კენეთ კაუნდა

	კენეთ დავიდ კაუნდა
	;
ზამბიის 1-ლი პრეზიდენტი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
	24 ოქტომბერი 1964 – 2 ნოემბერი 1991
მემკვიდრე	ფრედერიკ ჩილუბა
მიუმხრობლობის მოძრაობის მე-3 გენერალური მდივანი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
	10 სექტემბერი 1970 – 9 სექტემბერი 1973
წინამორბედი	გამალ აბდელ ნასერი
მემკვიდრე	ჰუარი ბუმედიენი
დაბადებული	28 აპრილი, 1924; ჩინზალი ჩრდილოეთ როდეზია
გარდაცვლილი	17 ივნისი, 2021 (97 წლის); ლუსაკა, ზამბია
ეროვნება	ზამბიელი
მეუღლე	ბეტი კაუნდა
პროფესია	მასწავლებელი
რელიგია	პრესვიტერიანელი

კენეთ კაუნდა (ინგლ. Kenneth David Kaunda; დ. 28 აპრილი 1924, ჩინზალი, ჩრდილოეთ როდეზია — გ. 17 ივნისი, 2021, ლუსაკა)^[1] — ზამბიის პოლიტიკური მოღვაწე, პირველი პრემიერ-მინისტრი და პრეზიდენტი.

ბიოგრაფია

ზამბიის დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლის ერთ-ერთი ლიდერი დაიბადა ჩრდილოეთ როდეზიის (ახლანდელი ზამბია) ჩრდილოეთ პროვინციაში. იგი რვა დედმამიშვილს შორის ყველაზე უმცროსი იყო. 1951 წლამდე ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას ჩრდილოეთ როდეზიის ჩრდილოეთ რეგიონებში. 50-იანი წლების ბოლოს აქტიურად ჩაება დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლაში, რისთვისაც რამდენიმეჯერ მოუწია ციხეში ჩაჯდომა. 1958 წელს დააარსა ზამბიის აფრიკული ეროვნული კონგრესი, რომლის საქმიანობაც აიკრძალა 1959 წელს, ხოლო კაუნდა კვლავ ციხეში ჩასვეს. ამ პერიოდში მისმა თანამებრძოლებმა დააარსეს ეროვნული დამოუკიდებლობის გაერთიანებული პარტია, რომელიც ფაქტობრივად დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლაში ზამბიის აფრიკულ ეროვნულ კონგრესს ჩაენაცვლა. 1960 წელს, როდესაც კაუნდა გაათავისუფლეს ციხიდან გახდა ახლადჩამოყალიბებული პარტიის პრეზიდენტი. 1961 წელს კი ჩრდილოეთ რეგიონებში დაიწყო დაუმორჩილებლობის კამპანია (ე.წ. „ჩა-ჩა-ჩა კამპანია“): წვავდნენ სკოლებს, ბლოკირებას უკეთებდნენ გზებს… 1964 წელს პარტიამ მოიგო საპარლამენტო არჩევნები და კაუნდა გახდა ქვეყნის პირველი პრემიერ-მინისტრი, 1964 წლის 24 ოქტომბერს კი ქვეყნის პირველი პრეზიდენტი.

აფრიკული სოციალიზმი

კაუნდამ ზამბია აქცია ერთპარტიულ ქვეყანად. დაამყარა პარტიული დიქტატურა. 1964 წელს გამოაცხადა საგანგებო მდგომარეობა, რომელიც ფაქტობრივად შეინარჩუნა 1991 წლამდე. შეიმუშავა მემარცხენე ეროვნულ-სოციალისტური იდეოლოგია ე. წ. „ზამბიური ჰუმანიზმი“, რომელიც იყო აფრიკული სოციალიზმის გამოვლინება (მსგავსი „ანომალიები“ ახასიათებდა ამ პერიოდის აფრიკული სახელმწიფოების უმრავლესობას). მსგავს სისტემას აშენებდა: კვამე ნკრუმა — განაში, ჯულიუს ნიერერე — ტანზანიაში, მობუტუ სესე სეკო — ზაირში და ა. შ.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

↑ „Kenneth Kaunda, Zambia founding father don die“. BBC News Pidgin. 17 ივნისი, 2021. ციტირების თარიღი: 19 ივნისი, 2021. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)

წინამორბედი:	ზამბიის პრეზიდენტი 1964 – 1991	შემდეგი: ფრედერიკ ჩილუბა

[1] „Kenneth Kaunda, Zambia founding father don die“. BBC News Pidgin. 17 ივნისი, 2021. ციტირების თარიღი: 19 ივნისი, 2021. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)

[1]