ბისლიგი

ბისლიგი
	ბისლიგი;
ქვეყანა	ფილიპინები
კოორდინატები	8°12′48″ ჩ. გ. 126°18′58″ ა. გ. / 8.21333° ჩ. გ. 126.31611° ა. გ.
დაარსდა	1921
ფართობი	331.80 კვადრატული კილომეტრი
ცენტრის სიმაღლე	71 მეტრი
მოსახლეობა	99 290 (1 მაისი, 2020)
სასაათო სარტყელი	UTC+8
სატელეფონო კოდი	86
საფოსტო ინდექსი	8311
ოფიციალური საიტი	http://www.bislig.gov.ph/
	ბისლიგი ვიკისაწყობში

ბისლიგი (ოფიციალურად ქალაქი ბისლიგი) — მესამე კლასის ქალაქი სამხრეთ სურიგაოს პროვინციაში, ფილიპინებში. 2015 წლის აღწერით ქალაქის მოსახლეობა 94 535 ადამიანს შეადგენს.^[2] მოსახლეობის რაოდენობით ბისლიგი უდიდესი ქალაქია სამხრეთ სურიგაოს პროვიცნიის ქალაქებსა და მუნიციპალიტეტებს შორის.

ქალაქის საქმიან ნაწილს, მანგაგოის ბარანგაის ხშირად უწოდებენ „პატარა ქალაქი ქალაქის ფარგლებში“. მანგაგოი ბისლიგის სავაჭრო და ინდუსტრიული ცენტრია, სადაც 32 464 ადამიანი ცხოვრობს. იგი ქალაქის უდიდესი ბარანგაია, ხოლო პროვინციის მასშტაბით ყველაზე დიდი ბარიოა მოსახლეობის რაოდენობის მიხედვით.

2000 წელს 8804-ე რესპუბლიკური აქტის თანახმად ბისლიგს ქალაქის სტატუსი მიენიჭა.^[3] ბისლიგი ფილიპინებში ყველაზე აღმოსავლეთით მდებარე ქალაქია.

გეოგრაფია

ბისლიგი დავაოდან ჩრდილ-აღმოსავლეთით 208 კმ-თაა (129 მილი) დაშორებული, ტანდაგიდან სამხრეთით — 15 კმ-ით (94 მილი), ჰინატუანიდან სამხრეთით — 44 კმ-ით (27 მილი), ხოლო ბუტუანიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთით — 158 კმ-ით (98 მილი). ბისლიგის საერთო ფართობი 40 503 ჰექტარია და 24 ბარანგაის მოიცავს, რომელთა თითქმის ნახევარის ტროპიკული წვიმების ტყეების ზონაშია და „საჯარო ტყეებსაც“ უწოდებენ. კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციით ბისლიგი ეკვატორულ კლიმატურ სარტყელშია. მთელი წლის მანძილზე ნალექიანობის მაჩვენებელი მაღალია, რომელიც პიკს იანვარში აღწევს.

ისტორია

ბისლიგის პირველი მოსახლეები აგუსანის ველიდან იყვნენ. ისინი შუბებსა და მშვილდ-ისრებს იყენებდნენ და ნახევრად მომთაბარეები იყვნენ. მათ მანობოებს უწოდებენ. XVII საუკუნეში მანობოებს ადგილობრივი ლიდერები ჰყავდათ, რომელთაც „ბაგანი“ ეწოდებოდათ. ტომებს ბრინჯი, სიმინდი და ფესვეული კულტურები მოჰყავდათ.

საუკუნის ბოლოს ესპანელმა კოლონიზატორებმა და მისიონერებმა ეს ადგილები ესპანეთის იმპერიის დაქვემდებარებაში შეიყვანეს. მათთან ერთად ბისლიგის მიდამოებში ტაგალები, ილონგოები და სებუანოებიც გადასახლდნენ.

2000 წლის 18 სექტემბერს გამართული პლებისციტით მოსახლეობამ 8804-ე რესპუბლიკური აქტის რატიფიცირება მოახდინა და ბისლიგს ქალაქის სტატუსი მიენიჭა.

ეკონომიკა

ქალაქის სავაჭრო და ინდუსტრიული ცენტრი მანგაგოის ბარანგაია, რომელიც მოსახლეობის რაოდენობით სამხრეთ სურიგაოს უდიდესი ბარანგაია.^[4] ბისლიგში მდებარეობდა PICOP Resources, Inc. (ადრე ცნობილი როგორც ფილიპინების ქაღალდის ინდუსტრიების კორპორაცია), რომელიც აზიაში ქაღალდის უდიდესი კომპლექსი იყო აზიის მასშტაბით. იგი გეოგრაფიულად ტაბონის ბარანგაიში მდებარეობდა და ამჟამად გაუქმებულია.

ტურიზმი

ფილიპინური არწივი ბისლიგის ველურ ბუნების ერთ-ერთ თავშესაფარში

ბისლიგი ცნობილია ეკოტურიზმით. ქალაქის მთავარი ტურისტული დანიშნულების ადგილი ტინუი-ანის ჩანჩქერია, რომელსაც „ფილიპინების ნიაგარის ჩანჩქერად“ მოიხსენიებენ. ჩანჩქერი 55 მეტრის სიმაღლისა და 95 მეტრის სიგანისაა. იგი ფილიპინების ყველაზე განიერი ჩანჩქერია.

ბისლიგის სხვა ცნობილი ტურისტული ღირშესანიშნაობებია: კუნძულ ჰაგონოის თეთრი ქვიშის პლაჟები; დელოტისა და ჰინაიაგანის მღვიმის მიწისქვეშა მდინარე; ტოგონანის ჩანჩქერი სიბაროის ბარანგაიში; მეტყევეთა პარკის ველური ბუნების თავშესაფარი; კამაიოს კულტურული მემკვიდრეობის პარკი; სიანის ჩანჩქერი; ბისლიგის ცხელი წყაროები; მარია რეგინას ფერმა და კურორტი დაო-დაოში, სან-ფერნანდოს ბარანგაიში; თოჯინების საერთაშორისო სახლი კომავასის ბარანგაიში; ქალაქის ყურისპირა პარკი და სხვ. ბისლიგის სატყეო სივრცეებში ტურისტებს ტრეკინგისა და ფრინველებზე დაკვირვების შესაძლებლობა აქვთ.^[5]^[6]

ფესტივალები და ღონისძიებები

ბისლიგი ყოველწლიურად „კარავასანის ფესტივალს“ მასპინძლობს, რომლის დროსაც სკოლებს შორის ეთნიკური ცეკვების შეჯიბრება იმართება. კარავასანი ადგილობრივ დიალექტზე „კიბორჩხალების მოძრაობას“ ნიშნავს. ფესტივალი ყოველწლიურად 17 სექტემბერს იმართება. 2013 წლის სექტემბრიდან იგი „ტინიუ-ანის (საიავის) ფესტივალით“ ჩაანაცვლეს, მაგრამ 2019 წელს კვლავ აღადგინეს. 4 დღის შემდეგ კავადაგანის ფესტივალი იმართება.

ყოველწლიურად 16-18 სექტემბერს ქალაქის დაარსების დღესასწაული აღინიშნება. ყოველწლიურად, 19 ივლისს ვინსენტ დე პოლისადმი მიძღვნილი დღესასწაული, მანგაგოის ფიესტა იმართება. 22 სექტემბერს პობლაკიონის ფიესტა აღინიშნება, რომელის თომას გარსია ი-მარტინესის პატივსაცემად იმართება.