სამხრეთი კორეა: განსხვავება გადახედვებს შორის

ბმულების რედაქტირება
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
No edit summary
ხაზი 7: ხაზი 7:
|გერბი =Coat_of_arms_of_South_Korea.svg
|გერბი =Coat_of_arms_of_South_Korea.svg
|რუკა =South Korea (orthographic projection).svg
|რუკა =South Korea (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = <br />{{lang|ko|[[ეგუკა|애국가]]}}<br />''[[ეგუკა]]''<br />''პატრიოტული სიმღერა''<br /><center>[[ფაილი:The National Anthem of the Republic of Korea.ogg]]</center>
|ჰიმნი = <br />{{lang|ko|[[ეგუკა|애국가]]}}<br />''[[სამხრეთ კორეის ჰიმნი|ეგუკა]]''<br />''პატრიოტული სიმღერა''<br /><center>[[ფაილი:The National Anthem of the Republic of Korea.ogg]]</center>
|დევიზი = <br />{{lang|ko|홍익인간}} <small>(არაოფიციალური )<br />„კაცობრიობისთვის სარგებლის მოტანა“</small>
|დევიზი = <br />{{lang|ko|홍익인간}} <small>(არაოფიციალური )<br />„კაცობრიობისთვის სარგებლის მოტანა“</small>
|ოფიციალური_ენები = [[კორეული ენა|კორეული]]
|ოფიციალური_ენები = [[კორეული ენა|კორეული]]

13:06, 22 სექტემბერი 2015-ის ვერსია

{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}}

კორეის რესპუბლიკა
대한민국
დეჰან მინგუკ
სამხრეთი კორეა
სამხრეთ კორეის
დროშა
დევიზი: 
홍익인간 (არაოფიციალური )
„კაცობრიობისთვის სარგებლის მოტანა“
ჰიმნი: 
애국가
ეგუკა
პატრიოტული სიმღერა
სამხრეთ კორეის მდებარეობა
დედაქალაქი
(და უდიდესი ქალაქი) 		სეული
37°35′ ჩ. გ. 127°00′ ა. გ. / 37.583° ჩ. გ. 127.000° ა. გ. / 37.583; 127.000
ოფიციალური ენა კორეული
მთავრობა საპრეზიდენტო რესპუბლიკა
 -  პრეზიდენტი პაკ კინ ჰე
ფართობი
 -  სულ 99,646 კმ2 (108-ე)
 -  წყალი (%) 0.3
მოსახლეობა
 -  2005 შეფასებით 47,817,000 (25-ე)
 -  სიმჭიდროვე 480 კაცი/კმ2 (მე-19)
მშპ (მუპ) 2006 შეფასებით
 -  სულ $1.196 ტრილიონი (მე-10)
 -  ერთ მოსახლეზე $24,500 (31-ე)
აგი (2006) 0.912 (მაღალი) (26-ე)
ვალუტა სამხრეთ კორეული ვონი (KRW)
დროის სარტყელი UTC +9სთ.
Internet TLD .kr
სატელეფონო კოდი 82

სამხრეთი კორეა, ოფიციალურად კორეის რესპუბლიკა (ჰანგილი: 대한민국; ჰანჯა: 大韓民國), ხშირად მოიხსენიება, როგორც კორეა — სუვერენული სახელმწიფო აღმოსავლეთ აზიაში, მოიცავს კორეის ნახევარკუნძულის სამხრეთ ნაწილს. სახელი კორეა მომდინარეობს კორიოს სამეფოდან. ქვეყანას გააჩნია სახმელეთო საზღვარი ჩრდილოეთ კორეასთან ჩრდილოეთით და საზღვაო საზღვრები იაპონიასა (აღმოსავლეთით) და ჩინეთთან (დასავლეთით). ქვეყნის 51 მილიონიანი მოსახლების დაახლოებით ნახევარი ცხოვრობს სეულის დედაქალაქის რეგიონში, რომელიც სიდიდით მეორეა მსოფლიოში[1] თავისი 25 მილიონიანი მოსახლეობით[2] და Arcadis NV-ის მიერ შეფასებულია, როგორც აზიის მეორე ყველაზე ხელსაყრელი ქალაქი მსოფლიოში ცხოვრების ხარისხის მეორე საუკეთესო მაჩვენებლით.[3][4]

კორეა დასახლებული იყო ჯერ კიდევ ქვედა პალეოლითის ხანაში.[5][6] მისი ცივილიზაცია კი კოჩოსანის დაარსებით დაიწყო. 668 წელს კორეის სამი სამეფოს გაერთიანების შემდეგ, კორეა ათასწლეულზე მეტხნს განაგრძობდა შედარებით სიმშვიდეში არსებობას საუკუნოვან დინასტიათა მმართველობის ქვეშ და ეს იყო მისი ვაჭრობის, კულტურის, ლიტერატურის, მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების აყვავების პერიოდი.[7] 1910 წელს იაპონიის იმპერიამ მოახდინა კორეის ანექსია. 1945 წელს, იაპონიის კაპიტულაციის შემდეგ, კორეა საბჭოთა და ამერიკულ საოკუპაციო ზონებად დაიყო, რომელთაგან უკანასკნელი 1948 წელს გამოცხადდა კორეის ერთადერთ კანონიერ ხელისუფლებად, რომელიც გაეროს მიერ იყო აღიარებული,[8] თუმცა სულ მალე ჩრდილოეთში დამყარდა კომუნისტური რეჟიმი, რომელიც 1950 წელს შეიჭრა სამხრეთში და დაიწყო კორეის ომი, რომელიც 1953 წელს საზავო ხელშეკრულებით დასრულდა. მიუხედავად მცირე შეტაკებებისა ჩრდილოეთთან, მას შემდეგ მშვიდობა არ დარღვეულა. სამხრეთი კორეა დომინირებს შიდა კორეულ პოლიტიკაში, როგორც რეგიონული ძალა მსოფლიოში სიდიდით მეათე თავდაცვითი ბიუჯეტით.

სამხრეთი კორეა ადამიანის განვითარების ინდექსის მიხედვით აღმოსავლეთი აზიის ყველაზე განვითარებული ქვეყანაა. მისი მოქალაქეები სარგებლობენ ცხოვრების ძალიან მაღალი ხარისხით, გააჩნიათ აზიის უმაღლესი ინდივიდუალური შემოსავალი და საშუალო ხელფასი,[9] ასევე, მსოფლიოში სიდიდით მერვე ოჯახური შემოსავალი.[10] ქვეყანა, მსოფლიო მასშტაბით, ჯანდაცვის ხარისხისა და ბიზნესის კეთების სიმარტივის მიხედვით, წამყვან ქვეყნებს შორისაა. იგი, ასევე, ერთ-ერთ მოწინავე ადგილზეა განათლების თვალსაზრისით, თუმცა ქვეყნის საგანმანათლებლო სისტემის სიმკაცრემ საერთაშორისო კრიტიკა გამოიწვია.[11][12]

სახელწოდება

  • ოფიციალური: კორეის რესპუბლიკა.
  • კორეული: Taehan Minguk.
  • ქვეყნის კოდი: KR.

გეოგრაფია

ქვეყანა მდებარეობს აღმოსავლეთ აზიაში. უკავია კორეის ნახევარკუნძულის სამხრეთი ნაწილი. მოსაზღვრე ქვეყანაა ჩრდილოეთი კორეა.

  • ფართობი: 98.500 კვ.კმ.
  • ბუნება: უმაღლესი მწვერვალი - ჰალსანი 1.950; მდინარე (კმ) - ნაკტონგ-განგი 520; ტბა - ჩუნგჯუ-ჰო; კუნძული (კვ.კმ) - ჩეჯუდო 1.830; კლიმატი - ზომიერი.
  • ბუნებრივი რესურსები: ქვანახშირი, ვოლფრამი, გრაფიტი, მოლიბდენი, ტყვია, ჰიდროენერგეტიკული რესურსები.

სახელმწიფო

  • სახელმწიფო სისტემა: რესპუბლიკა.
  • სახელმწიფოს მეთაური: პრეზიდენტი RO Muh-hyun (2003).
  • საკანონმდებლო ორგანო: ერთპალატიანი პარლამენტი (273 წევრი).
  • ადმინისტრაციული დაყოფა: ქვეყნის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულებია - 9 პროვინცია (do) და 7 ქალაქი (gwangyoksi).

დემოგრაფია

ეკონომიკა

  • ეროვნული პროდუქტი: მოცულობა - 485 მლრდ $ (მე-11 ადგილი); 1 სულზე - 10.550 $; სტრუქტურა (%) - სოფლის მეურნეობა 6, მრეწველობა 43, მომსახურება 51.
  • ექსპორტი: სამანქანო-სატრანსპორტო მოწყობილობები, საფეიქრო ნაწარმი, ელექტრო საქონელი.
  • ბიუჯეტი: 118,100 მლნ $.
  • ვალუტა: სამხრეთკორეული ვონი (KRW).
  • კომპანიები: დეუ ელექტრონიკსი, სამსუნგი, ჰიუნდაი, კია მოტორსი.

ისტორია

გამოცხადდა რესპუბლიკა 1948 წელს. 1951-ში შეიჭრა ჩრდილოეთი კორეა, ომი რამდენიმე წელი გრძელდებოდა. 1961 და 1980 წლებში განხორციელდა სამხედრო გადატრიალებები. 1991 წელს ჩრდილოეთ კორეასთან ხელი მოეწერა თავდაუსხმელობის აქტს. 1992 წლიდან გაეროს წევრია. 2000 წლიდან დაიწყო „დათბობის პერიოდი“ მხარეებს შორის.

მემკვიდრეობა

  • სეული - კორეული ხელოვნების ეროვნული მუზეუმი, გუნბოკის, კუნბოკის, დაკსუს სასახლეები;
  • ჩონჯუ - ტაძარი-პაგოდა პონჩუ-სა;
  • ჩენჯუ - ლის დინასტიის დამაარსებლის აკლდამა.

სქოლიო

  1. ↑ R.L. Forstall, R.P. Greene, and J.B. Pick, Which are the largest? Why lists of major urban areas vary so greatly, Tijdschrift voor economische en sociale geografie 100, 277 (2009), Table 4
  2. ↑ Current population of the Seoul National Capital Area. Statistics Korea.
  3. ↑ http://www.sustainablecitiesindex.com/?utm_content=buffer22c29&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer
  4. ↑ https://s3.amazonaws.com/arcadis-whitepaper/arcadis-sustainable-cities-index-report.pdf
  5. ↑ „Ancient civilizations“ (პრეს-რელიზი). Canada: Royal Ontario Museum. December 12, 2005. ციტირების თარიღი: April 25, 2010.
  6. ↑ Prehistoric Korea საიტზე Wayback Machine (არქივირებულია მარტი 2, 2008), Office of the Prime Minister.
  7. ↑ Behind the Myth: The Many Invasions of Korea. Gwangju News Online.
  8. ↑ შეცდომა ციტირებაში არასწორი ტეგი <ref>; სქოლიოსათვის UN195 არ არის მითითებული ტექსტი; $2
  9. ↑ Where are you on the global pay scale?. BBC News.
  10. ↑ Gallup, Inc.. Worldwide, Median Household Income About $10,000. gallup.com.
  11. ↑ Hu, Elise. (April 15, 2015) The All-Work, No-Play Culture of South Korean Education. National Public Radio. ციტირების თარიღი: August 19, 2015.
  12. ↑ Koo, Se-Woong. (August 1, 2014) An Assault Upon Our Children. The New York Times. ციტირების თარიღი: August 19, 2015.
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
სამხრეთი კორეა ეს სტატია სამხრეთი კორეას და კორეელების შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მის შევსებაში.
ხ • გ • რ

დამოკიდებული და სხვა ტერიტორიებისთვის, იხ. დამოკიდებული ტერიტორია და არცნობილი ქვეყნების სია.

1 ნაწილობრივ ევროპაშია.  2 ტაივანი ოფიციალურად არ არის ცნობილი გაეროს მიერ; იხ. ტაივანის პოლიტიკური სტატუსი.
3 ნაწილობრივ აფრიკაშია.  4 ნაწილობრივ ან მთლიანად ეკუთვნის ოკეანიას. 5 არაბული ქვეყნების ლიგის წევრი; აღიარებულია რამდენიმე ქვეყნის მიერ 

მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=სამხრეთი_კორეა&oldid=2971397“-დან