ოტო დილსი

ოტო დილსი
	გერმ. Otto Diels
დაბ. თარიღი	23 იანვარი, 1876
დაბ. ადგილი	ჰამბურგი, გერმანია
გარდ. თარიღი	7 მარტი, 1954 (78 წლის)
გარდ. ადგილი	კილი
მოქალაქეობა	გერმანია
საქმიანობა	ქიმიკოსი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	კილის უნივერსიტეტი და ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი
მამა	ჰერმან დილსი
ჯილდოები	კომანდორის ჯვრის ორდენი „გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის წინაშე დამსახურებისთვის“, ნობელის პრემია ქიმიაში და ადოლფ ფონ ბაიერის ოქროს მედალი
	ოტო დილსი ვიკისაწყობში

ოტო პოლ ჰერმან დილსი (გერმ. Otto Paul Hermann Diels; დ. 23 იანვარი, 1876 — გ. 7 მარტი, 1954) — გერმანელი ქიმიკოსი. 1950 წელს, გერმანელ ქიმიკოსთან კურტ ალდერთან ერთად მიენიჭა ნობელის პრემია ქიმიის დარგში. განათლება მიიღო ბერლინის უნივერსიტეტში, სადაც მოგვიანებით მუშაობაც დაიწყო. კიელის უნივერსიტეტში მუშაობისას გახდა ნობელის პრემიის ლაურეატი, იგი პენსიაზე გასვლამდე ამ უნივერსიტეტში იყო დასაქმებული.

ადრეული ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დიელსი 1876 წლის 23 იანვარსს დაიაბადა ჰამბურგში, გერმანიაში. ორი წლის ასაკში ოჯახთან ერთად საცხოვრებლად გადავიდა ბერლინში. ბერლინის უნივერსიტეტში სწავლამდე დადიოდა ბერლინის ერთ-ერთ გიმნაზიაში. ქიმია შეისწავლა გერმანელი ქიმიკოსის და ნობელის პრემიის ლაურეატის ემილ ფიშერის მეთვალყურეობის ქვეშ, სწავლა დაამთავრა 1899 წელს.

პროფესიული კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სწავლის დამთავრებისთანავე მიიღო სამუშაო შეთავაზება „ბერლინის უნივერსიტეტისგან“, ქიმიის სკოლაში. 1913 წელს გახდა ქიმიის დეპარტამენტის განყოფილების უფროსი. მან ეს სამუშაო თანამდებობა 1915 წელს დატოვა და „კიელის უნივერსიტეტში“ დასაქმდა, უნივერსიტეტში კურტ ალდერთან ერთად შეიმუშავა „დილს-ალდერის რეაქცია“, რომლისთვისაც ორივე მათგანს მიენიჭა ნობელის პრემია ქიმიაში. ეს ნამუშევარი მნიშვნელოვანი იყო სინთეზური რეზინის და პლასტიკური ნაერთების წარმოებისთვის.

პირადი ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დილსი 1909 წელს დაქორწინდა პაულა გეიერზე. წყვილს ეყოლა 5 შვილი, სამი ვაჟი და ორი ქალიშვილი. მათი ორი შვილი მეორე მსოფლიო ომის დროს გარდაიცვალა. თავისუფალ დროს დილსი კითხულობდა, უსმენდა მუსიკას და მოგზაურობდა. გარდაიცვალა 1954 წლის 7 მარტს.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ ^7.0 ^7.1 ^7.2 Deutsche Nationalbibliothek Record #116101474 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1950/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Otto-Diels_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%C3%A8dies/gran-enciclop%C3%A8dia-catalana/EC-GEC-0022495.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q3407324">[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Proleksis_enciklopedija]],_[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Opća_i_nacionalna_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q1789619"><i_class="wef_low_priority_links">[[:hr:Dalibor_Brozović|Brozović&nbsp;D.]],_[[:hr:Tomislav_Ladan|Ladan&nbsp;T.]]</i>_[[:ხორვატული_ენციკლოპედია|Hrvatska_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:hr:Leksikografski_zavod_Miroslav_Krleža|LZMK]],_1999._—_9272&nbsp;გვრ._—_ISBN_978-953-6036-31-8</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q107343683">Munzinger_Personen<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/116101474/_Record_#116101474]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-7] 7.0 ^7.1 ^7.2 Deutsche Nationalbibliothek Record #116101474 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1950/_http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1950/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1950/

[[https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/_https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]