კარლ დენიცი

კარლ დენიცი (გერმ. Karl Dönitz) (დ. 16 სექტემბერი, 1891, გრიუნაუ (ბერლინი), გერმანია — გ. 24 დეკემბერი, 1980, აუმიულე (ჰამბურგი), გერმანია) — გერმანელი სახელმწიფო და სამხედრო მოღვაწე, გროსადმირალი, მესამე რაიხის სამხედრო საზღვაო ძალების (Kriegsmarine) მთავარსარდალი მეორე მსოფლიო ომში, ჰიტლერის სიკვდილის შემდეგ მისი მემკვიდრე რაიხსპრეზიდენტისა და ვერმახტის უმაღლესი მთავარსარდლის პოსტზე 1945 წლის მაისში.

დასაწყისი

1910 წლის 1 აპრილს დენიცი გერმანიის საიმპერიო საზღვაო ფლოტის კადეტი გახდა. სასწავლო პრაქტიკა მან კრეისერ „ჰერთაზე“ და ფლენსბურგის საზღვაო სკოლაში გაიარა. 1912 წლის 1 ოქტომბერს იგი გამწესებულ იქნა კრეისერ „ბრესლაუზე“ ამსახუროს, რომელიც ხმელთაშუა ზღვაში ცურავდა. 1913 წელს მას ლეიტენანტის სამხედრო წოდება მიენიჭა.

01.04.1910-31.03.1911 - პირველადი პრაქტიკა კრეისერ „ჰერთაზე“
01.04.1911-30.09.1912 - საზღვაო სკოლა და სპეცპრაქტიკა

პირველი მსოფლიო ომი

პირველი მსოფლიო ომის დაწყებას დენიცი მცირე ზომის კრეისერ „ბრესლაუზე“ შეხვდა. კრეისერი ფორმალურად თურქეთის მიერ იყო ნაყიდი, მისი დროშის ქვეშ ცურავდა „მიდილის“ სახელით და იბრძოდა რუსეთის ფლოტის წინააღმდეგ შავ ზღვაში.

1916 წელს დენიცს ობერლეიტენანტის სამხედრო წოდება მიენიჭა და მას შემდეგ რაც კრეისერი „ბრესლაუ/მიდილი“ შესაკეთებლად პორტში იქნა სტაციონირებული იგი ერთ-ერთი აეროპორტის მმართველად იქნა გამწესებული დარდანელის ფრონტზე. სწორედ აქ ჩაეწერა იგი მოხალისედ ახლადშექმნილ წყალქვეშა ნავების მეზღვაურთა შემადგენლობაში. შესაბამისი სამხედრო განათლების მიღების შემდეგ 1918 წლის თებერვალში იგი „U39-ზე“ ზედამხედველ ოფიცრად იქნა დანიშნული. მალე დენიცი „UC25-ის“ კომანდანტად დაინიშნა, ხოლო 1918 წლის 5 სექტემბრიდან მეთაურობდა „UB68-ს“. ამ წყალქვეშა ნავით იგი ინგლისელებს ებრძოდა ხმელთაშუა ზღვაში. ერთ-ერთი რეიდის დროს დენიცის წყალქვეშა ნავი ინგლისი ფლოტის გემების მიერ იქნა ჩაძირული და ის და მისი მებრძოლები ტყვედ ჩავარდნენ.

ტყვეობაში ჩავრდნამდე სამსახურის პერიოდში დენიცი მიხვდა, რომ გერმანული სამხედრო სტრატეგია გამოეყენებინათ წყალქვეშა ნავები მხოლოდ და მხოლოდ გემების დამცავ-გამცილებელ ერთეულებად არაეფექტური იყო. ამიტომ 1919 წლიდან, როცა ის გაათავისუფლეს ტყვეობიდან, იგი წყალქვეშა ნავების სამხედრო შესაძლებლობების თეორიულ შემუშავებას შეუდგა.

01.10.1912-11.09.1916 - კრეისერი „ბრესლაუ/მიდილი“
12.09.1916-00.12.1916 - სამხედრო აეროპორტი „სან-სტეფანო“ და „დარდანელი“
00.12.1916-16.01.1917 - წყალქვეშა ნავის მეთაურის საგანმანათლებლო კურსი
17.01.1917-28.02.1918 - „U39-ის“ ზედამხედველი ოფიცერი
01.03.1918-04.09.1918 - „UC27-ის“ კომენდანტი
05.09.1918-04.10.1918 - „UB68-ის“ მეთაური

მშვიდობიანობის დრო

მსოფლიო ომის შემდეგ დენიცი რაიხსმარინეს რიგებში შევიდა და 1919 ივლისში გადაიგზავნა ბალტიის ზღვის ფლოტის შტაბში სამუშაოდ. 1920 წლის მარტიდან იგი მეთაურობდა სხვადასხვა წყალქვეშა ნავს. 1921 წლის 1 იანვარს დენიცს მიენიჭა კაპიტან-ლეიტენანტის წოდება.

1923 წლიდან იგი საზღვაო თავდაცვის განოფილებაში მუშაობდა, ვიდრე 1927 წელს კრეისერ „ნიმფეს“ ნავიგაციის ოფიცრად არ დაინიშნა. 1928-1933 წლებში დენიცი სხვადასხვა წყალქვეშა ნავების ფლოტილიას სარდლობდა. 1928 წლის 1 ნოემბერს იგი კორვეტენკაპიტანი გახდა, ხოლო 1933 წლის 1 ოქტომბერს მას ფრეგატენკაპიტანის წოდება მიენიჭა.

1934 წლის სექტემბერში იგი დაინიშნა კრეისერ „ემდენის“ კომენდანტად და 1935 წელს იგი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში მრავალთვიან საწვრთნელ ექსპედიციაში გაიგზავნა. ექსპედიციიდან დაბრუნების შემდეგ ადმირალმა ერიხ რედერმა დენიცი წყალქვეშა ნავების წარმოების ხელმძღვანელად დანიშნა. იმავე წლის 27 სექტემბერს იგი წყალქვეშა ნავების ფლოტილია „ვედინგენის“ სარდლად დაინიშნა და 1 ოქტომბერს საზღვაო კაპიტნის წოდება მიენიჭა.

1936 წლის 1 იანვარს მისი თანამდებობის სახელი შეიცვალა და ამიერიდან იგი „წყალქვეშა ნავების ფიურერად“ იწოდებოდა. 1939 წლის 28 იანვარს დენიცს კომოოდორის სამხედრო წოდება მიენიჭა.

05.10.1918-15.07.1919 - სამხედრო ტყვეობა
16.07.1919-13.03.1920 - სამხედრო პორტის შტაბსოფიცერი
14.03.1920-19.04.1920 - ტორპედო-ხომალლდის „V5“ მეთაური
20.04.1920-14.03.1923 - ტორპედო-ხომალლდების „T 157“ და „G8“ მეთაური
20.03.1923-02.11.1923 - ტორპედოებისა და ნაღმთმცოდნეობის ინსპექტორი, რეფერანტი და ადიუტანტი
03.11.1924-02.10.1927 - საზღვაო თავდაცვის განყოფილების რეფერანტი
03.10.1927-16.12.1927 - სასწავლო პრაქტიკა კრეისერ „ნიმფეზე“
17.12.1927-23.09.1928 - კრეისერ „ნიმფეს“ ნაციგაციის ოფიცერი
24.09.1928-29.09.1930 - ტორპედო-ხომალდების მე-4 ნახევარფლოტილიის შეფი
30.09.1930-09.09.1934 - ჩრდილოეთ ზღვის საზღვაო შტაბის 1-ლი საადმირალო შტაბსოფიცერი
29.09.1934-21.09.1935 – კრეისერ „ემდენის“ კომენდანტი
27.09.1935-13.10.1936 - წყალქვეშა ნავების ფლოტილია „ვედინგენის“ შეფი
01.01.1936-16.10.1939 - წყალქვეშა ნავების ფლოტის სარდალი

მეორე მსოფლიო ომი

მეორე მსოფლიო ომის დაწყებიდან ერთ თვეში 1939 წლის 1 ოქტომბერს კარლ დენიცს კონტრ-ადმირალის წოდება მიენიჭა, ხოლო 17 ოქტომბერს მის თანამდებობას სახელი შეეცვალა და ამიერიდან იწოდებოდა „წყალქვეშა ნავების მთავარსარდად“. 1935-1938 წლების პოლიტიკური კრიზისის დროს დენიცმა წამოაყენა სამხედრო დოქტრინა „მესამედი ნაწილი“, რომლის მიხედვითაც ინგლისის სავაჭრო გემების წინააღმდეგ ეფექტური ბრძოლისათვის საჭირო იყო 300-მდე წყალქვეშა ნავის აგება. აქედან 100 წყალქვესა ნავი ფრონტის ხაზზე უნდა ყოფილიყო, მაშინ როცა 100 ნავი გერმანიის ნავსადგურებიდან ფრონტის ხაზისაკენ გზაზე იქნებოდა და 100 უკან დასაბრუნებელ გზაზე. 1939 წლის 1 მარტს „ც-გეგმის“ მიხედვით გადაწყდა 149 წყალქვესა ნავის მშენებლობა.

დენიცის დავალებით წყალქვეშა ნავების შემადგენლობა სპეციალურ სამხედრო განათლებას იღებდა ჯგუფური ბრძოლის ტაქტიკის შესახებ. მას სურდა რომ ინგლური გემების მასობრივი შემადგენლობისთვის გერმანული წყალქვეშა ნავები ასევე მასობრივ შემადგენლობით დაეპირისპირებინა. ამ გეგმას მიიღო „მგლების ხროვის ტაქტიკის“ (გერმ.: Wolfsrudeltaktik) სახელი.

მართალია საზღვაო ომი წყალქვეშა ნავების მცირე შემადგენლობით (სულ 57 ნავი, აქედან 37 იყო ატლანტის ოკეანეში ცურვისათვის გამოსადეგი) დაიწყო, მაგრამ დენიცის ამ ტატქიკურმა სვლამ შესაბამისი შედეგი გამოიღო. ჰიტლერი იმედოვნებდა სანამ სსრკ-ს წინააღმდეგ ომს დაიწყებდა მანამ მოეღო ბოლო ზღვაზე ინგლისის ფლოტის ბატონობისათვის და ამ უკანასკნელთან ზავი დაედო. უინსტონ ჩერჩილმა გერმანიის საზავო შეთავაზება უარყო და აქედან გამომდინარე ჰიტლერს ინგლისის დამარცხების 2 გზაღა დარჩა:

სახმელეთო ჯარების გადახსმა ბრითანეთის კუნძულზე
ბრიტანეთისთვის ყველა საზღვაო სასიცოცხლო არტერიის გადაჭრა.

ბრიტანეთის კუნძულზე გადასხდომა (ოპერაცია „ზეელიოვე“) გენშტაბის და ადმირალიტეტის შემადგენლობის უმრავლესობას, მათ შორის დენიცსაც, უშედეგოდ მიაჩნდა. დენიცი უფრო მეორე იდეას უჭერდა მხარს, რომლის მიხედვითაც ინგლისი სსრკ-ს დამარცხების შემდეგ თვითონ დაყრიდა იარაღს. წყალქვეშა ნავების წარმატებული ოპერაციების შედეგად 1940 წლის 1 სექტემბერს დენიცს ვიცე-ადმირალის, ხოლო 1942 წლის 14 მარტს ადმირალის სამხედრო წოდება მიენიჭა.

1943 წლის 31 იანვარს კარლ დენიცს გროსადმირალის წოდება მიენიჭა და „კრიგსმარინეს“ მთავარსარდლად დაინიშნა. ამ პოსტზე მან შეცვალა გროსადმირალ ერიხ რედერი, რომელიც ჰიტლერთან საზღვაო ომის სტრატეგიის შესახებ უთანხმობის გამო თავისი სურვილით გადადგა. მიუხედავად ახალი თანამდებობისა დენიცმა წყალქვეშა ნავების სარდლის პოსტი არ დატოვა და საზღვაო ომის წარმოების მთავარი აქცენტი სწორედ ამ ერთეულზე გადაიტანა.

ამასობაში მოკავშირეებმა მოახერხეს ხელში ჩაეგდოთ გერმანელთა დასაშიფრი მანქანა „ენიგმა“ და „კრიგსმარინეს“ ყველა დეპეშა-კოდ-ინფორმაციას დაუყოვნებლივ იგებდნენ. რამაც მათ საშუალება მისცათ წარმატებით ეომათ გერმანული წყალქვეშა ნავების წინააღმდეგ ატლანტის ოკეანეში. მიუხედავად ამისა დენიცი განაგრძობდა წყალქვეშა ომს, რომლის შეწყვეტა მისი აზრით მოკავშირეებს საშუალებას მისცემდა თავი მოეყარათ დიდი სამხედრო შენაერთებისათვის და მეორე ფრონტი გაეხსნათ.

ამ კამიკაძე-ტაქტიკამ დიდი მსხვერპლი მოუტანა გერმანიის წყალქვეშა ფლოტს - 41 000 მეზღავურიდან მეორე მსოფლიო ომის დასასრულს მხოლოდ 27 000 მოესწრო. დაღუპულ მატროსთა შორის იყვნენ კარლ დენიცის ვაჟები, პეტერი და კლაუს დენიცებიც. 68 თვის განმავლობაში მიმდინარე შეუწყვეტელ წყალქვესა ომში ჩაძირულ იქნა 781 გერმანული წყალქვეშა ნავი. აქედან 632 მოკავშირეებმა ჩაძირეს,მათ შორის 500 მარტო ინგლისურმა ან ინგლისელთა მიერ კონტროლირებულმა საბრძოლო შენაერთებმა. პროცენტულად ასეთი დიდი დანაკლისი არცერთ საბრძოლო შენაერთს არ ჰქონია. არც გერმანულ და არც მოკავშირეთა მხარეზე.

17.10.1939-30.01.1943 - წყალქვეშა ნავების ფლოტის სარდალი.
30.01.1943-30.04.1945 - „კრიგსმარინეს“ მთავარსარდალი.
17.04.1945-30.04.1945 - ამასთანავე „ვერმახტის“ ჩრდილოეთის ფრონტის მთავარსარდალი.
01.05.1945-დან - „ვერმახტის“ მთავარსარდალი.

ალბერტ შპეერი თავის მოგონებებში იხსენებს, რომ 1945 წლის თებერვალში ერთ-ერთ თათბირზე დენიცმა შექმნილ ვითარებაზე თქვა: „მე აქ მხოლოდ ფლოტს წარმოვადგენ. სხვა დანარჩენი ჩემი საქმე არაა. ფიურერმა იცის რასაც აკეთებს.“ ადოლფ ჰიტლერმა თავისი ანდერძით დენიცი ყველა მის მიერ დაკავებული თანამდებობის მემკვიდრედ დატოვა, თუმც ამ ანდერძის კანონიერი საფუძველი საკამათო საგანს წარმოადგენს. 1945 წლის 1 მაისს ფიურერის თვითმკვლელობიდან 1 დღის შემდეგ დენიცი გერმანიის უკანასკნელი რაიხსკანცლერი და რაიხსპრეზიდენტი გახდა. მან იმავე დღეს რადიოთი მიმართა გერმანელ ხალხს: „მე მთელი პასუხისმგებლობით ვიღებ თავზე გერმანელი ხალხის წინამძღოლობას ამ საბედისწერო საათში. ჩემი პირველი ამოცანაა გერმანელები შეტევაზე მყოფი ბოლშევისტი მტრის მიერ განადგურებას გადავარჩინო. ბრძოლა მხოლოდ ამ მიზნის მისაღწევად გრძელდება.“

დენიცი და მისი მთავრობა ცდილობდა ზავი დაედო დასავლელ მოკავშირეებთან. თუმცა ასეთი ნაწილობრივი კაპიტულაციის პუნქტი მოკავშირეთა 1943 წლის კასაბლანკას კონფერენციაზე უარყოფილ იქნა. ამის შემდეგ დენიცის მთავრობის ერთადერთ ამოცანას რაც შეიძლება მეტი გერმანელი მებრძოლის დასავლელ მოკავშირეთა ტყვეობაში ჩაგდება წარმოადგენდა. ამით ისინი გადარჩებოდნენ წითელი არმიის შურისძიებას. ეს ამოცანა შესრულდა კიდეც და ასიათასობით «ვერმახტის» მებრძოლი ამერიკელთა და ბრიტანელთა მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე იქნა გადასროლილი.

1945 წლის 7 მაისი 2 საათსა და 41 წუთზე ვერმახტის მმართველი შტაბის შეფმა გენერალ-პოლკოვნიკმა ალფრედ იოდლმა, რომელიც კარლ დენიცისადმი ნდობით აღჭურვილ პირს წარმოადგენდა „სჰაეფის“ ოპერატიულ შტაბში საფრანგეთის ქალაქ რეიმსში ხელი მოაწერა გერმანიის უსიტყვო და სრულ კაპიტულაციას. კაპიტულაციის აქტი მომდევნო დღეს „ვერმახტის“ უმაღლესი მთავარსარდლობის, „ჰეერის“, „ლუფტვაფესა“ და „კრიგსმარინეს“ მთავარსარდლების მიერ უნდა ყოფილიყო რატიფიცირებული. ამიტომაც, ამჯერად საბჭოთა ჯარების უმაღლეს შტაბში ბერლინ-კარლსჰორსტში 8-9 მაისის ღამით გერმანიის კაპიტულაციის დოკუმენტს ხელი მოაწერეს დენიცის მიერ უფლებამოსილმა გენერალ-ფელდმარშალმა ვილჰელმ კაიტელმა, გენერალ-ადმირალმა ჰანს-გეორგ ფონ ფრიდებურგმა და გენერალ-პოლკოვნიკმა ჰანს-იურგენ შტუმპფმა.

ომის შემდგომი პერიოდი

დენიცის მთავრობის არსებობამ კაპიტულაციის შემდეგ აზრი დაკარგა. 1945 წლის 23 მაისს დენიცი და მთელი რაიხის მთავრობა, ისევე როგორც „ვერმახტის“ უმაღლესი მთავარსარდლობა ბრიტანელთა მიერ დაპატიმრებულ იქნენ მიურვიკში, ქალაქ ფლენსბურგთან ახლოს. 1945 წლის ოქტომბერში დენიცი სამხედრო დამნაშავეთა ტრიბულნალს გადასცეს ნიურნბერგში.

მისი ადვოკატის ოტო კრანცბიულერის დამსახურებაა ის ფაქტი, რომ დენიცის და გროსადმირალ რედერის ბრალდებებიდან მოხსნილ იქნა პუნქტი - „მტრული სავაჭრო გემების გაუფრთხილებლად ჩაძირვის შესახებ“. ამ პუნქტისათვის ორივე გროსადმირალს სიკვდილით დასჯა ელოდათ. სასამართლოზე დენიცის და რედერის სასარგებლოდ წარდგა აგრეთვე აშშ-ის წყნარი ოკეანის ფლოტის მთავარსარდალი, ადმირალი ჩესტერ უილიამ ნიმიცი, რომელმაც წერილობით ჩვენებაში მიუთითა, რომ აშშ-ის ფლოტის სარდლობის ბრძანებები წყალქვეშა ნავებით ბრძოლის წარმოების ხერხების შესახებ არსებითად არ განსხვავდებოდა „კრიგსმარინეს“ სარდლობის ბრძანებებისაგან. ეს ეხებოდა აგრეთვე „ბრძანება ლაკონიასაც“.

დენიცი გაასამართლეს მე-2 (მონაწილეობა თავდასხმით ომში) და მე-3 (დანაშაული ომის წესების წინააღმდეგ) საბრალდებო პუნქტების მიხედვით და 10 წლით პატიმრობა მიუსაჯეს შპანდაუში. მასთან ერთად ისხდნენ რუდოლფ ჰესი, ერიხ რედერი, ვალთერ ფუნკი, ალბერტ შპეერი, ბალდურ ფონ შირახი და კონსტანტინ ფონ|კონსტანტინ ფონ ნოირათი.

სასჯელის სრული ვადის მოხდის შემდეგ კარლ დენიცი 1956 წელს გაათავისუფლეს და რადგან მისი მეუღლე ინგებორგი უკვე 1952 წელს გარდაიცვალა და მისი ორივე ვაჟი კლაუსი და პეტერი ომში დაიღუპა, მარტოდმარტო ცხოვრობდა აუმიულეში ჰამბურგთან. 1968 წელს მან გამოაქვეყნა ავტობიოგრაფია „ჩემი ცვალებადი ცხოვრება“, რომელშიც თავის თავს ნაცისტური რეჟიმისაგან დისტანცირებულ სამხედრო მოღვაწედ წარმოადგენს.

უკანასკნელი გერმანელი ოფიცერი, რომელიც მარშლის რანგს ატარებდა 89 წლის ასაკში გარდაიცვალა 1980 წლის 24 დეკემბერს. კარლ დენიცი დაკრძალულია ვალდფრიდჰოფის სასაფლაოზე აუმიულეში.

ჯილდოები და დაწინაურებები

ჯილდოები

„ნსდაპ-ის ოქროს პარტიული ნიშანი“ (1944) საპატიო წევრი - Goldenes Parteiabzeichen der Nationalsozialistischen Deutschen Arbeiterpartei
„მეჯიდის ორდენი“ მე-4 კლასის
„თურქული მედალი ხმლებით“
„თურქული რკინის ნახევარმთვარე“
უნგრული „დამსახურების ორდენის“ კომანდორის ჯვარი
„შვედეთის სამეფო ხმლების ორდენის“ 1-ლი კლასის რაინდის ჯვარი
„სავოიის სამეფო სახლის სამხედრო ორდენის“ კომანდორის ჯვარი - Commandantore della ordine Militare de Savoyen
თეთრი ფერის ესპანეთის „ფლოტის დამსახურების ჯვარი“
რუმინული „მიხაილ მამაცის ორდენი“ მე-3 და მე-2 კლასის
იაპონური „ამომავალი მზის ორდენი“ 1-ლი კლასის
ანჰალტის „ფრიდრიხის ჯვარი“ - Anhaltisches Friedrich Kreuz
ავსტრიული „სამხედრო დამსახურების ჯვარი“ მე-2 კლასის - Österreichischer Militärverdienstkreuz 2. Klasse
„ჰოენცოლერნთა სამეფო სახლის ორდენის“ რაინდის ჯვარი ხმლებით - Ritterkreuz des Königlichen Hausordens von Hohenzollern mit Schwertern
„ფრონტზე მებრძოლთა ღირსების ჯვარი“ - Ehrenkreuz für Frontkämpfer
„საზოგადო ღირსების ნიშანი“ - Allgemeines Ehrenzeichen
„1938 წლის 1 ოქტომბრის ხსოვნის მედალი“ - Medaille zur Erinnerung an den 1. Oktober 1938
ორმაგი მოხსენიება „ვერმახტის“ ნუსხაში
„წყალქვეშა ნავის ნიშანი“ (1918) - U-Bootabzeichen (1918)
ოქროს „თვითმფრინავის მეთაურის და მზვერავის ნიშანი“ ბრილიანტებით (საპატიო მფლობელი, არ უტარებია) - Flugzeugführer- und Beobachterabzeichen in Gold mit Brillanten
ოქროს „წყალქვეშა ნავის საბრძოლო ნიშანი“ ბრილიანტებით - U-Boot-Kriegsabzeichen in Gold mit Brillanten
„რკინის ჯვარი“ (1914) მე-2 და 1-ლი კლასის - Eisernes Kreuz (1914) 2. und 1. Klasse
„რკინის ჯვარი“ (1939) მე-2 და 1-ლი კლასის - Eisernes Kreuz (1939) 2. und 1. Klasse
„რკინის ჯვრის“ რაინდის ჯვარი მუხის ფოთოლით - Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes mit Eichenlaub
რაინდის ჯვარი (21.04.1940) - Ritterkreuz
მუხის ფოთოლი (07.04.1943) - Eichenlaub

დაწინაურებები

01.04.10 - საზღვაო კადეტი
15.04.11 - საზღვაო სერჟანტი
27.09.13 - საზღვაო ლეიტენანტი
22.03.16 - საზღვაო ობერლეიტენანტი
01.01.21 - კაპიტან-ლეიტენანტი
01.11.28 - კორვეტენკაპიტანი
01.10.33 - ფრეაგატენკაპიტანი
01.10.35 - საზღვაო კაპიტანი
28.01.39 - კომოდორი
01.10.39 - კონტრადმირალი
01.09.40 - ვიცეადმირალი
14.03.42 - ადმირალი
30.01.43 - გროსადმირალი

ნაშრომები

Karl Dönitz/TH. Kraus: Die Kreuzerfahrten der Goeben und Breslau, Berlin 1932, Ullstein-Verlag.
Karl Dönitz: Die U-Bootswaffe, Berlin 1942, E. S. Mittler & Sohn.
Karl Dönitz: Ich lege Rechnung, München 1953, Quick Ausgabe Nr. 19.
Karl Dönitz: Zehn Jahre und Zwanzig Tage, Bonn 1958, Athenäum-Verlag. ISBN B0000BHH4J
Karl Dönitz: Mein wechselvolles Leben, Göttingen 1968, Musterschmidt-Verlag. ISBN 3-7881-1663-3
Karl Dönitz: Deutsche Strategie zur See im Zweiten Weltkrieg, Frankfurt am Main, 1970 Bernard&Greafe-Verlag. 3763751009

ლიტერატურა

Walter Lüdde-Neurath: Regierung Dönitz, Göttingen 1950, Musterschmidt-Verlag. ISBN B0000BL3ID
Wolfgang Frank: Die Wölfe und der Admiral, Oldenburg-HH 1953, Gerhard-Stalling-Verlag. ISBN 3-404-65025-5
Marlis G. Steinert: Die 23 Tage der Regierung Dönitz, Düsseldorf 1967, Econ-Verlag. ISBN B0000BTG6U
Walter Görlitz: Karl Dönitz - Der Großadmiral, Göttingen 1970, Musterschmidt-Verlag. ISBN 378810069
Karl Alman: Grossadmiral Karl Dönitz, Berg am See 1980, Kurt Vowinckel-Verlag. ISBN 3921655306
Deutscher Marinebund (Walter Frank): Dönitz, Wilhelmshaven 1981, Deutscher Marinebund.
Peter Padfield: Dönitz - The Last Führer (dts.: Des Teufels Admiral), London 1974 (Ullstein-Verlag 1984). ISBN 3-550-07956-7
Steven Roskill: The War at Sea.
Winston Churchill: Der Zweite Weltkrieg.
Peter Padfield: Der U-Boot-Krieg 1939-1945.
Paul Herbert: Der Tod auf allen Meeren, Militärbuchverlag der D