შინაარსზე გადასვლა

კრისტიან ლანგე

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
კრისტიან ლანგე
დაბადების თარიღი 17 სექტემბერი, 1869(1869-09-17)[1] [2] [3] [4] [5]
დაბადების ადგილი Stavanger
გარდაცვალების თარიღი 11 დეკემბერი, 1938(1938-12-11)[1] [2] [3] [4] [5] (69 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ოსლო
მოქალაქეობა ნორვეგია
განათლება ოსლოს უნივერსიტეტი და Stavanger Cathedral School
შვილ(ებ)ი Carl Viggo Lange, Halvard Lange, August Lange და Thora Manthey Lange
ჯილდოები ნობელის პრემიის ლაურეატები მშვიდობის განმტკიცებაში[6] [7] [8]

კრისტიან ლუს ლანგე (დ. 17 სექტემბერი, 1869 — გ. 11 დეკემბერი, 1938 ) — ნორვეგიელი ისტორიკოსი, პედაგოგი და პოლიტოლოგი. ის იყო ინტერნაციონალიზმის თეორიისა და პრაქტიკის მსოფლიოში ერთ – ერთი უპირველესი განმახორციელებელი.

იგი დაიბადა სტავანგერში. მისი მამა სამხედრო ინჟინერი იყო. ლანგე იყო ისტორიკოს ქრისტიან ლანდის შვილიშვილი. დაამთავრა საშუალო სკოლა 1887 წელს და განაგრძო მოგზაურობა და ისტორიის, ინგლისური და ფრანგული ენების შესწავლა ოსლოს უნივერსიტეტი, საიდანაც მან მიიღო ფილოლოგის ხარისხი 1893 წელს. ის მრავალი წლის განმავლობაში საშუალო სკოლებში ასწავლიდა და საბოლოოდ, დოქტორის წოდების მისაღებად კვლავ ოსლოს უნივერსიტეტში დაბრუნდა.

1899 წელს მან პირველი ოფიციალური როლი შეასრულა ინტერნაციონალისტურ მოძრაობაში, როდესაც იგი დაინიშნა კომიტეტის მდივნად, რომელიც ორგანიზებული იყო საპარლამენტთაშორისი კავშირის მიერ ოსლოს კონფერენციაზე. ეს იყო ორგანიზაცია, რომელიც ეძღვნებოდა სხვადასხვა ქვეყნის პარლამენტებს შორის დისკუსიის ხელშეწყობას. შემდეგ წელს იგი ნორვეგიის პარლამენტის ნობელის კომიტეტის მდივნად დაინიშნა და მიუხედავად იმისა, რომ მან თანამდებობა დატოვა 1909 წელს, მაინც მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა ნორვეგიის ნობელის ინსტიტუტის ისტორიაში დასაწყისიდანვე. ამ პერიოდის განმავლობაში ის იყო ნორვეგიის დელეგატი ჰააგის მეორე სამშვიდობო კონფერენციაზე .

ლანგე შეუერთდა საპარლამენტო კავშირს 1909 წელს, როდესაც იგი დაინიშნა ორგანიზაციის გენერალურ მდივნად. ამ თანამდებობას იგი 1933 წლამდე ინარჩუნებდა. როგორც გენერალურმა მდივანმა, მან მიმოიხილა კავშირის ბრიუსელში გადასვლის საკითხი, თუმცა მხარი დაუჭირა კავშირის ოსლოში დარჩენას პირველი მსოფლიო ომის რთულ პერიოდში, შემდეგ კი იგი ომის შემდეგ კვლავ გადავიდა ჟენევაში. იგი აქტიურობდა მრავალი სხვა ორგანიზაციის საქმიანობაში, მუშაობდა როგორც ნორვეგიის დელეგატი და ალტერნატიული დელეგატი ერთა ლიგაში დაარსებიდან 1938 წლამდე. წერილობით ანგარიშებს ამზადებდა და მოქმედებდა როგორც კორესპონდენტი კარნეგის საერთაშორისო მშვიდობის და ჰოლანდიის მიერ დაფინანსებული მდგრადი მშვიდობის ცენტრალურ ორგანიზაციაში. მას ხშირად იძახებდნენ საარბიტრაჟო და კერძოდ, იარაღის კონტროლთან დაკავშირებულ საკითხებში.

ინტერნაციონალიზმისადმი მისი ინტელექტუალური მხარდაჭერა კარგად ჩანს ისტორიული ტრაქტატის სამტომეულის პირველ ტომში (Histoire de l'internationalisme ). 1919 წელს გამოქვეყნებულ ნაშრომში ნათქვამია, რომ მან ხელი შეუწყო ერთა ლიგის იდეოლოგიურ მომზადებას. [9] ამ და მისი ყველა სხვა საქმიანობისთვის, ლანგეს მიენიჭა ნობელის პრემია 1938 წელს იალმარ ბრანტინგთან ერთად.

ლანგე გარდაიცვალა 69 წლის ასაკში, ნობელის პრემიის მიღებიდან 17 წლის შემდეგ. ის იყო კარლ ვიგოს, მანტე ლანგეს, ჰალვარდ ლანგესა და ქრისტიან ავგუსტ მანტიე ლანგეს მამა.

მისი ქალიშვილი, თორა, იყო ისტორიისა და ენის მასწავლებელი 1938 წლიდან ოსლოს საკათედრო სკოლაში. ნაცისტური გერმანიის მიერ ოსლოს ოკუპაციის განმავლობაში, იგი შეუერთდა წინააღმდეგობის მოძრაობას და მის ქმართან ერთად გადაასახლეს. ის დააპატიმრეს გრინის საკონცენტრაციო ბანაკში 1943 წლის სექტემბერში, მაგრამ იგი ავად გახდა და გარდაიცვალა ულევალის საავადმყოფოში, დეკემბერში. [10][11]

ლანგე იყო ნორვეგიის ქალთა უფლებების ასოციაციის წევრი. [12]

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  • Christian Lous Lange on Nobelprize.org including the Nobel Lecture, December 13, 1921 Internationalism

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ 1.0 1.1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2.0 2.1 SNAC — 2010.
  3. ↑ 3.0 3.1 Norsk biografisk leksikon — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
  4. ↑ 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. ↑ 5.0 5.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
  6. ↑ The Nobel Peace Prize 1921 — Nobel Foundation.
  7. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  8. ↑ https://www.nobelprize.org./prizes/peace/1921/lange/lecture/
  9. ↑ "Christian Lange – Biography". Nobelprize.org Retrieved October 11, 2010
  10. ↑ Ording, Arne (1950). „Lange, Thora Manthey“, Våre falne 1939-1945. Oslo: Grøndahl, გვ. 63. 
  11. ↑ Midtvik, Målfrid (1948). „Thora Manthey Lange“, Stabekk kommunale høgre skole. Ved 25-årsjubileet 1948. 
  12. ↑ „Upprop“. Norsk Tidend. 1936-05-05.
ხ • გ • რ
1901-1925

ანრი დიუნანი და ფრედერიკ პასი (1901) · ელი დიუკომენი და შარლ ალბერ გობა (1902) · უილიამ რანდალ კრიმერი (1903) · საერთაშორისო სამართლის ინსტიტუტი (1904) · ბერტა ფონ ზუტნერი (1905) · თეოდორ რუზველტი (1906) · ერნესტო თეოდორო მონეტა და ლუი რენო (1907) · კლას არნოლდსონი და ფრედერიკ ბაიერი (1908) · ოგიუსტ ბერნარი და პოლ კონსტანი (1909) · მშვიდობის საერთაშორისო ბიურო (1910) · ტობიას ასერი და ალფრედ ფრიდი (1911) · ელიუ რუთი (1912) · ანრი ლაფონტენი (1913) · წითელი ჯვრის საერთაშორისო ორგანიზაცია (1917) · ვუდრო უილსონი (1919) · ლეონ ბურჟუა (1920) · კარლ ბრანტინგი და კრისტიან ლანგე (1921) · ფრიტიოფ ნანსენი (1922) · ოსტინ ჩემბერლენი და ჩარლზ დეივისი (1925)

1926–1950

არისტიდ ბრიანი და გუსტავ შტრეზემანი (1926) · ფერდინანდ ბიუისონი და ლუდვიგ კვიდე (1927) · ფრენკ ბილინგს კელოგი (1929) · ნათან სედერბლუმი (1930) · ჯეინ ადამსი და ნიკოლას მიურეი ბატლერი (1931) · რალფ ნორმან ენჯელი (1933) · ართურ ჰენდერსონი (1934) · კარლ ფონ ოსეცკი (1935) · კარლოს საავედრა ლამასი (1936) · რობერტ სესილი (1937) · ნანსენის საერთაშორისო ორგანიზაცია ლტოლვილთა საქმეებში (1938) · წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი (1944) · კორდელ ჰალი (1945) · ემილი გრინ ბოლჩი და ჯონ მოტი (1946) · მეგობართა საბჭო საზოგადოების სამსახურში და ამერიკის მეგობართა კომიტეტი საზოგადოების სამსახურში (1947) · ჯონ ბოიდ ორი (1949) · რალფ ბანჩი (1950)

1951–1975

ლეონ ჟუო (1951) · ალბერტ შვეიცერი (1952) · ჯორჯ მარშალი (1953) · გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი (1954) · ლესტერ პირსონი (1957) · დომინიკ პირი (1958) · ფილიპ ნოელ-ბეიკერი (1959) · ალბერტ ლუთული (1960) · დაგ ჰამარშელდი (1961) · ლაინუს პოლინგი (1962) · წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საერთაშორისო მოძრაობა და წითელი ჯვრის ლიგა (1963) · მარტინ ლუთერ კინგი (1964) · გაეროს ბავშვთა ფონდი (1965) · რენე კასინი (1968) · შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია (1969) · ნორმან ბორლოუგი (1970) · ვილი ბრანდტი (1971) · ჰენრი კისინჯერი და ლე დიკ თხო (ჯილდო უარყო) (1973) · შონ მაკბრაიდი და ეისაკუ სატო (1974) · ანდრია სახაროვი (1975)

1976–2000

ბეტი უილიამსი და მეირიდ კორიგანი (1976) · საერთაშორისო ამნისტია (1977) · ანვარ ალ-სადათი და მენახემ ბეგინი (1978) · დედა ტერეზა (1979) · ადოლფო პერეს ესკიველი (1980) · გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი (1981) · ალვა მიურდალი და ალფონსო გარსია რობლესი (1982) · ლეხ ვალენსა (1983) · დეზმონდ ტუტუ (1984) · მსოფლიოს ექიმები ბირთვული ომის წინააღმდეგ (1985) · ელი ვიზელი (1986) · ოსკარ არიას სანჩესი (1987) · გაეროს სამშვიდობო ძალები (1988) · XIV დალაი ლამა (1989) · მიხეილ გორბაჩოვი (1990) · აუნ სან სუ ჩი (1991) · რიგობერტა მენჩუ (1992) · ნელსონ მანდელა და ფრედერიკ დე კლერკი (1993) · შიმონ პერესი, იცხაკ რაბინი და იასირ არაფატი (1994) · პაგუოშის კონფერენციები და იოსებ როტბლატი (1995) · კარლუშ ბელუ და ჟოზე რამუშ-ორტა (1996) · საერთაშორისო მოძრაობა ქვეითსაწინააღმდეგო ნაღმების აკრძალვის შესახებ და ჯოდი უილიამსი (1997) · ჯონ ჰიუმი და დევიდ ტრიმბლი (1998) · ექიმები საზღვრებს გარეშე (1999) · კიმ დე ჯუნი (2000)

2001–დღემდე

კოფი ანანი და გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია (2001) · ჯიმი კარტერი (2002) · შირინ ებადი (2003) · ვანგარი მაატაი (2004) · მოჰამედ ალ-ბარადეი და ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო (2005) · მუჰამედ იუნუსი და გრამინ ბანკი (2006) · ალბერტ გორი და კლიმატის ცვლილების სამთავრობათშორისო ექსპერტთა ჯგუფი (2007) · მარტი აჰტისაარი (2008) · ბარაკ ობამა (2009) · ლიუ სიაობო (2010) · ელენ ჯონსონ-სირლიფი, ლეიმა გბოვი და ტავაკულ კარმანი (2011) · ევროკავშირი (2012) · ქიმიური იარაღის აკრძალვის ორგანიზაცია (2013) · მალალა იუსაფზაი და კაილაშ სატიართი (2014) · ტუნისის ეროვნული დიალოგის კვარტეტი (2015) · ხუან მანუელ სანტოსი (2016) · ბირთვული იარაღის განადგურების კამპანია (2017) · დენი მუკვეგე და ნადია მურადი (2018) · აბი აჰმედი (2019) · მსოფლიო სასურსათო პროგრამა (2020) · მარია რესა და დიმიტრი მურატოვი (2021) · ალეს ბიალიაცკი, მემორიალი და სამოქალაქო თავისუფლების ცენტრი (2022) · ნარგიზ მოჰამადი (2023) · ნიჰონ ჰიდანკიო (2024)

ხ • გ • რ
← 1921 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები →
ფიზიოლოგია
და მედიცინა
  • პრემია არ გაცემულა
ფიზიკა
ქიმია
ლიტერატურა
მშვიდობა
ეკონომიკა
  • გაიცემა 1969 წლიდან.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=კრისტიან_ლანგე&oldid=3895628“-დან