მონარქია: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
No edit summary |
მ Bot: Migrating 112 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7269 (translate me) |
||
ხაზი 17: | ხაზი 17: | ||
[[კატეგორია:მონარქია]] |
[[კატეგორია:მონარქია]] |
||
{{Link FA|sw}} |
{{Link FA|sw}} |
||
[[af:Monargie]] |
|||
[[als:Monarchie]] |
|||
[[an:Monarquía]] |
|||
[[ar:ملكية]] |
|||
[[arz:ملكيه]] |
|||
[[az:Monarxiya]] |
|||
[[ba:Монархия]] |
|||
[[bar:Monarchie]] |
|||
[[bat-smg:Muonarkėjė]] |
|||
[[be:Манархія]] |
|||
[[be-x-old:Манархія]] |
|||
[[bg:Монархия]] |
|||
[[bn:রাজতন্ত্র]] |
|||
[[bo:རྒྱལ་སྲིད།]] |
|||
[[br:Rouantelezh]] |
|||
[[bs:Monarhija]] |
|||
[[ca:Monarquia]] |
|||
[[crh:Monarhiya]] |
|||
[[cs:Monarchie]] |
|||
[[cv:Монархи]] |
|||
[[cy:Brenhiniaeth]] |
|||
[[da:Monarki]] |
|||
[[de:Monarchie]] |
|||
[[el:Μοναρχία]] |
|||
[[en:Monarchy]] |
|||
[[eo:Monarkio]] |
|||
[[es:Monarquía]] |
|||
[[et:Monarhia]] |
|||
[[eu:Monarkia]] |
|||
[[fa:پادشاهی]] |
|||
[[fi:Monarkia]] |
|||
[[fiu-vro:Monarhia]] |
|||
[[fo:Kongsveldi]] |
|||
[[fr:Monarchie]] |
|||
[[fy:Monargy]] |
|||
[[ga:Monarcacht]] |
|||
[[gl:Monarquía]] |
|||
[[hak:Kiûn-chú-chṳ]] |
|||
[[he:מונרכיה]] |
|||
[[hi:राजतन्त्र]] |
|||
[[hif:Rajshahi]] |
|||
[[hr:Monarhija]] |
|||
[[hu:Monarchia]] |
|||
[[hy:Միապետություն]] |
|||
[[ia:Monarchia]] |
|||
[[id:Monarki]] |
|||
[[ilo:Monarkia]] |
|||
[[io:Monarkio]] |
|||
[[is:Konungsríki]] |
|||
[[it:Monarchia]] |
|||
[[ja:君主制]] |
|||
[[jv:Monarki]] |
|||
[[kk:Монархия]] |
|||
[[ko:군주제]] |
|||
[[krc:Монархия]] |
|||
[[kv:Монархия]] |
|||
[[ky:Монархия]] |
|||
[[la:Monarchia]] |
|||
[[lad:Monarkiya]] |
|||
[[lb:Monarchie]] |
|||
[[li:Monarchie]] |
|||
[[lt:Monarchija]] |
|||
[[lv:Monarhija]] |
|||
[[mk:Монархија]] |
|||
[[ml:രാജവാഴ്ച]] |
|||
[[mn:Хаант засаг]] |
|||
[[ms:Pemerintahan beraja]] |
|||
[[mwl:Monarquie]] |
|||
[[nah:Centēpacholiztli]] |
|||
[[nds:Monarkie]] |
|||
[[nds-nl:Monaarchie]] |
|||
[[nl:Monarchie]] |
|||
[[nn:Monarki]] |
|||
[[no:Monarki]] |
|||
[[oc:Monarquia]] |
|||
[[pfl:Monarchie]] |
|||
[[pl:Monarchia]] |
|||
[[pnb:بادشآئی]] |
|||
[[pt:Monarquia]] |
|||
[[qu:Qhapaq suyu]] |
|||
[[ro:Monarhie]] |
|||
[[ru:Монархия]] |
|||
[[rue:Монархія]] |
|||
[[sah:Монархия]] |
|||
[[sc:Monarchia]] |
|||
[[scn:Munarchìa]] |
|||
[[sh:Monarhija]] |
|||
[[simple:Monarchy]] |
|||
[[sk:Monarchia]] |
|||
[[sl:Monarhija]] |
|||
[[sq:Monarkia]] |
|||
[[sr:Монархија]] |
|||
[[ss:Bukhosi]] |
|||
[[sv:Monarki]] |
|||
[[sw:Ufalme]] |
|||
[[ta:முடியாட்சி]] |
|||
[[th:ราชาธิปไตย]] |
|||
[[tl:Monarkiya]] |
|||
[[tr:Monarşi]] |
|||
[[tt:Монархия]] |
|||
[[uk:Монархія]] |
|||
[[ur:بادشاہت]] |
|||
[[uz:Monarxiya]] |
|||
[[vec:Monarchìa]] |
|||
[[vi:Chế độ quân chủ]] |
|||
[[vls:Monarchie]] |
|||
[[war:Monarkyá]] |
|||
[[xal:Хаани йосн]] |
|||
[[yi:קעניגרייך]] |
|||
[[yo:Àdájọba]] |
|||
[[zh:君主制]] |
|||
[[zh-min-nan:Kun-ông-chè-tō͘]] |
09:35, 9 მარტი 2013-ის ვერსია
ნაწილი პოლიტიკური სერიისა |
მმართველობის ძირითადი ფორმები |
---|
ძალაუფლების წყაროს მიხედვით |
ხელისუფლების დანაწილების მიხედვით |
რეგიონული მოწყობის მიხედვით |
მარტივი
|
სუვერენიტეტის მიხედვით |
მონარქია (ლათ. monarcha; ბერძ. μονάρχης: μόνος „მონოს“ — ერთი, ერთადერთი; ἀρχων „არქონ“ — მმართველი, ლიდერი) — სახელმწიფო მმართველობის ფორმა.
მონარქია არის მმართველობის ისეთი ფორმა, როდესაც ძალაუფლება არის ერთი ადამიანის, მეფის ხელშია. (ქრ.შ-მდე 2000-800 წწ. საბერძნეთის უმეტეს ქალაქ-სახელმწიფოებს მართავდა მონარქი ანუ მეფე, ბერძნულ დასახლებებს არ მართავენ დედოფლები) თავდაპირველად, მეფეს ირჩევდა ხალხი. მოგვიანებით, მეფეებმა თავისი ძალაუფლების გადაცემა დაიწყეს მემკვიდრეობით უფროს ვაჟზე. საბერძნეთში მეფეებს დიდი ძალაუფლება ჰქონდათ: გამოსცემდნენ კანონებს და იყვნენ მოსამართლეები, ისინი იყენებდნენ ჯარისკაცებს იმ ხალხის წინააღმდეგ, რომელიც არ ეთანხნებოდა კანონებს და არ იხდიდა გადასახადებს.
არსებობს მონარქიის ორი ტიპი: კონსტიტუციური მონარქია - რომლის დროს მონარქის ძალაუფლება შეზღუდულია კონსტიტუციით და აბსოლუტური მონარქია - რომლის დროს მონარქი შეუზღუდავ ძალაუფლებას ფლობს.
შუა საუკუნეებში მონარქია იყო სახელმწიფო მმართველობის ყველაზე უფრო გავრცელებული ფორმა. თანამედროვე მონარქიების დიდი ნაწილი (კერძოდ ევროპული მონარქიები) კონსტიტუციურია. თნამედროვე ფაქტიური აბსოლუტური მონარქიებია: ბრუნეი, ბჰუტანი, ომანი, საუდის არაბეთი და სვაზილენდი. ვატიკანი არის თეოკრატიული მონარქია, რომლის მონარქია რომის პაპი.