ფილიპინების რეგიონები
ფილიპინებში რეგიონები (ტაგ: rehiyon) ადმინისტრაციული ერთეულებია, რომლებიც უმეტესწილად ქვეყნის ადგილობრივი მმართველობის ერთეულებში ეროვნული სამთავრობო მომსახურების დაგეგმვისა და ორგანიზების კოორდინირებას ახდენს. ეროვნული მთავრობის ოფისთა უმრავლესობა პირდაპირ პროვინციული ან საქალაქო ოფისების ნაცვლად უფლებამოსილებას რეგიონული ფილიალების მეშვეობით ახორციელებს. რეგიონული ოფისები ჩვეუელებრივ (თუმცა არა აუცილებლად) რეგიონულ ცენტრებშია განთავსებული.
ამჟამად ფილიპინები 17 რეგიონად იყოფა. 16 რეგიონი ცალკეული ადმინისტრაციული ერთეულია, რომელსაც ფილიპინების პრეზიდენტი რეგიონული განვითარების საბჭოს მეშვეობით ხელმძღვანელობს. ეროვნული დედაქალაქის რეგიონის შემთხვევაში რეგიონული აგლომერაციის პოლიტიკის შემუშავებასა და კოორდინირებას მანილის მეტროპოლიური განვითარების სააგენტოც უზრუნველყოფს. მხოლოდ ერთ რეგიონს, მუსლიმურ მინდანაოში ავტონომიურ რეგიონს ჰყავს არჩეული მთავრობა, რომელსაც ფილიპინების კონგრესისგან რიგი უფლებები და პასუხისმგებლობები აქვს დელეგირებული.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ფილიპინები რეგიონებად 1972 წლის 24 სექტემბერს დაიყო. ყოფილი პრეზიდენტის, ფერდინანდ მარკოსის ინტეგრირებული რეორგანიზაციის გეგმის შესაბამისად, 1-ელი საპრეზიდენტო დეკრეტის საფუძველზე ქვეყანა 11 რეგიონად დაიყო. ამის შემდეგ კიდევ რამდენიმე რეგიონი შეიქმნა და ზოგიერთი პროვინცია რეგიონად გადაკეთდა.
1973 წლის 22 ივნისს პანგასინანი ცენტრალური ლუსონის რეგიონიდან I რეგიონს მიეკუთვნა.[1] 1975 წლის 7 ივლისს XII რეგიონი ჩამოყალიბდა და მინდანაოს რეგიონებში მცირე ცვლილებები განხორციელდა.[2] იმავე წლის 25 ივლისს IX და XII რეგიონები შესაბამისად დასავლეთ და ცენტრალურ მინდანაოში ავტონომიურ რეგიონებად გამოცხადდა.[3] 21 აგვისტოს IX რეგიონი IX-A და IX-B ქვერეგიონებად გაიყო.[4] მცირე ცვლილებები მოხდა მინდანაოს რეგიონებში. იმავე წლის 7 ნოემბერს მანილის რეგიონული აგლომერაცია შეიქმნა.[5]
1978 წლის 2 ივნისს მანილის რეგიონული აგლომერაცია ეროვნული დედაქალაქის რეგიონად გამოცხადდა.[6] 11 ივნისს IX რეგიონის რეგიონული ცენტრი ჰოლოდან ზამბოანგაში გადაიტანეს.[7]
1987 წლის 15 ივლისს კორდილიერის ადმინისტრაციული რეგიონი ჩამოყალიბდა.[8] 1989 წლის 1-ელ აგვისტოს შეიქმნა ავტონომიური რეგიონი მუსლიმურ მინდანაოში.[9] XII რეგიონი ადმინისტრაციულ რეგიონად გამოცხადდა. იმავე წლის 23 ოქტომბერს კორდილიერის ავტონომიური რეგიონის სეიქმნა, თუმცა პლებისციტის დროს მოსახლეობამ რატიფიცირება არ მოახდინა.[10]
1990 2ლის 12 ოქტომბერს 429-ე აღმასრულებელ ბრძანებას პრეზიდენტმა კორასონ აკინომ მოაწერა ხელი, რომელიც მინდანაოს რეგიონების რეორგანიზებას ითვალისწინებდა, თუმცა (სავარაუდოდ სამთავრობო დაფინანსების ნაკლებობის გამო) ცვლილებები არ განხორციელებულა.[11] 1995 წლის 23 თებერვალს XIII რეგიონი შეიქმნა და სულთან-კუდარათი XI რეგიონს მიეკუთვნა.[12] 1997 წლის 22 დეკემბერს კორდილიერის ადმინისტრაციული რეგიონი კიდევ ერთხელ შეიქმნა,[13] მაგრამ მოსახლეობამ პლებისციტის დროს კიდევ ერთხელ უარყო ავტონომიური რეგიონის სტატუსი. 1998 წლის 18 დეკემბერს სულთან-კუდარათი XII რეგიონის შემადგენლობაში შეიყვანეს.[14]
2001 წლის 31 მარტს ავტონომიური რეგიონი მუსლიმურ მინდანაოში კიდევ უფრო გაფართოვდა.[15] იმავე წლის 19 სექტემბერს მინდანაოს რეგიონების უმრავლესობის რეორგანიზება მოხდა და სახელები შეეცვალათ.[16] 2002 წლის 17 მაისს ყოფილი V რეგიონიდან IV-A რეგიონი (კალაბარსონი) და IV-B რეგიონი (მიმაროპა) შეიქმნა.[17] აურორას პროვინცია III რეგიონს მიეკუთვნა. 2005 წლის 23 მაისს პალავანი IV-B რეგიონიდან VI რეგიონის შემადგენლობაში გადავიდა, მიმაროპას კი მიმარო ეწოდა.[18]
2015 წლის 29 მაისს ნეგროსის კუნძულის რეგიონი შეიქმნა.[19] დასავლეთი ნეგროსი და ბაკოლოდი VI რეგიონიდან და აღმოსავლეთი ნეგროსი VII რეგიონიდან ახლად შექმნილ რეგიონში შევიდა.[20] 2016 წლის 17 ივლისს 10879-ე რესპუბლიკური აქტის საფუძველზე ყოფილი IV-B რეგიონიდან სამხრეთ-დასავლეთის ტაგალოგის რეგიონი (მიმაროპის რეგიონი) ჩამოყალიბდა (თუმცა რეგიონის საზღვრები არ შეცვლილა).[21] 2017 წლის 9 აგვისტოს პრეზიდენტმა როდრიგო დუტერტემ 38-ე აღმასრულებელ ბრძანებას მოაწერა ხელი, რომლის მიხედვითაც ნეგროსის კუნძულის რეგიონი გაუქმდა.[22] 2019 წლის 25 იანვარს ავტონომიური რეგიონი მუსლიმურ მინდანაოში მუსლიმურ მინდანაოში ბანგსამოროს ავტონომიურმა რეგიონმა ჩაანაცვლა.[23][24][25]
რეგიონები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]2019 წლის 30 ივნისის მდგომარეობით, ფილიპინები 17 რეგიონად იყოფა.[26] ლუსონზე რვა რეგიონი: I, II, III, IV-A, IV-B, V, კორდილიერის ადმინისტრაციული რეგიონი და ეროვნული დედაქალაქის რეგიონი მდებარეობს. ვისაიასზე სამი რეგიონი: VI, VII და VIII რეგიონები მდებარეობს, ხოლო მინდანაოზე IX, X, XI, XII, XIII და ბანგსამოროს ავტონომიური რეგიონი მდებარეობს. კალაბარსონის, მიმაროპისა და სოკსკსარგენის რეგიონების სახელწოდებები მათი შემადგენელი პროვინციებისა და ქალაქების აკრონიმებია და ჩვეულებრივ სამთავრობო დოკუმენტებში დიდი ასოებით იწერება.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- National Statistical Coordination Board დაარქივებული 2008-10-03 საიტზე Wayback Machine.
- Philippine Statistics Authority
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Presidential Decree No. 224. ციტირების თარიღი: November 5, 2016
- ↑ Presidential Decree No. 742; Restructuring the Regional Organization of Mindanao, Basilan, Sulu and Tawi-Tawi. The Lawphil Project (July 7, 1975). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Presidential Decree No. 1618; Implementing the Organization of the Sangguniang Pampook and the Lupong Tagapagpaganap ng Pook in Region IX and Region XII and for Other Purposes. The Lawphil Project (July 25, 1975). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Presidential Decree No. 773; Amending Presidential Decree No. 742 Restructuring the Regional Organization of Mindanao and Dividing Region IX into Two Sub-regions. The Lawphil Project (August 21, 1975). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Presidential Decree No. 824; Creating the Metropolitan Manila and the Metropolitan Manila Commission and for Other Purposes. The Lawphil Project (November 7, 1975). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Presidential Decree No. 1396, s. 1978; Creating the Department of Human Settlements and the Human Settlement Development Corporation, Appropriation Funds Therefor, and Accordingly Amending Certain Presidential Decrees. Official Gazette of the Republic of the Philippines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — მარტი 6, 2018. ციტირების თარიღი: September 22, 2015
- ↑ Presidential Decree No. 1555: Further Amending Presidential Decree No. 742 as amended by Presidential Decree No. 773 transferring the regional center of Region IX from Jolo to Zamboanga City (1978-06-11). ციტირების თარიღი: 2020-06-12
- ↑ Executive Order No. 220; Creating a Cordillera Administrative Region, Appropriating Funds Therefor and for Other Purposes.. The Lawphil Project (July 15, 1987). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Republic Act No. 6734; An Act Providing for an Organic Act for the Autonomous Region in Muslim Mindanao. The Lawphil Project (August 1, 1989). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Republic Act No. 6766; An Act Providing for an Organic Act for the Cordillera Autonomous Region. The Lawphil Project (October 23, 1989). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Executive Order No. 429 s. 1990; Providing for the Reorganization of the Administrative Regions in Mindanao, and for Other Purposes. The Lawphil Project (October 12, 1990). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Republic Act No. 7901; An Act Creating Region XIII to be Known as the Caraga Administrative Region, and for Other Purposes. Chan Robles Virtual Law Library (February 23, 1995). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Republic Act No. 8438; An Act to Establish the Cordillera Autonomous Region. The Lawphil Project (December 22, 1997). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Republic Act No. 8744; An Act Repealing Section 3 of Republic Act No 7901 and to Return the Province of Sultan Kudarat to Region XII and for Other Purposes. The Lawphil Project (December 18, 1998). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Republic Act No. 9054; An Act to Strengthen and Expand the Organic Act for the Autonomous Region in Muslim Mindanao, Amending for the Purpose Republic Act No. 6734, Entitled "An Act Providing for the Autonomous Region in Muslim Mindanao," as Amended. The Lawphil Project (March 31, 2001). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Executive Order No. 36;Providing for the Reorganization of the Administrative Regions in Mindanao and for Other Purposes. The Lawphil Project (September 19, 2001). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Executive Order No. 103; Dividing Region IV into Region IV-A and Region IV-B, Transferring the Province of Aurora to Region III and for Other Purposes. The Lawphil Project (May 17, 2002). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Executive Order No. 429; Providing for the Reorganization of Administrative Region VI to Include the Province of Palawan and Puerto Princesa City. The Lawphil Project (May 23, 2005). ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ Administrative Order No. 129; Directing the Department of the Interior and Local Government to Hold in Abeyance the Implementation of Executive Order No. 429 (s. 2005) Pending Its Submission of an Implementation Plan and Its Subsequent Approval By the Office of the President. Philippine Statistics Authority (August 19, 2005). დაარქივებულია ორიგინალიდან — თებერვალი 19, 2006. ციტირების თარიღი: ნოემბერი 23, 2020.
- ↑ Executive Order No. 183, s. 2015; Creating a Negros Island Region and for Other Purposes. Official Gazette (Philippines) (May 29, 2015). დაარქივებულია ორიგინალიდან — ივლისი 29, 2017. ციტირების თარიღი: June 6, 2015
- ↑ An Act establishing the Southwestern Tagalog Region, to be known as the MIMAROPA Region. დაარქივებულია ორიგინალიდან — სექტემბერი 11, 2017. ციტირების თარიღი: January 4, 2017
- ↑ „BREAKING: President Rodrigo Duterte issues E.O. 38, which revokes the creation of Negros Island Region“. CNN Philippines. August 9, 2017. ციტირების თარიღი: August 9, 2017.
- ↑ Comelec ratifies Bangsamoro Organic Law en-US. ციტირების თარიღი: February 6, 2019
- ↑ Depasupil, William; Reyes, Dempsey (January 23, 2019). „'Yes' vote prevails in 4 of 5 provinces“. The Manila Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — იანვარი 24, 2019. ციტირების თარიღი: January 26, 2019.
- ↑ Galvez, Daphne (January 22, 2019). „Zubiri: Overwhelming 'yes' vote for BOL shows Mindanao shedding its history of conflict“. Philippine Daily Inquirer. ციტირების თარიღი: January 26, 2019.
- ↑ Number of provinces, cities, municipalities and barangays, by region, as of 30 June 2019. PSGC. Philippine Statistics Authority. ციტირების თარიღი: August 9, 2019
| ||||||||||||||||
