დევიდ ტრიმბლი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
დევიდ ტრიმბლი
ინგლ. David Trimble
დაბადების თარიღი 15 ოქტომბერი, 1944(1944-10-15)[1] [2] [3] [4]
დაბადების ადგილი ბელფასტი
გარდაცვალების თარიღი 25 ივლისი, 2022(2022-07-25)[5] (77 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ბელფასტი[6]
მოქალაქეობა  გაერთიანებული სამეფო
განათლება Queen's University Belfast, Elizabethtown College და Bangor Grammar School[4]
მამა William Trimble[2]
დედა Ivy Trimble[2]
მეუღლე/ები Daphne Orr[7]
შვილ(ებ)ი Nicholas Trimble
ჯილდოები ნობელის პრემიის ლაურეატები მშვიდობის განმტკიცებაში[8] [9]
davidtrimble.org

უილიამ დევიდ ტრიმბლი, ბარონი ტრიმბლი (დ. 15 ოქტომბერი, 1944 ) — ჩრდილოეთ ირლანდიელი პოლიტიკოსი, რომელიც იყო ჩრდილოეთ ირლანდიის პირველი მინისტრი 1998-დან 2002 წლამდე, ხოლო ულსტერის უნიონისტური პარტიის ლიდერი 1995 წლიდან 2005 წლამდე.[10][11] იგი ასევე იყო ზემო ბანის პარლამენტის წევრი 1990 წლიდან 2005 წლამდე, საკანონმდებლო ასამბლეის წევრი ზემო ბანისთვის 1998 წლიდან 2007 წლამდე. 2006 წელს ის გახდა მუდმივი პერი ლორდთა პალატაში და ერთი წლის შემდეგ დატოვა ულსტერის უნიონისტური პარტია, რადგან სურდა კონსერვატიული პარტიის წევრობა.

1970-იან წლებში ტრიბლმა თავისი კარიერა დაიწყო იურიდიულის პროფესორად მუშაობით დედოფლის ბელფასტის უნივერსიტეტში. იგი აირჩიეს ჩრდილოეთ ირლანდიის საკონსტიტუციო კონვენციის წევრად 1975 წელს, ხოლო ულსტერის უნიონისტური პარტიას შეუერთდა 1978 წელს, VPUP– ის დაშლის შემდეგ.[11] დარჩენის დედოფლის უნივერსიტეტში, მან გააგრძელა თავისი აკადემიური კარიერა, სანამ არ აირჩია დეპუტატი ზემო ბანისთვის 1990 წელს. 1995 წელს იგი მოულოდნელად აირჩიეს ულსტერის უნიონისტური პარტიის ლიდერად. ის მნიშვნელოვანი იყო იმ მოლაპარაკებებში, რომლებმაც 1998 წლის დიდი პარასკევის ხელშეკრულება მიიღეს, და ( ჯონ ჰიუმთან ერთად ) წლის განმავლობაში ნობელის პრემია მიენიჭა მისი ძალისხმევისთვის. იგი მოგვიანებით აირჩიეს ჩრდილოეთ ირლანდიის პირველ მინისტრად, თუმცა მისი უფლებამოსილების პერიოდი გამოირჩეოდა მღელვარებით და ხშირი უთანხმოებებით, რის გამოც გაუქმდა დაგეგმილი ხელშეკრულებები ირლანდიის დროებითი რესპუბლიკური არმიის გრაფიკში.

2005 წლის საყოველთაო არჩევნებზე დამარცხების შემდეგ, ტრიმბლი მალევე გადადგა ულსტერის უნიონისტური პარტიის ხელმძღვანელობიდან.[12]

ადრეული ცხოვრება და განათლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტრიმბლი იყო უილიამ და აივი ტრიმბლების ვაჟი, საშუალო დონის პრესვიტერიანელთა ოჯახის წევრი, რომელიც ცხოვრობდა ბანგორში, დაუნის ოლქში .[13] ის სწავლობდა ბანგორის გრამატიკის სკოლაში (1956–63).[14] ტრიმბლის პაპა, ჯორჯი, იყო ლონგფორდის საგრაფოს მკვიდრი.

1964 წლიდან 1968 წლამდე დედოფლის ბელფასტის უნივერსიტეტში სწავლობდა, სადაც მიენიჭა მაკკეინის მედალი იურისპრუდენციისთვის.[14] მან მიიღო პირველი კლასის საპატიო ხარისხი და გახდა სამართალმცოდნეობის ბაკალავრი .[15][16]

კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აკადემიური კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტრიმბლმა ადვოკატის კვალიფიკაცია მიიღო 1969 წელს. იგი იმავე წელს გახდა დედოფლის ბელფასტის უნივერსიტეტის ლექტორი, შემდეგ გახდა იურიდიული ფაკულტეტის დეკანის ასისტენტი 1973–75 წლებში, უფროსი ლექტორი 1977 წელს და კომერციული და ქონებრივი სამართლის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი 1981 წლიდან 1989 წლამდე.[14] იგი საუნივერსიტეტო საქმიანობიდან გადადგა 1990 წელს, როდესაც აირჩიეს პარლამენტში.

პოლიტიკური კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტრიმბლი ჩაერთო მემარჯვენე, პარამილიტარული კავშირის მქონე, ვანგარდის უნიონისტთა პროგრესულ პარტიაში (ცნობილია როგორც ვანგარდი) 1970-იანი წლების დასაწყისში. მისი მცდელობები პარტიაში წარუმატებელი აღმოჩნდა.[17] 1974 წელს იგი იყო ულსტერის მუშათა საბჭოს იურიდიული მრჩეველი, წარმატებული აღმოჩნდა მისი იურიდიული დახმარება მშრომელთა გაფიცვის დროს სანინგდეილის შეთანხმების წინააღმდეგ.[18]

იგი აირჩიეს ჩრდილოეთ ირლანდიის საკონსტიტუციო კონვენციის წევრად 1975 წელს, ბელფასტის სამხრეთში და გარკვეული პერიოდის განმავლობაში მსახურობდა პარტიის ლიდერის მოადგილედ, ულსტერის თავდაცვის ასოციაციის წარმომადგენელ გლენ ბართან ერთად .[19]

ულსტერის უნიონისტთა პარტიის ლიდერი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1995 წლის 8 სექტემბერს ტრიმბლმა მოულოდნელად გაიმარჯვა ულსტერის უნიონისტთა პარტიის არჩევნებში, ის გახდა პარტიის ლიდერი, დაამარცხა წინამორბედი ჯონ ტეილორი და სამი სხვა კანდიდატი.[20]

არჩევნებიდან მალევე, ტრიმბლი გახდა ულსტერის უნიონისტთა პარტიის პირველი ლიდერი და ინარჩუნებდა ამ პოზიციას 30 წლის განმავლობაში. 1997 წელს, იგი გახდა პირველი უნიონისტი ლიდერი 1921 წელს ირლანდიის დაყოფის შემდეგ, რომელიც დათანხმდა მოლაპარაკებას შინ ფეინთან.[21]

მოგვიანებით, სრულმასშტაბიანი მოლაპარაკებების დროს, ის ულსტერის უნიონისტთა პარტიის დელეგაციას ჩაუდგა სათავეში და მოლაპარაკებების მაგიდას მიუჯდა შინ ფეინთან ერთად, თუმცა მოლაპარაკების დაწყებიდან რვა თვის განმავლობაში მას არასოდეს უსაუბრია პირადად მათ ლიდერთან, გერი ადამსთან. მოლაპარაკებებმა წარმატებით ჩაიარა და დასრულდა 1998 წლის 10 აპრილის ბელფასტის ხელშეკრულებით, რომლის შედეგადაც ძალაუფლება გაიზიარა ნაციონალისტებთან. 1998 წლის 22 მაისს ჩრდილოეთ ირლანდიაში ამომრჩეველმა დაამტკიცა შეთანხმება, 71%-ით ხელშეკრულების სასარგებლოდ.

ჩრდილოეთ ირლანდიის პირველი მინისტრი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტრიმბლი თავდაპირველად წინააღმდეგი იყო აშშ-ს ყოფილი სენატორის ჯორჯ მიტჩელის მრავალპარტიული მოლაპარაკებების თავმჯდომარედ დანიშვნის შესახებ, მაგრამ საბოლოოდ მან მიიღო იგი. მოლაპარაკებების შედეგად დასრულდა 1998 წლის აპრილის დიდი პარასკევის შეთანხმება (GFA).[22] მოგვიანებით ტრიმბლის წვლილად მიიჩნევდნენ, რომ მისი მხარე შეთანხმებას დათანხმდა.[23]

ტრიმბლი აირჩიეს 1998 წლის 25 ივნისს ზედა ჩრდილოეთ ირლანდიის ასამბლეის წევრად. იგი აირჩიეს ჩრდილოეთ ირლანდიის პირველ მინისტრად 1998 წლის 1 ივნისს.

იგი ასევე იყო ზემო ბანის პარლამენტის წევრი 1990 წლიდან 2005 წლამდე, ხოლო საკანონმდებლო ასამბლეის წევრი ზემო ბანისთვის 1998 წლიდან 2007 წლამდე . 2006 წელს, ის გახდა მუდმივი პერი ლორდთა პალატაში და ერთი წლის შემდეგ დატოვა ულსტერის უნიონისტური პარტია. პარტიის დატოვების შემდეგ გაწევრიანდა კონსერვატიული პარტიაში.

პირადი ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტრიბლი პირველად დაქორწიდა ჰითერ მაკომბთან 1968 წლის აგვისტოში, განქორწინება დასრულდა 1976 წელს. მას პირველი ქორწინებიდან შვილები არ ჰყავს. მეორედ ტრიმბლი დაქორწინდა მის ყოფილ სტუდენტზე, დაფნი ელიზაბეტზე, 1978 წლის აგვისტოში. მათ ორი ვაჟი და ორი ქალიშვილი ჰყავთ (რიჩარდი, ვიქტორია, ნიკოლოზი და სარა).

მისი ვაჟი ნიკოლასი არის ულსტერის უნიონისტური პარტიის აქტიური წევრი.

2019 წლის ივლისში მან აღიარა, რომ „მას აიძულეს“ შეეცვალა პოზიცია ერთნაირსქესიანთა ქორწინებაზე. თავდაპირველად ის წანააღმდეგი იყო მათი პარტნიორობის, მაგრამ იმის გამო, რომ მისი ლესბოსელი ქალიშვილი ვიკი 2017 წელს შოტლანდიაში დაქორწინდა თავის შეყვარებულ როზალინდ სტივენსზე, მან გადაწყვიტა პოზიციის შეცვლა. მან უთხრა კოლეგებს ლორდთა პალატიდან:

ვიკიციტატა
„მე არ შემიძლია ამის შეცვლა და ახლა არ შემიძლია იმის თქმა, რომ მე ამის წინააღმდეგი ვარ, რადგან მე უნდა დავთანხმდე. ჩვენ აქ ვართ.[24][25][26]“

ღირსებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნობელის მშვიდობის პრემია

1998 წლის ოქტომბერში ტრიმბლსა და ჯონ ჰიუმს მიენიჭათ ნობელის პრემია მშვიდობის დარგში, ჩრდილოეთ ირლანდიაში არსებული კონფლიქტის მშვიდობიანი გადაწყვეტისათვის.[27]

1999 წლის 8 დეკემბერს, პარიზში გამართულ ცერემონიაზე, ტრიმბლი საფრანგეთის მთავრობამ დანიშნა ღირსეულ ოფიცრად.[28]

2002 წელს ტრიმბლს მიღწევებისათვ მიენიჭა ამერიკის აკადემიის ოქროს ფირფიტის ჯილდო.[29]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Godson, Dean (2004). Himself Alone: David Trimble and the Ordeal of Unionism. HarperCollins, ISBN 0-00-257098-X
  • Kerr, Michael (2005). Transforming Unionism: David Trimble and the 2005 Election. Irish Academic Press, ISBN 0-7165-3389-8
  • MacDonald, Henry (2001). Trimble. Bloomsbury Publishing, ISBN 0-7475-5315-7
  • Millar, Frank (2004). David Trimble: The Price of Peace. Liffey Press, ISBN 1-904148-60-3

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Lundy D. R. The Peerage
  3. ↑ Munzinger Personen
  4. ↑ 4.0 4.1 Who's who — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  5. ↑ https://www.elnacional.cat/ca/internacional/mor-david-trimble-artifex-john-hume-pau-irlanda-nord_792615_102.html
  6. ↑ https://www.washingtonpost.com/obituaries/2022/07/26/david-trimble-northern-ireland-dead/
  7. ↑ Lord Trimble, politician who jointly won the Nobel Peace Prize for his role in sealing the Good Friday Agreement – obituary / C. Evans — London, Thailand: 2022. — ed. size: 622719 — ISSN 0307-1235; 1477-3805
  8. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1998/
  9. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  10. ↑ „The Stormont debacle: Opinions divided on d'Hondt drama; From Portrush to Portaferry and Larne to Strabane the people of Ulster were split over the shambles at Stormont. Stephen Dunwoody assesses the mood on the streets“. News Letter. Johnston Publishing. 16 July 1999. ციტირების თარიღი: 28 June 2010.[მკვდარი ბმული]
  11. ↑ 11.0 11.1 David Trimble (British politician). 15 October 1944. ციტირების თარიღი: 29 June 2010.
  12. ↑ „Statement by the Rt. Hon. The Lord Trimble, Tuesday, 17 April 2007“ (პრეს-რელიზი). David Trimble. 17 April 2007. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 July 2007. ციტირების თარიღი: 17 April 2007. ციტატა: „Consequently I have decided to join the Conservatives.“
  13. ↑ The Nobel Peace Prize and the .... ციტირების თარიღი: 29 June 2010. 
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 The Rt. Hon. Lord David Trimble. TMC Entertainment. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 30 June 2010.
  15. ↑ Dod, Charles Roger; Dod, Robert Phipps (16 October 2008) Dod's parliamentary companion. ციტირების თარიღი: 28 June 2010. 
  16. ↑ Obiter Dicta (Spring 2004). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 მარტი 2012. ციტირების თარიღი: 30 June 2010.
  17. ↑ North Down 1973–1982, Northern Ireland Elections (ARK - Access Research Knowledge)
  18. ↑ Plowright, John (2006) The Routledge Dictionary of Modern British History. ISBN 9780415192439. ციტირების თარიღი: 30 June 2010. 
  19. ↑ Abrams, Irwin (2001) The Nobel Peace Prize and the .... ISBN 9780881353884. ციტირების თარიღი: 29 June 2010. 
  20. ↑ „Ulster Protestant Party Names a Hard-Liner“. 9 September 1995. ციტირების თარიღი: 29 June 2010.
  21. ↑ James F Clarity. (18 September 1997) Key Ulster Protestant agrees to join talks with Sinn Fein. Tuscaloosa News.
  22. ↑ Mitchell takes seat in Ulster - and hardliners walk out. Deseret News (12 June 1996).[მკვდარი ბმული]
  23. ↑ „Key players“. The Telegraph. 25 October 2001.
  24. ↑ Trimble reveals daughter is in a same-sex marriage.
  25. ↑ Daughter of former Northern Ireland first minister Trimble reveals his happiness with same-sex marriage.
  26. ↑ It was accept our relationship or lose a daughter. BBC News.
  27. ↑ Nobel Peace Prize 1998, John Hume and David Trimble. Boes.org. ციტირების თარიღი: 30 June 2010.
  28. ↑ French elevate Trimble to 'living elite' with the Legion d'honneur. The Independent (9 December 1999).
  29. ↑ Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement.
ხ • გ • რ
1901-1925

ანრი დიუნანი და ფრედერიკ პასი (1901) · ელი დიუკომენი და შარლ ალბერ გობა (1902) · უილიამ რანდალ კრიმერი (1903) · საერთაშორისო სამართლის ინსტიტუტი (1904) · ბერტა ფონ ზუტნერი (1905) · თეოდორ რუზველტი (1906) · ერნესტო თეოდორო მონეტა და ლუი რენო (1907) · კლას არნოლდსონი და ფრედერიკ ბაიერი (1908) · ოგიუსტ ბერნარი და პოლ კონსტანი (1909) · მშვიდობის საერთაშორისო ბიურო (1910) · ტობიას ასერი და ალფრედ ფრიდი (1911) · ელიუ რუთი (1912) · ანრი ლაფონტენი (1913) · წითელი ჯვრის საერთაშორისო ორგანიზაცია (1917) · ვუდრო უილსონი (1919) · ლეონ ბურჟუა (1920) · კარლ ბრანტინგი და კრისტიან ლანგე (1921) · ფრიტიოფ ნანსენი (1922) · ოსტინ ჩემბერლენი და ჩარლზ დეივისი (1925)

1926–1950

არისტიდ ბრიანი და გუსტავ შტრეზემანი (1926) · ფერდინანდ ბიუისონი და ლუდვიგ კვიდე (1927) · ფრენკ ბილინგს კელოგი (1929) · ნათან სედერბლუმი (1930) · ჯეინ ადამსი და ნიკოლას მიურეი ბატლერი (1931) · რალფ ნორმან ენჯელი (1933) · ართურ ჰენდერსონი (1934) · კარლ ფონ ოსეცკი (1935) · კარლოს საავედრა ლამასი (1936) · რობერტ სესილი (1937) · ნანსენის საერთაშორისო ორგანიზაცია ლტოლვილთა საქმეებში (1938) · წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი (1944) · კორდელ ჰალი (1945) · ემილი გრინ ბოლჩი და ჯონ მოტი (1946) · მეგობართა საბჭო საზოგადოების სამსახურში და ამერიკის მეგობართა კომიტეტი საზოგადოების სამსახურში (1947) · ჯონ ბოიდ ორი (1949) · რალფ ბანჩი (1950)

1951–1975

ლეონ ჟუო (1951) · ალბერტ შვეიცერი (1952) · ჯორჯ მარშალი (1953) · გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი (1954) · ლესტერ პირსონი (1957) · დომინიკ პირი (1958) · ფილიპ ნოელ-ბეიკერი (1959) · ალბერტ ლუთული (1960) · დაგ ჰამარშელდი (1961) · ლაინუს პოლინგი (1962) · წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საერთაშორისო მოძრაობა და წითელი ჯვრის ლიგა (1963) · მარტინ ლუთერ კინგი (1964) · გაეროს ბავშვთა ფონდი (1965) · რენე კასინი (1968) · შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია (1969) · ნორმან ბორლოუგი (1970) · ვილი ბრანდტი (1971) · ჰენრი კისინჯერი და ლე დიკ თხო (ჯილდო უარყო) (1973) · შონ მაკბრაიდი და ეისაკუ სატო (1974) · ანდრია სახაროვი (1975)

1976–2000

ბეტი უილიამსი და მეირიდ კორიგანი (1976) · საერთაშორისო ამნისტია (1977) · ანვარ ალ-სადათი და მენახემ ბეგინი (1978) · დედა ტერეზა (1979) · ადოლფო პერეს ესკიველი (1980) · გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი (1981) · ალვა მიურდალი და ალფონსო გარსია რობლესი (1982) · ლეხ ვალენსა (1983) · დეზმონდ ტუტუ (1984) · მსოფლიოს ექიმები ბირთვული ომის წინააღმდეგ (1985) · ელი ვიზელი (1986) · ოსკარ არიას სანჩესი (1987) · გაეროს სამშვიდობო ძალები (1988) · XIV დალაი ლამა (1989) · მიხეილ გორბაჩოვი (1990) · აუნ სან სუ ჩი (1991) · რიგობერტა მენჩუ (1992) · ნელსონ მანდელა და ფრედერიკ დე კლერკი (1993) · შიმონ პერესი, იცხაკ რაბინი და იასირ არაფატი (1994) · პაგუოშის კონფერენციები და იოსებ როტბლატი (1995) · კარლუშ ბელუ და ჟოზე რამუშ-ორტა (1996) · საერთაშორისო მოძრაობა ქვეითსაწინააღმდეგო ნაღმების აკრძალვის შესახებ და ჯოდი უილიამსი (1997) · ჯონ ჰიუმი და დევიდ ტრიმბლი (1998) · ექიმები საზღვრებს გარეშე (1999) · კიმ დე ჯუნი (2000)

2001–დღემდე

კოფი ანანი და გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია (2001) · ჯიმი კარტერი (2002) · შირინ ებადი (2003) · ვანგარი მაატაი (2004) · მოჰამედ ალ-ბარადეი და ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო (2005) · მუჰამედ იუნუსი და გრამინ ბანკი (2006) · ალბერტ გორი და კლიმატის ცვლილების სამთავრობათშორისო ექსპერტთა ჯგუფი (2007) · მარტი აჰტისაარი (2008) · ბარაკ ობამა (2009) · ლიუ სიაობო (2010) · ელენ ჯონსონ-სირლიფი, ლეიმა გბოვი და ტავაკულ კარმანი (2011) · ევროკავშირი (2012) · ქიმიური იარაღის აკრძალვის ორგანიზაცია (2013) · მალალა იუსაფზაი და კაილაშ სატიართი (2014) · ტუნისის ეროვნული დიალოგის კვარტეტი (2015) · ხუან მანუელ სანტოსი (2016) · ბირთვული იარაღის განადგურების კამპანია (2017) · დენი მუკვეგე და ნადია მურადი (2018) · აბი აჰმედი (2019) · მსოფლიო სასურსათო პროგრამა (2020) · მარია რესა და დიმიტრი მურატოვი (2021) · ალეს ბიალიაცკი, მემორიალი და სამოქალაქო თავისუფლების ცენტრი (2022) · ნარგიზ მოჰამადი (2023)

ხ • გ • რ
← 1998 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები →
ფიზიოლოგია
და მედიცინა
ფიზიკა
ქიმია
ლიტერატურა
მშვიდობა
ეკონომიკა
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=დევიდ_ტრიმბლი&oldid=4547660“-დან