მონარქია: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
No edit summary |
Luckas-bot (განხილვა | წვლილი) მ r2.7.1) (ბოტის დამატება: ml:രാജവാഴ്ച |
||
ხაზი 16: | ხაზი 16: | ||
[[კატეგორია:მონარქია]] |
[[კატეგორია:მონარქია]] |
||
⚫ | |||
[[af:Monargie]] |
[[af:Monargie]] |
||
ხაზი 74: | ხაზი 72: | ||
[[lv:Monarhija]] |
[[lv:Monarhija]] |
||
[[mk:Монархија]] |
[[mk:Монархија]] |
||
[[ml:രാജവാഴ്ച]] |
|||
[[mn:Хаант засаглал]] |
[[mn:Хаант засаглал]] |
||
[[ms:Pemerintahan beraja]] |
[[ms:Pemerintahan beraja]] |
||
ხაზი 90: | ხაზი 89: | ||
[[ro:Monarhie]] |
[[ro:Monarhie]] |
||
[[ru:Монархия]] |
[[ru:Монархия]] |
||
⚫ | |||
[[sah:Монархия]] |
[[sah:Монархия]] |
||
[[sc:Monarchia]] |
[[sc:Monarchia]] |
23:17, 21 მარტი 2011-ის ვერსია
ნაწილი პოლიტიკური სერიისა |
მმართველობის ძირითადი ფორმები |
---|
ძალაუფლების წყაროს მიხედვით |
ხელისუფლების დანაწილების მიხედვით |
რეგიონული მოწყობის მიხედვით |
მარტივი
|
სუვერენიტეტის მიხედვით |
მონარქია (ლათ. monarcha; ბერძ. μονάρχης: μόνος „მონოს“ — ერთი, ერთადერთი; ἀρχων „არქონ“ — მმართველი, ლიდერი) — სახელმწიფო მმართველობის ფორმა.
მონარქია არის მმართველობის ისეთი ფორმა, როდესაც ძალაუფლება არის ერთი ადამიანის, მეფის ხელშია. (ქრ.შ-მდე 2000-800 წწ. საბერძნეთის უმეტეს ქალაქ-სახელმწიფოებს მართავდა მონარქი ანუ მეფე, ბერძნულ დასახლებებს არ მართავენ დედოფლები) თავდაპირველად, მეფეს ირჩევდა ხალხი. მოგვიანებით, მეფეებმა თავისი ძალაუფლების გადაცემა დაიწყეს მემკვიდრეობით უფროს ვაჟზე. საბერძნეთში მეფეებს დიდი ძალაუფლება ჰქონდათ: გამოსცემდნენ კანონებს და იყვნენ მოსამართლეები, ისინი იყენებდნენ ჯარისკაცებს იმ ხალხის წინააღმდეგ, რომელიც არ ეთანხნებოდა კანონებს და არ იხდიდა გადასახადებს.
არსებობს მონარქიის ორი ტიპი: კონსტიტუციური მონარქია - რომლის დროს მონარქის ძალაუფლება შეზღუდულია კონსტიტუციით და აბსოლუტური მონარქია - რომლის დროს მონარქი შეუზღუდავ ძალაუფლებას ფლობს.
შუა საუკუნეებში მონარქია იყო სახელმწიფო მმართველობის ყველაზე უფრო გავრცელებული ფორმა. თანამედროვე მონარქიების დიდი ნაწილი (კერძოდ ევროპული მონარქიები) კონსტიტუციურია. თნამედროვე ფაქტიური აბსოლუტური მონარქიებია: ბრუნეი, ბჰუტანი, ომანი, საუდის არაბეთი და სვაზილენდი. ვატიკანი არის თეოკრატიული მონარქია, რომლის მონარქია რომის პაპი.