მეზღვაურები მადლიერებით ჩამოვიდნენ რიო-დე-ლა-პლატაში "ბუენოს-აირესის წმინდა მარიას" კურთხევით, "სამართლიანი ქარის წმინდა ღვთისმშობლის შთაგონებით", ხელსაყრელი ქარისთვის უნდა მიეღწიათ სანაპიროზე, რასაც დღეს მდებარეობს თანამედროვე ქალაქი ბუენოს-აირესი. [13] პედრო დე მენდოსამ ქალაქს უწოდა "სამართლიანი ქარის წმიდა მარიამი", სახელი, რომელიც შემოთავაზებულია მენდოსას ექსპედიციის სამლოცველოს მიერ - ბუენ აირის ღვთისმშობლის ერთგულებით - სარდინიის ბონარიის მადონას პატივსაცემად[14] (რომელიც დღემდე მფარველობს ხმელთაშუა ზღვის კუნძულს [15] ). მენდოსას დასახლებას მალევე დაესხა თავს ადგილობრივი მოსახლეობა და დასახლება მიატოვეს 1541 წელს. [13]
მეორე (და მუდმივი) დასახლება დაარსდა 1580 წელს ხუან დე გარაის მიერ, რომელმაც გაცურა მდინარე პარანით ასუნსიონიდან (ახლანდელი პარაგვაის დედაქალაქი). გარაიმ შეინარჩუნა სახელი, რომელიც თავდაპირველად აირჩია მენდოსამ, დაერქვა ქალაქს Ciudad de la Santísima Trinidad y Puerto de Santa María del Buen Aire ("ყველაზე წმინდა სამების ქალაქი და სამართლიანი ქარის წმინდა მარიამის ნავსადგური"). მოკლე ფორმა "ბუენოს-აირესი" ჩვეულებრივ გამოიყენება მე -17 საუკუნიდან. [16]
ბუენოს-აირესის ესპანური ანბანის ჩვეულებრივი აბრევიატურაა - Bs.As. [17] ასევე ჩვეულებრივ აღნიშნავენ მას, როგორც "B.A." ან "BA". [18] 1994 წელს მიღებული ავტონომიიდან მას დაერქვა ”CABA” (Ciudad Autónoma de Buenos Aires, ბუენოს-აირესის ავტონომიური ქალაქი). ადგილობრივები უფრო ხშირად იყენებენ აბრევიატურა "ბაირესს(Baires)", ერთი სიტყვით.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პირველი ევროპული დასახლებები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მეზღვაური ხუან დიას დე სოლისი, რომელიც დაცურავდა ესპანეთის სახელით, იყო პირველი ევროპელი რომელმაც მიაღწია რიო-დე-ლა-პლატას 1516 წელს. მისი ექსპედიცია შეწყდა, რადგან ის მოკლული იქნა ადგილობრივი ტომის ჩარუასთან (ახლანდელი ურუგვაის შემადგენლობაში) შეტაკების დროს.
ქალაქი ბუენოს-აირესი თავიდან დაფუძნდა როგორც Ciudad de Nuestra Señora Santa María del Buen Ayre, (თარგმანში: "ჩვენი დედოფლის წმინდა მარია სამართლიანი ქარების დედოფლის ქალაქი") 1536 წლის 2 თებერვალს, ესპანური ექსპედიციის მიერ, რომელსაც უძღვებოდა პედრო დე მენდოსა. დასახლება დაფუძნდა იქ, სადაც დღეს მდებარეობს სან-ტელმოს უბანი ბუენოს-აირესის სამხრეთით.
ადგილობრივი ტომების შეტევებმა აიძულეს ახალმოსახლეები 1541 წელს მიეტოვებინათ ქალაქი დასახლება. მეორე დასახლება (რომელმაც დღემდე მოაღწია ) შეიქმნა 1580 წელს ხუან დე-გარაის მიერ, რომელიც მოცურდა მდინარე პარანით ასუნსიონიდან. მან დააარსა ახალშენი "წმინდა სამება" და მისი პორტი გახდა "Puerto de Santa María de los Buenos Aires."
ადრეული დროიდან ბუენოს-აირესი, ძირითადად, ვაჭრობაზე იყო დამოკიდებული. მე -17 საუკუნის უმეტესი პერიოდის განმავლობაში ესპანურ ხომალდებს მეკობრეების მხრიდან შეექმნათ პრობლემა, ამიტომ მათ შეიმუშავეს რთული სისტემა, სადაც გემები სამხედრო დაცვით აღიჭურვა და გაგზავნეს ცენტრალურ ამერიკაში, სევილიიდან (ერთადერთი პორტი, რომელსაც კოლონიებთან ვაჭრობა ჰქონდა ნებადართული), ლიმამდე, პერუში. ამის გამო, ბუენოს-აირესში პროდუქტების ჩასვლას ძალიან დიდი დრო დასჭირდა. ამ სქემამ იმედგაცრუებული დატოვა ბუენოს-აირესის ვაჭრები და არაფორმალურად, ხელისუფლებამ დაუშვა კონტრაბანდული ინდუსტრიის განვითარება კოლონიებში პორტუგალიელებთან.
ამ მდგომარეობის გათვალისწინებით, ესპანეთის მონარქმა კარლოს III- მ პროგრესულად შეამსუბუქა სავაჭრო შეზღუდვები და საბოლოოდ, ბუენოს აირესის ღია პორტი გამოაცხადა მე -18 საუკუნის ბოლოს. ბრიტანული ძალების მიერ პორტობელოს დაპყრობამ, ასევე გამოიწვია სავაჭრო სივრცის გაღრმავების აუცილებლობა ატლანტიკური მარშრუტით, ლიმაზე დაფუძნებული ვაჭრობის საზიანოდ. მისი ერთ-ერთი განჩინება იყო რეგიონის გაყოფა, პერუს ვიცე-სამეფოს ნაცვლად შექმნილიყო რიო-დე-ლა-პლატას ვიცე-სამეფო, დედაქალაქად ბუენოს-აირესით. თუმცა, კარლოსის მოქმედებებს არ მოუტანია სასურველი ეფექტი და ადგილობრივები, რომელთა ნაწილი ფრანგული რევოლუციის იდეოლოგიით იყო შთაგონებული, კიდევ უფრო დარწმუნდნენ ესპანეთისგან დამოუკიდებლობის აუცილებლობაში.
ომი დამოუკიდებლობისთვის
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ბრიტანეთის შემოსევების დროს რიო-დე-ლა-პლატაში, ბრიტანული ძალები ორჯერ დაესხნენ თავს ბუენოს-აირესს. 1806 წელს ბრიტანელები წარმატებით შეიჭრნენ ბუენოს-აირესში, მაგრამ მონტევიდეოდან არმიამ სანტიაგო დე ლინიერსის მეთაურობით დაამარცხა ისინი. ბრიტანეთის მმართველობის ხანმოკლე პერიოდის განმავლობაში, მმართველმა რაფაელ სობრემონტმა მოახერხა გაქცევა კორდოვაში და ეს ქალაქი დედაქალაქად გამოაცხადა. ბუენოს-აირესი განთავისუფლების შემდეგ კვლავ გახდა დედაქალაქი, მაგრამ სობრემონტმა ვეღარ განაახლა თავისი მოვალეობა, მმართველის პოზიციაზე. სანტიაგო დე ლინიერსი, აირჩიეს ახალ მმართველად, რომელმაც მოამზადა ქალაქი ბრიტანეთის შესაძლო ახალი შეტევის წინააღმდეგ და მოიგერია 1807 წელს შეჭრის მცდელობა. საზოგადოებაში წარმოქმნილმა მილიტარიზაციამ შეცვალა ძალაუფლების თანაფარდობა კრეოლების სასარგებლოდ (განსხვავებით ნახევარკუნძულისგან ), ისევე როგორც ესპანეთში ნახევარკუნძულის ომის განვითარება. ვაჭრის, მარტინ დე ალზაგას მცდელობა, მოეხსნა ლაინიერები და ჩაენაცვლებინა ისინი ხუნტით, აღკვეთეს კრეოლების ჯარებმა. თუმცა, 1810 იგივე ჯარები შეუწყობს ახალი რევოლუციური მცდელობას ხელს, წარმატებით მოხსნის ახალ მმართველს ბალთაზარ იდალგო დე ცისნეროსს. ეს ფაქტი ცნობილია როგორც მაისის რევოლუცია, რომელიც ახლა აღინიშნება როგორც ეროვნული დღესასწაული. ამ მოვლენით დაიწყო არგენტინის ბრძოლა დამოუკიდებლობისთვის. მთავრობას, თავდაპირველად ორი ხუნტა ჰყავდა, მრავალი წევრის შემადგენლობით. შემდეგ ორი ტრიუმვირატი, ბოლოს კი ერთმმართველიანი კაბინეტი, უზენაესი ხელმძღვანელით. ესპანეთისგან ოფიციალური დამოუკიდებლობა გამოცხადდა 1816 წელს, ტუკუმანის კონგრესზე . ბუენოს-აირესმა შეძლო და გაუძლო დამოუკიდებლობის მთელ ესპანურ-ამერიკულ ომებს, სამეფო მმართველობის ქვეშ აღარ დაეცა.
ისტორიულად, ბუენოს-აირესი იყო არგენტინის მთავარი ადგილი ლიბერალური, თავისუფალი ვაჭრობისა და უცხოური იდეებისა, მაშინ როდესაც მრავალი პროვინცია, განსაკუთრებით ჩრდილო – დასავლეთიდან, მხარს უჭერდა უფრო ნაციონალისტურ და კათოლიკურ მიდგომებს პოლიტიკურ და სოციალურ საკითხებთან მიმართებაში. არგენტინის ისტორიაში შიდა დაძაბულობის დიდი ნაწილი, დაიწყო მე -19 საუკუნის ცენტრისტულ-ფედერალისტური კონფლიქტებით, ამ საპირისპირო შეხედულებებზე დაფუძნებით. 25 მაისის რევოლუციის შემდეგთვეებში, ბუენოს-აირესმა არაერთი სამხედრო დესპანი გაგზავნა პროვინციებში, რათა მიეღწიათ შეთანხმებისთვის. მრავალი ამ მისიათაგანი დასრულდა ძალადობრივი შეტაკებებით და გამოიწვია დედაქალაქსა და პროვინციებს შორის დაძაბულობა.
XIX საუკუნეში ქალაქი ორჯერ მოექცა სამხედრო ბლოკადაში საფრანგეთის საზღვაო ძალების მიერ 1838 – დან 1840 წლამდე, შემდეგ კი ანგლო – ფრანგული ექსპედიციის მიერ 1845 –1848 წლებში. ვერც ერთმა ბლოკადამ აიძულა ქალაქი დამორჩილებოდა საგარეო ძალებს და საბოლოოდ თავი დააღწიეს მათ მოთხოვნებს.
მე -19 და მე -20 საუკუნე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]XIX საუკუნის უმეტესი პერიოდის განმავლობაში, ქალაქის პოლიტიკური სტატუსი დარჩა მგრძნობიარე საგანი. ის უკვე იყო ბუენოს-აირესის პროვინციის დედაქალაქი, ხოლო 1853 - 1860 წლებში იგი იყო ბუენოს-აირესის სეპარატისტული სახელმწიფოს დედაქალაქი. ეს საკითხი არაერთხელ განიხილებოდა ბრძოლის გზით, სანამ საბოლოოდ არ გადაწყდებოდა 1880 წელს, როდესაც ქალაქის ფედერალიზაცია მოხდა და გახდა სახელისუფლებო ადგილი, რომელსაც პრეზიდენტის მიერ დანნიშნული მერი ეყოლებოდა. კასა-როსადა გახდა საპრეზიდენტო რეზიდენცია . [19]ღარიბი უბნების მოსახლეობის ჯანმრთელობის მდგომარეობა უარყოფითი იყო, ტუბერკულოზის მაღალი მაჩვენებლით. საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექიმები და პოლიტიკოსები, როგორც წესი, ადანაშაულებდნენ როგორც თავად ღარიბებს, ისე მათ საცხოვრებელ პირობებს სახლებში (კონვენტილოებში), საშინელი დაავადების გავრცელებაში. ხალხი უგულებელყოფდა საზოგადოებრივ ჯანდაცვის კამპანიებს, გადამდები დაავადებების გავრცელების შეზღუდვისთვის, მაგალითად, ქუჩაში გაფიცვის აკრძალვა, ჩვილებისა და მცირეწლოვან ბავშვებზე ზრუნვის მკაცრი მითითებები და კარანტინები, რომლებიც ოჯახებს აცალკევებდა დაავადებული ოჯახის წევრისგან.[20]
ბუენოს-აირესის საბაჟოსთან დაკავშირებული კეთილდღეობის და ნაყოფიერი პამპას მიერ წარმოქმნილი სიმდიდრის გარდა, რკინიგზის განვითარებამ XIX საუკუნის მეორე ნახევარში გაზარდა ბუენოს-აირესის ეკონომიკური ძალა, რადგან ნედლეული შემოდიოდა მის ქარხნებში. წამყვანი ადგილი გახდა ევროპელი ემიგრანტებისთვის, განსაკუთრებით იტალიიდან და ესპანეთიდან, 1880 წლიდან 1930 წლამდე ბუენოს-აირესი გახდა მულტიკულტურული ქალაქი, რითაც იგი სათავეში ჩაუდგა ევროპის მთავარ დედაქალაქებს. თეატრი კოლონი გახდა მსოფლიოს ერთ – ერთი საუკეთესო საოპერო ადგილი და ქალაქი გახდა რადიოს, ტელევიზიის, კინოსა და თეატრის რეგიონალური დედაქალაქი. ამ წლების განმავლობაში აშენდა ქალაქის მთავარი გამზირები, ხოლო მე -20 საუკუნის დასაწყისში დაიწყო სამხრეთ ამერიკის ყველაზე მაღალი შენობების და მისი პირველი მეტროპოლიტენის სისტემის მშენებლობა. მეორე სამშენებლო ბუმის დროს, 1945 წლიდან 1980 წლამდე, ქალაქის ცენტრი და ქალაქის დიდი ნაწილი შეიცვალა.
ბუენოს-აირესმა ასევე მიიპყრო მიგრანტები არგენტინის პროვინციებიდან და მეზობელი ქვეყნებიდან. 1930-იან წლებში ღარიბთა უბნებმა ( ვილია-მისერია ) დაიწყეს ქალაქის ინდუსტრიული ტერიტორიების ირგვლივ განვითარება, რამაც გამოიწვია გავრცელებული სოციალური პრობლემები და სოციალური კონფლიქტები ბუენოს-აირესის მეტწილად მოწინავე მოსახლეობასთან. ეს მშრომელები გახდნენ პერონიზმის პოლიტიკური საფუძველი, რომელიც ბუენოს-აირესში გაჩნდა 1945 წლის 17 ოქტომბრის დემონსტრაციის დროს, პლასა-დე-მაიოზე . [21] დიდი ბუენოს-აირესის ინდუსტრიული სარტყლის მუშაკები მას შემდეგ პერონიზმის მთავარ დამხმარე ბაზას წარმოადგენდნენ, ხოლო პლასა-დე-მაიო გახდა დემონსტრაციებისა და ქვეყნის მრავალი პოლიტიკური მოვლენის ადგილი; ამასთან, 1955 წლის 16 ივნისს საზღვაო ძალების სპლინტერმა ჯგუფმა დაბომბა პლასა-დე-მაიოს მხარე, დაიღუპა 364 მშვიდობიანი მოქალაქე (იხ . პლასა-დე-მაიოს დაბომბვა ). ეს იყო ერთადერთი შემთხვევა, როდესაც ქალაქს თავს დაესხნენ ჰაერიდან და ღონისძიებას მოჰყვა სამხედრო აჯანყება, რომელიც პრეზიდენტმა პერონმა სამი თვის შემდეგ ჩაახშო (იხ. Revolución Libertadora ).
1970-იან წლებში ქალაქი დაზარალდა მემარცხენე რევოლუციური მოძრაობების ( მონტონეროსი, ERP (სახალხო რევოლუციური არმია)და F.A.R.) და მემარჯვენე პარამილიტარული ჯგუფის Triple A– ს(არგენტინის ანტიკომუნისტური ალიანსი) ბრძოლების შედეგად, რომელსაც მხარს უჭერდა იზაბელ პერონი, რომელიც 1974 წელს არგენტინის პრეზიდენტი გახდა ხუან პერონის გარდაცვალების შემდეგ.
1976 წლის მარტის გადატრიალებამ, გენერალ ხორხე ვიდელას ხელმძღვანელობით, კონფლიქტის მხოლოდ ესკალაცია მოახდინა; ” ბინძურმა ომმა ” გამოიწვია 30,000 ადამიანის იძულებით გაუჩინარება ( ხუნტას წლებში სამხედროებმა გაიტაცეს და მოკლეს). [22] მათი დედების ჩუმი მსვლელობა ( პლასა-დე-მაიოს დედები ) არგენტინელთა ტანჯვის ცნობილი სურათია იმ დროიდან.
ქალაქს ორჯერ ეწვია პაპი იოანე პავლე II, ჯერ 1982 წელს და შემდეგ 1987 წელს; ამ შემთხვევებმა შეკრიბა ქალაქის ისტორიაში ხალხის ყველაზე დიდი რაოდენობა. დემოკრატიის დაბრუნება 1983 წელს დაემთხვა კულტურულ აღორძინებას, ხოლო 1990-იან წლებში ეკონომიკური აღორძინება დაფიქსირდა, განსაკუთრებით სამშენებლო და ფინანსურ სექტორებში.
1992 წლის 17 მარტს ისრაელის საელჩოში ბომბი აფეთქდა, რომლის შედეგად დაიღუპა 29 და დაშავდა 242 ადამიანი. კიდევ ერთმა აფეთქებამ, 1994 წლის 18 ივლისს, გაანადგურა შენობა, სადაც განთავსებული იყო რამდენიმე ებრაული ორგანიზაცია, დაიღუპა 85 და დაშავდა კიდევ მრავალი, ეს ინციდენტები აღმოჩნდა სამხრეთ ამერიკაში შუა აღმოსავლეთის ტერორიზმის დასაწყისი. 1993 წლის შეთანხმების შემდეგ, არგენტინის კონსტიტუციაში შეიტანეს ცვლილებები, რომ ბუენოს-აირესს მიენიჭა ავტონომია და გაათავისუფლა, სხვა საკითხებთან ერთად, პრეზიდენტის მიერ ქალაქის მერის დანიშვნის უფლება (როგორც ეს იყო 1880 წლიდან). 1996 წლის 30 ივნისს ბუენოს აირესში ამომრჩევლებმა აირჩიეს პირველი არჩეული მერი ( ჯეფ დე გობიერნო ).
21-ე საუკუნე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1996 წელს, არგენტინის კონსტიტუციის რეფორმის შემდეგ, ქალაქმა ჩაატარა თავისი პირველი მერობის არჩევნები ახალი წესდების შესაბამისად, მერის ტიტული ოფიციალურად შეიცვალა "მთავრობის მეთაურად". გამარჯვებული იყო ფერნანდო დე ლა რუა, რომელიც მოგვიანებით გახდა არგენტინის პრეზიდენტი 1999 წლიდან 2001 წლამდე.
დე ლა რუას მემკვიდრემ, ანიბალ იბარამ გაიმარჯვა ორჯერ სახალხო არჩევნები, მაგრამ მისი იმპიჩმენტი მოითხოვეს (და საბოლოოდ გადადგა 2006 წლის 6 მარტს) República Cromagnon ღამის კლუბში ხანძრის გამო. ხორხე ტელერმანი, რომელიც იყო მერის მოვალეობის შემსრულებელი, წარმოადგენდა სამთავრობო კაბინეტს არჩევნებში. 2007 წლის არჩევნები, მაურისიო მაკრიმ,რომელიც რესპუბლიკურ პარტიას წარმოადგენდა გაიმარჯვა მეორე ტურში კენჭისყრის შედეგად. ხელისუფლებაში ადგილი დაიკავა 9 დეკემბერს 2007 წელს. 2011 წელს, არჩევნების მეორე ტურში ხმათა 60,96% -ით გაიმარჯვა რესპუბლიკურმა პარტიამ (PRO), ამრიგად, მაკრი ქალაქის მერად ხელახლა აირჩიეს, ხოლო მარია ეუხენია ვიდალი მერის მოადგილედ.
2015 წლის არჩევნები პირველად გამოიყენეს ქალაქში ხმის მიცემის ელექტრონული სისტემა, მსგავსი იყო სალტის პროვინციაში . 2015 წლის 5 ივლისს ჩატარებულ ამ არჩევნებში მაკრი აღარ მონაწილეობდა მერობის კანდიდატად და წარადგინა საპრეზიდენტო კანდიდატურა, ხოლო ჰორაციო როდრიგეს ლარეტამ დაიკავა მისი ადგილი მერის პოსტზე.
-
ქალთა ხიდი დააპროექტა სანტიაგო კალატრავამ .
-
9 ივლისის გამზირი, ხედი ობელისკთან
-
ბუენოს-აირესის მთავარი ფინანსური ცენტრი
გეოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ქალაქი ბუენოს-აირესი პამპას რეგიონში მდებარეობს, გარდა გარკვეული ზონებისა, როგორიცაა ბუენოს-აირესის ეკოლოგიური ნაკრძალი, ბოკა ხუნიორსის (საფეხბურთო) კლუბის "სპორტული ქალაქი", ხორხე ნიუბერის აეროპორტი, პუერტო მადეროს სამეზობლო და თავად მთავარი პორტი; ეს ყველაფერი აშენდა მიწა რიო-დე-ლა-პლატას სანაპიროებზე (მსოფლიოში ყველაზე ფართო მდინარე). [23] [24] [25]
კლიმატი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციით, ბუენოს-აირესს აქვს ნოტიო სუბტროპიკული კლიმატი ( Cfa ) ოთხი განსხვავებული სეზონით. [26] [27] მიმდებარე ატლანტის ოკეანის საზღვაო გავლენის შედეგად, [28] კლიმატი ზომიერია, უკიდურესი ტემპერატურა იშვიათია. [29] იმის გამო, რომ ქალაქი მდებარეობს იმ არეალში, სადაც გადის პამპეროსა და სუდესტადას ქარი, [30] ამ კონტრასტული საჰაერო მასების გამო ამინდი ცვალებადია. [31]
ზაფხული ცხელი და ნოტიოა. [32] ყველაზე თბილი თვეა იანვარი, საშუალო დღიური მაჩვენებელი 24.9°C (76.8°F) . [33] ცხელი ტალღები გავრცელებულია ზაფხულის პერიოდში. [34] თუმცა, უმეტესად, ცხელი ტალღები ხანმოკლე ხანგრძლივობისაა (კვირაზე ნაკლები) და მას მოსდევს პასატები - ცივი, მშრალი პამპეროს ქარი, რომელსაც ძლიერი და ინტენსიური ჭექა-ქუხილი მოაქვს, რასაც მოჰყვება უფრო ცივი ტემპერატურა. [31] [35] ყველაზე მაღალი ტემპერატურა დაფიქსირდა 43.3° C (110°F) 1957 წლის 29 იანვარს. [36]
ზამთარი გრილდება ზომიერი ტემპერატურით დღის განმავლობაში და გრილი ღამით. [37] სეზონის საშუალო მაჩვენებლებია 16.3°C (61.3°F), ხოლო დაბალი 8.1°C (46.6°F). [38] შედარებით ტენიანობის საშუალო მაჩვენებელი მეტია 70% -ზე, რაც იმას ნიშნავს, რომ ქალაქში აღინიშნება ზომიერი და მძიმე ნისლი, შემოდგომაზე და ზამთარში. [39] ივლისი ყველაზე ცივი თვეა, საშუალო ტემპერატურა 11.0°C (51.8F) . [40] ანტარქტიდიდან წარმოშობილი ცივი მასები თითქმის ყოველწლიურად გვხვდება და შეიძლება შენარჩუნდეს რამდენიმე დღის განმავლობაში. [38] ბუენოს-აირესში (ბუენოს-აირესის ცენტრალურ ობსერვატორიაში) დაფიქსირებული ყველაზე დაბალი ტემპერატურა იყო -5.4°C (22°F), 1918 წლის 9 ივლისს. [41] თოვლი ძალიან იშვიათია ქალაქში: ბოლო თოვლი მოვიდა 2007 წლის 9 ივლისს, როდესაც, არგენტინაში თითქმის 30 წლის განმავლობაში, ყველაზე ცივი ზამთარი იყო. ეს იყო პირველი მნიშვნელოვანი თოვლი, რომელიც ქალაქში 89 წლის განმავლობაში მოხდა. [42] [43]
გაზაფხული და შემოდგომა ხასიათდება ცვალებადი ამინდის პირობებით. [44] სამხრეთიდან ცივმა ჰაერის მასებმა შეიძლება ტემპერატურის ვარდნა გამოიწვიოს, ხოლო ჩრდილოეთიდან ცხელ ნესტიან ჰაერს მოაქვს ცხელი ტემპერატურა. [31]
ქალაქი იღებს 1,236.3მმ (49 ინჩი) ნალექების რაოდენობას წელიწადში. [45] გეომორფოლოგიის გამო, არასაკმარის სადრენაჟე ქსელთან ერთად, ქალაქი ძლიერ დაუცველია წყალდიდობის დროს ძლიერი წვიმის განმავლობაში. [46] [47] [47] [47]
დემოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მოსახლეობა 1825 წელს შეადგენდა 81 000-ზე მეტ ადამიანს. [48]
აღწერის მონაცემები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]2010 წლის აღწერის მონაცემებით ქალაქში ცხოვრობდა 2,891,082 ადამიანი. [49] დიდი ბუენოს-აირესის მოსახლეობა 2010 წლის აღწერის მონაცემებით 13,147,638 იყო. [50] ბუენოს-აირესში მოსახლეობის სიმჭიდროვე შეადგენდა 13,680 ადამიანს კვადრატულ კილომეტრზე (34,800 თითო mi 2 ), მაგრამ გარეუბნებში მხოლოდ 2,400 კმ 2-ს (გარეუბნებში 6,100 თითო mi 2 ). [51]
2001 წლის აღწერის შედეგებმა აჩვენა: 15 წლამდე ასაკის 17% და სამოცი წლის ასაკამდე 22% მოსახლეობის, ბუენოს-აირესის მოსახლეობას აქვს ისეთივე ასაკობრივი სტრუქტურა, როგორიც ევროპის უმეტეს ქალაქებს. [52]
უბნები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ქალაქი ადმინისტრაციულ ერთეულებად იყოფა ბარიოსებად (სამეზობლოებად), განყოფილება, რომელიც თავდაპირველად კათოლიკური პარროკიზების (სამრევლოების) საფუძველზე იყო დაფუძნებული. საერთო გამოხატულებაა Cien barrios porteños- ის ("ასი პორტენიოს უბანი") ამასთან, ბუენოს აირესი მხოლოდ 48 ოფიციალური ბარიოსგან შედგება. ამ უბნებს აქვს რამდენიმე ქვედანაყოფი, ზოგი გრძელი ისტორიით და სხვები, რომლებიც უძრავი ქონების გამოგონების პროდუქტია. აღსანიშნავია მაგალითია Palermo - ქალაქის უდიდესი რაიონი - რომელიც უკვე იყოფა სხვადასხვა ბარიოსად. ახალმა სქემამ ქალაქი 15 კომუნად დაჰყო . [53]
გამოჩენილი ადამიანები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]აღსანიშნავია ადამიანები, რომლებიც წარმოშობით ბუენოს-აირესიდან არიან:
-
ნორმა ალეანდრო, მსახიობი, სცენარების ავტორი, თეატრის რეჟისორი [54]
-
მარტა არხერიჩი, კლასიკური მუსიკის პიანისტი.
-
დენიელ ბარენბოიმი, პიანისტი და დირიჟორი [55]
-
ხორხე ლუის ბორხესი, მწერალი
-
ალფრედო დი სტეფანო, ფეხბურთელი და მწვრთნელი
-
რიკარდო მონტანერი, მომღერალი
საპატიო მოქალაქეები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ბუენოს-აირესის საპატიო მოქალაქე:
თარიღი | სახელი | შენიშვნები |
2018 წლის 12 მარტი | კოლინდა გრაბარ-კიტაროვიჩი (1968 – დღემდე) | ხორვატიის პრეზიდენტი . [56] |
საერთაშორისო ურთიერთობები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მსოფლიო რეიტინგი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ბუენოს აირესი კლასიფიცირდება როგორც ალფა მსოფლიო ქალაქი, ლოფბოროს უნივერსიტეტის ჯგუფის (GaWC) 2008 წლის დაჯგუფების მიხედვით. [57] იგი 2010 წლის გლობალური ქალაქების რეიტინგში 22-ე ადგილზეა ამერიკული ჟურნალის საგარეო პოლიტიკის მიერ, საკონსულტაციო ფირმა AT Kearney- სა და გლობალური საკითხების ჩიკაგოს საბჭოსთან ერთად . (იხილეთ " გლობალური ქალაქი " ჩამონათვალის საუკეთესო 30-ე ადგილზე. )
დაძმობილებული ქალაქები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ბუენოს-აირესი დაძმობილებულია შემდეგ ქალაქებთან: [58] [59]
- ათენი, საბერძნეთი (1992-დან)[60]
- ბეიჯინგი, ჩინეთი (1993-დან)[61]
- ბელგრადი, სერბეთი (1990-დან)[60]
- ბერლინი, გერმანია (1994 წლის 19 მაისიდან)[62][63]
- ბილბაო, ესპანეთი (1992-დან)[64]
- ბრაზილია, ბრაზილია (1986-დან)[65]
- კაირო, ეგვიპტე (1992-დან)[60][66]
- კადისი, ესპანეთი (1975-დან)[67]
- კალაბრია, იტალია (region) (1987-დან)[68]
- გუადისი, ესპანეთი (1987-დან)[69]
- კიევი, უკრაინა (1993-დან)[70]
- მაიამი, ფლორიდა, ა.შ.შ (1978-დან)[71]
- მოსკოვი, რუსეთი (1990-დან)[72]
- ნეაპოლი, იტალია (1990-დან)[60]
- ოსაკა, იაპონია (1990-დან)[73]
- ოვიედო, ესპანეთი (1983-დან)[74]
- პრაღა, ჩეხეთი (1992-დან)[75]
- როტერდამი, ნიდერლანდები (1990-დან)[76]
- სან პაულო, ბრაზილია (2007-დან)[77][78]
- სეული, სამხრეთ კორეა (1992-დან)[79]
- სევილია, ესპანეთი (1974-დან)[80]
- თელ-ავივი, ისრაელი (1976-დან)[60]
- ტულუზა, საფრანგეთი (1990-დან)[81]
- ვიგო, ესპანეთი (1992-დან)[82]
- ვარშავა, პოლონეთი (1992-დან)[83]
- ერევანი, სომხეთი (2000-დან)[84]
- ზაგრები, ხორვატია (1998-დან)[85]
იბერიულ-ამერიკულ დედაქალაქთა კავშირი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ბუენოს აირესი არის იბერიულ-ამერიკული დედაქალაქების კავშირის ნაწილი [86] 1982 წლის 12 ოქტომბრიდან, რომელიც ამყარებს ძმურ ურთიერთობებს შემდეგ ქალაქებთან:
- ანდორა-ლა-ველა, ანდორა
- ასუნსიონი, პარაგვაი
- ბოგოტა, კოლუმბია
- კარაკასი, ვენესუელა
- გვატემალა, გვატემალა
- ჰავანა, კუბა
- ლა-პასი, ბოლივია
- ლიმა, პერუ
- ლისაბონი, პორტუგალია
- მადრიდი, ესპანეთი
- მანაგუა, ნიკარაგუა
- მეხიკო, მექსიკა
- მონტევიდეო, ურუგვაი
- პანამა, პანამა
- კიტო, ეკვადორი
- რიო-დე-ჟანეირო, ბრაზილია
- სან-ხოსე, კოსტა-რიკა
- სან-ხუანი, პუერტო-რიკო, ა.შ.შ
- სან-სალვადორი, სალვადორი
- სანტიაგო, ჩილე
- სანტო-დომინგო, დომინიკელთა რესპუბლიკა
- ტეგუსიგალპა, ჰონდურასი
პარტნიორი ქალაქები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ბეირუთი, ლიბანი[87]
- ბუდაპეშტი, უნგრეთი[88]
- ჰანოი, ვიეტნამი[89]
- ლისაბონი, პორტუგალია[90]
- ლუგანო, შვეიცარია[91]
- ოტავა, კანადა[92]
- პარიზი, საფრანგეთი[93]
- რომი, იტალია[94]
- სანქტ-პეტერბურგი, რუსეთი[95]
- სანტიაგო-დე-კომპოსტელა, ესპანეთი[87]
იხილეთ აგრეთვე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- C40 Cities Climate Leadership Group
- Cicerones de Buenos Aires
- Largest cities in the Americas
- List of mayors and chiefs of government of Buenos Aires
- List of twin towns and sister cities of Buenos Aires
- OPENCities
- Outline of Argentina
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ RESOL-2020-409-APN-MSG
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/southamerica
- ↑ Ruiz Moreno, Isidro (1986). La federalización de Buenos Aires: debates y documentos. Buenos Aires: Buenos Aires: Hyspamerica. ISBN 978-950-614-467-8.
- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს.. Mercer.
- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს.. Mercer.
- ↑ „México DF, Buenos Aires y San Pablo, los destinos turísticos favoritos“.
- ↑ Introduction to architecture in Buenos Aires. Lonely Planet (14 June 2011). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 იანვარი 2015. ციტირების თარიღი: 18 January 2015
- ↑ Buenos Aires History and Culture. Adventure Life. ციტირების თარიღი: 28 May 2012
- ↑ Buenos Aires elected as Host City for 2018 Youth Olympic Games. International Olympic Committee (4 July 2013). ციტირების თარიღი: 13 September 2013
- ↑ Argentina fue elegida sede del G-20 para 2018. ციტირების თარიღი: 29 June 2016
- ↑ Buenos Aires Ciudad. Turismo Religioso es. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 იანვარი 2016. ციტირების თარიღი: 20 ივლისი 2020.
- ↑ 12.0 12.1 Origin of the name Buenos Aires. Todo Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 იანვარი 2015. ციტირების თარიღი: 18 January 2015.
- ↑ 13.0 13.1 Nuestro Banderín. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 იანვარი 2015. ციტირების თარიღი: 18 January 2015
- ↑ Massimo Pittau – La Madonna di Bonaria di Cagliari e Buenos Aires. pittau.it. ციტირების თარიღი: 13 January 2016
- ↑ Quel legame mariano tra Bonaria e Buenos Aires. avvenire.it. ციტირების თარიღი: 13 January 2016
- ↑ Calendario Histórico – Segunda fundación de Buenos Aires es. Government of the Autonomous City of Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 October 2012. ციტირების თარიღი: 9 February 2012.
- ↑ Spanish Abbreviations. About.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 აპრილი 2015. ციტირების თარიღი: 18 January 2015.
- ↑ BA Abbreviation. allacronyms.com. ციტირების თარიღი: 18 January 2015.
- ↑ Calendario Histórico – Segunda fundación de Buenos Aires es. Government of the Autonomous City of Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 October 2012. ციტირების თარიღი: 9 February 2012.
- ↑ Diego Armus, The Ailing City: Health, Tuberculosis, and Culture in Buenos Aires, 1870–1950 (2011)
- ↑ Guía visual de Buenos Aires centro histórico, Clarín Viajes, 2001.
- ↑ We are Millions: Neo-liberalism and new forms of political action in Argentina, Marcela Lópéz Levy, Latin America Bureau, London, 2004. ISBN 978-1899365630
- ↑ Cuenca del Plata. Borello.com.ar. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 July 2013. ციტირების თარიღი: 13 September 2013.
- ↑ Geografia de Argentina. Argentinaxplora.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 June 2012. ციტირების თარიღი: 13 September 2013.
- ↑ Sitio oficial de turismo de la Ciudad de Buenos Aires | LA CIUDAD DE TODOS LOS ARGENTINOS. Bue.gov.ar. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 February 2009. ციტირების თარიღი: 13 September 2013.
- ↑ Clima Spanish. Atlas Ambiental de Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 February 2014. ციტირების თარიღი: 24 December 2015.
- ↑ „Updated world map of the Köppen−Geiger climate classification“ (PDF). დაარქივებულია ორიგინალიდან (PDF) — 3 February 2012. ციტირების თარიღი: 22 February 2013. დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=
-ს (დახმარება) - ↑ „The unusual Buenos Aires snowfall of July 2007“. John Wiley & Sons. დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=
-ს (დახმარება) - ↑ Clima Spanish. Official Tourism site of Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 January 2016. ციტირების თარიღი: 24 December 2015.
- ↑ Capítulo 2: Impacto en la Ciudad de Buenos Aires Spanish. Gobierno de la Ciudad de Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 October 2011. ციტირების თარიღი: 29 December 2015.
- ↑ 31.0 31.1 31.2 Blouet 2010.
- ↑ Clima Spanish. Official Tourism site of Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 January 2016. ციტირების თარიღი: 24 December 2015.
- ↑ Caracteristicas Climaticas de la Ciudad de Buenos Aires Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 იანვარი 2018. ციტირების თარიღი: 29 May 2017.
- ↑ El Verano en la Ciudad de Buenos Aires Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 იანვარი 2018. ციტირების თარიღი: 3 January 2016.
- ↑ Viento Pampero Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 იანვარი 2018. ციტირების თარიღი: 2 January 2016.
- ↑ 112 años midiendo el tiempo de Buenos Aires Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 ივლისი 2018. ციტირების თარიღი: 28 July 2018.
- ↑ Clima Spanish. Official Tourism site of Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 January 2016. ციტირების თარიღი: 24 December 2015.
- ↑ 38.0 38.1 El Invierno en la Ciudad de Buenos Aires Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 იანვარი 2018. ციტირების თარიღი: 24 December 2015.
- ↑ „Atlas Ambiental de Buenos Aires“ (Spanish). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 19 April 2010.
- ↑ Caracteristicas Climaticas de la Ciudad de Buenos Aires Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 იანვარი 2018. ციტირების თარიღი: 29 May 2017.
- ↑ 112 años midiendo el tiempo de Buenos Aires Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 ივლისი 2018. ციტირების თარიღი: 28 July 2018.
- ↑ „Buenos Aires sees rare snowfall“. ციტირების თარიღი: 24 January 2008.
- ↑ „Buenos Aires gets first snow since 1918“. ციტირების თარიღი: 24 January 2008.
- ↑ „Buenos Aires“. Encyclopædia Britannica. ციტირების თარიღი: 3 January 2016.
- ↑ Caracteristicas Climaticas de la Ciudad de Buenos Aires Spanish. Servicio Meteorológico Nacional. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 იანვარი 2018. ციტირების თარიღი: 29 May 2017.
- ↑ Vulnerability to floods in the metropolitan region of Buenos Aires under future climate change. Assessments of Impacts and Adaptations to Climate Change (AIACC). ციტირების თარიღი: 13 March 2016.
- ↑ 47.0 47.1 47.2 Kreimer 2000.
- ↑ The National Cyclopaedia of Useful Knowledge Vol.III, London, (1847) Charles Knight, p.915
- ↑ Censo 2010. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2015. ციტირების თარიღი: 20 October 2015.
- ↑ Censo 2010 Argentina. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 October 2015. ციტირების თარიღი: 20 October 2015.
- ↑ Buenos Aires Population 2018 (Demographics, Maps, Graphs). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 October 2018. ციტირების თარიღი: 5 October 2018.
- ↑ Indec:Instituto Nacional De Estadistica Y Censos De La Republica Argentina. Indec.mecon.ar?censo2001s2_2. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 September 2016. ციტირების თარიღი: 1 June 2011.
- ↑ Pedro Lipcovich (2 September 2005). „Buenos Aires con quince comunas“ (Spanish). ციტირების თარიღი: 7 August 2006.
- ↑ Gallina, Mario (1999) De Gardel a Norma Aleandro: Diccionario sobre figuras del cine argentino en el exterior. Buenos Aires: Corregidor, გვ. 29. ISBN 978-950-05-1250-3.
- ↑ (2013) Grove Dictionary of American Music. Oxford University Press. DOI:10.1093/acref/9780195314281.001.0001. ISBN 978-0-19-531428-1. ციტირების თარიღი: 5 August 2018.
- ↑ President Named Honorary Citizen of Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 10 სექტემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 5 October 2018.
- ↑ The World According to GaWC 2008. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 აგვისტო 2016. ციტირების თარიღი: 6 July 2009
- ↑ Buenos Aires, Buenos Aires, Argentina – City, Town and Village of the world. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 აპრილი 2016. ციტირების თარიღი: 21 ივლისი 2020.
- ↑ Convenios Internacionales – Hermanamientos, Convenios de Cooperación y Actas de Intención. ციტირების თარიღი: 22 September 2018
- ↑ 60.0 60.1 60.2 60.3 60.4 Listado de ciudades hermanas. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 July 2011. ციტირების თარიღი: 26 October 2010
- ↑ Sister Cities. Beijing Municipal People's Government. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 იანვარი 2010. ციტირების თარიღი: 23 June 2009
- ↑ Berlin – City Partnerships. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 მაისი 2013. ციტირების თარიღი: 17 September 2013
- ↑ Berlin's international city relations. Berlin Mayor's Office. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 აგვისტო 2008. ციტირების თარიღი: 1 July 2009
- ↑ Hermanamiento de Bilbao. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Brasília Global Partners pt. ASSESSORIA INTERNACIONAL DO GOVERNO DO DISTRITO FEDERAL. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 February 2014. ციტირების თარიღი: 1 April 2016
- ↑ Hermanamiento de El Cairo. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Cadiz. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Región de Calabria. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Guadix. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Kiev. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Miami. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Moscú. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Osaka. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Oviedo. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Praga. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Rotterdam. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Pesquisa de Legislação Municipal – No 14471 Portuguese. Prefeitura da Cidade de São Paulo [Municipality of the City of São Paulo]. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 October 2011. ციტირების თარიღი: 23 August 2013.
- ↑ Lei Municipal de São Paulo 14471 de 2007 დაარქივებული 28 September 2013 საიტზე Wayback Machine. WikiSource (in Portuguese)
- ↑ Hermanamiento de Seúl. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamientos con Latinoamérica დაარქივებული 13 March 2016 საიტზე Wayback Machine. (102,91 kB). [29-9-2008]
- ↑ Hermanamiento de Toulouse. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Vigo. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Hermanamiento de Varsovia. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Yerevan – Twin Towns & Sister Cities. Yerevan Municipality Official Website. 2005—2013 www.yerevan.am. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 November 2013. ციტირების თარიღი: 4 November 2013.
- ↑ Intercity and International Cooperation of the City of Zagreb. 2006–2009 City of Zagreb. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 დეკემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 23 June 2009.
- ↑ Declaración de Hermanamiento múltiple y solidario de todas las Capitales de Iberoamérica (12–10–82) (12 October 1982). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 10 May 2013. ციტირების თარიღი: 12 March 2015.
- ↑ 87.0 87.1 Convenio de Cooperación. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Convenio Marco de Cooperación entre la Municipalidad de la Ciudad de Budapest y el Gobierno de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018.
- ↑ Acuerdo de Amistad. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
- ↑ Sítio da Câmara Municipal de Lisboa: Relações Internacionais (31 October 2013). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 31 October 2013.
- ↑ Convenio Marco de Cooperación entre la Municipalidad de la Ciudad de Lugano y el Gobierno de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018.
- ↑ APRUEBASE CONVENIO MARCO DE COOPERACION Nº 11/98 CELEBRADO ENTRE EL G.C.B.A. Y LA CIUDAD DE OTTAWA (CANADA). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018.
- ↑ Les pactes d'amitié et de coopération. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 October 2007. ციტირების თარიღი: 14 October 2007.
- ↑ Convenio de Amistad y Colaboración. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 21 September 2018.
- ↑ Convenio Marco de Cooperación. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 September 2018. ციტირების თარიღი: 15 May 2019.
შემდგომი საკითხავი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Adelman, Jeremy. Republic of capital: Buenos Aires and the legal transformation of the Atlantic world (Stanford University Press, 1999)
- Baily, Samuel L. "The Adjustment of Italian Immigrants in Buenos Aires and New York, 1870–1914." American Historical Review (1983): 281–305. in JSTOR
- Bao, Sandra, and Bridget Gleeson. Lonely Planet Buenos Aires (Travel Guide) (2011)
- Benson, Andrew. The Rough Guide to Buenos Aires (2011)
- Buenos Aires Travel Guide 2014: Essential Tourist Information, Maps & Photos (2014)
- Emerson, Charles. 1913: In Search of the World Before the Great War (2013) compares Buenos Aires to 20 major world cities; pp 252–66.
- Keeling, David J. Buenos Aires: Global dreams, local crises (Wiley, 1996)
- Moya, Jose C. Cousins and strangers: Spanish immigrants in Buenos Aires, 1850–1930 (University of California Press, 1998)
- Mulhall, Michael George, and Edward T. Mulhall. Handbook of the River Plate: Comprising Buenos Ayres, the Upper Provinces, Banda Oriental, Paraguay (2 vol. 1869) online
- Scobie, James R. Buenos Aires: plaza to suburb, 1870–1910 (Oxford University Press, 1974)
- Socolow, Susan Migden. The Merchants of Buenos Aires, 1778–1810: Family and Commerce (Cambridge University Press, 1978)
- Sofer, Eugene F. From Pale to Pampa: A social history of the Jews of Buenos Aires (Holmes & Meier, 1982)
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- www.buenosaires.gov.ar ბუენოს-აირესის ოფიციალური საიტი
- www.buenosaires.com ქალაქის ინტერნეტ-გიდი დაარქივებული 2006-04-18 საიტზე Wayback Machine.