დიდი აფეთქება — დაკვირვებადი სამყაროს ყველაზე მიღებული კოსმოლოგიური მოდელი მისი არსებობის უადრესი პერიოდებიდან შემდგომი ევოლუციის ჩათვლით. მოდელი აღწერს, თუ როგორ გაფართოვდა სამყარო მაღალი სიმკვირივისა და ტემპერატურის საწყისი მდგომარეობიდან და გვთავაზობს დაკვირვებადი ფენომენების ფართო სპექტრის, მათ შორის, მსუბუქი ელემენტების გავრცელების, კოსმოსური მიკროტალღური ფონის (CMB) და სამყაროს ფართომასშტაბიანი სტრუქტურის ახსნას. მნიშვნელოვანია, რომ დიდი აფეთქების თეორია თანხვედრაშია ჰაბლი–ლემეტრის კანონთან — რაც უფრო შორს არიან გალაქტიკებიდედამიწიდან, მით უფრო სწრაფად შორდებიან ისინი პლანეტას. თეორია, ფიზიკის დადგენილი კანონების გამოყენებით, ახდენს ამ დაკვირვების ექსტრაპოლაციას უკან დროში. ეს შედეგად იძლევა კოსმოსის ზრდად კონცენტრაციას, რასაც წინ უძღოდა გრავიტაციული სინგულარობა, რომელშიც დროისა და სივრცის ცნებები მნიშვნელობას კარგავს (ე.წ. „დიდი აფეთქების“ სინგულარობა). სამყაროს გაფართოების სიჩქარის დეტალური გამოთვლების თანახმად, აღნიშნულ სინგულარობას ადგილი ჰქონდა დაახლოებით 13.8 მილიარდი წლის წინ, რაც, შესაბამისად, სამყაროს ასაკს წარმოადგენს. საწყისი გაფართოების (იგივე „დიდი აფეთქების“) შემდეგ სამყარო საკმარისად გაგრილდა, რათა შესაძლებელი გამხდარიყო სუბატომური ნაწილაკების, მოგვიანებით კი, ატომების წარმოქმნა. ამ პირველადი ელემენტების (წყალბადის, შედარებით მცირე რაოდენობით კი ჰელიუმის და ლითიუმის) გიგანტური ღრუბლები, მოგვიანებით, გრავიტაციის ძალით, შეიკუმშა ადრეულ ვარსკვლავებად და გალაქტიკებად, რომელთა შთამომავლებზე დაკვირვება დღესაც შესაძლებელია.
ბრუკლინის ხიდი (ინგლ.The Brooklyn Bridge; თავდაპირველად ნიუ-იორკ - ბრუკლინის ხიდი) ერთ-ერთი უძველესი დაკიდული ხიდია აშშ-ში და გადაჭიმულია 1.834 მ-ით მდინარე ისტზე მანჰეტენსა და ბრუკლინს შორის. მშენებლობის დასრულების ჟამს ის იყო უდიდესი დაკიდული ხიდი მსოფლიოში და ასევე პირველი ლითონის ბაგირებით დაკიდული ხიდი.
მშენებლობა დაიწყო 1869 წელს. ბრუკლინის ხიდი დასრულებულ იქნა 14 წლის შემდეგ და გაიხსნა 1883 წლის 24 მაისს. პირველ დღეს მასზე 1800 მანქანამ და 150.300 ადამიანმა გადაიარა. ხიდის მთავარი ნაწილის სიგრძე მდინარე ისტზე 486 მეტრია. ხიდის მშენებლობა $18 მილიონი დაჯდა და მასზე მუშაობისას დაახ. 27 ადამიანი დაიღუბა. გახსნიდან ერთ კვირაში, 30 მაისს, გავრცელებულმა ჭორმა ხიდის ჩავარდნის შესახებ მასზე მყოფ ადამიანთა შორის პანიკა გამოიწვია და შეხლა-შემოხლის შედეგად 12 ადამიანი დაიღუპა.
_(cropped).jpg)
