სელიმ I: განსხვავება გადახედვებს შორის

სელიმ I
	სელიმ I მრისხანე
ოსმალეთის მე-9 სულთანი
მმართ. დასაწყისი:	1512
მმართ. დასასრული:	1520
წინამორბედი:	ბაიაზიდ II
მემკვიდრე:	სულეიმან I
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	10 ოქტომბერი, 1465
დაბ. ადგილი:	ამასია, ოსმალეთის იმპერია
გარდ. თარიღი:	22 სექტემბერი, 1520
გარდ. ადგილი:	ედირნე, ოსმალეთის იმპერია
მეუღლე:	აიშე ჰაფსა სულთანი; ესმეჰან შაჰ სულთანი; ჰარანგენჰან სულთანი
შვილები:	სულეიმანი; ორჰანი; ქორქუთი; მუსა; ჰატიჯე; ფატმა; ბეიჰანი; შაჰი
სრული სახელი:	სელიმ I მრისხანე იავუზი
დინასტია:	ოსმანები
მამა:	ბაიაზიდ II
დედა:	გულბაჰარ ხათუნი
რელიგია:	ისლამი
ხელმოწერა:
	სელიმ I ვიკისაწყობში

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

21:31, 12 ივლისი 2015-ის ვერსია

სელიმ I იავუზი (Selim I Yavuz) (დ. 1467/1468 ან 1470/1471 — გ. 20 სექტემბერი 1520, სტამბოლი) — ოსმალეთის სულთანი 1512 წლიდან. განაგრძობდა თავისი წინაპრების დამპყრობლურ პოლიტიკას.

მამის, სულთან ბაიაზიდ II-ის მმართველობის პერიოდში იყო ტრაპიზონის სანჯაყ-ბეი. იგი არ მოიაზრებოდა ტახტის მემკვიდრედ, რადგან ჰყავდა უფროსი ძმები. მიუხედავად ამისა, მას მტკიცედ ჰქონდა გადაწყვეტილი, რომ სულთან ბაიაზიდის შემდეგ ტახტზე უნდა ასულიყო და ამასთან ერთად, იყო გაცილებით ჭკვიანი ვიდრე მისი უფროსი ძმები. მან ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ მამა იძულებული გაეხადა ტახტი სწორედ მისთვის დაეთმო და ეს გამოუვიდა კიდეც. 1512 წლის 25 აპრილს სულთან ბაიაზიდი გადადგა და ტახტი სელიმს დაუთმო. ერთი თვის შემდეგ ბაიაზიდი გარდაიცვალა და არსებობს ვერსია, რომ მისი მოკვლის ბრძანება სწორედ სელიმმა გასცა.

ტახტზე ასვლის შემდეგ, შიიზმთან ბრძოლის დევიზით გამოვიდა სეფიანთა ირანის წინააღმდეგ და ანატოლიაში მოაწყო შიიტების ჟლეტა, 1514 წელს ჩალდირანის ბრძოლაში დაამარცხა ისმაილ I და მიიტაცა დასავლეთ სომხეთი, ქურთისტანი და ზოგიერთი სხვა ტერიტორია. 1515 წელს დაასრულა აღმოსავლეთ ანატოლიისა და სომხეთის დაპყრობა, 1516 წელს დაიპყრო ჩრდილოეთი ერაყი, სირია, პალესტინა, 1517 წელს — ეგვიპტე. ამის შემდეგ წმინდა მუსულმანურმა ქალაქებმა მექამ და მედინამ აღიარეს ოსმალეთის სულთნების უზენაესობა. სელიმმა მიითვისა ხალიფას წოდება, რამაც მნიშვნელოვნად აამაღლა ოსმალეთის სულთნების ავტორიტეტი მუსულმანურ სამყაროში. 1519 წელს ჩაახშო ჯელალიების აჯანყება.

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 278.

@@ ხაზი 29: / ხაზი 29: @@
 |ხელმოწერა    = Tughra of Selim I.JPG
 }}
+'''სელიმ I იავუზი''' (Selim I Yavuz) (დ. [[1467]]/[[1468]] ან [[1470]]/[[1471]] — გ. [[20 სექტემბერი]] [[1520]], [[სტამბოლი]]) — [[ოსმალეთი]]ს სულთანი [[1512]] წლიდან. განაგრძობდა თავისი წინაპრების დამპყრობლურ პოლიტიკას.
-'''სელიმ I იავუზი''' (Selim I Yavuz) (დ. [[1467]]/[[1468]] ან [[1470]]/[[1471]] — გ. [[20 სექტემბერი]] [[1520]], [[სტამბოლი]]) — [[ოსმალეთი]]ს სულთანი [[1512]] წლიდან. განაგრძობდა თავისი წინაპრების დამპყრობლურ პოლიტიკას. [[შიიზმი|შიიზმთან]] ბრძოლის დევიზით გამოვიდა სეფიანთა [[ირანი]]ს წინააღმდეგ და [[ანატოლია]]ში მოაწყო [[შიიტები]]ს ჟლეტა, [[1514]] წელს [[ჩალდირანის ბრძოლა]]ში დაამარცხა [[შაჰ-ისმაილ I]] და მიიტაცა [[დასავლეთ სომხეთი]], [[ქურთისტანი]] და ზოგიერთი სხვა ტერიტორია. [[1515]] წელს დაასრულა აღმოსავლეთ [[ანატოლია|ანატოლიისა]] და [[სომხეთი]]ს დაპყრობა, [[1516]] წელს დაიპყრო ჩრდილოეთი [[ერაყი]], [[სირია]], [[პალესტინა]], [[1517]] წელს — [[ეგვიპტე]]. ამის შემდეგ წმინდა მუსულმანურმა [[ქალაქი|ქალაქებმა]] [[მექა]]მ და [[მედინა]]მ აღიარეს [[ოსმალეთი]]ს სულთნების უზენაესობა. სელიმმა მიითვისა [[ხალიფა]]ს წოდება, რამაც მნიშვნელოვნად აამაღლა ოსმალეთის სულთნების ავტორიტეტი მუსულმანურ სამყაროში. [[1519]] წელს ჩაახშო [[ჯელალიების აჯანყება]].
+მამის, სულთან [[ბაიაზიდ II]]-ის მმართველობის პერიოდში იყო [[ტრაპიზონი]]ს [[სანჯაყ-ბეი]]. იგი არ მოიაზრებოდა ტახტის მემკვიდრედ, რადგან ჰყავდა უფროსი ძმები. მიუხედავად ამისა, მას მტკიცედ ჰქონდა გადაწყვეტილი, რომ სულთან ბაიაზიდის შემდეგ ტახტზე უნდა ასულიყო და ამასთან ერთად, იყო გაცილებით ჭკვიანი ვიდრე მისი უფროსი ძმები. მან ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ მამა იძულებული გაეხადა ტახტი სწორედ მისთვის დაეთმო და ეს გამოუვიდა კიდეც. [[1512]] წლის 25 აპრილს სულთან ბაიაზიდი გადადგა და ტახტი სელიმს დაუთმო. ერთი თვის შემდეგ ბაიაზიდი გარდაიცვალა და არსებობს ვერსია, რომ მისი მოკვლის ბრძანება სწორედ სელიმმა გასცა.
+ტახტზე ასვლის შემდეგ, [[შიიზმი|შიიზმთან]] ბრძოლის დევიზით გამოვიდა სეფიანთა [[ირანი]]ს წინააღმდეგ და [[ანატოლია]]ში მოაწყო [[შიიტები]]ს ჟლეტა, [[1514]] წელს [[ჩალდირანის ბრძოლა]]ში დაამარცხა [[ისმაილ I]] და მიიტაცა [[დასავლეთ სომხეთი]], [[ქურთისტანი]] და ზოგიერთი სხვა ტერიტორია. [[1515]] წელს დაასრულა აღმოსავლეთ [[ანატოლია|ანატოლიისა]] და [[სომხეთი]]ს დაპყრობა, [[1516]] წელს დაიპყრო ჩრდილოეთი [[ერაყი]], [[სირია]], [[პალესტინა]], [[1517]] წელს — [[ეგვიპტე]]. ამის შემდეგ წმინდა მუსულმანურმა [[ქალაქი|ქალაქებმა]] [[მექა]]მ და [[მედინა]]მ აღიარეს [[ოსმალეთი]]ს სულთნების უზენაესობა. სელიმმა მიითვისა [[ხალიფა]]ს წოდება, რამაც მნიშვნელოვნად აამაღლა ოსმალეთის სულთნების ავტორიტეტი მუსულმანურ სამყაროში. [[1519]] წელს ჩაახშო [[ჯელალიების აჯანყება]].
 == ლიტერატურა ==