არკადიუსი (ბიზანტია)
არკადიუსი | |
---|---|
ლათ. Flavius Arcadius Avgustus | |
არკადიუსის ბიუსტი | |
ბიზანტიის 1-ლი იმპერატორი | |
მმართ. დასაწყისი: | 395 |
მმართ. დასასრული: | 408 |
წინამორბედი: | თეოდოსიუს I |
მემკვიდრე: | თეოდოსიუს II |
პირადი ცხოვრება | |
დაბ. თარიღი: | 377 |
დაბ. ადგილი: | ესპანეთი |
გარდ. თარიღი: | 1 მაისი, 408 |
გარდ. ადგილი: | კონსტანტინოპოლი |
მეუღლე: | ევდოქსია |
შვილები: |
თეოდოსიუს II პულხერია არკადია, ფლაცილა |
დინასტია: | ვალენტინიანუს თეოდოსიანიდების |
მამა: | თეოდოსიუს I |
დედა: | ფლაცილა |
არკადიუსი (ფლავიუს არკადიუს ავგუსტუსი) (დ. 377— გ. 1 მაისი, 408) — აღმოსავლეთ რომის იმპერატორი 395-408 წლებში. რომის იმპერატორ თეოდოსიუს I-ის უფროსი ვაჟი. მამის სიკვდილის შემდეგ 395 წელს სამართავად ერგო აღმოსავლეთ რომის იმპერია. იმპერიის დასავლეთი ნაწილი კი — მის უმცროს ძმას, ჰონორიუსს.
გადმოცემის თანახმად, არკადიუსის მმართველობის წლებში, სახელმწიფოს, ფაქტობრივად, მართავდნენ მასთან დაახლოებული პირები — ჯერ კარისკაცი რუფინუსი (ეროვნებით გალი), ხოლო შემდეგ — საჭურისი ევტროპიუსი. იმხანად იმპერიაში შედიოდა შემდეგი ოლქები: დაკია, მაკედონია, საბერძნეთი, თრაკია, მცირე აზია, სირია, პალესტინა და ეგვიპტე. რუფინუსისა და ევტროპიუსის ძალაუფლებას ბოლო მოუღეს გუთმა ლეგიონერებმა.
არკადიუსის მმართველობის ბოლო წლებში ძალაუფლება ხელთ იგდეს დედოფალმა ევდოქსიამ და სარდალმა გაიანასმა, რომელიც მოკლული იქნა ჰუნების მიერ. დედოფალ ევდოქსიას თავაშვებულობას დიდ წინააღმდეგობას უწევდა მაშინდელი კონსტანტინოპოლელი პატრიარქი იოანე ოქროპირი, რომელიც ამის გამო ჩამოშორებული იქნა საეკლესიო მმართველობას და გადასხლებული იქნა აფხაზეთში, სადაც გარდაიცვალა კიდეც სოფელ კომანში.
არკადიუსი გარდაიცვალა 408 წლის 1 მაისს 31 წლის ასაკში. გარდაცვალების მიზეზი უცნობია. ტახტზე ავიდა მისი არასრულწლოვანი ვაჟი თეოდოსიუს II.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ვ. ასათიანი, „ბიზანტიური ცივილიზაცია“, გვ. 476, თბ., 2006 წ.
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 573.
წინამორბედი: თეოდოსიუს I |
ბიზანტიის იმპერატორი 395 - 408 |
შემდეგი: თეოდოსიუს II |