იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 43-ე სესია

იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 43-ე სესია გაიმართა ქალაქ ბაქოში (აზერბაიჯანი) 2019 წლის 30 ივნისიდან 10 ივლისის ჩათვლით. თავმჯდომარეობდა აზერბაიჯანის კულტურის მინისტრი აბულფაზ ყარაევი. სხდომას ესწრებოდნენ მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 21 წევრი ქვეყნის დელეგაცია, ასევე დამკვირვებლები 1972 წლის მსოფლიო კულტურული და ბუნებრივი მემკვიდრეობის კონვენციის მონაწილე ქვეყნები.

კომიტეტს განსახილველად გადაეცა 35 ნომინაცია მსოფლიოს 34 ქვეყანაში, მათ შორის ერთი ნომინაცია საზღვრების მნიშვნელოვანი ცვლილებისთვის.^[1]. გარდა ამისა, შემოთავაზებული იქნა გადაეხედათ 166 მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი, მათ შორის 54 საფრთხეში მყოფი მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი^[2]

სესიის შედეგად, სია შეივსო 29 ახალი ობიექტით (24 კულტურული კრიტერიუმით, 4 ბუნებრივი, 1 შერეული), ერთი ობიექტი გაფართოვდა.^[3] გარდა ამისა, საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიაში ცვლილებები შეიტანეს. აღნიშნულ სიაში ერთი ობიექტი შეიტანეს და სიიდან ორი ობიექტი ამორიცხეს.^[4]^[5]^[6]

2019 წლის 10 ივლისის მდგომარეობით, მსოფლიოს 167 ქვეყნიდან 1121 ობიექტი იყო მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში. საფრთხის ქვეშ მყოფი მსოფლიო მემკვიდრეობის სია შედგებოდა 53 ძეგლისაგან 33 ქვეყანაში.

სხდომაზე გადაწყდა, რომ მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 44-ე სესია 2020 წელს გაიმართოს ჩინეთის ქალაქ ფუჯოუში.^[7]

მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

#	სახელწოდება	ქვეყანა	№	კრიტერიუმები
1	ბაბილონი	ერაყი	278	iii, vi
2	პარატი და ილია-გრანდე – კულტურა და ბიომრავალფეროვნება	ბრაზილია	1308	v, x
3	მადნის მთების სამთამადნო რეგიონი	გერმანია ჩეხეთი	1478	ii, iii, iv
4	ფრენკ ლოიდ რაიტის XX საუკუნის არქიტექტურა	აშშ	1496	ii
5	სოვონი - კორეის ნეოკონსფუციანური აკადემიები	სამხრეთი კორეა	1498	iii
6	ფსკოვის არქიტექტურული სკოლის ეკლესიები	რუსეთი	1523	ii
7	დილმუნის ყორღანები	ბაჰრეინი	1542	iii, iv
8	შაქის ისტორიული ცენტრი ხანის სასახლესთან ერთად	აზერბაიჯანი	1549	ii, v
9	პროსეკოს გორაკები კონეგლიანოსა და ვალდობიადენეში	იტალია	1571	v
10	მაფრის სამეფო შენობები – მაფრის სასახლე	პორტუგალია	1573	iv
11	ბუჯ-ბიმის კულტურული ლანდშაფტი	ავსტრალია	1577	iii, v
12	რისკო-კაიდოს კულტურული ლანდშაფტი და გრან-კანარიას წმინდა მთები	ესპანეთი	1578	iii, v
13	აუგსბურგის წყლის რესურსების მართვის სისტემა	გერმანია	1580	ii, iv
14	ჰირკანის ტყეები	ირანი	1584	ix
15	ქილების ხეობა	ლაოსი	1587	iii
16	პაგანი	მიანმარი	1588	iii, iv, vi
17	კლადრუბის ცხენების მოშენებისა და საცერემონიო ეტლებისათვის წვრთნის ლანდშაფტი	ჩეხეთი	1589	iv, v
18	ბონ-ჟეზუში ბრაგაში	პორტუგალია	1590	iv
19	ლიანჩჟუს კულტურის არქეოლოგიური ნანგრევები	ჩინეთი	1592	iii, iv
20	მოზუ-ფურუიჩის კოფუნების ჯგუფი	იაპონია	1593	iii, iv
21	ჯოდრელ-ბენკის ობსერვატორია	დიდი ბრიტანეთი	1594	i, ii, iv, vi
22	ვრაიტინგ-ონ-სტოუნის პროვინციული პარკი	კანადა	1597	iii
23	კშემიონკი	პოლონეთი	1599	iii, iv
24	ბურკინა-ფასოს ძველი მეტალურგიული ძეგლები (დურულა, ტივეგა, იამანე, კინდიბო, ბექუი)	ბურკინა-ფასო	1602	iii, iv, vi
25	საფრანგეთის სამხრეთული და ანტარქტიდული ტერიტორიების]] მიწები და ზღვები	საფრანგეთი	1603	vii, ix, x
26	[ვატნაიიოკუდლის ეროვნული პარკი]]	ისლანდია	1604	viii
27	ჯაიპური	ინდოეთი	1605	ii, iv, vi
28	ყვითელი ზღვა-ბოხაივანის გადამფრენი ფრინველების ნაკრძალები	ჩინეთი	1606	x
29	ომბილინის ქვანახშირის საბადო	ინდონეზია	1610	ii, iv

მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების გაფართოება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

#	სურათი	სახელწოდება	ცვლილებები	ქვეყანა	№	სიაში შეყვანის წელი
1		ოჰრიდის რეგიონის ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა	საიტი მოიცავს მიწის ნაკვეთს ალბანეთში (113.79 კმ 2).	ალბანეთი ჩრდილოეთი მაკედონია	99	1980

საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიაში შეყვანილი ძეგლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

#	სურათი	სახელწოდება	სიაში შყვანის მიზეზი	ქვეყანა	№	სიაში შეყვანის წელი
1		კუნძულები და დაცული ტერიტორიები კალიფორნიის ყურეში	კალიფორნიის გვინეას ღორის ენდემური სახეობის გადაშენების საფრთხის გამო.	მექსიკა	1182	2005

საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიიდან ამორიცხული ძეგლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

#	სურათი	სახელწოდება	შენიშვნა	ქვეყანა	№	სიაში შეყვანის წელი
1		უმბერსტონისა და სანტა-ლაურას გვარჯილის ქარხანა	ობიექტი შეყვანილ იქნა სიაში 2005 წელს, შენობების არასტაბილურობის, შენარჩუნებისა და მონიტორინგის სისტემების არარსებობის, ასევე ძლიერი ქარის შედეგად მიყენებული ზიანის გამო. გამორიცხულია ღამის საათებში დაკვირვების დადგენის, ღობეების მშენებლობის, შემოვლითი გზის მშენებლობის, აგრეთვე ვიზიტორებისთვის უსაფრთხოების ზომების დაწესების გამო.	ჩილე	1178	2005
2		მაცხოვრის შობის ტაძარი	ობიექტი შეყვანილ იქნა 2012 წელს ბაზილიკის არადამაკმაყოფილებელი მდგომარეობის გამო. გამორიცხულია სამუშაოების მაღალი ხარისხის, მათ შორის მისი სახურავის, ექსტერიერის ფასადების, მოზაიკის და კარების აღდგენის ჩათვლით.	პალესტინა	1433	2012