ვიკიპედია:ახალი თავფურცელი 2/მოკლე

ვიკიპედია — თავისუფალი მრავალენოვანი ენციკლოპედია

2004 წლის ნოემბერს ქართული ვიკიპედიის დაარსებიდან დღემდე ქართულ ენაზე დამუშავების პროცესშია 172 066 ენციკლოპედიური სტატია, ხოლო ვიკიპედიის დაარსებიდან — 4 მილიონამდე სტატია მსოფლიოს 229 ენაზე.

რჩეული სტატია რედ. ჰანგულზე დაწერილი გვერდი ჰუმნიმ ჯეონგ-ეუმიდან 나랏말ㅆ̖미-ს აქვს ტონური მახვილის ნიშანი ჰანგული (კორ. 한글), ალტ. ჩოსონგული (조선글) დამწერლობა არის კორეული ენის ანბანი, რომელმაც კორეაში ჩინეთიდან შემოსული არაანბანური ჰანჯა შეცვალა. ანბანი ფონეტიკურია, მაგრამ მას მარცვლოვანი დამწერლობის გავლენაც ეტყობა, რაც ასოების მარცვლოვან ბლოკებში გაერთიანებაში გამოიხატება. ანბანი 14 თანხმოვნისგან და 10 ხმოვნისგან შედგება. ჰანგული მეცნიერთა ჯგუფმა 1443 წელს შექმნა ჯოსონის დინასტიის მეოთხე მეფის სეჯონგ დიდის დავალებით. მეფემ ახალი ანბანის საჭიროება იმით ახსნა, რომ კორეული ენა ჩინურისგან ძალიან განსხვავდებოდა და უბრალო ხალხს უჭირდა იეროგლიფების სწავლა. ახალი ანბანის შესწავლა ყველასთვის ხელმისაწვდომი უნდა გამხდარიყო. ჰანგული ფონეტიკური დამწერლობაა, ანუ ყოველ ბგერას თითო ასო შეესაბამება. ასოთა მოხაზულობა შემუშავდა სხვა დამწერლობებისგან დამოუკიდებლად. ანბანის შექმნის პროექტი დასრულდა 1446 წელს და გამოქვეყნდა დოკუმენტში სახელად "ჰუნმინ ჯონგუმ", რაც ნიშნავს "ხალხისთვის ბგერების სწორად გამოყენებაზე". სწორედ ამ დოკუმენტის სათაურიდან წარმოიშვა ანბანის სახელიც. სამხრეთ კორეაში ანბანის გამოსვლის დღეთ 9 ოქტომბერი ითვლება, ხოლო ჩრდილოეთ კორეაში - 15 იანვარი. ამ დღეს ჰანგულის დღეს აღნიშნავენ. (...სრულად) კანდიდატები {{{სახელი}}} დღის ფოტოსურათი რედ. მაჩუ პიკჩუ (ქეჩუას ენაზე: ძველი მთა, ხშირად: ”ინკების დაკარგული ქალაქი”) -- კარგად შენახული კოლუმბომდელი ინკას ნანგრევები პერუში. (...სრულად) რედაქტირება კვირის პროექტი რედ. კანდიდატები / რედაქტირება

მთავარი სიახლეები რედ. კოპენჰაგენში მდებარე ისტორიული ნაგებობა ბორსენი ხანძრის შედეგად ძლიერ დაზიანდა. საიმონ ჰარისი (ფოტოზე) ირლანდიის ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრი გახდა. ბრიტანელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი პიტერ ჰიგსი 94 წლის ასაკში გარდაიცვალა. პეტერ პელეგრინი სლოვაკეთის პრეზიდენტად აირჩიეს. საქართველოს საფეხბურთო ნაკრებმა საბერძნეთი დაამარცხა და ევროპის ჩემპიონატის საგზური ისტორიაში პირველად მოიპოვა შვედეთი ნატოს წევრი გახდა. მიმდინარე: რუსეთის შეჭრა უკრაინაში; ისრაელ-ჰამასის ომი. სხვა მიმდინარე მოვლენები... / რედაქტირება 24 აპრილი — ამ დღეს... რედ. ჰაბლი ძვ. წ. 1479 : თუტმოს III ეგვიპტის მეთვრამეტე დინასტიის მეექვსე ფარაონი გახდა ოფიციალური ქრონოლოგიის მიხედვით, თუმცა პირველი 22 წლის განმავლობაში მისი თანამმართველი მისი დეიდა ჰატშეფსუტი იყო. ძვ. წ. 1184 : ბერძნებმა ტროაში შეაღწიეს ტროის ცხენის მეშვეობით, რამაც გადამწყვეტი როლი შეასრულა ომის ბერძნების სასარგებლოდ დასრულებაში. 1800 : აშშ-ის კონგრესის აქტით, ქვეყნის დედაქალაქის ფილადელფიიდან ვაშინგტონში გადმოსატანად დაარსდა კონგრესის ბიბლიოთეკა, ამჟამად დე-ფაქტო აშშ-ის ეროვნული ბიბლიოთეკა. 1877 : ბალკანეთში რიგი უთანხმოებების გადაუჭრელობის გამო რუსეთმა ოსმალეთის იმპერიას ომი გამოუცხადა, რითაც რუსეთ-თურქეთის ომი დაიწყო. 1915 : სომხების მასიური დევნა დაიწყო ოსმალეთის იმპერიაში კონსტანტინოპოლში ასობით გავლენიანი სომეხის დაპატიმრებითა და დეპორტაციით. 1916 : ირლანდიელმა რესპუბლიკელებმა პატრიკ პირსის მეთაურობით აღდგომის აჯანყება დაიწყეს ირლანდიაში ბრიტანეთის მმართველობის წინააღმდეგ და ირლანდიის რესპუბლიკა დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ გამოაცხადეს. 1990 : კოსმოსური შატლი დისკავერის ბორტზე ორბიტაზე გაუშვეს კოსმოსური ტელესკოპი ჰაბლი. რედაქტირება იცით თუ არა, რომ… რედ. ვიკიპედიის ახალი მასალებიდან, 25 მაისი — 12 ივნისი: ფაილი:Dmanissi Ausgrabungen Uebersicht.jpg დმანისში (სურათზე) აღმოჩენილია ევროპაში ყველაზე ძველი ადამიანის ნაკვალევი - თავის ქალა, რომლის ასაკი 1,6 მილიონი წლით განისაზღვრება. საქართველოში პირველი ქრისტიანული ტაძარი ერუშეთში ააგეს IV ს-ში. აშშ-მა საქართველოს დამოუკიდებლობა დე-იურე სცნო 1991-1992 წლების სახელმწიფო გადატრიალების დღეებში. კვირადღეს ბევრ სლავურ ენაზე ჰქვია «неделя », ე.ი. დღე, როცა არ მუშაობენ («не делают»). კავკასიელები კულტურულად და პოლიტიკურად ევროპელები არიან, მაგრამ გეოგრაფიულად აზიაში ცხოვრობენ. საქართველოში რუსეთის ჯარი 1799 წლის 26 ნოემბერს შემოვიდა. ერაყის პირველ დემოკრატიულ საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა ჯალალ თალაბანმა, ქურთი აჯანყებულების ყოფილ ლიდერმა. შემდეგი გამოცემა / არქივი / RSS / რედაქტირება

დობილი პროექტები რედ. ვიკიპედიის არსებობა არაკომერციული ფონდი ვიკიმედიის დამსახურებაა. იხ. ვიკიმედიის სხვა პროექტები. Meta-Wiki ვიკიმედიის პროექტების კოორდინაცია Wiktionary ვიკილექსიკონი სხვადასხვა ენებზე Wikibooks სახელმძღვანელოები და წიგნები Wikiquote ციტატების კრებული Wikisource თავისუფალი შინაარსის დოკუმენტების ორიგინალები