მონტევიდეო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
(ბოტი: Montevideo_Department_Coa.png შეიცვალა Coat_of_arms_of_Montevideo_Department.png-ით) |
No edit summary |
||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Lukabarbakadze|Lukabarbakadze]].|27|07|2020}} |
|||
{{ინფოდაფა დასახლება |
{{ინფოდაფა დასახლება |
||
|სტატუსი =ქალაქი |
|სტატუსი =ქალაქი |
||
| ხაზი 46: | ხაზი 49: | ||
}} |
}} |
||
'''მონტევიდეო''' (''[[ესპანური ენა|ესპანურად]] - Montevideo'') — [[ურუგვაი]]ს დედაქალაქი, ქვეყნის უმსხვილესი ქალაქი და ნავსადგური. |
'''მონტევიდეო''' (''[[ესპანური ენა|ესპანურად]] - Montevideo'') — [[ურუგვაი]]ს დედაქალაქი, ქვეყნის უმსხვილესი ქალაქი და ნავსადგური. 2011 წლის აღწერის მიხედვით, ქალაქს, რომლის ფართობი 201 კვადრატული კილომეტრია, 1,319,108 მოსახლე ჰყავს (ქვეყნის მოსახლეობის დაახლოებით მესამედი.<ref name=INEpop>{{cite web |url=http://www.ine.gub.uy/censos2011/resultadosfinales/montevideo.html |title=Censos 2011 Montevideo |year=2012 |publisher=INE |accessdate=3 September 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121111010949/http://www.ine.gub.uy/censos2011/resultadosfinales/montevideo.html |archivedate=11 November 2012 }}</ref> მდებარეობს ქვეყნის უკიდურეს სამხრეთით, მდინარე რიო-დე-ლა-პლატას ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ. |
||
დაარსდა [[1726]] წელს ბრუნო მაურისიო დე საბალას მიერ, რაც უდიდეს სტრატეგიული სვლად შეიძლება ჩაითვალოს ესპანურ-პორტუგალიური დავაში [[რიო-დე-ლა-პლატის ვიცე-სამეფო]]სთან დაკავშირებით, ამავე დროს, მონტევიდეო გახდა ესპანური [[კოლონია]] საკრამენტოს „დარაჯი“. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | ქალაქის ფართობი შეადგენს 530 კმ²-ს და 20 კილომეტრზეა გადაჭიმული დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ. მდებარეობს ურუგვაის სამხრეთ ნაწილში, [[რიო-დე-ლა-პლატა|რიო-დე-ლა-პლატის]] ჩრდილოეთ სანაპიროზე, [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] უბეში. მსოფლიოს ყველაზე სამხრეთით მდებარე დედაქალაქებს შორის მესამეა. 1807 წელს მცირე დროით იყო ბრიტანეთის მმართველობის ქვეშ. მონტევიდეო არის ლათინური ამერიკის წამყვანი სავაჭრო ბლოკების, [[მერკოსური]]ს და ALADI-ს ადმინისტრაციული შტაბის ადგილი; ქალაქის პოზიცია ევრობაში ბრიუსელის როლის მსგავსია.<ref>{{cite web|url=http://www.nationsonline.org/oneworld/map/google_map_Montevideo.htm|title=Google Earth Montevideo Map|accessdate=5 March 2015|publisher=One World – Nations Online Project}}</ref> |
||
[[2004]] წლის მონაცემებით, ქალაქის [[მოსახლეობა]] შეადგენს 1,325,968 მლნ ადამიანს. |
|||
2019 წლის მერკერის მოხსენების თანახმად მონტევიდეო ცხოვრების დონით ლათინურ ამერიკაში პირველი ადგილი უჭირავს;<ref name="2019 Quality of Living Survey">{{cite web|url=https://mobilityexchange.mercer.com/Insights/quality-of-living-rankings|title=2019 Quality of Living Survey|accessdate=18 April 2019|publisher=Mercer}}</ref> ქალაქი ამ წოდებას 2005 წლიდან ინარჩუნებს.<ref name=Globalization>{{cite web|url=http://www.internationalhradviser.co.uk/storage/downloads/2012%20Quality%20Of%20Living%20Worldwide%20City%20Rankings%20Survey.pdf|title=Quality of Living Worldwide City Rankings Survey|accessdate=24 February 2014|publisher=Mercer|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203054458/http://www.internationalhradviser.co.uk/storage/downloads/2012%20Quality%20Of%20Living%20Worldwide%20City%20Rankings%20Survey.pdf|archivedate=3 December 2013}}</ref><ref name="globalizacion.org">{{cite web |url=http://globalizacion.org/opinion/GainzaIndiceCalidadVida2006.htm |title=CIUDADES LATINOAMERICANAS EN EL ÍNDICE DE CALIDAD DE VIDA|first=Patricia P.|last=Gainza|accessdate=17 November 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091129224417/http://www.globalizacion.org/opinion/GainzaIndiceCalidadVida2006.htm |archivedate=29 November 2009 }}</ref><ref name="historico.elpais.com.uy">{{Cite web | url=http://historico.elpais.com.uy/07/04/03/pciuda_273081.asp | title=Diario EL PAIS – Montevideo – Uruguay}}</ref><ref name="fastcoexist.com">{{Cite web | url=http://www.fastcoexist.com/3022533/the-8-smartest-cities-in-latin-america |title = The 8 Smartest Cities in Latin America|date = 3 December 2013}}</ref><ref name="mercer.com">http://www.mercer.com/press-releases/quality-of-living-report-2014</ref> 2010 წლის მდგომარეობით, მონტევიდეო იყო მე-19 უდიდესი ქალაქი ეკონომიკით კონტინენტზე და მე–9 ყველაზე მაღალი შემოსავლის მატარებელი დიდ ქალაქებს შორის.<ref name="mckinsey.com">{{Cite web |url=http://www.mckinsey.com/tools/Wrappers/Wrapper.aspx?sid=%7BC84CB74F-A3B1-47B1-8265-6252F6D85B68%7D&pid=%7B4F5BEDB1-6C1F-4243-A052-83ADBABE82DF%7D |title=Archived copy |access-date=19 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191223164754/https://www.mckinsey.com/tools/Wrappers/Wrapper.aspx?sid=%7BC84CB74F-A3B1-47B1-8265-6252F6D85B68%7D&pid=%7B4F5BEDB1-6C1F-4243-A052-83ADBABE82DF%7D |archive-date=23 December 2019 |url-status=dead }}</ref> 2020 წელს მისი პროგნოზირებული [[მშპ]] 49,7 მილიარდი დოლარია, რაც ერთ სულ მოსახლეზე 28,385 აშშ დოლარი გამოდის.<ref name="ReferenceA">(((61/33)^(1/15))^10)*33 and (((33/21)^(1/15))^10)*21.</ref> |
|||
| ⚫ | |||
2018 წელს იგი კლასიფიცირდა როგორც ბეტა [[გლობალური ქალაქი]], რომელიც ლათინურ ამერიკაში მერვე, ხოლო მსოფლიოში 84-ე ადგილზეა.<ref>{{cite web|url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2018t.html|title=The World According to GaWC 2018|accessdate=5 January 2019|publisher=Geography Department, Ghent University.}}</ref> ქალაქმა უმასპინძლა 1930 წლის ფიფას პირველი მსოფლიო თასის ყველა თამაშს. |
|||
[[1930]] წელს, სწორედ მონტევიდეომ უმასპინძლა [[ფეხბურთის მსოფლიო ჩემპიონატი 1930|ფიფას ფეხბურთის მსოფლიოს პირველ ჩემპიონატს]]. |
|||
| ⚫ | |||
მონტევიდეო საკმაოდ მდიდარია კულტურული და არქიტექტურული მემკვიდრეობით. მისი არქიტექტურა უბადლოდ მიიჩნევა მთელს [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკა]]ში, ირეკლავს რა მის კოლონიურ წარსულს [[არტ-დეკო]]ს სტილით დამთავრებული, სადაც საოცრად იგრძნობა ესპანური, პორტუგალიური, ფრანგული და ბრიტანული კვალი. |
მონტევიდეო საკმაოდ მდიდარია კულტურული და არქიტექტურული მემკვიდრეობით. მისი არქიტექტურა უბადლოდ მიიჩნევა მთელს [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკა]]ში, ირეკლავს რა მის კოლონიურ წარსულს [[არტ-დეკო]]ს სტილით დამთავრებული, სადაც საოცრად იგრძნობა ესპანური, პორტუგალიური, ფრანგული და ბრიტანული კვალი. |
||
მონტევიდეო ქვეყნის განათლების კერაა, სადაც პირველი უნივერსიტეტი |
მონტევიდეო ქვეყნის განათლების კერაა, სადაც პირველი უნივერსიტეტი „Universidad de la República“ [[1849]] წელს დაარსდა. |
||
==რესურსები ინტერნეტში== |
==რესურსები ინტერნეტში== |
||
| ხაზი 64: | ხაზი 69: | ||
* [http://uruguay360.com.uy/uruguay/montevideo 360° ვირტუალური ტურები ურუგვაიში – Uruguay360.com.uy] |
* [http://uruguay360.com.uy/uruguay/montevideo 360° ვირტუალური ტურები ურუგვაიში – Uruguay360.com.uy] |
||
* [http://sites.google.com/site/impressionsofmontevideo/ An exploration guide of Montevideo] |
* [http://sites.google.com/site/impressionsofmontevideo/ An exploration guide of Montevideo] |
||
==სქოლიო== |
|||
{{სქოლიო}} |
|||
{{Commons|Montevideo}} |
{{Commons|Montevideo}} |
||
06:56, 27 ივლისი 2020-ის ვერსია
|
ამ სტატიას ამჟამად აქტიურად არედაქტირებს Lukabarbakadze. გთხოვთ, ნუ შეიტანთ მასში ცვლილებებს, სანამ ეს განცხადება არ გაქრება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა, მოხდეს რედაქტირების კონფლიქტი. თარგის ჩასმის თარიღი: ივლისი 27, 2020. სტატიის აქტიური დამუშავების დაწყების თარიღიდან გავიდა 1369 დღე. მომხმარებლის სახელის და თარიღის ავტომატურად მისათითებლად, გამოიყენეთ თარგი {{subst:მუშავდება}} |
| ქალაქი | |||
|---|---|---|---|
|
მონტევიდეო Montevideo | |||
 | |||
| |||
| ქვეყანა |
 ურუგვაი | ||
| დაქვემდებარება | დედაქალაქი | ||
| კოორდინატები | 34°53′00″ ს. გ. 56°10′00″ დ. გ. / 34.88333° ს. გ. 56.16667° დ. გ. | ||
| მუნიციპალიტეტი | რიკარდო ეჰრლიხი | ||
| დაარსდა | 1726 | ||
| ფართობი | 526 კმ² | ||
| ცენტრის სიმაღლე | 43 მ | ||
| ოფიციალური ენა | ესპანური ენა | ||
| მოსახლეობა | 1,325,968 კაცი (2004) | ||
| სიმჭიდროვე | 2,523 კაცი/კმ² | ||
| სასაათო სარტყელი | America/Montevideo | ||
| სატელეფონო კოდი | +02 | ||
| საფოსტო ინდექსი | 10000 | ||
| საავტომობილო კოდი | S | ||
| ოფიციალური საიტი | montevideo.gub.uy | ||
  | |||
მონტევიდეო (ესპანურად - Montevideo) — ურუგვაის დედაქალაქი, ქვეყნის უმსხვილესი ქალაქი და ნავსადგური. 2011 წლის აღწერის მიხედვით, ქალაქს, რომლის ფართობი 201 კვადრატული კილომეტრია, 1,319,108 მოსახლე ჰყავს (ქვეყნის მოსახლეობის დაახლოებით მესამედი.[1] მდებარეობს ქვეყნის უკიდურეს სამხრეთით, მდინარე რიო-დე-ლა-პლატას ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ.
დაარსდა 1726 წელს ბრუნო მაურისიო დე საბალას მიერ, რაც უდიდეს სტრატეგიული სვლად შეიძლება ჩაითვალოს ესპანურ-პორტუგალიური დავაში რიო-დე-ლა-პლატის ვიცე-სამეფოსთან დაკავშირებით, ამავე დროს, მონტევიდეო გახდა ესპანური კოლონია საკრამენტოს „დარაჯი“.
ქალაქის ფართობი შეადგენს 530 კმ²-ს და 20 კილომეტრზეა გადაჭიმული დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ. მდებარეობს ურუგვაის სამხრეთ ნაწილში, რიო-დე-ლა-პლატის ჩრდილოეთ სანაპიროზე, ატლანტის ოკეანის უბეში. მსოფლიოს ყველაზე სამხრეთით მდებარე დედაქალაქებს შორის მესამეა. 1807 წელს მცირე დროით იყო ბრიტანეთის მმართველობის ქვეშ. მონტევიდეო არის ლათინური ამერიკის წამყვანი სავაჭრო ბლოკების, მერკოსურის და ALADI-ს ადმინისტრაციული შტაბის ადგილი; ქალაქის პოზიცია ევრობაში ბრიუსელის როლის მსგავსია.[2]
2019 წლის მერკერის მოხსენების თანახმად მონტევიდეო ცხოვრების დონით ლათინურ ამერიკაში პირველი ადგილი უჭირავს;[3] ქალაქი ამ წოდებას 2005 წლიდან ინარჩუნებს.[4][5][6][7][8] 2010 წლის მდგომარეობით, მონტევიდეო იყო მე-19 უდიდესი ქალაქი ეკონომიკით კონტინენტზე და მე–9 ყველაზე მაღალი შემოსავლის მატარებელი დიდ ქალაქებს შორის.[9] 2020 წელს მისი პროგნოზირებული მშპ 49,7 მილიარდი დოლარია, რაც ერთ სულ მოსახლეზე 28,385 აშშ დოლარი გამოდის.[10]
2018 წელს იგი კლასიფიცირდა როგორც ბეტა გლობალური ქალაქი, რომელიც ლათინურ ამერიკაში მერვე, ხოლო მსოფლიოში 84-ე ადგილზეა.[11] ქალაქმა უმასპინძლა 1930 წლის ფიფას პირველი მსოფლიო თასის ყველა თამაშს.
1807 წელს, ქალაქი ბრიტანეთის მმართველობის ქვეში იმყოფებოდა. მეორე მსოფლიო ომის მიმდინარეობისას, მონტევიდეო ჩართული აღმოჩნდა ლა-პლატის ბრძოლაში, რომელიც ამ ომის ერთ-ერთ პირველ საზღვაო ბრძოლა იყო.
მონტევიდეო საკმაოდ მდიდარია კულტურული და არქიტექტურული მემკვიდრეობით. მისი არქიტექტურა უბადლოდ მიიჩნევა მთელს სამხრეთ ამერიკაში, ირეკლავს რა მის კოლონიურ წარსულს არტ-დეკოს სტილით დამთავრებული, სადაც საოცრად იგრძნობა ესპანური, პორტუგალიური, ფრანგული და ბრიტანული კვალი.
მონტევიდეო ქვეყნის განათლების კერაა, სადაც პირველი უნივერსიტეტი „Universidad de la República“ 1849 წელს დაარსდა.
რესურსები ინტერნეტში
- ქალაქის ოფიციალური საიტი (ესპანური)
- 360° ვირტუალური ტურები ურუგვაიში – Uruguay360.com.uy
- An exploration guide of Montevideo
სქოლიო
- ↑ Censos 2011 Montevideo. INE (2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 November 2012. ციტირების თარიღი: 3 September 2012.
- ↑ Google Earth Montevideo Map. One World – Nations Online Project. ციტირების თარიღი: 5 March 2015.
- ↑ 2019 Quality of Living Survey. Mercer. ციტირების თარიღი: 18 April 2019.
- ↑ Quality of Living Worldwide City Rankings Survey. Mercer. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 December 2013. ციტირების თარიღი: 24 February 2014.
- ↑ Gainza, Patricia P.. CIUDADES LATINOAMERICANAS EN EL ÍNDICE DE CALIDAD DE VIDA. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 November 2009. ციტირების თარიღი: 17 November 2009.
- ↑ Diario EL PAIS – Montevideo – Uruguay.
- ↑ The 8 Smartest Cities in Latin America (3 December 2013).
- ↑ http://www.mercer.com/press-releases/quality-of-living-report-2014
- ↑ Archived copy. ციტირების თარიღი: 19 June 2020
- ↑ (((61/33)^(1/15))^10)*33 and (((33/21)^(1/15))^10)*21.
- ↑ The World According to GaWC 2018. Geography Department, Ghent University.. ციტირების თარიღი: 5 January 2019.
