ჩეხეთი

ჩეხეთის რესპუბლიკა Česká republika ჩეხეთი
დროშა გერბი
დევიზი: "Pravda vítězí"
ჰიმნი: Kde domov můj
ჩეხეთის მდებარეობა
დედაქალაქი (და უდიდესი ქალაქი)		პრაღა 50°05′ ჩ. გ. 14°28′ ა. გ.
ოფიციალური ენა		ჩეხური
მთავრობა		საპარლამენტო რესპუბლიკა
-	პრეზიდენტი	ვაცლავ კლაუსი
-	პრ.-მინისტრი	მირეკ ტოპოლანეკი
ფართობი
-	სულ	78,866 კმ2 (117-ე)
-	წყალი (%)	2.0
მოსახლეობა
-	2009 შეფასებით	10,506,813 (78-ე)
-	2001 აღწერა	10,230,060
-	სიმჭიდროვე	130 ად კაცი/კმ2 (77-ე)
მშპ (მუპ)		2006 შეფასებით
-	სულ	$236.536 მილიარდი (41-ე)
-	ერთ მოსახლეზე	$25,346 (33-ე)
აგი (2005)		0.891 (მაღალი) (32-ე)
ვალუტა		ჩეხური კრონა (CZK)
დროის სარტყელი		CET (UTC +1სთ.)
-	ზაფხულის (DST)	CET (UTC +2სთ.) (UTC)
ქვეყნის კოდი		CZE
Internet TLD		.cz1
სატელეფონო კოდი		420
1ასევე .eu, როგორც ევროპის კავშირის წევრი.

სახელწოდება

• ოფიციალური: ჩეხეთის რესპუბლიკა.
• ეროვნული: Čechy; Česká republika.
• ეტიმოლოგია: წარმოსდგება ძირითად მოსახლეთა ეთნონიმისაგან. ლათინური სახელი Bohemia, ისევე როგორც გერმანული Böhmen ეწოდა კულტური ტომების ბოიას მიხედვით, რომლებიც აქ ძვ. წ. II საუკუნიდან ცხოვრობდნენ.

გეოგრაფია

ქვეყანა მდებარეობს ცენტრალურ ევროპაში. მისი მოსაზღვრე სახელმწიფოებია: პოლონეთი, სლოვაკეთი, ავსტრია, გერმანია. ფართობი - 78.866 კვ.კმ.

სახელმწიფო

• სახელმწიფო სისტემა : დემოკრატიული რესპუბლიკა.
• სახელმწიფოს მეთაური : პრეზიდენტი Vaclav KLAUS (2003).
• მთავრობის მეთაური : პრემიერ-მინისტრი.
• საკანონმდებლო ორგანო : ორპალატიანი პარლამენტი (81+200 წევრი).
• ადმინისტრაციული დაყოფა : 13 მხარე (kraj) და დედაქალაქი (hlavni mesto).

დემოგრაფია

• მოსახლეობა - 10,506,813 (2009), მათ შორის 98% ჩეხები, 13% მორავიელები, 3,5% სლოვაკები.
• სახელმწიფო ენა : ჩეხური.
• რელიგია - კათოლიციზმი.
• დედაქალაქი - პრაღა (1.170 ათასი).
• ქალაქები - ბრნო (376), ოსტრავა (318), პლზენი (165), ოლომოუცი (103), ლიბერეცი (100) .

ეკონომიკა

• რესურსები - ქვანახშირი, თიხა, გრაფიტი, საშენი ხე-ტყე.
• ერთობლივი ეროვნული პროდუქტი - 54 მლრდ $. ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 5.560 $.
• ექსპორტი - მანქანათმშენებლობის პროდუქცია, სატრანსპორტო მოწყობილობანი, ქიმიკატები, რკინა, ფოლადი, მინა.
• ვალუტა - ჩეხური კრონა (CZK);

ისტორია

1993 წელს ყოფილი ჩეხოსლოვაკია „ხავერდოვანი რევოლუციის“ გზით მშვიდობიანად გაიყო ორ დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ - ჩეხეთის რესპუბლიკად და სლოვაკეთის რესპუბლიკად. 2003 წლამდე ქვეყნის პრეზიდენტი იყო ყოფილი დისიდენტი და დრამატურგი ვაცლავ ჰაველი. 1999 წელს ქვეყანა |ნატოში შევიდა, ხოლო 2004 წელს ევროკავშირის სრულუფლებიანი წევრი გახდა. დასავლეთის კრიტიკის ობიექტად დღემდე რჩება ბოშური უმცირესობის საკითხი, რომელთა შორის ძალიან მაღალია სიღარიბის, უმუშევრობის და განათლების დონე.

მემკვიდრეობა

• პრაღა - ისტორიული ცენტრი (XIII — XVII სს.), კარლის ხიდი (XIV ს.), პრაღის სასახლე (XV ს.), წმ. ვიტის ტაძარი (XIV ს.), რატუშა XIV ს.;
• ბრნო - წმ. პეტრესა და პავლეს ტაძარი (XV ს.), რატუშა (XVI ს.);
• პლზენი - წმ. ბართლომეს ეკლკსია (XIII ს.), რატუშა (XVI ს.);
• ჩესკი კრუმლოვი - ისტორიული ცენტრი;
• კუტნა ჰორა - შუასაუკუნეების ვერცხლის ქალაქი;
• ტელჩი - ძველი ქალაქი .

ცნობილი ჩეხები

• პოლიტიკოსები - გუსტავ ჰუსაკი, ვაცლავ ჰაველი;
• მწერლები - კარელ ჩაპეკი, იაროსლავ ჰაშეკი;
• კომპოზიტორები - ანტონინ დვორჟაკი, ბედრჟიხ სმეტანა;
• რეჟისორი - მილოშ ფორმანი;
• სპორტსმენები : ემილ ზატოპეკი (მძლეოსნობა), ვერა ჩასლავსკა (ტანვარჯიში), ვერა მენჩიკი (ჭადრაკი), ივან ლენდლი, მარტინა ნავრატილოვა, იანა ნოვოტნა, მარტინა ჰინგისი (ყველა ჩოგბურთი); იარომირ იაგრი (ჰოკეი).

ჩეხეთთან არის დაკავშირებული მადლენ ოლბრაიტის (აშშ-ს სახელმწიფო მდივანი), ზიგმუნდ ფროიდის, ფრანც კაფკას, ვილჰელმ სტეინიცის (მოჭადრაკე) სახელები.

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ჩეხეთი