კაგაიან-დე-ორო

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ქალაქი
კაგაიან-დე-ორო
სებ. Dakbayan sa Cagayan de Oro
ფაილი:Cagayan de Oro City Montage.jpg
ქვეყანა ფილიპინების დროშა ფილიპინები
კოორდინატები 08°29′00″ ჩ. გ. 124°39′00″ ა. გ. / 8.48333° ჩ. გ. 124.65000° ა. გ. / 8.48333; 124.65000
მმართველი Oscar Moreno
დაარსდა 1662
ამჟამინდელი სტატუსი 1950
ფართობი 488,8 კმ²
ცენტრის სიმაღლე 10
მოსახლეობა 568 283 კაცი (2010)
სიმჭიდროვე 568,43 კაცი/კმ²
სასაათო სარტყელი UTC+8
სატელეფონო კოდი +80, 8822
საფოსტო ინდექსი 9000
ოფიციალური საიტი http://cagayandeoro.gov.ph/
კაგაიან-დე-ორო — ფილიპინები
კაგაიან-დე-ორო

კაგაიან-დე-ორო (სებ. Dakbayan sa Cagayan de Oro; ტაგალ. Lungsod ng Cagayan de Oro) — ქალაქი ფილიპინების კუნძულ მინდანაოზე, მის ჩრდილოეთ ნაწილში. აღმოსავლეთ მისამისის პროვიციის ადმინისტრაციული ცენტრი. მოსახლეობა — 568 283 ადამიანი (2010 წლის შეფასება)[1].

გეოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალაქი კაგაიან-დე-ორო მდებარეობს ფილიპინების სამხრეთით, კუნძულ მინდანაოს ჩრდილოეთ ნაწილში, მაკაჯალარის ყურის ნაპირზე[2]. სამხრეთიდან ესაზღვრება ბუკიდნონის პროვინცია და ჩრდილოეთი ლანაო, აღმოსავლეთიდან — ქალაქი ტაგოლოანი, დასავლეთიდან — ქალაქი ოპოლი.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალაქის ტერიტორიაზე პირველი დასახლების კვალი ჩნდება ძვ. წ. 337 წელს[3].

1622 წელს თანამედროვე ქალაქის ტერიტორიაზე გადავიდა ორი ესპანელი ავგუსტინელი ბერი. 1626 წელს მმარტველმა სალანგსანგმა ერთ-ერთი ბერის რჩევით თავისი დედაქალაქი გადაიტანა მდინარეს ქვემო დინებაში. მოგვიანებით ესპანელებმა გაამაგრეს ქალაქი, რათა დაეცვათ სულუს სასულთნოს თავდასხმებისაგან. სასულთნოსთან მუდმივი კონფლიქტის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ ადგილობრივმა მოსახლეობამ მიიღო კათოლიკური ქრისტიანობა, მაშინ როდესაც სასულთნოს მოსახლეობა აღიარებდა ისლამს[4]. ქრისტიანებსა და მუსულმანებს შორის დაპირისპირება რეგიონში გაგრძელდა კიდევ 250 წელი.

1738 წელს ესპანელებმა საბოლოოდ დაამყარეს თავიანთი ხელისუფლება ქალაქის ტერიტორიაზე. 1818 წელს მისამისმა მიიღო პროვინციის სტატუსი და მისი ოთხიდან ერთ-ერთი ოლქი გახდა პარტიდოს-დე-კაგაიანი (ესპ. Partidos de Cagayan)[4], რომელმაც 1871 წელს მიიღო მცირე ქალაქის სტატუსი და გახდა რეგიონის მუდმივი დედაქალაქი. XIX საუკუნის 80-იანი წლებიდან პატარა ქალაქმა დაიწყო სწრაფად განვითარება, იქცა კომერციულ და სავაჭრო ცენტრად.

1898 წელს ამერიკა-ესპანეთის ომის დროს ფილიპინებზე გადასხეს ამერიკული ძალები, თუმცა კაგაიანი მათ ხელში საბოლოოდ 1900 წელს გადავიდა[4].

ამერიკული დაპყრობების შემდეგ, ცხოვრებამ თანდათანობით დაიწყო გაუმჯობესება. 1928 წელს ქალაქში დაარსდა წმინდა ავგუსტინეს სკოლა, ხავიერის უნივერსიტეტის წინამორბედი[3] და ლურდესის სკოლა. 1950 წელს ფილიპინების დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ პრეზიდენტმა ელპიდიო კირინომ კაგაიანს მიანიჭა ქალაქის სტატუსი[4].

XX საუკუნის მეორე ნახევარში ქალაქმა სწრაფი ზრდა დაიწყო და 1983 წელს ფილიპინების მთავრობამ მას ქვეყნის ყველაზე სწრაფად ურბანიზებადი ქალაქის სტატუსი მიანიჭა[4]. ქალაქი ძლიერ დაზარალდა 2011 წლის დეკემბრის შუა რიცხვებში ტაიფუნის მოქმედების შედეგად[5]. მსხვერპლთა რიცხვა 580 ადამიანს მიაღწია[6].

მოსახლეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალაქი XXI საუკუნეში სწრაფად იზრდება. 2000 წელს მისი მოსახლეობა შეადგენდა 389 718 კაცს, ხოლო 2010 წლის შეფასებით — 568 283 ადამიანი იყო.

ეკონომიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

თანამედროვე კაგაიან-დე-ორო ხასიათდება ისეთი მახასიათებლით, როგორიცაა მოსახლეობის სწრაფი ზრდა. ქალაქის ეკონომიკური საფუძველი მოიცავს: სოფლის მეურნეობის კულტურებსა და ტურიზმს. ქალაქში კარგადაა განვითარებული ინფრასტრუქტურა[7]. ქალაქის შემოგარენში მოჰყავთ ბრინჯი და სიმინდი[2].

ტრანსპორტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალაქის საგზაო სისტემის მთლიანი სიგრძე აღემატება 520 კილომეტრს[8]. ქალაქში დარეგისტრირებულია 30 000 მანქანა. ქალაქში არის ნავსადგური[9], საიდანაც სრულდება საზღვაო რეისები ხუთი მიმართულებით. ქალაქშია ასევე აეროპორტი[8][10].

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Philippines: largest cities and towns and statistics of their population World Gazetteer (ინგლისური)(გერმანული)(ფრანგული)(ესპანური)
  2. 2.0 2.1 Cagayan de Oro (Philippines) Britannica Online Encyclopedia (ინგლისური)
  3. 3.0 3.1 History დაარქივებული 2012-08-06 საიტზე Archive.isCategory:Webarchive template archiveis links Xavier University - Ateneo de Cagayan (ინგლისური)
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 History Cagayan de Oro City Official Website (ინგლისური)
  5. „Число жертв тайфуна на Филиппинах достигло 957 человек“. Взгляд. 20 декабря 2011. ციტირების თარიღი: 2011-12-20. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  6. „Число жертв шторма на Филиппинах достигло 927“. Взгляд. 20 декабря 2011. ციტირების თარიღი: 2011-12-20. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  7. Socio Economics Cagayan de Oro City Official Website (ინგლისური)
  8. 8.0 8.1 Transportation Cagayan de Oro City Official Website (ინგლისური)
  9. Порт Кагаян-де-Оро. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-11-07. ციტირების თარიღი: 2019-11-07.
  10. Аэропорты города Кагаян-де-Оро (Филиппины) APINFO.RU - русскоязычная база данных гражданских аэропортов всего мира