პორტალი:ტრანსპორტი/ძირითადი მოვლენები

ტრანსპორტის ძირითადი ისტორიული მოვლენები

იანვარი

პირველი A380 ტულუზაში

• 1863 : ლონდონ ანდერგრაუნდი, მსოფლიოს უძველესი მიწისქვეშა რკინიგზა, გაიხსნა ლონდონის პადინგტონისა და ფარინგდონის სადგურებს შორის.

• 1902 : შვეიცარიის ფედერალური რკინიგზა ჩამოყალიბდა.

• 1942 : ჰენრი ფორდმა პლასტმასის ავტომობილი დააპატენტა, რომელიც ჩვეულებრივ მანქანაზე 30%-ით ნაკლებს იწონიდა.

• 1948 : ბრიტანეთის რკინიგზის ქსელის ნაციონალიზაციით ბრიტიშ რეილი ჩამოყალიბდა.

• 2004 : მსოფლიოს უდიდესი ოკეანის ლაინერი დედოფალი მერი 2 პირველ რეისში გავიდა.

• 2005 : Airbus A380 (სურათზე), მსოფლიოს უდიდესი კომერციული თვითმფრინავი, წარმოადგინეს ტულუზაში, საფრანგეთი.

აპრილი

აისბერგი ტიტანიკის სიახლოვეს

• 1853 : პირველი სამგზავრო რკინიგზა გაიხსნა ინდოეთში, ბომბეიდან თჰანემდე.
• 1912 : ბრიტანული სამგზავრო ლაინერი ტიტანიკი ჩაიძირა ჩრდილოეთ ატლანტის ოკეანეში, აისბერგთან (სურათზე) შეჯახებიდან ორნახევარ საათში.
• 1927 : ვოლვო-ს პირველი ავტომობილი წარმოადგინეს გოტენბურგში, შვედეთი.
• 1964 : ჯერი მოკი პირველი ქალი გახდა, რომელმაც მსოფლიოს გარს შემოუფრინა.
• 1967 : ბოინგ 737-ის პირველი ავიარეისი შედგა.
• 1981 : პირველი კოსმოსური შატლი კოლუმბია პირველ საცდელ ფრენას ასრულებს.
• 2004 : ბანკოკის მეტროპოლიტენი გაიხსნა.

ივნისი

მონგოლფიერი

• 1783 : ძმებმა მონგოლფიერებმა საზოგადოებას საკუთარი მონგოლფიერი (საჰაერო ბურთი, სურათზე) წარუდგინეს.
• 1896 : ჰენრი ფორდმა ააწყო და წარმატებით გამოცადა ფორდ კვადრიციკლი, მისი პირველი ბენზინის საწვავის ავტომობილი.
• 1903 : კომპანია ფორდ მოტორი დაარსდა დეტროიტში, აშშ.
• 1959 : სენტ-ლორენსის საზღვაო გზა გაიხსნა, რომელმაც ჩრდილოეთ ამერიკის დიდი ტბები ოკეანეს დაუკავშირა.
• 1967 : პროგრამა ვენერა : კოსმოსში გაუშვეს ვენერა 4, პირველი კოსმოსური რაკეტა, რომელმაც სხვა პლანეტის ატმოსფეროს მიაღწია და წარმატებით დააბრუნა ინფორმაცია.
• 2004 : SpaceShipOne პირველი კერძოდ დაფინანსებული კოსმოსური ხომალდი გახდა, რომელმაც კოსმოსში გაფრენა მოახერხა.

აგვისტო

ტაუერ-საბვეის ვაგონის ინტერიერი, 1870

• 1870 : ტაუერ-საბვეი, მსოფლიოს პირველი მიწისქვეშა რკინიგზა, გაიხსნა ლონდონში.

• 1889 : პირველი უსადენო შეტყობინება გაიგზავნა ოკეანეში გასული ხომალდიდან ხმელეთზე.

• 1912 : იაპონიაში პირველი ტაქსი გაჩნდა გინძაში, ტოკიო.

• 1914 : კლივლენდში (ოჰაიო) მსოფლიოში პირველი საგზაო შუქნიშანი დამონტაჟდა.

• 1932 : სურამის უღელტეხილზე პირველი ელექტრომატარებელი გავიდა.

• 1960 : სპუტნიკ-5 - საბჭოთა კავშირმა ორბიტაზე თანამგზავრი გაუშვა ძაღლებით ბელკა და სტრელკა, 40 თაგვით, 2 ვირთხითა და სხვადასხვა სახეობის მცენარით.

• 1961 : საბჭოთა კოსმონავტი გერმან ტიტოვი მეორე წარმატებულ ფრენას ახორციელებს დედამიწის ორბიტაზე.

სექტემბერი

ხომალდი ვიქტორია

• 1522 : ფერნანდო მაგელანის ერთ-ერთი გადარჩენილი ხომალდი, კარაველა ვიქტორია (სურათზე), ესპანეთის პორტ სანლუკარ-დე-ბარამედაში დაბრუნდა, რითაც პირველი ხომალდი გახდა, რომელმაც მსოფლიოს შემოუარა.
• 1620 : პილიგრიმები პლიმუთიდან, ინგლისი, ხომალდი მეიფლაუერით ჩრდილოეთ ამერიკისკენ იღებენ გეზს.
• 1908 : კომპანია ჯენერალ მოტორსი დაარსდა ფლინტში, მიჩიგანი.
• 1967 : დაგენ H — საავტომობილო მოძრაობა შვედეთში ერთ ღამეში მარჯვენა მხარეზე ინაცვლებს.
• 1976 : ვიკინგის პროგრამა — ხომალდი „ვიკინგ 2“ მარსზე დაეშვა.
• 1984 : ჯო კიტინგერი პირველი ადამიანი გახდა, რომელმაც მონგოლფიერით მარტო ატლანტის ოკეანე გადაჭრა.
• 1994 : კოსმოსურმა აპარატმა ულისე მზის სამხრეთ პოლუსს ჩაუფრინა.

ოქტომბერი

სპუტნიკი

• 1492 : ქრისტეფორე კოლუმბის ექსპედიცია ხმელეთს მიადგა კარიბის ზღვაში, კერძოდ ბაჰამებზე.

• 1825 : ერის არხი გაიხსნა, რამაც ალბანი, ნიუ-იორკი, ერის ტბას დააკავშირა.

• 1957 : საბჭოთა კოსმოსური აპარატი სპუტნიკ-1 (სურათზე), პირველი ხელოვნური თანამგზავრი დედამიწის ორბიტაზე, გაუშვეს ბაიკონურის კოსმოდრომიდან, ყაზახეთის სსრ.

• 1958 : Pan American Airways ახორციელებს ბოინგ-707-ის პირველ კომერციულ რეისს ნიუ-იორკიდან პარიზში.

• 1967 : საბჭოთა ზონდი ვენერა-4 პლანეტა ვენერას აღწევს და პირველი კოსმოსური აპარატი ხდება, რომელმაც სხვა პლანეტის ატმოსფერო გაზომა.

• 2003 : კონკორდის ბოლო კომერციული გაფრენა განხორციელდა.

• 2007 : Airbus A380-ის პირველი სამგზავრო რეისი განხორციელდა სინგაპურის ავიახაზების მიერ, მარშრუტით სინგაპური-სიდნეი, ავსტრალია.

ნოემბერი

Route 66

• 1520 : მაგელანის სრუტეზე, რომელიც წყნარ და ატლანტის ოკეანეებს აკავშირებს, პირველად გადის ფერნანდო მაგელანი მისი მსოფლიოს ირგვლივ მოგზაურობისას.
• 1957 : სპუტნიკის პროგრამა — საბჭოთა კავშირმა სპუტნიკ-2 გაუშვა. ორბიტაზე გავიდა პირველი ცხოველი, ძაღლი სახელით ლაიკა.
• 1910 : პირველი საჰაერო სატვირთო გადაზიდვა (დეიტონიდან კოლუმბუსში, ოჰაიო) განხორციელდა ძმები რაიტებისა და უნივერსალური მაღაზიის მფლობელი მაქს მურჰაუსის მიერ.
• 1926 : აშშ-ის ავტომაგისტრალი Route 66 (ლოგო სურათზე) გაიხსნა.
• 1971 : მარინერის პროგრამა — მარინერ-9 მარსს აღწევს და პირველი კოსმოსური ხომალდი გახდა, რომელმაც სხვა პლანეტას შემოუფრინა.
• 1999 : შენჟუ-1 — ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის პირველი კოსმოსური ხომალდი გაუშვეს.
• 2003 : კონკორდის ბოლო ფრენა განხოეციელდა, ბრისტოლზე, ინგლისი.
• 2005  : ევროპის კოსმოსური სააგენტოს მისია ვენერა-ექსპრესი გაუშვეს ბაიკონურის კოსმოდრომიდან ყაზაზეთში.

დეკემბერი

ვოიაჯერი

• 1577 : სერ ფრენსის დრეიკი პლიმუთიდან, ინგლისი, მსოფლიოს გარშემო მოგზაურობას იწყებს.
• 1868 : პირველი შუქნიშნები დაამონტაჟეს ლონდონში ვესტმინსტერის სასახლესთან. რკინიგზის მიმანიშნებლების მსგავსად ამ შუქნიშნებს ჯვარედინი მხრები ჰქონდა და ღამით წითელი და მწვანე გაზის ლამპებით ანათებდა.
• 1896 : გლაზგოს მიწისქვეშა რკინიგზა გახსნა გლაზგოს ოლქის მეტროპოლიტენის კომპანიამ.
• 1897 : ლონდონი მსოფლიოს პირველი ქალაქი გახდა, სადაც ლიცენზირებული ტაქსები შემოიღეს.
• 1913 : Ford Motor Company-მ პირველი მოძრავი კონვეიერი გახსნა.
• 1972 : აპოლო 17 მეექსვსე და ბოლო აპოლოს მისია გახდა, რომელიც მთვარეზე დაეშვა.
• 1986 : ვოიაჯერი (სურათზე) ედვარდსის ავიაბაზაზე დაეშვა კალიფორნიაში და პირველი თვითმფრინავი გახდა, რომელმაც შეუჩერებლად შემოუფრინა მსოფლიოს.