ჯეიმზ ნოქს პოლკი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
მ ბოტის დამატება: pnb:جیمز کے پولک; cosmetic changes |
დამატება |
||
ხაზი 29: | ხაზი 29: | ||
| მემკვიდრე2 = |
| მემკვიდრე2 = |
||
| პრეზიდენტი2= |
| პრეზიდენტი2= |
||
| პრემიერ-მინისტრი2= |
|||
| რიგი3 = [[წარმომადგენელთა პალატა (აშშ)|წარმომადგენელთა პალატის]] მე-17 სპიკერი |
| რიგი3 = [[წარმომადგენელთა პალატა (აშშ)|წარმომადგენელთა პალატის]] მე-17 სპიკერი |
||
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[7 დეკემბერი]], [[1835]] |
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[7 დეკემბერი]], [[1835]] |
||
ხაზი 36: | ხაზი 35: | ||
| მემკვიდრე3 = |
| მემკვიდრე3 = |
||
| პრეზიდენტი3 = |
| პრეზიდენტი3 = |
||
| რიგი4 = [[წარმომადგენელთა პალატა (აშშ)|წარმომადგენელთა პალატის]] წევრი [[ტენესი]]დან |
|||
| პრემიერ-მინისტრი3= |
|||
⚫ | |||
| რიგი4 = |
|||
| თანამდებობა |
| თანამდებობა დატოვა4 = 1839 |
||
⚫ | |||
| წინამორბედი4 = |
| წინამორბედი4 = |
||
| მემკვიდრე4 = |
| მემკვიდრე4 = |
||
| პრეზიდენტი4 = |
| პრეზიდენტი4 = |
||
| პრემიერ-მინისტრი4= |
|||
| რიგი5 = |
| რიგი5 = |
||
| თანამდებობა დაიკავა5 = |
| თანამდებობა დაიკავა5 = |
||
ხაზი 50: | ხაზი 47: | ||
| მემკვიდრე5 = |
| მემკვიდრე5 = |
||
| პრეზიდენტი5 = |
| პრეზიდენტი5 = |
||
| პრემიერ-მინისტრი5= |
|||
}} |
}} |
||
'''ჯეიმზ ნოქს პოლკი''' ([[ინგლ.]]James Knox Polk; დ. [[2 ნოემბერი]], [[1795]] — გ. [[15 ივნისი]], [[1849]]) — [[აშშ]]-ის მე-11 [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[1845]]-[[1849 |
'''ჯეიმზ ნოქს პოლკი''' ([[ინგლ.]]James Knox Polk; დ. [[2 ნოემბერი]], [[1795]] — გ. [[15 ივნისი]], [[1849]]) — [[აშშ]]-ის მე-11 [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[1845]]-[[1849]] წლებში, [[დემოკრატიული პარტია (აშშ)|დემოკრატი]]. |
||
პოლკის მშობლები წარმოშობით [[შოტლანდიელები]] იყვნენ. დედის მხრიდან იგი შოტლანდიელი რელიგიური რეფორმატორის, [[პრესბიტერიანული ეკლესია|პრესბიტერიანული ეკლესიის]] დამაარსებლის [[ჯონ ნოქსი]]ს შთამომავალი იყო. პოლკმა მიიღო იურიდიული განათლება და მუშაობდა ადვოკატად. იგი იყო [[აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატა|წარმომადგენელთა პალატის]] წევრი [[ტენესი]]სდან 1825-1839 წლებში, ხოლო პალატის სპიკერი 1835-1839 წლებში, [[ტენესი|ტენესის]] მე-11 გუბერნატორი 1839-1841 წლებში. მან გეოგრაფიული ექსპანსიის ლოზუნგით 1844 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში [[ვიგების პარტია (აშშ)|ვიგების]] კანდიდატი [[ჰენრი კლეი]] დაამარცხა. |
|||
პოლკი იყო ბოლო ძლიერი პრეზიდენტი [[აშშ-ის სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომამდელ]] შეერთებულ შტატებში. მისი პრეზიდენტობა აღნიშნული იყო აშშ-ის ტერიტორიის უდიდესი გაფართოებით [[ლუიზიანის შესყიდვა|ლუიზიანის შესყიდვის]] შემდეგ. მან შემოიერთა [[ორეგონის ტერიტორია]] (მოიცავდა [[ვაშინგტონი (შტატი)|ვაშინგტონს]], [[ორეგონი|ორეგონს]] და [[აიდაჰო]]ს). ასევე [[ამერიკა-მექსიკის ომი]]ს ბოლოს [[გვადალუპე-იდალგოს ხელშეკრულება|გვადალუპე-იდალგოს ხელშეკრულებით]] შეძენილ იქნა 1,360,000 კმ² ტერიტორია. თუმცა, ექსპანსიამ განაახლა მძვინვარე დებატები [[მონათმფლობელობა|მონათმფლობელობის]] ნებართვის შესახებ ახალ ტერიტორიებში. |
|||
პოლკის პრეზიდენტობის დროს გაიხსნა [[სმიტსონის ინსტიტუტი]] და [[აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო აკადემია|სამხედრო-საზღვაო აკადემია]], აღიმართა [[ვაშინგტონის მონუმენტი]], მიიღეს სახელმწიფო ხაზინის სისტემა, რომელიც 1913 წლამდე მოქმედებდა და ასევე გამოსცეს აშშ-ის პირველი [[საფოსტო მარკა]]. |
|||
იგი იყო პირველი პრეზიდენტი, ვინც მეორე ვადით არჩევნებში მონაწილეობაზე უარი თავისი ნებით თქვა. ის საპრეზიდენტო ვადის ამოწურვიდან სამ თვეში [[ქოლერა|ქოლერით]] გარდაიცვალა. ისტორიკოსების მიერ პოლკი ითვლება აშშ-ის ერთ-ერთ წარმატებულ პრეზიდენტად. |
|||
{{Commons|James K. Polk|ჯეიმზ ნოქს პოლკი}} |
{{Commons|James K. Polk|ჯეიმზ ნოქს პოლკი}} |
||
ხაზი 64: | ხაზი 68: | ||
[[კატეგორია:ამერიკელები]] |
[[კატეგორია:ამერიკელები]] |
||
[[კატეგორია:აშშ-ის პრეზიდენტები]] |
[[კატეგორია:აშშ-ის პრეზიდენტები]] |
||
[[კატეგორია:ტენესის გუბერნატორები]] |
|||
[[კატეგორია:დაბადებული 1795]] |
[[კატეგორია:დაბადებული 1795]] |
||
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1849]] |
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1849]] |
||
ხაზი 73: | ხაზი 78: | ||
[[be:Джэймс Нокс Полк]] |
[[be:Джэймс Нокс Полк]] |
||
[[bg:Джеймс Полк]] |
[[bg:Джеймс Полк]] |
||
[[bn:জেমস নক্স |
[[bn:জেমস নক্স পোক্]] |
||
[[bs:James Knox Polk]] |
[[bs:James Knox Polk]] |
||
[[ca:James Knox Polk]] |
[[ca:James Knox Polk]] |
||
ხაზი 135: | ხაზი 140: | ||
[[war:James K. Polk]] |
[[war:James K. Polk]] |
||
[[yi:זשעימס נאקס פאלק]] |
[[yi:זשעימס נאקס פאלק]] |
||
[[zh:詹姆斯 |
[[zh:詹姆斯•诺克斯•波尔克]] |
||
[[zh-min-nan:James K. Polk]] |
[[zh-min-nan:James K. Polk]] |
19:08, 20 ნოემბერი 2009-ის ვერსია
ჯეიმზ ნოქს პოლკი James Knox Polk | |
აშშ-ის მე-11 პრეზიდენტი | |
---|---|
თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
4 მარტი, 1845 – 4 მარტი, 1849 | |
ვიცე-პრეზიდენტი | ჯორჯ დალასი |
წინამორბედი | ჯონ ტაილერი |
მემკვიდრე | ზაქარი ტეილორი |
ტენესის მე-11 გუბერნატორი | |
თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
14 ოქტომბერი, 1839 – 15 ოქტომბერი, 1841 | |
წარმომადგენელთა პალატის მე-17 სპიკერი | |
თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
7 დეკემბერი, 1835 – 4 მარტი, 1839 | |
თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
1825 – 1839 | |
დაბადებული | 2 ნოემბერი, 1795 პინევილი, ჩრდილოეთი კაროლინა |
გარდაცვლილი | 15 ივნისი, 1849 ნეშვილი, ტენესი |
ეროვნება | ამერიკელი |
პოლიტიკური პარტია | დემოკრატიული პარტია |
მეუღლე | სარა ჩილდრეს პოლკი |
პროფესია | იურისტი, ფერმერი |
რელიგია | მეთოდისტი |
ხელმოწერა |
ჯეიმზ ნოქს პოლკი (ინგლ.James Knox Polk; დ. 2 ნოემბერი, 1795 — გ. 15 ივნისი, 1849) — აშშ-ის მე-11 პრეზიდენტი 1845-1849 წლებში, დემოკრატი.
პოლკის მშობლები წარმოშობით შოტლანდიელები იყვნენ. დედის მხრიდან იგი შოტლანდიელი რელიგიური რეფორმატორის, პრესბიტერიანული ეკლესიის დამაარსებლის ჯონ ნოქსის შთამომავალი იყო. პოლკმა მიიღო იურიდიული განათლება და მუშაობდა ადვოკატად. იგი იყო წარმომადგენელთა პალატის წევრი ტენესისდან 1825-1839 წლებში, ხოლო პალატის სპიკერი 1835-1839 წლებში, ტენესის მე-11 გუბერნატორი 1839-1841 წლებში. მან გეოგრაფიული ექსპანსიის ლოზუნგით 1844 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში ვიგების კანდიდატი ჰენრი კლეი დაამარცხა.
პოლკი იყო ბოლო ძლიერი პრეზიდენტი სამოქალაქო ომამდელ შეერთებულ შტატებში. მისი პრეზიდენტობა აღნიშნული იყო აშშ-ის ტერიტორიის უდიდესი გაფართოებით ლუიზიანის შესყიდვის შემდეგ. მან შემოიერთა ორეგონის ტერიტორია (მოიცავდა ვაშინგტონს, ორეგონს და აიდაჰოს). ასევე ამერიკა-მექსიკის ომის ბოლოს გვადალუპე-იდალგოს ხელშეკრულებით შეძენილ იქნა 1,360,000 კმ² ტერიტორია. თუმცა, ექსპანსიამ განაახლა მძვინვარე დებატები მონათმფლობელობის ნებართვის შესახებ ახალ ტერიტორიებში.
პოლკის პრეზიდენტობის დროს გაიხსნა სმიტსონის ინსტიტუტი და სამხედრო-საზღვაო აკადემია, აღიმართა ვაშინგტონის მონუმენტი, მიიღეს სახელმწიფო ხაზინის სისტემა, რომელიც 1913 წლამდე მოქმედებდა და ასევე გამოსცეს აშშ-ის პირველი საფოსტო მარკა.
იგი იყო პირველი პრეზიდენტი, ვინც მეორე ვადით არჩევნებში მონაწილეობაზე უარი თავისი ნებით თქვა. ის საპრეზიდენტო ვადის ამოწურვიდან სამ თვეში ქოლერით გარდაიცვალა. ისტორიკოსების მიერ პოლკი ითვლება აშშ-ის ერთ-ერთ წარმატებულ პრეზიდენტად.