ჰაჯი I გირეი

ჰაჯი I გირეი
Haci Giray
ყირიმის პირველი ხანი
მმართ. დასაწყისი:	1441
მმართ. დასასრული:	1466
წინამორბედი:	სახანო დაარსდა
მემკვიდრე:	ნურ-დევლეთ გირეი
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	1397
დაბ. ადგილი:	სავარაუდოდ ტრაკაი, ლიეტუვა
გარდ. თარიღი:	1466
გარდ. ადგილი:	ყირიმი
შვილები:	ნურ-დევლეთ გირეი ჰაიდერ გირეი მენლი I გირეი უზ-თემურ გირეი ქუთლუქ-ზამან გირეი ქილდიშ გირეი იარმუღჩი გირეი
დინასტია:	გირეის დინასტია
მამა:	გიას-ად-დინი
რელიგია:	სუნიტური ისლამი
ჰაჯი I გირეი ვიკისაწყობში

ჰაჯი I გირეი (ყირიმ. I Haci Geray, ۱خاجى كراى‎‎; დ. ტრაკაი, ლიეტუვა, 1397 — გ. 1466) ყირიმის ხანი 1441–1466 წლებში, ყირიმის სახანოს დამაარსებელი, გირეის დინასტიის ფუძემდებელი, ჩინგიზ-ყაენის შთამომავალი ჯუჩის შტოდან. 1434 წელს ჰაჯი გირეიმ დაამარცხა გენუელი ვაჭრების ჯარი, მაგრამ შინაბრძოლების შედეგად ყირიმიდან განდევნილი ლიეტუვაში გაიქცა. ლიეტუვის დიდი მთავრის, კაზიმირ IV-ისა და თათარ წარჩინებულთა მხარდაჭერით ჰაჯი-გირეი 1441 წელს ყირიმის ხანად გამოაცხადეს. საგარეო პოლიტიკის საკითხებში ლიეტუვის ორიენტაციისა იყო. ჰაჯი გირეის მმართველობის პერიოდში ყირიმის სახანოში სუფევდა სიმშვიდე, რაც მისი მემკვიდრეების დროს შეუძლებლად ითვლებოდა. გარდაიცვალა 1466 წელს. ჰაჯის შემდეგ ხანი გახდა მისი უფროსი ვაჟი, ნურ-დევლეთ გირეი.

იხილეთ აგრეთვე

• ყირიმის სახანო
• გირეის დინასტია
• ყირიმის ხანების სია

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 610.