თურქული ენა

თურქული ენა — თურქების ენა, მიეკუთვნება ალთაური ოჯახის თურქულ ჯგუფს.

ზოგადი ცნობები

• მოლაპარაკეთა რაოდენობა: >50 მლნ.
• ენის კოდი: tr
• სახელწოდება: tr — Türkçe; en — Turkish; eo — Turka
• დამწერლობა: ლათინური, 1928 წლამდე — არაბული

ლიტერატურულ ენას საკმაოდ ხანგრძლივი ისტორია აქვს, თუმცა საკუთრივ თურქული ლიტერატურული ენის ჩამოყალიბება XIX—XX საუკუნეებში მოხდა. მანამდე არსებობდა ე. წ. ოსმალური ლიტერატურული ენა, რომელიც მეტწილად არაბული და სპარსული ნასესხები სიტყვებისაგან შედგებოდა. პირველი წერილობითი ძეგლები XIII საუკუნეს მიეკუთვნება.

თანამედროვე ლიტერატურული ენის საფუძველია ანკარის საქალაქო და კვიპროსის დიალექტები. სხვა დიალექტებიდან აღსანიშნავია: დუნაის, ესქიშეჰირის, რაზგრადის, დინლერის, რუმელიის, კარამანლის, ედირნეს, გაზიანთეფის, ურფის.

სტატუსი

ოფიციალური ენა:

• თურქეთი
• კვიპროსი — ბერძნულთან ერთად.

გავრცელების არეალი:

თურქეთი, ბულგარეთი, კვიპროსი, კოსოვო, საბერძნეთი, სირია

გრამატიკა

…

ლექსიკა

ფრაზები და სიტყვები

• გამარჯობა — Merhaba; Selam
• როგორ ხართ — nasılısınız?
• რას აკეთებ? — ne yapıyorsun?
• კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება — Hoş geldiniz
• გმადლობთ — Teşekkür ederim; Sağolun
• კი / არა — Evet / Hayır
• გეთაყვა — Lütfen
• ნახვამდის — Allaha ısmarladık; Güle güle

რიცხვები

• 1 — bir
• 2 — iki
• 3 — üç
• 4 — dört
• 5 — beş
• 6 — altı

• 7 — yedi
• 8 — sekiz
• 9 — dokuz
• 10 — on
• 11 — on bir
• 12 — on iki

• 20 — yirmi
• 30 — otuz
• 40 — kırk
• 50 — elli
• 60 — altmış
• 70 — yetmiş

• 80 — seksen
• 90 — doksan
• 100 — yüz
• 200 — iki yüz
• 1000 — bin
• მილიონი — milyon

იხილეთ აგრეთვე

თურქული ენები თურქოლოგია ოსმალური ენა ოსმანისტიკა აღმოსავლეთმცოდნეობა თურქულენოვანი ხალხები თურქული ცეკვები ჰორა თურქეთის შეიარაღებული ძალები სტამბოლი მუსტაფა ქემალი თავსაბურავი დისკუსია თავსაბურავის შესახებ განაჩენი თავსაბურავის შესახებ

თურქი მწერლების სია ისლამი ისლამოლოგია მუჰამედი ყურანი შარიათი სუფიზმი ისლამური კალენდარი თურქული ლიტერატურა თურქული დამწერლობა თურქული სამზარეულო აზიისა და აფრიკის ინსტიტუტი სერგი ჯიქია გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი

ლექსიკონები, სასაუბროები, სახელმძღვანელოები

• ქართულ-თურქული სასაუბრო ტურისტებისათვის / [შემდგ.: ვ. კლუკოვსკი, ი. კლუკოვსკი, ა. ფაღავა] - ბათუმი, 1990
• ლებანიძე, იოსებ, ბარამიძე, ნიკო: ქართულ-თურქული სასაუბრო - ბათუმი, 1990
• თურქულ-ქართული ლექსიკონი - თბილისი: მერკური, 1992
• მოკლე ქართულ-თურქული და თურქულ-ქართული სასაუბრო / [შემდგ.: მარინე ილურიძე] - თბილისი: ბჭე, 1992: "სამშობლო"-ს სტამბა.
• ქართულ-თურქული სასაუბრო / შეადგინა ნათელა დანგაძემ - ქუთაისი : სარანგი, 1992 -
• ქართულ-თურქული სასაუბრო / შემდგ.: გიორგი ანთელავა - თბილისი: ქრონოგრაფი, 1993 : ბ.ს. კომბ-ტი
• ლებანიძე, სოსო: ვისაუბროთ თურქულად. ქართულ-თურქული და თურქულ-ქართული სასაუბრო - თბილისი: ოტარიდი, 1993
• თურქულ-ქართული ლექსიკონი / საქ. მეცნ. აკად., აღმოსავლეთმცოდნ. ინ-ტი ; [შემდგ.: ნუნუ გურგენიძე და სხვ.] ; ლია ჩლაიძის რედ. - სტამბოლი, 2001 ISBN 99928-905-0-9
• თურქული ქრესტომათია ლექსიკონით / [შემდგ.: ელიდა კვანტალიანი ; რედ.: ნ. ჯანაშია] - თბილისი : სახ. უნ-ტის გამ-ბა, 2002
• თურქული ქრესტომათია ლექსიკონით – Turkce okuma kitabi sozluguyle : (საშ. და უმაღლ. სკოლებისათვის) / [შემდგ.: ელიდა კვანტალიანი ; რედ.: ნ. ჯანაშია] - თბილისი : სახ. უნ-ტის გამ-ბა, 2003
• მამულია, ეთერ: თურქულ-ქართული ფრაზეოლოგიური ლექსიკონი - Turkce-Gurcuce deyimler sozlugu / ეთერ მამულია ; [რედ.: ლია ჩლაიძე] ; საქ. მეცნ. აკად., აღმოსავლეთმცოდნ. ინ-ტი - თბილისი : ცისარტყელა, 2006