მაიკლ ლევიტი

მაიკლ ლევიტი
	ინგლ. Michael Levitt
დაბ. თარიღი	9 მაისი, 1947 (76 წლის)
დაბ. ადგილი	პრეტორია
მოქალაქეობა	სარ; აშშ; ისრაელი; გაერთიანებული სამეფო
საქმიანობა	ფიზიკოსი, ბიოლოგი, bioinformatician, ქიმიკოსი, სამეცნიერო მუშაკი, პედაგოგი, უნივერსიტეტის პროფესორი, ბიოქიმიკოსი, რედაქტორი და მწერალი
მუშაობის ადგილი	სტენფორდის უნივერსიტეტი, ვაიცმანის სამეცნიერო ინსტიტუტი და კემბრიჯის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	ლონდონის სამეფო კოლეჯი, პიტერჰაუზი, კემბრიჯის უნივერსიტეტი და Pretoria Boys High School
ჯილდოები	ნობელის პრემია ქიმიაში , სამეფო საზოგადოების წევრი, ISCB Fellow, EMBO-ს წევრობა და DeLano Award for Computational Biosciences
საიტი	csb.stanford.edu/levitt
	მაიკლ ლევიტი ვიკისაწყობში

მაიკლ ლევიტი (ინგლ. Michael Levitt; დ. 9 მაისი, 1947, პრეტორია, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა) — დიდ ბრიტანელი, ებრაელი და ამერიკელი ბიოფიზიკოსი. 2013 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი ქიმიის დარგში მარტინ კარპლუსთან და არე ვერშელთან ერთად „ქიმიური სისტემის კომპიუტერული მოდელირებისათვის“. აშშ-ის ეროვნული აკადემიის წევრი და სტენფორდის უნივერსიტეტის პროფესორი 1987 წლიდან.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაიკლ ლევიტი დაიბადა ებრაელების ოჯახში. დედა — გერტრუდა ლევიტი (დაბადებით შტერნი, დაიბადა 1915 წელს), მისი ოჯახი ბოჰემიიდან^[7]^[8] საცხოვრებლად გადავიდა სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში, ხოლო იქიდან დიდ ბრიტანეთში, სადაც მაიკლმა განათლება მიიღო ლონდონის სამეფო კოლეჯში, რომელიც დაასრულა 1967 წელს ფიზიკის მეცნიერებათა ბაკალავრის ხარისხით^[9]^[10]^[11]. 1967-1968 წლებში სტაჟირებზე იყო შნეურ ლიფსონის ლაბორატორიაში. 1971 წელს ჰონვილ-ენდ-კიზის კოლეჯში მიიღო ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხი ბიოლოგიის დარგში. შემდეგ კი განაგრძო სადოქტოროს შემდგომი სტაჟირება შნეურ ლიფსონთან ვეიცმანის ინსტიიტუტში (1972-1974 წლები) და 1974 წლის ოქტომბერში გახდა კემბრიჯში მოლეკულური ბიოლოგიის ლაბორატორიის მეცნიერ-თანამშრომელი. 1979-1987 წლებში მაიკლ ლევიტი ისრაელში ვეიცმანის ინსტიტუტის დოცენტია, ხოლო 1984 წლიდან ქიმიური ფიზიკის პროფესორი. 1980-1983 წლებში ამავე ინსტიტუტის ქიმიური ფიზიკის დეპარტამენტის ხელმძღვანელია. 1987 წლიდან სტენფორდის უნივერსიტეტის მედიცინის სკოლის სტრუტურული ბიოლოგიის დეპარტამენტის პროფესორია, 1993-2004 წლებში კი ამ დეპარტამენტის ხელმძღვანელი.

2016 წელს გაუგზავნა წერილი საერთაშორისო ორგანიზაციებს გრინპისსა და გაერთიანებული ერების ორგანიზაციას, მსოფლიოს ყველა ქვეყნის მტავრობებს, რომ შეეწყვიტათ ბრძოლა ორგანიზმის გენეტიკური მოდიფიცირების წინააღმდეგ^[12]^[13]^[14].

მაიკლ ლევიტი იყო ერთ-ერთი პირველი, რომელმაც გამოიყენა კლასიკური მოლეკულური დინამიკის მეთოდი დნმ-ის მოლეკულებთან და შეიმუშავა პროგრამული უზრუნველყოფა ამ მიზნისთვის. ლევიტმა ასევე შეიმუშავა მაკრომოლეკულური სტრუქტურის პროგნოზირების მეთოდები, მიიღო მონაწილეობა „CASP“-ის მასშტაბურ ექსპერიმენტში.

იგი იყო ისეთი მეცნიერების სამეცნიერო ხელმძღვანელი, როგორებიცაა: მარკ ბენდერ გერშტეინი და რამ სამუდრალა. მაიკლ ლევიტი ასევე თანამშრომლობდა საირუს ჩოტიასთან.

ჯილდოები და დამსახურება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1983 წელს ლევიტი აირჩიეს მოლეკულური ბიოლოგიის ევროპული ორგანიზაციის წევრად. 2002 წელს კი აშშ-ის მეცნიერებათა აკადემიის წევრად. 2013 წელს მიიღო ნობელის პრემია ქიმიის დარგში. მარტინ კარპლუსთან და არიე ვარშელთან ერთად. 2014 წელს აირჩიეს გამოყენებითი ბიოლოგიის საერთაშორისო საზოგადოების წევრად.

პირადი ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაიკლ ლევიტი ერთდროულად არის ამერიკის შეერთებული შტატების, დიდი ბრიტანეთისა და ისრაელის მოქალაქე. მისი მეუღლე რინა, რომელიც იყო მოქანდაკე და მხატვარი გარდაიცვალა 2017 წლის 23 იანვარს. მათ ყავდათ 3 შვილი. მაიკლ ლევიტი მეექვსე ებრაელია, რომელსაც ახალი ათასწლეულის განმავლობაში გადაეცა ნობელის პრემია ქიმიის დარგში^[15]^[16].

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 Czech National Authority Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ The Nobel Prize in Chemistry 2013 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>
↑ Stanford Biologist Wins Nobel Prize for Chemistry
↑ Генеалогические данные семьи Штерн (Лихтенштерн)
↑ Michael Levitt «The birth of computational structural biology». დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2003-03-16. ციტირების თარიღი: 2013-11-14.
↑ ‘LEVITT, Prof. Michael’, Who's Who 2013, A & C Black, an imprint of Bloomsbury Publishing plc, 2013; online edn, Oxford University Press.
↑ アーカイブされたコピー. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-03-22. ციტირების თარიღი: 2014-09-04. Michael Levitt CV
↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
↑ Список нобелевских лауреатов подписавших письмо
↑ Pileggi, Tamar (9 October 2013). „Tiny Israel a Nobel heavyweight, especially in chemistry“. The Times of Israel. ციტირების თარიღი: 22 March 2017.
↑ Solomon, Shoshanna. „Israelis lose out to US-German trio for Nobel medicine prize“. The Times of Israel. ციტირების თარიღი: 22 March 2017.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-1] ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q107343683">Munzinger_Personen<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a></div>-2] Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q13550863">Czech_National_Authority_Database<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 Czech National Authority Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33002955_citetype_Q114955954"_data-entity-id="Q829984">Mathematics_Genealogy_Project<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-4] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2013/summary/_The_Nobel_Prize_in_Chemistry_2013]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]].</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a></div>-5] The Nobel Prize in Chemistry 2013 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>

[[https://www.nobelprize.org/uploads/2019/04/prize-amounts-2020.pdf_Table_showing_prize_amounts]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]],_2019.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a></div>-6] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>

[7] Stanford Biologist Wins Nobel Prize for Chemistry

[8] Генеалогические данные семьи Штерн (Лихтенштерн)

[9] Michael Levitt «The birth of computational structural biology». დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2003-03-16. ციტირების თარიღი: 2013-11-14.

[whoswho-10] ‘LEVITT, Prof. Michael’, Who's Who 2013, A & C Black, an imprint of Bloomsbury Publishing plc, 2013; online edn, Oxford University Press.

[11] アーカイブされたコピー. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-03-22. ციტირების თარიღი: 2014-09-04. Michael Levitt CV

[12] 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs

[13] Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)

[14] Список нобелевских лауреатов подписавших письмо

[15] Pileggi, Tamar (9 October 2013). „Tiny Israel a Nobel heavyweight, especially in chemistry“. The Times of Israel. ციტირების თარიღი: 22 March 2017.

[16] Solomon, Shoshanna. „Israelis lose out to US-German trio for Nobel medicine prize“. The Times of Israel. ციტირების თარიღი: 22 March 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]