იუკიო მისიმა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
იუკიო მისიმა
იაპონ. 三島由紀夫
იაპონ. 平岡公威
Yukio Mishima, 1955 (cropped).jpg
დაბადების თარიღი 14 იანვარი, 1925(1925-01-14)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10]
დაბადების ადგილი ტოკიო, იაპონია
გარდაცვალების თარიღი 25 ნოემბერი, 1970(1970-11-25)[1] [11] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] (45 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ტოკიო, იაპონია
დასაფლავებულია ტამის სასაფლაო
ფსევდონიმი Yukio Mishima, 榊山保 და 三島由紀夫
საქმიანობა მთარგმნელი, მსახიობი[9] , რომანისტი, კინორეჟისორი[9] , სცენარისტი, პოეტი[9] , ესეისტი, დრამატურგი, ლირიკოსი, კრიტიკოსი[9] , მოდელი, კინომსახიობი, მწერალი[9] , პროზაიკოსი, სამხედრო და პოლიტიკური აქტივისტი[12]
ენა იაპონური ენა
მოქალაქეობა Flag of Japan.svg იაპონია
ალმა-მატერი University of Tokyo Graduate School for Law and Politics
Magnum opus ოქროს ტაძარი, ნიღბის აღსარება, The Sea of Fertility, The Sound of Waves, The Sailor Who Fell from Grace with the Sea, Kyōko no Ie, Patriotism, Five Modern Noh Plays და Madame de Sade
ჯილდოები გამომცემლობა სინტიოსიის პრემია, Kishida Theatre Award, იომიურის პრემია, Q11631589?, Q10862323?, ACA National Arts Festival და Golden Arrow Award
მეუღლე იოკო ჰირაოკა
შვილ(ებ)ი ნორიკო ჰირაოკა და იიტირო ჰირაოკა
ნათესავ(ებ)ი Koji Tomita, Hashi Kenkō, Natsu Hiraoka, Hiraoka Sadatarō, Kenzō Hashi, Hiraoka Takichi, Nagai Iwanojō, Hashi Kendō, Nagai Naoyuki, Matsudaira Yoritaka, Matsudaira Noritada, Matsudaira Yorisuke, Hiraoka Manjirō და Atsushi Ōya
გავლენა მოახდინეს
ხელმოწერა Yukio Mishima signature.png

იუკიო მიშიმა (იაპ.三島 由紀夫) (დ. 14 იანვარი, 1925 — გ. 25 ნოემბერი, 1970), ნამდვილი სახელი კიმიტაკე ჰირაოკა (平岡 公威) — იაპონელი მწერალი, პოეტი, დრამატურგი, მსახიობი და მოდელი. მისი ავანგარდული შემოქმედება აღწერს თანამედროვეობისა და ტრადიციების აღრევის პროცესს.[13]

მისიმა XX საუკუნის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან იაპონელ ავტორად ითვლება. 1968 წელს იგი ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატის კანდიდატად განიხილებოდა, თუმცა პრემია მის თანამემამულე მწერალსა და მეგობარს, იასუნარი კავაბატას, გადაეცა.[14] ავტორის გამორჩეულ ნაშრომებს შორისაა რომანები — „ნიღბის აღსარება“ და „ოქროს ტაძარი“ — და ავტობიოგრაფიული ესე „მზე და ფოლადი“. მისიმას შემოქმედება „მდიდრული ლექსიკით და დეკადანტური მეტაფორებით, ტრადიციული იაპონური და თანამედროვე დასავლური ლიტერატურული სტილის შერწყმით და მშვენიერების, ეროტიციზმისა და სიკვდილის ერთიანობის ობსესიური მტკიცებით“ გამოირჩევა.[15]

მისიმა შინტოისტი და ნაციონალისტი იყო. პოლიტიკურმა მოღვაწეობის გამო იგი დღევანდელ იაპონიაშიც საკამათო ფიგურად რჩება.[16][17][18][19] 30-იანი წლების შუა ხანებიდან მწერალი მზარდად ამჟღავნებდა მემარჯვენე იდეოლოგიისადმი სწრაფვას. იგი ამაყობდა იაპონიის ტრადიციული კულტურით და უპირისპირდებოდა დასავლურ მატერიალიზმს, ასევე იაპონიის ომისშემდგომ დემოკრატიას, გლობალიზმსა და კომუნიზმს, რადგან მისი აზრით, ეს იდეები, საფრთხეს უქმნიდა იაპონელთა ეროვნულ იდენტობასა და მათ კულტურულ მემკვიდრეობას.[20]

1968 წელს მისიმამ დააარსა კერძო საპატრულო საზოგადოება ტატენოკაი, რომელიც ტრადიციული იაპონური ღირებულებების დაცვასა და იმპერატორის თაყვანისცემას ემსახურებოდა. 1970 წელს იგი ოთხ თანამებრძოლთან ერთად ცენტრალური ტოკიოს სამხედრო ბაზაზე შეიჭრა, მათ მძევლად აიყვანეს გენერალი და იაპონიის თავდაცვის ძალებს 1947 წლის კონსტიტუციის დაუმორჩილებლობისკენ მოუწოდეს, რომელსაც მისიმამ „მარცხის კონსტიტუცია“ უწოდა. მწერალმა სიტყვით გამოსვლა ფრაზით „გაუმარჯოს იმპერატორს!“ დაასრულა, რის შემდეგაც სეპუკუს რიტუალით თავი მოიკლა.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მისიმა 6 წლის ასაკში (აპრილი, 1931)

ადრეული ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მისიმა ექვსი წლის ასაკში ელიტურ სასწავლებელში ჩაირიცხა, რომელიც მეიძის ეპოქაში ძველი ფეოდალური თავადაზნაურობის შთამომავლობის აღზრდის მიზნით დაარსდა.[21] იგი ეცნობოდა იაპონელი კლასიკოსების, აგრეთვე ჟან კოქტოს, ოსკარ უაილდის, რაინერ მარია რილკეს, თომას მანის, ფრიდრიხ ნიცშეს, შარლ ბოდლერისა და სხვა ევროპელი ავტორების შემოქმედებას. ამასთანავე სწავლობდა გერმანულ ენას. 12 წლის ასაკში მან პირველი მოთხრობების წერა დიწყო და სკოლის ლიტერატურული საზოგადოების სარედაქციო საბჭოს ყველაზე ახალგაზრდა წევრი გახდა. მისიმა მოხიბლული იყო პოეტების, ჰარუო სატასა და მიტიძო ტაჩიჰარას, შემოქმედებით, რამაც იგი კლასიკური იაპონური ტანკებით დააინტერესა. იგი სკოლის ლიტერატურული ჟურნალისთვის თავდაპირველად ჰაიკუებსა და ტანკებს წერდა, მოგვიანებით კი პროზაში დაიწყო მოღვაწეობა.[22]

16 წლის ასაკში მისიმამ დაწერა მოთხრობა „აყვავებული ტყე“, რომლის პროტაგონისტი აღწერს განცდას იმისა, რომ მისი წინაპრები მასში ცხოვრებას განაგრძობენ. მოთხრობა პრესტიჟულ ლიტერატურულ ჟურნალში გამოქვეყნდა. 1944 წელს იგი წიგნის სახით ქაღალდის დეფიციტის გამო შეზღუდული ტირაჟით გამოიცა. აღსანიშნავია, რომ მისიმამ მოთხრობა სამახსოვროდ გამოაქვეყნა, რადგანაც იგი ვარაუდობდა, რომ ომში დაიღუპებოდა.[23]

მამის უარყოფითი რეაქციისგან დაცვის მიზნით რედაქციის წევრებმა ფსევდონიმი იუკიო მისიმა მოიფიქრეს.[24] „მისიმა“ მომდინარეობს სადგურის სახელწოდებიდან, რომელსაც მათ სარედაქციო შეხვედრაზე მიმავლებმა ჩაუარეს, „იუკი“ კი იაპონურად თოვლს ნიშნავს და უკავშირდება იმ თოვლს, რომელიც მათ მატარებლიდან ფუძიამაზე დაინახეს.

1942 წელს მისიმამ დაწერა ესე სათაურით „ღმერთების გზა“, რომელშიც შინტოიზმისადმი თავის ერთგულებას გამოხატავს.[25] 1946 წელს გამოქვეყნდა მისი მოთხრობა „სიგარეტი“, რომელშიც იგი სკოლაში განცდილი ჰომოსექსუალური სიყვარულის შესახებ წერს.

1944 წელს მისიმამ საშუალო სკოლა დაასრულა და გამოსაშვებ ცერემონიაზე სიტყვით გამოვიდა.[26][27] ღონისძიებას ესწრებოდა იმპერატორი ჰიროჰიტო, რომლისგანაც მისიმამ მოგვიანებით საჩუქრად ვერცხლის საათი მიიღო.[26][27][28][29]

ომის შემდგომი პერიოდი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1946 წელს მისიმამ დაიწყო პირველი რომანის წერა, რომელიც თვითმკვლელობისკენ მიდრეკილი ორი ახალგაზრდა არისტოკრატის შესახებ მოგვითხრობს. წიგნი სათაურით „ქურდები“ 1948 წელს გამოქვეყნდა, რამაც მისიმას ომისშემდგომი იაპონელი მწერლების მეორე თაობის რიგებში დაუმკვიდრა ადგილი.

1949 წელს მისიმამ გამოაქვეყნა ნახევრადავტობიოგრაფიული რომანი „ნიღბის აღსარება“, რომელიც ჰომოსექსუალობისადმი მიდრეკილი ახალგაზრდა მამაკაცის შესახებ მოგვითხრობს. წიგნმა გამოსვლისთანავე წარმატება მოიპოვა და 24 წლის ავტორს დიდი პოპულარობა მოუტანა.

მისიმა თავისი ნაწარმოებების სიუჟეტში ხშირად თანამედროვე მოვლენებს იყენებდა. 1956 წელს მან გამოაქვეყნა რომანი „ოქროს ტაძარი“, რომელიც კიოტოში მომხდარ რეალურ ამბავს ეფუძნება. წიგნი ფსიქიკურად შეშლილი ბერის მიერ ბუდისტური ტაძრის დაწვის შესახებ მოგვითხრობს.[30]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Ba-ra-kei: Ordeal by Roses by Eikō Hosoe and Mishima (photoerotic collection of images of Mishima, with his own commentary) (Aperture 2002 ISBN 0-89381-169-6)
  • Deadly Dialectics: Sex, Violence, and Nihilism in the World of Yukio Mishima by Roy Starrs (University of Hawaii Press, 1994, ISBN 0-8248-1630-7 and ISBN 0-8248-1630-7)
  • Escape from the Wasteland: Romanticism and Realism in the Fiction of Mishima Yukio and Oe Kenzaburo (Harvard-Yenching Institute Monograph Series, No 33) by Susan J. Napier (Harvard University Press, 1995 ISBN 0-674-26181-X)
  • Mishima: A Biography by John Nathan (Boston, Little, Brown and Company 1974, ISBN 0-316-59844-5)

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 1.0 1.1 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118582755 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  2. ↑ 2.0 2.1 SNAC — 2010.
  3. ↑ 3.0 3.1 Find a Grave — 1996.
  4. ↑ 4.0 4.1 filmportal.de — 2005.
  5. ↑ 5.0 5.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  6. ↑ 6.0 6.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
  7. ↑ 7.0 7.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  8. ↑ 8.0 8.1 Babelio — 2007.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 The Fine Art Archive — 2003.
  10. ↑ 10.0 10.1 Munzinger Personen
  11. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  12. ↑ Czech National Authority Database
  13. ↑ http://www.enotes.com/twentieth-century-criticism/mishima-yukio
  14. ↑ Mccarthy, Paul. (5 May 2013) Revealing the many masks of Mishima en-US. ციტირების თარიღი: 8 January 2020
  15. ↑ Rankin, Andrew (2018). Mishima, Aesthetic Terrorist: An Intellectual Portrait. University of Hawaii Press, გვ. 119. 
  16. ↑ Belsky, Beryl. (18 October 2012) Yukio Mishima: The Turbulent Life Of A Conflicted Martyr.
  17. ↑ Yukio Mishima – 'The Lost Samurai'.
  18. ↑ Flanagan, Damian. (21 November 2015) Yukio Mishima's enduring, unexpected influence.
  19. ↑ Everyone in Japan Has Heard of Him.
  20. ↑ Mishima, Yukio (1970). 問題提起 (一)(二) [Problem presentation 1,2]. Constitutional Amendment Draft Study Group (იაპონური). collected in complete36 2003, p. 118–132
  21. ↑
  22. ↑ complete42 2005, p. 377–462
  23. ↑ Mishima, Yukio (1958). 「花ざかりの森」出版のころ [When I published "Forest in Full Bloom"]. Gunzo(Kodansha) (იაპონური)., collected in complete30 2003, p. 285–286
  24. ↑ Shimizu, Fumio (1975). 「花ざかりの森」をめぐって [Over the Hanazakari no Mori]. Appendix of "Yukio Mishima Complete Works No.1"(Shinchosha) (იაპონური). collected in N-Reader 1990, p. 22–24
  25. ↑ Mishima, Yukio (1960). 惟神之道 [The way of the Gods]. Private Note (იაპონური). collected in complete26 2003, p. 88–90
  26. ↑ 26.0 26.1 Mitani 1999, p. 11–133
  27. ↑ 27.0 27.1 Mishima, Yukio (1957). 学習院の卒業式 [The graduation ceremony of Gakushūin]. Style (იაპონური)., collected in complete29 2003, p. 499
  28. ↑ complete42 2005, p. 95
  29. ↑ Album 1983, p. 18
  30. ↑ Encyclo 2000, p. 92–97
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=იუკიო_მისიმა&oldid=4421991“-დან