საქართველოს დაცული ტერიტორიები
საქართველოს დაცული ტერიტორიები — საქართველოში დაცული ტერიტორიების დაარსებას დიდი ხნის ისტორია აქვს. პირველი დაცული ტერიტორია – ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი შეიქმნა ჯერ კიდევ 1912 წელს. ამჟამად კი დაცული ტერიტორიების საერთო ფართობი 600 490,04 ჰა, რაც ქვეყნის ტერიტორიის დაახლოებით 8.62 %-ია. დაცული ტერიტორიების დაახლოებით 75 % ტყით არის დაფარული. 2014 წლის მონაცემებით საქართველოში 14 სახელმწიფო ნაკრძალი, 11 ეროვნული პარკი, 19 აღკვეთილი, 41 ბუნების ძეგლი და 2 დაცული ლანდშაფტია.[1]
სახელმწიფო ნაკრძალი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სახელმწიფო ნაკრძალი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN I კატეგორიას. საქართველოში 2014 წლის მონაცემებით 14 სახელმწიფო ნაკრძალია:
- ბაბანეურის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ბაწარის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ბიჭვინთა-მიუსერას სახელმწიფო ნაკრძალი
- ბორჯომის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ფსხუ-გუმისთის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ვაშლოვანის სახელმწიფო ნაკრძალი
- თუშეთის სახელმწიფო ნაკრძალი
- კინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ლიახვის სახელმწიფო ნაკრძალი
- მარიამჯვრის სახელმწიფო ნაკრძალი
- რიწის სახელმწიფო ნაკრძალი
- სათაფლიის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ქობულეთის სახელმწიფო ნაკრძალი
ეროვნული პარკი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ეროვნული პარკი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN II კატეგორიას. საქართველოში 2014 წლის მონაცემებით 11 ეროვნული პარკია:
- ალგეთის ეროვნული პარკი
- ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი
- ვაშლოვანის ეროვნული პარკი
- თბილისის ეროვნული პარკი
- თუშეთის ეროვნული პარკი
- კოლხეთის ეროვნული პარკი
- მტირალას ეროვნული პარკი
- ყაზბეგის ეროვნული პარკი
- ჯავახეთის ეროვნული პარკი[2]
- მაჭახელას ეროვნული პარკი[3]
- ფშავ-ხევსურეთის ეროვნული პარკი
ბუნების ძეგლი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბუნების ძეგლი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN III კატეგორიას. 2014 წლის მონაცემებით საქართველოში 41 ბუნების ძეგლია:
- არწივის ხეობა
- თეთრი მღვიმე[4]
- იაზონის მღვიმე[4]
- ნაგარევის მღვიმე[4]
- ნავენახევის მღვიმე[4]
- ოკაცეს კანიონი[4]
- ბალდის კანიონი[4]
- ოკაცეს ჩანჩქერი[4]
- საკაჟიის მღვიმე[4]
- ტახტითეფას ტალახის ვულკანები
- ყუმისთავის მღვიმე[4]
- ცუცხვათის მღვიმოვანი[4]
- წყალწითელას ხეობა[4]
- ხომულის მღვიმე[4]
- ჯუმას ყურე
- გაბზარული ტბა[4]
- საწურბლიას მღვიმე[4]
- სოლკოტას მღვიმე[4]
- დიდღელის მღვიმე[4]
- მელოურის მღვიმე[4]
- ბღერის მღვიმე[4]
- ღლიანას მღვიმე[4]
- აბანოს მინერალური ტბის ბუნების ძეგლი
- თრუსოს ტრავერტინების ბუნების ძეგლი
- ონიორეს ჩანჩქერისა და ტობის პირველი მღვიმის ბუნები ძეგლები
- ტობის ჩანჩქერისა და არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმის ბუნების ძეგლები
- მოთენას მღვიმის ბუნების ძეგლი
- ჯორწყუს მღვიმის ბუნების ძეგლი
- ოჩხომურის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
- ნაზოდელავოს მღვიმის ბუნების ძეგლი
- მდინარე აბაშის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
- მარტვილის კანიონის ბუნების ძეგლი
- გოდერძის ნამარხი ტყის ბუნების ძეგლი
- დაშბაშის კანიონის ბუნების ძეგლი
- სამშვილდის კანიონის ბუნების ძეგლი
- მუხურის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
- ბოდორნის კლდის ბუნების ძეგლი
- სახიზარის კლდის ბუნების ძეგლი
- ჯვრის უღელტეხილის ტრავერტინის ბუნების ძეგლი
- ქეთერისის მინერალური ვოკლუზის ბუნების ძეგლი
- ბირთვისის ბუნების ძეგლი
აღკვეთილი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
აღკვეთილი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN IV კატეგორიას. 2019 წლის მონაცემებით საქართველოში 20 აღკვეთილია:
- აჯამეთის აღკვეთილი
- გარდაბნის აღკვეთილი
- ილტოს აღკვეთილი
- ივრის აღკვეთილი
- კაცობურის აღკვეთილი
- ლაგოდეხის აღკვეთილი
- ნეძვის აღკვეთილი
- ქობულეთის აღკვეთილი
- ყორუღის აღკვეთილი
- ჭაჭუნის აღკვეთილი
- ხანჩალის ტბის აღკვეთილი [5][6]
- ბუღდაშენის ტბის აღკვეთილი [5][6]
- კარწახის ჭაობის აღკვეთილი [5][6]
- სულდის ჭაობის აღკვეთილი [5][6]
- მადათაფის ტბის აღკვეთილი[5][6]
- ასას აღკვეთილი
- თეთრობის აღკვეთილი
- ქცია-ტაბაწყურის აღკვეთილი
- სათაფლიას აღკვეთილი
- პონტოს მუხის აღკვეთილი
დაცული ლანდშაფტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დაცული ლანდშაფტი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN V კატეგორიას. 2014 წლის მონაცემებით საქართველოში 2 დაცული ლანდშაფტია:
იგეგმება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის ბრძანება N 97 2008 წლის 28 იანვარი ქ. თბილისი, დაცული ტერიტორიების სააგენტოს ტერიტორიული ადმინისტრაციების ტიპური დებულების დამტკიცების შესახებ[მკვდარი ბმული]
- ↑ ჯავახეთის ეროვნული პარკი შეიქმნა[მკვდარი ბმული]
- ↑ მაჭახელას ეროვნული პარკი ოფიციალურად დაფუძნდა
- ↑ 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 4.17 4.18 „იმერეთის მღვიმეების დაცული ტერიტორიების შექმნისა და მართვის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 ჯავახეთის ეროვნული პარკი შეიქმნა[მკვდარი ბმული]
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 კანონი ჯავახეთის დაცული ტერიტორიების შექმნისა და მართვის შესახებ[მკვდარი ბმული]
- ↑ ცენტრალური კავკასიონის გეგმარებითი დაცული ტერიტორიები. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-21. ციტირების თარიღი: 2011-05-04.