ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა

ცხრილი

ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა — მენდელეევის მიერ 1869 წლის 1 მარტს აღმოჩენილი პერიოდულობის კანონის გრაფიკული ასახვა.

სისტემას არაფორმალურად „მენდელეევის ცხრილს“, „პერიოდულობის სისტემას“ ან უბრალოდ „პერიოდულ სისტემას“ უწოდებენ, მაგრამ უნდა აღინიშნოს რომ სახელი „პერიოდულობის სისტემა“ გაუმართლებელია როგორც ქიმიური, ასევე გრამატიკული თვალსაზრისითაც. არსებობს ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემის წარმოსახვის რამდენიმე სახე. მათ შორის ყველაზე უფრო გამოყენებულია გაშლილი და შემჭიდროებული ცხრილები (იხ. სურათი ქვემოთ).

ქიმიურ ელემენტთა ნომენკლატურა 100-ზე მეტით ატომური რიცხვით:

ატომური ნომერი	სახელი	სიმბოლო	ძვ. სახელი	IUPAC ოფიციალური სახელი	IUPAC სიმბოლო
101	Unnilinium	Unu	eka-thulium	Mendelevium	Md
102	Unnilbium	Unb	eka-ytterbium	Nobelium	No
103	Unniltrium	Unt	eka-lutetium	Lawrencium	Lr
104	Unnilquadrium	Unq	eka-hafnium	Rutherfordium	Rf
105	Unnilpentium	Unp	eka-tantalum	Dubnium	Db
106	Unnilhexium	Unh	eka-tungsten	Seaborgium	Sg
107	Unnilseptium	Uns	eka-rhenium	Bohrium	Bh
108	Unniloctium	Uno	eka-osmium	Hassium	Hs
109	Unnilennium	Une	eka-iridium	Meinterium	Mt
110	Ununnilium	Uun	eka-platinum	Darmstadtium	Ds
111	Unununnium	Uuu	eka-gold	Roentgenium	Rg
112	Ununbium	Uub	eka-mercury	Copernicium	Cn
113	Ununtrium	Uut	eka-thallium	Nihonium	Nh
114	Ununquadium	Uuq	eka-lead	Flerovium	Fl
115	Ununpentium	Uup	eka-bismuth	Moscovium	Mc
116	Ununhexium	Uuh	eka-polonium	Livermorium	Lv
117	Ununseptium	Uus	eka-astatine	Tennessine	Ts
118	Ununoctium	Uuo	eka-radon	Oganesson	Og
119	Ununennium	Uue	eka-francium
120	Unbinilium	Ubn	eka-radium
121	Unbiunium	Ubu	eka-actinium
122	Unbibium	Ubb	eka-thorium
123	Unbitrium	Ubt	eka-Protactinium
124	Unbiquadium	Ubq	eka-uranium
125	Unbipentium	Ubp	eka-neptunium
126	Unbihexium	Ubh	eka-plutonium
127	Unbiseptium	Ubs	eka-americium
128	Unbioctium	Ubo	eka-curium
129	Unbiennium	Ube	eka-berkelium
130	Untrinilium	Utn	eka-californium

ცხრილი

ელემენტთა პერიოდული სისტემა

ჯგუფი

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

IA

IIA

IIIB

IVB

VB

VIB

VIIB

----

VIIIB

----

IB

IIB

IIIA

IVA

VA

VIA

VIIA

VIIIA

პერიოდი

1

1 H

2 He

2

3 Li

4 Be

5 B

6 C

7 N

8 O

9 F

10 Ne

3

11 Na

12 Mg

13 Al

14 Si

15 P

16 S

17 Cl

18 Ar

4

19 K

20 Ca

21 Sc

22 Ti

23 V

24 Cr

25 Mn

26 Fe

27 Co

28 Ni

29 Cu

30 Zn

31 Ga

32 Ge

33 As

34 Se

35 Br

36 Kr

5

37 Rb

38 Sr

39 Y

40 Zr

41 Nb

42 Mo

(43) Tc

44 Ru

45 Rh

46 Pd

47 Ag

48 Cd

49 In

50 Sn

51 Sb

52 Te

53 I

54 Xe

6

55 Cs

56 Ba

*

72 Hf

73 Ta

74 W

75 Re

76 Os

77 Ir

78 Pt

79 Au

80 Hg

81 Tl

82 Pb

83 Bi

84 Po

(85) At

86 Rn

7

(87) Fr

88 Ra

**

(104) Rf

(105) Db

(106) Sg

(107) Bh

(108) Hs

(109) Mt

(110) Ds

(111) Rg

(112) Cn

(113) Uut

(114) Fl

(115) Uup

(116) Lv

(117) Uus

(118) Uuo

ლანთანოიდები *

57 La

58 Ce

59 Pr

60 Nd

(61) Pm

62 Sm

63 Eu

64 Gd

65 Tb

66 Dy

67 Ho

68 Er

69 Tm

70 Yb

71 Lu

აქტინოიდები **

89 Ac

90 Th

91 Pa

92 U

(93) Np

(94) Pu

(95) Am

(96) Cm

(97) Bk

(98) Cf

(99) Es

(100) Fm

(101) Md

(102) No

(103) Lr

ქიმიური ჯგუფების პერიოდული ცხრილი

ტუტე ლითონები	ტუტე-მიწათა ლითონები	ლანთანოიდები	აქტინოიდები	გარდამავალი ლითონები
მსუბუქი ლითონები	მეტალოიდები	არალითონები	ჰალოგენები	ინერტული აირები

ლიტერატურა

• Ball, Philip (2002). The Ingredients: A Guided Tour of the Elements. Oxford University Press. ISBN 0-19-284100-9. 
• Bouma, J. (1989). „An Application-Oriented Periodic Table of the Elements“. J. Chem. Ed. 66 (9): 741. Bibcode:1989JChEd..66..741B. doi:10.1021/ed066p741.
• Hjørland, Birger (2011). „The periodic table and the philosophy of classification“. Knowledge Organization. 38 (1): 9–21. ციტირების თარიღი: 2011-03-13.
• Kean, Sam (2010). The Disappearing Spoon - and other true tales from the Periodic Table. London: Black Swan. ISBN 978-0-552-77750-6. 
• Primo Levi, Primo (1984). The Periodic Table [1975]. London: Penguin Books. ISBN 978-0-141-39944-7. 
• Mazurs, E.G (1974). Graphical Representations of the Periodic System During One Hundred Years. Alabama: University of Alabama Press. 
• Moore, John (2003). Chemistry For Dummies. New York: Wiley Publications, გვ. 111. ISBN 978-0-7645-5430-8. OCLC 51168057. 
• Scerri, Eric (2007). The periodic table: its story and its significance. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-530573-6. 

პორტალი ქიმია