ასპინძის მუნიციპალიტეტი
| ასპინძის მუნიციპალიტეტი | |
 | |
|
| |
| ადმინისტრაციული ცენტრი | |
|---|---|
| რეგიონი | |
| სიმჭიდროვე |
15.8 [1] კაცი/კმ² |
| ფართობი |
825 კმ2 |
| მოსახლეობის რაოდენობა |
|
| ეროვნება |
ქართველები 82% |
| ოფიციალური საიტი | |
|
| |
ასპინძის მუნიციპალიტეტი — მუნიციპალიტეტი სამცხე-ჯავახეთის მხარეში. 1917 წლამდე ტფილისის გუბერნიის ახალციხის მაზრაში შედიოდა, 1921 წლიდან — ახალციხის მაზრაში ტოლოშის რაიონის სახელით, 1930 წლიდან — ცალკე ტოლოშის რაიონია, 1933 წლიდან დაერქვა ასპინძის რაიონი. მუნიციპალიტეტის სამხრეთი საზღვარი ემთხვევა საქართველო-თურქეთის სახელმწიფო საზღვარს.
ბუნება
მდებარეობს ახალციხის ქვაბულის აღმოსავლეთ ნაწილში, ჩრდილოეთიდან შემოსაზღვრულია თრიალეთის მთების კალთებით, სამხრეთიდან — ერუშეთის მთების კალთებით. ტერიტორია შეადგენს 825 კვ.კმ-ს, მათ შორის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია 540 კვ.კმ. მუნიციპალიტეტის მთავარი მდინარეა მტკვარი. მისის შენაკადებია: ფარავანი, ოთა, ოშორა და სხვები. სოფელ ნაქალაქევში მდებარეობს წუნდის ტბა.
ასპინძის მუნიციპალიტეტი მდიდარია სასარგებლო წიაღისეულით:
- ბაზალტი - საყუდაბელი, ორგორა, ტოლოში, ძველი,ხერთვისი, ხიზაბავრა, სარო
- მარმარილო და დიატომიტი - ჭობარეთი
- ტუფი - ვარგავი, ძველი
- ანდეზიტი - ხიზაბავრა, სარო
- ტეშენიტი - ნაქალაქევი, ტოლოში
- ვულკანური წიდა - ორგორა, ძველი
- თერმული და რადიოაქტიური წყლები - ასპინძა, ნაქალაქევი
მოსახლეობა
აღწერის მონაცემები
| აღწერის წელი | მოსახლეობა |
|---|---|
| 1989 | 13 262 |
| 2002 | 13 106 
|
| 2014 | 10 372
|
ადგილობრივი თვითმმართველობა
მუნიციპალიტეტის ადგილობრივი თვითმმართველობის უმაღლესი ორგანოა საკრებულო, აღმასრულებელ ხელისუფლებას ახორციელებს გამგებელი. მუნიციპალიტეტიში შექმილია ტერიტორიული ორგანოები შემდეგ დასახლებებში:
- დაბა — 1: ასპინძა;
- თემი — 7: ვარგავი, იდუმალა, ნაქალაქევი, ორგორა, ტოლოში, ძველი, ხიზაბავრა;
- სოფელი — 4: აწყვიტა, დამალა, ოთა, რუსთავი.
ეკონომიკა
სოფლის მეურნეობის ძირითადი დარგებია მიწათმოქმედება, მეხილეობა, მეცხოველეობა. მრეწველობა სუსტადაა განვითარებული და უმთავრესად ადგილობრივი დანიშნულებისაა. აქ არის ადგილობრივი მნიშვნელობის ორი ბალნეოლოგიური კურორტი: ასპინძა და ნაქალაქევი, ასევე ტურისტული ბაზა „ვარძია“.
კულტურა
მუნიციპალიტეტში 22 საჯარო სკოლაა, 24 ბიბლიოთეკა, 2 თეატრი და 2 მუზეუმი (მხარეთმცოდნეობის).
ღირსშესანიშნაობანი
ასპინძის მუნიციპალიტეტში შემორჩენილია ქართული ხუროთმოძღვრების მრავალი ძეგლი, მათ შორის აღსანიშნავია: ვარძია, ზედა ვარძია, ვანის ქვაბები, თავკვეთურა, თმოგვის ციხე, ზედა თმოგვი, ხერთვისი, ხვილიშა, ჩიხორისი, შორეთი, ოთის ციხე, ოშორის ეკლესია, ჩიტიკიბე, ღართა, ყიზილდერესი, ვარნეთი, აგარა, ძველი, წუნდა, კოხტასთავი, ბერისხევი, ბერთაყანა, ქარზამეთი, ალანძა, გავეთი, გიორგიწმინდა, ოლოდა, სარო
ლიტერატურა
- ს. ჯიქია. გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი. წიგნი III. გამოკვლევა. თბილისი, 1958
| ||||||||
| ||||||||||