ნურბანუ სულთანი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{ინფოდაფა მმართველი|სახელი=აფიფე ნურბანუ სულთანი|ორიგინალური სახელი=نور بانو سلطان|სურათი=Nurbanu's burial, Shahanshahnama.jpg|წარწერა=<!-- პირველი თანამდებობა -->|ქვეყანა=|თანამდებობა=[[ჰასეკი სულთანი]]|რიგი=|კორონაცია=|მმართველობის დასაწყისი=[[7 სექტემბერი]], [[1566]]|მმართველობის დასასრული=[[15 დეკემბერი]], [[1574]]|პრეზიდენტი=|ვიცე-პრეზიდენტი=|წინამორბედი=[[ჰიურემ სულთანი]]|მემკვიდრე=[[საფიე სულთანი]]
{{ინფოდაფა მმართველი|სახელი=აფიფე ნურბანუ სულთანი|ორიგინალური სახელი=نور بانو سلطان|სურათი=Nurbanu's burial, Shahanshahnama.jpg|წარწერა=<!-- პირველი თანამდებობა -->|ქვეყანა=|თანამდებობა=[[ჰასეკი სულთანი]]|რიგი=|კორონაცია=|მმართველობის დასაწყისი=[[7 სექტემბერი]], [[1566]]|მმართველობის დასასრული=[[15 დეკემბერი]], [[1574]]|პრეზიდენტი=|ვიცე-პრეზიდენტი=|წინამორბედი=[[ჰიურემ სულთანი]]|მემკვიდრე=[[საფიე სულთანი]]
<!-- მეორე თანამდებობა -->|ქვეყანა2=|თანამდებობა2=[[ვალიდე სულთანი]]|რიგი2=|კორონაცია2=|მმართველობის დასაწყისი2=[[15 დეკემბერი]], [[1574]]|მმართველობის დასასრული2=[[7 დეკემბერი]], [[1583]]|პრეზიდენტი2=|ვიცე-პრეზიდენტი2=|წინამორბედი2=[[აიშე ჰაფსა სულთანი]]|მემკვიდრე2=[[საფიე სულთანი]]
<!-- მეორე თანამდებობა -->|ქვეყანა2=|თანამდებობა2=[[ვალიდე სულთანი]]|რიგი2=|კორონაცია2=|მმართველობის დასაწყისი2=[[15 დეკემბერი]], [[1574]]|მმართველობის დასასრული2=[[7 დეკემბერი]], [[1583]]|პრეზიდენტი2=|ვიცე-პრეზიდენტი2=|წინამორბედი2=[[აიშე ჰაფსა სულთანი]]|მემკვიდრე2=[[საფიე სულთანი]]
<!-- მესამე თანამდებობა -->|ქვეყანა3=|თანამდებობა3=|რიგი3=|კორონაცია3=|მმართველობის დასაწყისი3=|მმართველობის დასასრული3=|პრეზიდენტი3=|ვიცე-პრეზიდენტი3=|წინამორბედი3=|მემკვიდრე3=|ქვეყანა4=|თანამდებობა4=|რიგი4=|კორონაცია4=|მმართველობის დასაწყისი4=|მმართველობის დასასრული4=|პრეზიდენტი4=|ვიცე-პრეზიდენტი4=|წინამორბედი4=|მემკვიდრე4=|ქვეყანა5=|თანამდებობა5=|რიგი5=|კორონაცია5=|მმართველობის დასაწყისი5=|მმართველობის დასასრული5=|პრეზიდენტი5=|ვიცე-პრეზიდენტი5=|წინამორბედი5=|მემკვიდრე5=<!-- პირადი მონაცემები -->|სხვა წოდებები=|რეგენტი=|მონარქი=|სულთანი=|პარტია=|დაბადების თარიღი=[[1525]]|დაბადების ადგილი=[[პაროსი]], [[კიკლადები|კიკლადის კუნძულები]], [[ვენეციის რესპუბლიკა]]|გარდაცვალების თარიღი=[[7 დეკემბერი]], [[1683]]|გარდაცვალების ადგილი=[[სტამბოლი]], [[ოსმალეთის იმპერია]]|ქორწინება=[[სელიმ II]]|შვილები=[[მურად III]]<br>[[ესმეჰან სულთანი|ისმიჰან სულთანი]]<br>[[გევჰერჰან სულთანი (სელიმ II-ის ქალიშვილი)|გევჰერჰან სულთანი]]<br>[[შაჰ სულთანი (სელიმ II-ის ქალიშვილი)|შაჰ სულთანი]]<br>[[ფატმა სულთანი (სელიმ II-ის ქალიშვილი)|ფატმა სულთანი]]|სრული სახელი=|დინასტია=|მამა=|დედა=|რელიგია=[[ელადის მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლობა]], მოგვიანებით მიიღო [[ისლამი]]|ხელმოწერა=<!-- სამხედრო კარიერა -->|მეტსახელი=|დაბსახელი=ოლივია/სესილია ვენიერ-ბაფო}}'''აფიფე ნურბანუ სულთანი''' (დაბადებით. ''სესილია ვენერ-ბაფო''; {{lang-tr|Afife Nûr-Banû Sultan}}, {{lang-ota|نور بانو سلطان}}; დაახლ. [[1525]] — [[7 დეკემბერი]], [[1583]]) — ოსმალეთის სულთან [[სელიმ II|სელიმ II-ის]] ცოლი და [[მურად III|მურად III-ის]] დედა, [[ჰასეკი]], პირველი [[ვალიდე-სულთანი]] „[[ქალთა სულთანატი]]ს“ პერიოდში.
<!-- მესამე თანამდებობა -->|ქვეყანა3=|თანამდებობა3=|რიგი3=|კორონაცია3=|მმართველობის დასაწყისი3=|მმართველობის დასასრული3=|პრეზიდენტი3=|ვიცე-პრეზიდენტი3=|წინამორბედი3=|მემკვიდრე3=|ქვეყანა4=|თანამდებობა4=|რიგი4=|კორონაცია4=|მმართველობის დასაწყისი4=|მმართველობის დასასრული4=|პრეზიდენტი4=|ვიცე-პრეზიდენტი4=|წინამორბედი4=|მემკვიდრე4=|ქვეყანა5=|თანამდებობა5=|რიგი5=|კორონაცია5=|მმართველობის დასაწყისი5=|მმართველობის დასასრული5=|პრეზიდენტი5=|ვიცე-პრეზიდენტი5=|წინამორბედი5=|მემკვიდრე5=<!-- პირადი მონაცემები -->|სხვა წოდებები=|რეგენტი=|მონარქი=|სულთანი=|პარტია=|დაბადების თარიღი=[[1525]]|დაბადების ადგილი=[[პაროსი]], [[კიკლადები|კიკლადის კუნძულები]], [[ვენეციის რესპუბლიკა]]|გარდაცვალების თარიღი=[[7 დეკემბერი]], [[1583]]|გარდაცვალების ადგილი=[[სტამბოლი]], [[ოსმალეთის იმპერია]]|ქორწინება=[[სელიმ II]]|შვილები=[[მურად III]]<br>[[ესმეჰან სულთანი|ისმიჰან სულთანი]]<br>[[გევჰერჰან სულთანი (სელიმ II-ის ქალიშვილი)|გევჰერჰან სულთანი]]<br>[[შაჰ სულთანი (სელიმ II-ის ქალიშვილი)|შაჰ სულთანი]]<br>[[ფატმა სულთანი (სელიმ II-ის ქალიშვილი)|ფატმა სულთანი]]|სრული სახელი=|დინასტია=|მამა=|დედა=|რელიგია=[[ელადის მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლობა]], მოგვიანებით მიიღო [[ისლამი]]|ხელმოწერა=<!-- სამხედრო კარიერა -->|მეტსახელი=|დაბსახელი=ოლივია/სესილია ვენიერ-ბაფო}}'''აფიფე ნურბანუ სულთანი''' (დაბადებით. ''სესილია ვენერ-ბაფო''; {{lang-tr|Afife Nûr-Banû Sultan}}, {{lang-ota|نور بانو سلطان}}; დაახლ. [[1525]] — [[7 დეკემბერი]], [[1583]]) — ოსმალეთის სულთან [[სელიმ II|სელიმ II-ის]] ცოლი და [[მურად III|მურად III-ის]] დედა, [[ჰასეკი]], პირველი [[ვალიდე-სულთანი]] „[[ქალთა სულთანატი]]ს“ პერიოდში.
== წარმოშობა ==
== წარმოშობა ==
წარმოშობით ვენეციის რესპუბლიკის ორი გავლენიანი საგვარეულოს წარმომადგენელი იყო. მისი სახელი იყო სესილია, ან ოლივია. მამამისი, როგორც ითვლება, იყო ნიკოლო ვენერი, ვენეციის კუთვნილი ბერძნული კუნძულის, [[პაროსი]]ს გუბერნატორი, ხოლო დედა ვიოლანტა ბაფო.
წარმოშობით ვენეციის რესპუბლიკის ორი გავლენიანი საგვარეულოს წარმომადგენელი იყო. მისი სახელი იყო სესილია, ან ოლივია. მამამისი, როგორც ითვლება, იყო ნიკოლო ვენერი, ვენეციის კუთვნილი ბერძნული კუნძულის, [[პაროსი]]ს გუბერნატორი, ხოლო დედა ვიოლანტა ბაფო.

12:53, 18 მარტი 2018-ის ვერსია

აფიფე ნურბანუ სულთანი
نور بانو سلطان
ჰასეკი სულთანი
მმართ. დასაწყისი: 7 სექტემბერი, 1566
მმართ. დასასრული: 15 დეკემბერი, 1574
წინამორბედი: ჰიურემ სულთანი
მემკვიდრე: საფიე სულთანი
ვალიდე სულთანი
მმართ. დასაწყისი: 15 დეკემბერი, 1574
მმართ. დასასრული: 7 დეკემბერი, 1583
წინამორბედი: აიშე ჰაფსა სულთანი
მემკვიდრე: საფიე სულთანი
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 1525
დაბ. ადგილი: პაროსი, კიკლადის კუნძულები, ვენეციის რესპუბლიკა
გარდ. თარიღი: 7 დეკემბერი, 1583
გარდ. ადგილი: სტამბოლი, ოსმალეთის იმპერია
მეუღლე: სელიმ II
შვილები: მურად III
ისმიჰან სულთანი
გევჰერჰან სულთანი
შაჰ სულთანი
ფატმა სულთანი
რელიგია: მართლმადიდებლობა, მოგვიანებით მიიღო ისლამი

აფიფე ნურბანუ სულთანი (დაბადებით. სესილია ვენერ-ბაფო; თურქ. Afife Nûr-Banû Sultan, ოსმ. نور بانو سلطان; დაახლ. 15257 დეკემბერი, 1583) — ოსმალეთის სულთან სელიმ II-ის ცოლი და მურად III-ის დედა, ჰასეკი, პირველი ვალიდე-სულთანი „ქალთა სულთანატის“ პერიოდში.

წარმოშობა

წარმოშობით ვენეციის რესპუბლიკის ორი გავლენიანი საგვარეულოს წარმომადგენელი იყო. მისი სახელი იყო სესილია, ან ოლივია. მამამისი, როგორც ითვლება, იყო ნიკოლო ვენერი, ვენეციის კუთვნილი ბერძნული კუნძულის, პაროსის გუბერნატორი, ხოლო დედა ვიოლანტა ბაფო.

სხვა ვერსიის თანახმად, ძირითდად თურქულ წყაროებზე დაყრდნობით, ნურბანუს ნამდვილი სახელი იყო რაქელი და იგი ვიოლანტა ბაფოს და უცნობი ესპანელი ებრაელის შვილი იყო. თუმცა თანამედროვე ისტორიოგრაფიაში ეს ვერსია სერიოზულად არ განიხილება.

ხარჭა

1537 წელს კაპუდინ-ფაშა ხაირ ალ-დინ ბარბაროსამ დაიპყრო კუნძული პაროსი. სწორედ ამ დროს 12 წლის სესილია ტყვედ ჩავარდა. შემდეგ გაყიდეს სულთნის ჰარამხანაში და გახდა შეჰზადე სელიმის ფავორიტი. კონიის სანჯაქ-ბეიდ დანიშვნის დროს სელიმმა საკუთარ ჰარამხანაში გაიყოლა სესილია, სადაც მან ჯერ გოგონა, ხოლო 1546 წელს შეჰზადე მურადი გააჩინა[1]. სავარაუდოდ მისი და სელიმის შვილები არიან: შაჰი, ესმეჰანი და ფატმა.

ჰასეკი

სელიმის მიერ ტახტის დაკავების შემდეგ ნურბანუს მდგომარეობა გართულდა. მას მოუწია სულთნის ჰარამხანის ხელმძღვანელობა გავლენიანი მფარველებისა და დამკვიდრებული კავშირების გარეშე. მალე სელიმმა მამას მიბაძა და ნურბანუ კანონიერ ცოლად შეირთო, მაგრამ ისევე როგორც სულეიმანისა და ჰიურემის კანონიერ ქორწინებაზე, სელიმისა და ნურბანუს ქორწინებაზეც ოსმალური წყაროები არაფერს ამბობენ, ალბათ იმიტომ, რომ ეს ეწინააღმდეგებოდა მათ ტრადიციებს.

ვალიდე

1574 წელს, სელიმის გარდაცვალების შემდეგ ტახტზე ადის ნურბანუსა და სელიმის 28 წლის შვილი მურადი. ნურბანუ გახდა ვალიდე-სულთანი. ისევე როგორც მამამისმა, სულთან მურადმაც ურთიერთობა დაიჭირა მხოლოდ ერთ ხარჭასთან – საფიესთან.

ნურბანუს შვილი ესმეჰანი ცოლად გააყოლეს დიდ ვეზირს მეჰმედ სოკოლუს, ქვეყანაში მეორე პირს, რამაც გაზარდა ვალიდეს გავლენა. პოლიტიკური საქმეების გადაწყვეტისას მურად III ეყრდნობოდა დედის გადაწყვეტილებებს, რომელიც გარდაცვალებამდე დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდა. ითვლება, რომ ნურბანუს პოლიტიკა იყო პროვენეციური და აქედან გამომდინარე გენუის საწინააღმდეგო. საუბრობდნენ იმაზეც, რომ მან მოწამლა გენუის ელჩი[2]. დაკრძალულია აია-სოფიაში მეუღლის გვერდით.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. Peirce L. P. The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. — New York: Oxford University Press, 1993. — P. 92.
  2. Фрили Дж. Тайны османского двора. Частная жизнь султанов. — Смоленск: Русич, 2004. — С. 62.